איש עברי האט געשריבן:מיינער א חבר א מלמד פארציילט מיר אז זיינס א תלמיד איז געקומען אין חדר מלא שמחה אז ער האט דעם שבת געהרג'ט 67 ציונים, ווייל זיין טאטע האט אים געזאגט אז מיט יעדע בונדעל הרגט מען א ציוני. קאמענטארן זענען איבריג.
יעצט איז דער שאלה א פארקערטע. וואס דארף דער מלמד זאגען צו אט אזא טיפש א טאטע׳ס קינד? ער מעג איהם מציל זיין מפי ארי און זאגען אז א ציוני איז נישט חייב מיתה און באנדעלעך קען מאכען אביסל אומבאקוועם פאר דער וואס שטייט לעבען דיר, אבער נפיחות הרגנ׳ען נישט? אדער זאל ער עס לאזען וואוילגייען? אויך וויל איך פרעגען אלע יוצאי סאטמאר אין ק׳׳ש. וואס האבען ענק אלע געטוהן ביים באגעגענען דער רמב׳׳ם וואס זאגט קלאר אז וויאזוי משיח וועט קומען איז נישט מעיקרי הדת, נאר אז ער גייט קומען. דאס הייסט אויס אפיקורסים, אויס מדינה הטמאה, אויס מעכבים את הגאולה, אלס איז פרחה כעלה נדף. ס׳האט געשטערט דער גאנצע אמונה? חטא הידוע איז געווארען א מצוה?
The greatest obstacle to discovery is not ignorance--it is the illusion of knowledge.
(Daniel J. Boorstin) דא
איך האב נישט געמיינט צו רעדן וועגן ציונות. איך האלט נאך דעם וואס אלע פארשטייען אז ס'איז נארישקייטען, צו מ'האט געלייקנט אלע אנדערע זאכן אויך.
און וואס וועגן דער אנדערע שאלה? וואס דארף א מלמד טוהן ווען א קינד קומט פון שטוב מיט אזעלכע נארישקייטן? כ'געדענק איך האב אמאל געליינט אינ'ם יתד פון א"י א באשרייבונג אויפן געיטסהעדער רב הרב בצלאל ראקאוו זצ"ל. א איד הרב ראובן קארן שליט"א (אן עדים פון דיין אליעזר פאזען זצ"ל, דער ברודער פונ'ם שאפראנער רב) האט געזאגט אז ווען ער איז געווארען מנהל אינ'ם חדר אין געיטסהעד האט דער רב איהם געזאגט 'היט זיך מחנך זיין די קינדער, נישט די עלטערן'. ודפח"ח.
The greatest obstacle to discovery is not ignorance--it is the illusion of knowledge.
(Daniel J. Boorstin) דא
גערעכט [tag]יאיר[/tag], חז"ל בלייבן אלעמאל גערעכט...
"לא מצאנו בשום מקום בתורה שמצווה אדם להיות למדן ובקי בכל חדרי התורה. שכן תכלית הלימוד אינה להיות למדן אלא להיות אדם טוב, לעשות הטוב ולהטיב לזולתו." ~ רמ"מ מקאצק ז"ל
כל ערום יעשה בדעת. איך וויל מיטיילען מיין עקספעריענס מיט די חשובע עולם דא. איך האב ברוך השם א טוץ מיט קינדער און די סיסטעם. איך שמועס און איך פארברענג אסאך מיט מיינע קינדערלעך. פארשטייט זיך זיי זאגען אסאך איבער וואס די רבי אדער די טיטשער האט געזאגט אדער פארציילט. איעדעס מאל א קינד זאגט עפעס נאך פון זיי, לייג איך צו קאפ און איך הער אויס בכובד ראש וואס ער זאגט נאך, אויב זאגט ער נאך עפעס דברים של טעם וועל איך עס צונעמען און איבערקייען, אומדירעקט לערנען זיי זיך אויס,צו מקבל זיין און מחשיב זיין חשובע זאכען וואס זיי הערן. פון די אנדערע זייט אויב זאגען זיי איבער נערישקייטען פון די רבי,דעמאלס טוט מען צוזאמען דורך פארוואס דיע מאמר אדער דיע מחשבה איז נישט קיין קראנטע מאמר,אדער אומאויסגעהאלטען. בעקיפין לערנט זיך די קינד אויס, ביידע חלקים וואס א תלמיד דארף האבען א) א שטארקע שאיפה צו לערנען נייע זאכען. ב) א חוש הביקורת מבקר צוזיין בין טוב לרע, בין אמת לשקר, בין חכמה לסיכלות, און נישט אהן צונעמען איעדע זאך וואס מהערט. די גוטע חלק פון דיע מהלך איז אז מלאזט ארויס די מענטש פון די פיקטשער, אנשטאט זיין פארנומען צו די מלמד איז א טיפש אדער א ליגענער וכ"ו, באציעט מען זיך אויף די מימרא צו סאיז קראנט אדער נישט. אזא קינד אויב איז ער א רואיגע נאטור, קען ער רואיג אדורכגיין די סיסטעם, מיט די תוכו אכל וקליפתו זר נ.ב. איך בין א אלטע ליינער דא, איך האב נישט אזויפיל צייט צושרייבען. מחמת קושי השיעבוד פון פרנסה. איך פיל אבער אז סאיז אוממענטשליך צו הנאה פון די אלע הערליכע שרייבערס, און נישט עכ"פ פרובירען צו מהנה זיין אנדערע.
"לא מצאנו בשום מקום בתורה שמצווה אדם להיות למדן ובקי בכל חדרי התורה. שכן תכלית הלימוד אינה להיות למדן אלא להיות אדם טוב, לעשות הטוב ולהטיב לזולתו." ~ רמ"מ מקאצק ז"ל
ער ענטפערט נישט אז דאס איז כדי צו מחזק זיין די אמונות אמיתיות, און דאס איז די מעליותא אז עס זאל בלייבן (איך פארשטיי אז ער וויל נאר ארויסברענגען א פונקט בנוגע חסידות).
(ווי אויך איז מערקווידיג צו באמערקן אז וואו די רמב״ם רעדט פון אמונות הכרחיות, מו״נ ח״ג פכ״ח, איז עס אינ׳ם קאנטעקסט פון מחזק זיין די מפורסמות [Apparent Truths] ווי איידער די מושכלות [Necessary Truths] (עיין לעיל שם בח״א פ״ב).)
"איך בין אפילו נישט זיכער אז איך עקזיסטיר, ווי אזוי קען איך זיין זיכער אז...?" - יאיר
"אלס וואס איך ווייס איז אז איך ווייס גארנישט (אחוץ דעם עצם פאקט)" - סקראטוס און אפילו אין דעם בין איך אויך נישט זיכער (וכן הלאה והלאה)
איש עברי האט געשריבן:מיינער א חבר א מלמד פארציילט מיר אז זיינס א תלמיד איז געקומען אין חדר מלא שמחה אז ער האט דעם שבת געהרג'ט 67 ציונים, ווייל זיין טאטע האט אים געזאגט אז מיט יעדע בונדעל הרגט מען א ציוני.
קאמענטארן זענען איבריג.
איש עברי: (אויב דו לעבסט נאך אויף קאווע שטיבל) אויף דעים מאמר החכם(ה) האט נאר איין מענטש דעם זכות יוצרים. ה"ה הרב ישראל מ. סופר. המכונה מנשה פיליפ. (אדער פארקערט). ווען ער האט געוואלט א זיין זון זאלל אויפעסן די טשולנט האט ער איהם געזאגט אז מיט א יעדן באנדל וואס ער עסט הרג'עט ער א ציוני.
