"איך בין אפילו נישט זיכער אז איך עקזיסטיר, ווי אזוי קען איך זיין זיכער אז...?" - יאיר
"אלס וואס איך ווייס איז אז איך ווייס גארנישט (אחוץ דעם עצם פאקט)" - סקראטוס און אפילו אין דעם בין איך אויך נישט זיכער (וכן הלאה והלאה)
מענין לענין באותו ענין האבן מוּאַמאַר אבּן-אַבּאַד אַל-דזשוּבּאַי און אחמד אבּן-חאַיאַט פון די מדברים/מעתזילה געהאלטן אז עס איז מוכרח מחמת מציאותו אז די וועלט זאל אנגיין בב״ת לאחר הבריאה און אנדערש איז נמנע אף ממנו ית׳. און ענליך צו דעם איז דר. סימאָר פעלדמאן מסביר דעם מלחמות ה׳ (מאמר ו ח״א פט״ז).
"איך בין אפילו נישט זיכער אז איך עקזיסטיר, ווי אזוי קען איך זיין זיכער אז...?" - יאיר
"אלס וואס איך ווייס איז אז איך ווייס גארנישט (אחוץ דעם עצם פאקט)" - סקראטוס און אפילו אין דעם בין איך אויך נישט זיכער (וכן הלאה והלאה)
ומענין לענין באותו ענין שרייבט דער רמב"ם אין מו"נ ח"ב פ"כ אז לפי דעת אריסטו:
כי הקבוץ בין המציאות על צד החיוב [מצד סיבותיהן כדעת אריסטו] ובין החידוש ע״צ הכוונה והרצון, עד שיהיו שני הענינים אחד קרוב אצלי לקבוץ בין שני ההפכים.
"איך בין אפילו נישט זיכער אז איך עקזיסטיר, ווי אזוי קען איך זיין זיכער אז...?" - יאיר
"אלס וואס איך ווייס איז אז איך ווייס גארנישט (אחוץ דעם עצם פאקט)" - סקראטוס און אפילו אין דעם בין איך אויך נישט זיכער (וכן הלאה והלאה)
מי אני האט געשריבן:ומענין לענין באותו ענין שרייבט דער רמב"ם אין מו"נ ח"ב פ"כ אז לפי דעת אריסטו:
כי הקבוץ בין המציאות על צד החיוב [מצד סיבותיהן כדעת אריסטו] ובין החידוש ע״צ הכוונה והרצון, עד שיהיו שני הענינים אחד קרוב אצלי לקבוץ בין שני ההפכים.
וז״ל הרמב״ם להלן שם בפכ״א:
אבל נרצה בזה שהוא, רצוני לומר העולם, אינו מחויב מאתו ית' חיוב העלול לעילתו אשר אי אפשר הפרדו ממנה ולא השתנותו אלא אם תשתנה עילתו או ישתנה ענין מעניניה. וכשתבין הענין כן יודע כי מן השקר המאמר בהיות העולם מחויב ממציאות האלוה התחיבות העלול לעילתו ושהוא מפועל האלוה או ביחודו.
"איך בין אפילו נישט זיכער אז איך עקזיסטיר, ווי אזוי קען איך זיין זיכער אז...?" - יאיר
"אלס וואס איך ווייס איז אז איך ווייס גארנישט (אחוץ דעם עצם פאקט)" - סקראטוס און אפילו אין דעם בין איך אויך נישט זיכער (וכן הלאה והלאה)
ולגבי דעם אז הקב״ה איז ״מקומו של עולם״ שרייבט הרב יעקב רייפמאן אין זיין פשר דבר:
F887FAC6-703A-4D0C-BE0B-EFCA7D3D83C1.jpeg
"איך בין אפילו נישט זיכער אז איך עקזיסטיר, ווי אזוי קען איך זיין זיכער אז...?" - יאיר
"אלס וואס איך ווייס איז אז איך ווייס גארנישט (אחוץ דעם עצם פאקט)" - סקראטוס און אפילו אין דעם בין איך אויך נישט זיכער (וכן הלאה והלאה)
[left]For God never ceases to create, but as it is the property of fire to burn and snow to chill, so it is the property of God to make. Indeed, this property belongs to him more than it does to others, in as much as he is the source of action of all other beings[/left]
"איך בין אפילו נישט זיכער אז איך עקזיסטיר, ווי אזוי קען איך זיין זיכער אז...?" - יאיר
"אלס וואס איך ווייס איז אז איך ווייס גארנישט (אחוץ דעם עצם פאקט)" - סקראטוס און אפילו אין דעם בין איך אויך נישט זיכער (וכן הלאה והלאה)
און דאס איז ווי אזוי אברהם קראכמאל, אין זיין דעת אלקים בארץ, איז מסביר שיטת פילון/ידידיה בזה:
Philo.jpg
"איך בין אפילו נישט זיכער אז איך עקזיסטיר, ווי אזוי קען איך זיין זיכער אז...?" - יאיר
"אלס וואס איך ווייס איז אז איך ווייס גארנישט (אחוץ דעם עצם פאקט)" - סקראטוס און אפילו אין דעם בין איך אויך נישט זיכער (וכן הלאה והלאה)
דאס רירט אביסל אן אין די מחלוקת צווישן אל-גאזאלי און אבן סינה [אביסעננא]. דהיינו, אבן סינה האט געהאלטן אז דאס ווי אזוי די וועלט איז האט ״געמוזט״ זיין און פאסירן מכח דאס עמענעישן פון ג-ט. משא״כ אל-גאזאלי האט זיך געקריגט דערויף און געזאגט אז לגבי ג-ט כביכול אליין איז יא דא א בחינה פון בחירה וממילא האט עס נישט ״געמוזט״ זיין אזוי ווי ס׳איז.
דאס גייט צוזאמען מיט דעם וואס זיי האבן ביידע געהאלטן אז לגבי מענטשן איז טאקע נישט דא קיין בחירה חופשית; טאקע מכח די ידיעה פון ג-ט און זיין היותו סיבה ראשונה וואס דעטערמינט דאס.
דער אפודי במו"נ ריש ח"ב על הקדמה יט:
4.jpg
וע"ש בשם טוב ובקרשקש, דאבן סינא סובר שכל דבר מחוייב המציאות מצד סיבתו מחוצה לו, ויצדק עליו שם ה"אפשר" רק מצד עצמו.
"איך בין אפילו נישט זיכער אז איך עקזיסטיר, ווי אזוי קען איך זיין זיכער אז...?" - יאיר
"אלס וואס איך ווייס איז אז איך ווייס גארנישט (אחוץ דעם עצם פאקט)" - סקראטוס און אפילו אין דעם בין איך אויך נישט זיכער (וכן הלאה והלאה)
