סידור קידושין מערכה פלאקערט ווידער אויף אין קרית יואל

[signout]

עפעס קאכט זיך, ווען רז"ל האט זיך געלאזט הערן

ווען די מעשה וואלט געווען פארקערט אין מהר''א וואלט זיך געלאזט הערן א האלבע ווארט וואלט שוין געווען א פולע אשכול פין עטליכע בלעטער ביז אפאר שעה...

במקום שאין איש https://www.kaveshtiebel.com/viewtopic.php?f=55&t=15269

כ'עפן שוין א אשכול ווער איך בלאקירט פין פאוסטען דארט, די לינק צו די אדמין דארט ארבעט נישט, וואס קען איך טוהן צו קענען ווייטער פאוסטען דארט?

[[NAMELESS]]

יא ס'ממש נעקסט לעוועל אז א רבי זאל רעדן מיט אזא האס קעגן שומרי תורה ומצוות. נישט קיין חילוק וואס די סיבה זאל זיין. א רבי איז שטענדיג געווען העכער פון דעם. ביליגע העצערייען באלאנגט פאר די ראש הקהל אדער די צייטונג שרייבערס.

אויב דאס איז נעקסט לעוועל האט עס שוין פאסירט 30 יאר צוריק מיט א שמיץ אריבער, באזיך יוסל וואלדמאנס טשענעל אויף יוטוב
https://youtube.com/user/thekingofaron

[[NAMELESS]]

יא ס'ממש נעקסט לעוועל אז א רבי זאל רעדן מיט אזא האס קעגן שומרי תורה ומצוות. נישט קיין חילוק וואס די סיבה זאל זיין. א רבי איז שטענדיג געווען העכער פון דעם. ביליגע העצערייען באלאנגט פאר די ראש הקהל אדער די צייטונג שרייבערס.

אהה יא? מהר"א רעדט קיינמאל נישט קעגן שומרי תורה ומצוות? וואס האקסטו א קאפ? וואס האט ער נאר געזאגט אויפן בן אחותו?

ביידע אדמורי"ם זענען אייניגע קרעפ

נישט געזאגט אזא שפראך, געזאגט ראש המרידה, פינקט ווי מהרז''ל האט גערעדט אויף די אנטי קאמאן קאר הנהגה, געזאגט אמאל על חברך תחי', אדער ידים ידי עשיו? וכל קרני רשעים אא''וו

ווייזט אויס אז פין עפרא לפימי ועוד, האסטי שוין געוואלט פארגעסן

[signout]

יא ס'ממש נעקסט לעוועל אז א רבי זאל רעדן מיט אזא האס קעגן שומרי תורה ומצוות. נישט קיין חילוק וואס די סיבה זאל זיין. א רבי איז שטענדיג געווען העכער פון דעם. ביליגע העצערייען באלאנגט פאר די ראש הקהל אדער די צייטונג שרייבערס.

אהה יא? מהר"א רעדט קיינמאל נישט קעגן שומרי תורה ומצוות? וואס האקסטו א קאפ? וואס האט ער נאר געזאגט אויפן בן אחותו?

ביידע אדמורי"ם זענען אייניגע קרעפ

נישט געזאגט אזא שפראך, געזאגט ראש המרידה, פינקט ווי מהרז''ל האט גערעדט אויף די אנטי קאמאן קאר הנהגה, געזאגט אמאל על חברך תחי', אדער ידים ידי עשיו? וכל קרני רשעים אא''וו

ווייזט אויס אז פין עפרא לפימי ועוד, האסטי שוין געוואלט פארגעסן

וויאזוי די ווילסט, ער האט געזאגט 30 יאר צירוק ע''ל אויף זיין פאטער'ס קעגנער אין ער זאגט אויף זיין ברודער על חרבך תחי', ס'איז לכאורה די זעלבע זאך

[מיליאנער]

אהה יא? מהר"א רעדט קיינמאל נישט קעגן שומרי תורה ומצוות? וואס האקסטו א קאפ? וואס האט ער נאר געזאגט אויפן בן אחותו?

ביידע אדמורי"ם זענען אייניגע קרעפ

נישט געזאגט אזא שפראך, געזאגט ראש המרידה, פינקט ווי מהרז''ל האט גערעדט אויף די אנטי קאמאן קאר הנהגה, געזאגט אמאל על חברך תחי', אדער ידים ידי עשיו? וכל קרני רשעים אא''וו

ווייזט אויס אז פין עפרא לפימי ועוד, האסטי שוין געוואלט פארגעסן

וויאזוי די ווילסט, ער האט געזאגט 30 יאר צירוק ע''ל אויף זיין פאטער'ס קעגנער אין ער זאגט אויף זיין ברודער על חרבך תחי', ס'איז לכאורה די זעלבע זאך

און די ארוינים זענען די וואס ווילן צוריקגיין צו די אלטע צייטן....

וויאזוי זאגט בערל? לאל...

[שמן למאור]

יא ס'ממש נעקסט לעוועל אז א רבי זאל רעדן מיט אזא האס קעגן שומרי תורה ומצוות. נישט קיין חילוק וואס די סיבה זאל זיין. א רבי איז שטענדיג געווען העכער פון דעם. ביליגע העצערייען באלאנגט פאר די ראש הקהל אדער די צייטונג שרייבערס.

אהה יא? מהר"א רעדט קיינמאל נישט קעגן שומרי תורה ומצוות? וואס האקסטו א קאפ? וואס האט ער נאר געזאגט אויפן בן אחותו?

ביידע אדמורי"ם זענען אייניגע קרעפ

נישט געזאגט אזא שפראך, געזאגט ראש המרידה, פינקט ווי מהרז''ל האט גערעדט אויף די אנטי קאמאן קאר הנהגה, געזאגט אמאל על חברך תחי', אדער ידים ידי עשיו? וכל קרני רשעים אא''וו

גיי הער איבער די דרשה, ער ריפט אים א מושחת און זאגט "סורו נא מעל אהלי הרשעים האלה וכ'"
הערט זיך ווי "וכל קרני רשעים" צו מיר...

[signout]

יא ס'ממש נעקסט לעוועל אז א רבי זאל רעדן מיט אזא האס קעגן שומרי תורה ומצוות. נישט קיין חילוק וואס די סיבה זאל זיין. א רבי איז שטענדיג געווען העכער פון דעם. ביליגע העצערייען באלאנגט פאר די ראש הקהל אדער די צייטונג שרייבערס.

אהה יא? מהר"א רעדט קיינמאל נישט קעגן שומרי תורה ומצוות? וואס האקסטו א קאפ? וואס האט ער נאר געזאגט אויפן בן אחותו?

ביידע אדמורי"ם זענען אייניגע קרעפ

נישט געזאגט אזא שפראך, געזאגט ראש המרידה, פינקט ווי מהרז''ל האט גערעדט אויף די אנטי קאמאן קאר הנהגה, געזאגט אמאל על חברך תחי', אדער ידים ידי עשיו? וכל קרני רשעים אא''וו

גיי הער איבער די דרשה, ער ריפט אים א מושחת און זאגט "סורו נא מעל אהלי הרשעים האלה וכ'"
הערט זיך ווי "וכל קרני רשעים" צו מיר...

איך האב נישט דא די דרשה, איך געדענק נישט יעדע ווארט, אבער לו יהא, מ'פלעגט דאך זאגען אז די מעלה האט יאר מהרז''ל אז ער קען זיך קאנטראלירן, ס'איז א שאד אז פינקט ווען ער קומט אין די גאלדענע יארען זאל ער זיך אזוי פארלירן

[מיליאנער]

די ארונישע ווערסיע (ספין)




https://twitter.com/satmarmatzos/status ... 6246461453

דעי ארונים באמבדירן היינט סאושעל מידיע מיט די א"ג אפיציעלע מחאה פין ר' אהרן, אבער פאר קיין געלט אין די וועלט קענען זיי נישט טרעפן די רעקארדירונג,

קול בחצרות האט די דרשה.

אונטערשטע שורה, מהרז''ל האט געוויינט אויף זיין פארשוועכטע כבוד שוין נאך וואס מהרא האט אנגעשריגן די בחור'לעך.

[[NAMELESS]]

די ארונישע ווערסיע (ספין)




https://twitter.com/satmarmatzos/status ... 6246461453

דעי ארונים באמבדירן היינט סאושעל מידיע מיט די א"ג אפיציעלע מחאה פין ר' אהרן, אבער פאר קיין געלט אין די וועלט קענען זיי נישט טרעפן די רעקארדירונג,

קול בחצרות האט די דרשה.
.

אפשר שרייבסטי די נאמבער לזיכו רבים,

[מיליאנער]

5186130150

[[NAMELESS]]

5186130150

שכח,

שוין באקומען פין איינעם, שוין געקאלט מקען נישט פארשטיין קיין איין ווארט וואס ער רעדט,

האט מען גענומען עפעס א אלטע דרשה פין מהר"א ווי ער רעדט עפעס פין כבוד, און אימקלאר געמאכט, און מקלעימט יעצט מחאה דרשה? אפשר דאס קען פארענטפערן דאס ווארטן ארויסצוגעבן ביז איצט,

ווי זענען די פראפעשנעל רעקארדירער וואס זענען אייביג דא מיט קלארע אוידיאס תיקף ומיד נאכן דרשה, יעצט פארשווונדן געווארן???

[ייעעקקבב]

אזוי ווי מען האלט שוין נאך שבועות און עס הייבט זיך צוריק אן חתונות איבעראל און אין קרית יואל האב איך געוואלט איבער חזרן עטליכע פשוטע ענינים וואס מאנכע ווילען נישט פארשטיין משום נגיעות
1) אזוי ווי ס'שטייט אין שו“ת מהרש“ג און אזוי ווי רביה“ק זי“ע האט געהאלטען האט א קהילה שנתפרדו גארנישט מיט די אלטע קהילה סיי לגבי סידור קידושין און סיי לגבי אנדערע ענינים און אזוי איז געווען און אסאך שטעט אינדערהיים
2) די מציאות פון א מרא דאתרא אמאל און א מרא דאתרא היינט האבען נישט קיין שום שייכות און בזמנינו האט די מרא דאתרא רבינו הגה“ק הברך משה זי“ע געפסקנט איז נישט קיין שום פראבלעם צי מסדר קידושין זיין אן רשות פון די מרא דאתרא און אפי' די ארונים זענען מודה דערצי ווייל אויב נישט איז אלע פלייש אין קרית יואל וואס קומט נישט פון זיי כנבילה וטריפה אלטס שחוטי חוץ
3) די מרא דאתרא רבינו הגה“ק הברך משה זי“ע האט בכתב יד קדשו איבערגעבען די כח פין סידור קידושין פאר בנו כ“ק מרן אדמו“ר מסאטמאר שליט“א מהרי“י מרא דאתרא קרית יואל והגלילות און נישט קיין חילוק וועלכע מצב ער איז געווען איז נישט דא קיין כח בעולם צי מבטל זיין די מכתבי קודש
והדברים פשוטים וברורים ואכמ“ל בזה

[טשעסטער]

אזוי ווי מען האלט שוין נאך שבועות און עס הייבט זיך צוריק אן חתונות איבעראל און אין קרית יואל האב איך געוואלט איבער חזרן עטליכע פשוטע ענינים וואס מאנכע ווילען נישט פארשטיין משום נגיעות
1) אזוי ווי ס'שטייט אין שו“ת מהרש“ג און אזוי ווי רביה“ק זי“ע האט געהאלטען האט א קהילה שנתפרדו גארנישט מיט די אלטע קהילה סיי לגבי סידור קידושין און סיי לגבי אנדערע ענינים און אזוי איז געווען און אסאך שטעט אינדערהיים
2) די מציאות פון א מרא דאתרא אמאל און א מרא דאתרא היינט האבען נישט קיין שום שייכות און בזמנינו האט די מרא דאתרא רבינו הגה“ק הברך משה זי“ע געפסקנט איז נישט קיין שום פראבלעם צי מסדר קידושין זיין אן רשות פון די מרא דאתרא און אפי' די ארונים זענען מודה דערצי ווייל אויב נישט איז אלע פלייש אין קרית יואל וואס קומט נישט פון זיי כנבילה וטריפה אלטס שחוטי חוץ
3) די מרא דאתרא רבינו הגה“ק הברך משה זי“ע האט בכתב יד קדשו איבערגעבען די כח פין סידור קידושין פאר בנו כ“ק מרן אדמו“ר מסאטמאר שליט“א מהרי“י מרא דאתרא קרית יואל והגלילות און נישט קיין חילוק וועלכע מצב ער איז געווען איז נישט דא קיין כח בעולם צי מבטל זיין די מכתבי קודש
והדברים פשוטים וברורים ואכמ“ל בזה

באמת זאגט שלמה המלך (משלי כו ד) אל תען כסיל כאולתו פן תשוה לו, ממילא גיי איך נישט אריין אין קיין טענ'הריי יעצט מיט אייך, אבער דאך קלארצושטעלן די פאקטן פאר א תמימות'דיגער ליינער; וועל איך ענפערן על ראשון ראשון ועל אחרון אחרון.

1) קהלה שנתפרדו מיינט ווען מ'האט זיך אפגעטיילט בהיתר צוליב דעם וואס די עקזעסטירענדע קהלה האט געטרעטן אויף די תורה הק', (נעלאגען, רעפארמער וכו' וכו' וכו'). נישט ווען מהאט געפענט א קהלה ווייל עס האט זיי נישט געשמעקט די ראשי הקהלה און זייער רב. (די גמרא (אין ברכות ח) זאגט שוין "אמר רבי חייא בר אמי משמיה דעולא, לעולם ידור אדם במקום רבו, שכל זמן ששמעי בן גרא קיים לא נשא שלמה את בת פרעה, והתניא: אל ידור, לא קשיא: הא דכייף ליה, הא דלא כייף ליה - ווען מאיז נכנע אונטער די רב זאלסטו וואוינען דארטן אין אז נישט מוף ארויס, מאך די חתונה ערגעץ אנדערש).

2) די מציאות פון א "מרא דאתרא" "דער רב פון שטאט" האט זיך נישט געטוישט בזמנינו, כ'זעה נישט ווער עס זאל דאס פסקנ'ען. - בנוגע איסור שחוטי חוץ; די איסור איז נוגע נאר ווען דער מרא דאתרא אסר'ט אריינצוברענגן אנדערע פלייש וואס איז נישט געשחט'ן לויט זיין סטאנדארט, וואס דערווייל איז נישטא אין קרית יואל אזא תקנה, הגם סאיז נישט קיין גלאטיגע זאך צו עסן אין קרית יואל פלייש וואס איז נישט כשר לויט די קרית יואלער סטאנדארט [צומות הגידין, בוקא דאטמא, מליחה והדחה ועוד] (ועי' בספר מרא דשמעתתא איבער א עובדא וואס ער האט געהאט מיט מרן הדברי יואל זי"ע און א פלאץ וואו סאיז נישט געווען קיין איסור שחוטי חוץ)

3) איבער די מציאות פון די מכתבי קודש פון מרן הברך משה זי"ע וויל איך נישט אריינגיין דא, אבער מ'קען זעהן אז די וואס מאכן חתונה אין די 2 זאלן שלא ברשות המרא דאתרא שליט"א האבן נישט זיך צופיל געקימערט מיט די כבוד און פסקים פון מרן הברך משה מ'סאטמאר זי"ע בחייו, משא"כ די מענטשען וואס זענען קעגן די חתונה זאלן זענען יא געווען די חסידים פונעם רבין זי"ע.
וואס מ'ווייס מיר יא איז אז די רבי האט בשנת תשמ"ה אים איבערגעבען די רבנות אין קרית יואל בהסכמת איבער 50 פראצענט פון די תושבי העיר, וואס האט זיך שוין אגב כמ"פ ארויסגעשטעלט ביי די לאקאלע וואלן צו זיין קראנט!

[פצעי]

די איסור פון שחוטי חוץ קומט בכלל נישט דא אריין! אמאל. דאס מיין איך אין די אלטע היים אין איירופע איז די פלייש געווען א אינקאם פון די קהלה ממילא ווען איינער האט אריינגעברענגט פלייש פון א אנדערע פלאץ האט עס אינטערגעהאקט די פינאנציעלע חלק פון די קהלה דערויף איז געווען די תקנה פון שחוטי חוץ
אבער... אין קרית יואל ווי די פלייש ביזנעס האט גארנישט מיט די קהלה קומט עס בכלל נישט אריין עס איז נישט קיין נושא בכלל!

[ייעעקקבב]

אזוי ווי מען האלט שוין נאך שבועות און עס הייבט זיך צוריק אן חתונות איבעראל און אין קרית יואל האב איך געוואלט איבער חזרן עטליכע פשוטע ענינים וואס מאנכע ווילען נישט פארשטיין משום נגיעות
1) אזוי ווי ס'שטייט אין שו“ת מהרש“ג און אזוי ווי רביה“ק זי“ע האט געהאלטען האט א קהילה שנתפרדו גארנישט מיט די אלטע קהילה סיי לגבי סידור קידושין און סיי לגבי אנדערע ענינים און אזוי איז געווען און אסאך שטעט אינדערהיים
2) די מציאות פון א מרא דאתרא אמאל און א מרא דאתרא היינט האבען נישט קיין שום שייכות און בזמנינו האט די מרא דאתרא רבינו הגה“ק הברך משה זי“ע געפסקנט איז נישט קיין שום פראבלעם צי מסדר קידושין זיין אן רשות פון די מרא דאתרא און אפי' די ארונים זענען מודה דערצי ווייל אויב נישט איז אלע פלייש אין קרית יואל וואס קומט נישט פון זיי כנבילה וטריפה אלטס שחוטי חוץ
3) די מרא דאתרא רבינו הגה“ק הברך משה זי“ע האט בכתב יד קדשו איבערגעבען די כח פין סידור קידושין פאר בנו כ“ק מרן אדמו“ר מסאטמאר שליט“א מהרי“י מרא דאתרא קרית יואל והגלילות און נישט קיין חילוק וועלכע מצב ער איז געווען איז נישט דא קיין כח בעולם צי מבטל זיין די מכתבי קודש
והדברים פשוטים וברורים ואכמ“ל בזה

באמת זאגט שלמה המלך (משלי כו ד) אל תען כסיל כאולתו פן תשוה לו, ממילא גיי איך נישט אריין אין קיין טענ'הריי יעצט מיט אייך, אבער דאך קלארצושטעלן די פאקטן פאר א תמימות'דיגער ליינער; וועל איך ענפערן על ראשון ראשון ועל אחרון אחרון.

1) קהלה שנתפרדו מיינט ווען מ'האט זיך אפגעטיילט בהיתר צוליב דעם וואס די עקזעסטירענדע קהלה האט געטרעטן אויף די תורה הק', (נעלאגען, רעפארמער וכו' וכו' וכו'). נישט ווען מהאט געפענט א קהלה ווייל עס האט זיי נישט געשמעקט די ראשי הקהלה און זייער רב. (די גמרא (אין ברכות ח) זאגט שוין "אמר רבי חייא בר אמי משמיה דעולא, לעולם ידור אדם במקום רבו, שכל זמן ששמעי בן גרא קיים לא נשא שלמה את בת פרעה, והתניא: אל ידור, לא קשיא: הא דכייף ליה, הא דלא כייף ליה - ווען מאיז נכנע אונטער די רב זאלסטו וואוינען דארטן אין אז נישט מוף ארויס, מאך די חתונה ערגעץ אנדערש).

2) די מציאות פון א "מרא דאתרא" "דער רב פון שטאט" האט זיך נישט געטוישט בזמנינו, כ'זעה נישט ווער עס זאל דאס פסקנ'ען. - בנוגע איסור שחוטי חוץ; די איסור איז נוגע נאר ווען דער מרא דאתרא אסר'ט אריינצוברענגן אנדערע פלייש וואס איז נישט געשחט'ן לויט זיין סטאנדארט, וואס דערווייל איז נישטא אין קרית יואל אזא תקנה, הגם סאיז נישט קיין גלאטיגע זאך צו עסן אין קרית יואל פלייש וואס איז נישט כשר לויט די קרית יואלער סטאנדארט [צומות הגידין, בוקא דאטמא, מליחה והדחה ועוד] (ועי' בספר מרא דשמעתתא איבער א עובדא וואס ער האט געהאט מיט מרן הדברי יואל זי"ע און א פלאץ וואו סאיז נישט געווען קיין איסור שחוטי חוץ)

3) איבער די מציאות פון די מכתבי קודש פון מרן הברך משה זי"ע וויל איך נישט אריינגיין דא, אבער מ'קען זעהן אז די וואס מאכן חתונה אין די 2 זאלן שלא ברשות המרא דאתרא שליט"א האבן נישט זיך צופיל געקימערט מיט די כבוד און פסקים פון מרן הברך משה מ'סאטמאר זי"ע בחייו, משא"כ די מענטשען וואס זענען קעגן די חתונה זאלן זענען יא געווען די חסידים פונעם רבין זי"ע.
וואס מ'ווייס מיר יא איז אז די רבי האט בשנת תשמ"ה אים איבערגעבען די רבנות אין קרית יואל בהסכמת איבער 50 פראצענט פון די תושבי העיר, וואס האט זיך שוין אגב כמ"פ ארויסגעשטעלט ביי די לאקאלע וואלן צו זיין קראנט!

1 די מהרש“ג זאגט קלאר אז ער רעדט נישט פין א פלאץ וואס מען האט זיך אפגעטיילט וועגן ריפארמער וכו'
2 די מציאות פון א מרא דאתרא האט זיך יא געטוישט פאר ווער עס קען היסטאריע איז אמאל די מרא דאתרא געווען באמתדיג בעל בית און יעדער איז געזעצליך געווען נכנע אינטער אים און אזוי האט די ברך משה געפסקנט
3 ווען די ברך משה האט געשריבען די מכתבי קודש איז ער געווען די גרעסטע לצנות ביי די ארונים אבער ס'מאכט סיי ווי נישט אויס ווייל די מכתב בלייבט מכתב זאל זיין וואס זאל זיין

[ייעעקקבב]

די איסור פון שחוטי חוץ קומט בכלל נישט דא אריין! אמאל. דאס מיין איך אין די אלטע היים אין איירופע איז די פלייש געווען א אינקאם פון די קהלה ממילא ווען איינער האט אריינגעברענגט פלייש פון א אנדערע פלאץ האט עס אינטערגעהאקט די פינאנציעלע חלק פון די קהלה דערויף איז געווען די תקנה פון שחוטי חוץ
אבער... אין קרית יואל ווי די פלייש ביזנעס האט גארנישט מיט די קהלה קומט עס בכלל נישט אריין עס איז נישט קיין נושא בכלל!

סידור קידושין איז אויך אמאל געווען די פריוואטע פרנסה פין די מרא דאתרא כמבואר בפוסקים

[וואסער]

צום אנהויב פונעם נייעם חתונה סעזאן האב איך איבערגעבליקט די אשכול, און עס איז מיר געווען אינטערסאנט פון די גאר ערשטע שטיקלעך.
די נייע מערכה האט זיך אנגעהויבן ביי א חתונה פון א מתפלל ביי ר' שמעון זאב, און דוד עקלשטיין האט דעמאלטס פרובירט צו נוצן ר' שמואל שלמה קויפמאן אויף זיין זייט. אבער אן קיין סוקסעס...

וואס עס איז אינטערסאנט איז אז די וואך מאכט דער זעלבער איד נאכאמאל חתונה א טאכטער, און דער חתונה וועט נאכאמאל פארקומען אין עטרת מייזעלס, און ווער איז דער חתן? דער עלצטער אייניקל פון ר' שמואל שלמה קויפמאן...

איך האב געהערט אז ס'איז גארנישט אזוי שטיל דארט. ליינט דעם מעסעדזש, באקומען פון א ידיד.
מיינט נישט גארנישט אבער אויב ס'איז אמת איז דאס גארנישט אזוי שטיל

C/P

אלס מתפלל ביי אונז אין ביהמ"ד ישמח משה האסטו געוואלט וויסן פארוואס דער עולם איז אזוי אויפגעברויזט געווען דעם שבת אין שול איבער די נישט פארגעקומענע שבת שבע ברכות פון א חשוב'ער וועכנטליכער מתפלל ביי אונז אין ביהמ"ד, איך בעט דיר אבער איין זאך, לאמיר עס לאזן צווישן אונז מתפללים און נישט ארומטראגן אין די גאנצע שטאט.

פאריגע וואך דינסטאג האט חתונה געמאכט דער וועכענטליכער מתפלל הר"ר ___ הי"ו זיין טאכטער מיט ר' ___ הי"ו פון מאנסי, און די חתונה איז פארגעקומען אין די נייע 'עטרת מייזעלס' חתונה זאל דא אין שטאט, וואס דאס האט גורם געווען אריינצושלעפן דעם רב הגה"צ ר' שמעון זאב מייזליש שליט"א און אויך די צוויי סאטמארע קהילות אין א פרישע פייער וואס גייט זיך נישט אזוי שנעל אפשטעלן.

אזוי ווי דו האלסט מיט, האבן חסידי מהרי"י געמאכט א נייע חתנה זאל עטרת מייזעלס וואס האט זיך אנגעהויבן אומאפיציעל יעצט ביי די חדשים פון קאראנע, אין די לעצטע תקופה האט זייער קהילה ובפרט הגניד יוסל לאנדא ב"ר בנציון (פון די טשעסטער דעוועלאפערס) וואס איז זייער אקטיוו און אלעס פון די קהילה אריינגעלייגט אסאך געלט עס אהערצושטעלן מיט אלעס וואס פעלט זיך אויס פאר א נארמאלע חתונה זאל, זייער ביליג, דאכט זיך אינגאנצן טויזענט דאלער מער ווי כינור דוד, (אגב, זיי האבן געמאכט א ארגאנעזאציע "בעידן חדוותא" מיט א גמ"ח וואס בארגט 20 אלפים פער מחותן, ומי יתן והי' אז אלע קהילות דא זאלן עס האבן).

פאר קהלת מהרי"י איז דאס געווען א היסטארישע דורכברוך ווייל זיי זענען קיינמאל נישט געווען צופרידן מיט חתונה מאכן אין פאראדייס וויבאלד די זאל האט א תקנה אז נאר האדמו"ר מהר"א מעג דארט מסדר קידושין זיין אדער זיין שליח הגה"צ ר' געציל שליט"א דער דיין, ווי נאר די נייע זאל איז געווארן א מציאות האבן זיך שוין דארט איינגעשריבן העכער 50 (!) חתונות.

יעצט קענסט דיר אליין פארשטעלן אז דאס האט ארויסגענומען אונזער אלעמען-באקאנטן ראש הקהל ר' דוד עקשטיין פון די כלים, ער איז געלאפן אנהעצן האדמו"ר מהר"א אז די גאנצע מרא דאתרא בלייבט נאר אויפן פאפיר און א טיטל אין דער בלאט, מילא ביז יעצט איז עס נאר געווען די בני יואל מיט וועם מ'האט געהאט צו טוהן, אבער יעצט אז קהלת מהרי"י לאכן פון די גאנצע זאך איז די מעשה אויף צרות.

יעצט נאך א שטיקל אינפארמאציע, דוד עקשטיין האט זייער א שלעכטע נאמען אויפן גאס, ער הייסט דער שלעכטער און דער רשע, ער וויל יעצט אויף דער עלטער פאררעכטן פאר יעדן פרייז דעם אימעדזש פון זיין נאמען, וואס ער טוט איז אז ער פרובירט אין יעדע שטינק אריינשלעפן אונזער חבר מחשובי מתפללי בית מדרשינו הרבני הנגיד ר' יואלי עפשטיין הי"ו, א חבר הקהלה, וויבאלד ער ווערט פאררעכנט ביים ציבור (און אפילו ביי חסידי מהרי"י) אלעס א מענטש וואס איז נישט קיין שלעכטער און איינזייטיגער מיט וועם מען קען זיך דורכקומען (לדוגמא, ער האט צאמגעברענגט ביידע קהלות פאר די ביליגע חתונה פלענער), ווי דוד האט אים כיטרע איינגעטינקען אין די בני ברק'ע פאליטיק פון וואס ער דערזעהט זיך נישט ארויס, עס האט אים שוין געברענגט אסאך בושות, איך פארשטיי באמת נישט וואס ער פארדינט דערפון, אולי טוט ער עס ווייל ער כאפט נאכנישט אז דוד נעמט אים אויף א רייד, אלעס כדי מען זאל נישט קענען טייטלען מיט די פינגער נאר אויף אים, מ'דארף טאקע זעהן אז איינער וואס האט אן השפעה זאל רעדן מיט אים און מסביר זיין וואס דוד עקשטיין טוט מיט אים.

יעצט א שטיקל כראנאלאגישע באריכט פון די סידור קידושין פאריגע וואך דינסטאג וואס כ'האב פרובירט נאכצוגיין די מערסטע קראנט כפי שידי מגעת. דער מחותן הרב שעהר איז א שטארקע חסיד און תומך פונעם רבי'ן אין וויליאמסבורג, און ער האט אים מכבד געווען מיט סידור קידושין, די טאג פון די חתונה איז דוד עקשטיין אויפגעשטאנען אז עס איז צייט צו אנהייבן א מערכה מיט די נייע זאל און זיי לאזן וויסן ווער איז דער ריכטיגער בעל הבית דא אין שטאט, ער מיט זיינע שלוחים (ווי קאמיש עס הערט זיך איז איינער פון זיי א נאנטער קרוב פארן מחותן) האבן אנגעהויבן מיטן לייגן טעראר אז יעדער מעג זיין מסדר קידושין ביי דעם חתונה "חוץ מהרי"י!", זיי האבן איבערגעדרייט יעדע שטיינדל ווער עס קען האבן א השפעה אז דער מחותן זאל זיך ברעכן, דוד עקשטיין האט גערופן העסקן ר' שמואל שלמה קויפמאן הי"ו אז ער זאל אים העלפן און רעדן מיטן מחותן ער זאל נישט נעמען מהרי"י פאר סידור קידושין, ר' שלמה האט אים געפרעגט "כ'האב נישט געוואוסט אז דו שטייסט אונטער די גאנצע סידור קידושין מערכה, כ'האב געמיינט אז עס האט נאר מיט אפאר יונגען און האט בכלל נישט קיין שייכות מיט די קהילה" ווי דוד פלעגט אלס פארקויפן ווען מ'האט אים פארגעהאלטן אויף די שטיק, און ווי דוד האט עס געהערט האט ער אראפגעהאקט די טעלעפאן אויף אים, ווי אויך האט ער פרובירט צו רופן פון די הויכע פערזענליכקייטן און שישקעס פון מהרי"י אין וומסב"ג און בארא פארק.

די מחותן פון זיין זייט האט געלאזט וויסן אז גארנישט גייט אים ברעכן, ער האט שוין מכבד געווען זיין רבי און ער וועט נישט נעמען קיין צווייטן אנשטאט, אזוי איז א גאנצן טאג געפלויגן טעלעפאן רופן, זיי האבן פראבירט מיט כל מיני סטראשונגען און טעראר, כאילו דא רעדט מען פון בני ברק...

דא איז אריינגעקומען נאך א פאקטאר אינעם בילד, די באוואוסטע תהילים שיעור פון מהר"א אין ישיבה א הספד אויפן ראב"ד זצ"ל וואס ער האט געזאגט אויף אים אז "הלכה כמותו בכל מקום", נאכדעם האט ער געשפירט אז דא האט ער געגעבן אפיציעל זיין הסכמה אז מהרי"י מעג זיין אין קרית יואל מסדר קידושין, ווייל דער ראב"ד האט אונטערגעשריבן עטליכע יאר צריק אז ער האט נישט די כוח פון מרא דאתרא דא אין שטאט און ער קען נישט פסל'ן קיין קידושין, האט מען א טאג נאכדעם אראפגעשפילט אז נישט ממש מיט אלעם, דאס האט זיכער אויך אריינגעשפילט דא אז דוד עקשטיין האט געקענט גרינגער אנהייצן מהר"א און אנהייבן א פרישע מערכה מיט די נייע חתונה זאל עס אפשטעלן פאר יעדן פרייז.

ויהי ממחרת, די מעשה באקומט פליגלען, ביי אונז אינגעלייט דא אין קרית יואל בפרט תושבי השכונה האט די גאנצע פייט אויסגערופן גרויס וואונדער, על מה ולמה יצא הקצף, דער אלטער דוד עקשטיין לעבט נאך אין זיין דינייעל אז כאילו קרית יואל איז א קליין שטעטעלע וואס ער איז בעל הבית, מען האט אנגעהויבן האבן טענות פארוואס מען מאכט ווידער בושות, גענוג וואס מען האלט יעצט אינמיטן בני ברק און יעצט פריש?, בפרט דא אין געגנט ווי יעדער לעבט אזוי שיין באחדות וואס קומט ער אריינצורעדן, איז דוד בייגעפאלן אז ער האט א פלאן, ער גייט דא אריין שלעפן אין דעם סאמעטוכע יואלי עפשטיין מיטן רב השכונה ר' שמעון זאב חדב"ן, און זיי גייען אויך שפילן דא א ראלע, אזוי ארום וועט מען נישט טייטלען נאר אויף אים, און יעדער וועט עס אויסטייטשן אז עס איז פשוט די כבוד פונעם רבי'ן.

ער האט געמאכט א קאנפערענץ קאל מיט אלישע האראוויץ, יואלי עפשטיין, מיטן איינזאמער שעהר, זיין פערזענליכער באצאלטער שליח אויף די נושא, און מען האט באשלאסן אז די שבת שבע ברכות קען נישט זיין אין די זאל פון ביהמ"ד ישמח משה ווי עס האט אריגינעל געדארפט זיין, און מיט דעם גייט מען שיסן צוויי פייגלעך בהעלם אחד, ווייל יואלי עפשטיין גייט מאכן די פאון קאל, די גאס גייט רעדן נאר פון יואלי עפשטיין און נישט פון דוד, און סיי דער רב ר' שמען זאב גייט דא אויך ווערן צוגעפיקסט כדבעי.

איי פארוואס אין די וועלט גייט מען דא פייניגן ר' שמעון זאב, דער רב האט זיך דאך אלעמאל געהאלטן אינדרויסן פון אלע שמוץ און פאליטיק, ביי אונז אין ביהמ"ד האט יעדער פלאץ, דער רב מאכט יעדן אן אויסנאם פון די געגענט פילן גוט, אבער דוד עקשטיין האט דא א חשבון זיך אפצורעכענען מיט אים איבער בני ברק, דער רב ר' שמעון זאב האלט אז די גאנצע מעשה האט נישט געברענגט צופיל כבוד פאר די קהלה, און ער האלט קלאר אז מען האט זיך אליין גענומען די בושות מיט די אייגענע הענט, בקיצור לשיטותו גייט דארט קאפ אין וואנט, און דאס קען דוד נישט אראפשלינגען, בפרט נאכדעם וואס ער האט אים געבעטן צו פארן אויף א שבת קיין בני ברק און דערווייל האלט ער בשום אופן נישט דערביי, האט ער דא געוואלט אז דער רב זאל זיך טאקע פילן שטארק אומבאקוועם פון די גאנצע מעשה.

למעשה האט יואלי עפשטיין טאקע גערופן די מחותן אז ער קען נישט מאכן די שבת שבע ברכות אין שול, און דערביי אויסגעפאלגט אלעס וואס דוד האט אים געהייסן, אבער דער רב ר' שמעון זאב האט זיך געפילט זייער געטראפן פון די רשעות אין וואס דוד עקשטיין האט אים אריינגעדרייט, און אפיציעל קען ער זיך נישט אנטקעגנשטעלן דעם ראש הקהל, אלזא האט ער אנגערופן דעם מחותן און האט אויסגעצאלט די גאנצע שבת שבע ברכות! און ער האט אים אויך אויסגעבארגט די טישן פון ביהמ"ד און אריבערגעשיקט די קעיטערער פונעם זאל צו דארט ווי עס איז למעשה פארגעקומען... איך ציטער פון דוד'ס נקמה און איך בין אים נישט מקנא וואס דאס קען אים נאך קאסטן.

יעצט א סך הכל ווער האט דא פארדינט און ווער האט דערלייגט:

דוד עקשטיין איז זיכער ארויס א פארדינער (אין זיינע אויגן) אזוי פיין מסדר געווען יואלי עפשטיין און ר' שמעון זאב.
קהילת מהרי"י זענען אויך ארויסגעקומען פארדינער אז זיי קומען אריין מיט א פעסטקייט אז זיי ווייזן אז קרית יואל איז צוטיילט אויף 2 קהילות, א נארמאלע שטאט ווי אלע אנדערע.
דער מחותן איז זיכער ארויס א געווינער נאכדעם וואס מען האט אים אויסגעצאלט די שבת שבע ברכות.
דער רב איז גראדע אויך ארויס א פארדינער נאך וואס די גאס קוקט אים אן פאר א פיינער מענטש וואס איז אריינגעפאלן, און ער האט אליין באצאלט אנטשעדיגנוגס געלטער אז דער מחותן זאל זיך נישט באליידיגן.

דער גרעסטער פארלירער איז נעבעך אדמו"ר מהר"א, די גאנצע גאס לאכט אז מ'פירט אים אריין אין אזעלכע מערכת וואס פאסט פאר די נ' יארן זייער ווייט פון 2020, און יואלי עפשטיין וואס יעדע נארמאלער מענטש וואס האט זיך נאך געוואונדערט וואס ער האט זיך געמישט אין בני ברק זעהט יעצט ווען עס קומט צו דוד'ס שמוציגע שטיק, קען ער אים מאכן טון מה שלבו חפץ.

וואס זייער פלאן אויף ווייטער איז ווייס איך נישט, אבער דאס איז זיכער אז דוד עקשטיין מיטן וועד העליון זענען אזעלכע וואס קענען נישט גיין א טריט אויף צוריק, ווארשיינליך גייען זיי נאך ברענגען פאר זייער קהלה אסאך כבוד מיט זייערע מערכות.

[טשעסטער]

אזוי ווי מען האלט שוין נאך שבועות און עס הייבט זיך צוריק אן חתונות איבעראל און אין קרית יואל האב איך געוואלט איבער חזרן עטליכע פשוטע ענינים וואס מאנכע ווילען נישט פארשטיין משום נגיעות
1) אזוי ווי ס'שטייט אין שו“ת מהרש“ג און אזוי ווי רביה“ק זי“ע האט געהאלטען האט א קהילה שנתפרדו גארנישט מיט די אלטע קהילה סיי לגבי סידור קידושין און סיי לגבי אנדערע ענינים און אזוי איז געווען און אסאך שטעט אינדערהיים
2) די מציאות פון א מרא דאתרא אמאל און א מרא דאתרא היינט האבען נישט קיין שום שייכות און בזמנינו האט די מרא דאתרא רבינו הגה“ק הברך משה זי“ע געפסקנט איז נישט קיין שום פראבלעם צי מסדר קידושין זיין אן רשות פון די מרא דאתרא און אפי' די ארונים זענען מודה דערצי ווייל אויב נישט איז אלע פלייש אין קרית יואל וואס קומט נישט פון זיי כנבילה וטריפה אלטס שחוטי חוץ
3) די מרא דאתרא רבינו הגה“ק הברך משה זי“ע האט בכתב יד קדשו איבערגעבען די כח פין סידור קידושין פאר בנו כ“ק מרן אדמו“ר מסאטמאר שליט“א מהרי“י מרא דאתרא קרית יואל והגלילות און נישט קיין חילוק וועלכע מצב ער איז געווען איז נישט דא קיין כח בעולם צי מבטל זיין די מכתבי קודש
והדברים פשוטים וברורים ואכמ“ל בזה

באמת זאגט שלמה המלך (משלי כו ד) אל תען כסיל כאולתו פן תשוה לו, ממילא גיי איך נישט אריין אין קיין טענ'הריי יעצט מיט אייך, אבער דאך קלארצושטעלן די פאקטן פאר א תמימות'דיגער ליינער; וועל איך ענפערן על ראשון ראשון ועל אחרון אחרון.

1) קהלה שנתפרדו מיינט ווען מ'האט זיך אפגעטיילט בהיתר צוליב דעם וואס די עקזעסטירענדע קהלה האט געטרעטן אויף די תורה הק', (נעלאגען, רעפארמער וכו' וכו' וכו'). נישט ווען מהאט געפענט א קהלה ווייל עס האט זיי נישט געשמעקט די ראשי הקהלה און זייער רב. (די גמרא (אין ברכות ח) זאגט שוין "אמר רבי חייא בר אמי משמיה דעולא, לעולם ידור אדם במקום רבו, שכל זמן ששמעי בן גרא קיים לא נשא שלמה את בת פרעה, והתניא: אל ידור, לא קשיא: הא דכייף ליה, הא דלא כייף ליה - ווען מאיז נכנע אונטער די רב זאלסטו וואוינען דארטן אין אז נישט מוף ארויס, מאך די חתונה ערגעץ אנדערש).

2) די מציאות פון א "מרא דאתרא" "דער רב פון שטאט" האט זיך נישט געטוישט בזמנינו, כ'זעה נישט ווער עס זאל דאס פסקנ'ען. - בנוגע איסור שחוטי חוץ; די איסור איז נוגע נאר ווען דער מרא דאתרא אסר'ט אריינצוברענגן אנדערע פלייש וואס איז נישט געשחט'ן לויט זיין סטאנדארט, וואס דערווייל איז נישטא אין קרית יואל אזא תקנה, הגם סאיז נישט קיין גלאטיגע זאך צו עסן אין קרית יואל פלייש וואס איז נישט כשר לויט די קרית יואלער סטאנדארט [צומות הגידין, בוקא דאטמא, מליחה והדחה ועוד] (ועי' בספר מרא דשמעתתא איבער א עובדא וואס ער האט געהאט מיט מרן הדברי יואל זי"ע און א פלאץ וואו סאיז נישט געווען קיין איסור שחוטי חוץ)

3) איבער די מציאות פון די מכתבי קודש פון מרן הברך משה זי"ע וויל איך נישט אריינגיין דא, אבער מ'קען זעהן אז די וואס מאכן חתונה אין די 2 זאלן שלא ברשות המרא דאתרא שליט"א האבן נישט זיך צופיל געקימערט מיט די כבוד און פסקים פון מרן הברך משה מ'סאטמאר זי"ע בחייו, משא"כ די מענטשען וואס זענען קעגן די חתונה זאלן זענען יא געווען די חסידים פונעם רבין זי"ע.
וואס מ'ווייס מיר יא איז אז די רבי האט בשנת תשמ"ה אים איבערגעבען די רבנות אין קרית יואל בהסכמת איבער 50 פראצענט פון די תושבי העיר, וואס האט זיך שוין אגב כמ"פ ארויסגעשטעלט ביי די לאקאלע וואלן צו זיין קראנט!

די מהרש“ג זאגט קלאר אז ער רעדט נישט פין א פלאץ וואס מען האט זיך אפגעטיילט וועגן ריפארמער וכו'

אפילו לויט די אלע פוסקים וואס זענען מתיר א קהלה נפרדה, איז עס נאר אויב די נייע קהלה גייט אן מיט אלע קהלה פונקציעס (פון א 'ביהמ"ד' ביז א 'שחיטה', פון א 'בית דין צדק' ביז א 'בית הוראה', פון א 'ועד הכשרות' ביז 'ועד הצניעות', פון א 'ועד העירובי תנחומין' ביז א 'ועד עירובי חצירות'), אין קרית יואל איז די מציאות אז נאר די "קהל יטב לב ד'סאטמאר" פארפיגט אויף די עירוב חצירות צו קענען מטלטל זיין אום שב"ק, ווילאנג די צוויי א"ג קהילות נפרדות זענען זיך סומך אויף די כשרות העירוב פון די צענטראלע קהלה איז עס קיין קהלה נפרדה!

גראדע איז אינטערסאנט אז דער רבי הברך משה זי"ע האט קיינמאל נישט באזוכט און געפראוועט צב"ש א יו"ט שבועות אדער א כ"ו אב וכדו' אין זיין נייע קהלה אויף 5 גארפיעלד רד. וואס לשיטתכם האט ער געהאלטן אז מ'מוז מייסד זיין א קהלה נפרדה און אלעס איז געווען על פי פקודתו...

[מיליאנער]

אפילו לויט די אלע פוסקים וואס זענען מתיר א קהלה נפרדה, איז עס נאר אויב די נייע קהלה גייט אן מיט אלע קהלה פונקציעס (פון א 'ביהמ"ד' ביז א 'שחיטה', פון א 'בית דין צדק' ביז א 'בית הוראה', פון א 'ועד הכשרות' ביז 'ועד הצניעות', פון א 'ועד העירובי תנחומין' ביז א 'ועד עירובי חצירות'), אין קרית יואל איז די מציאות אז נאר די "קהל יטב לב ד'סאטמאר" פארפיגט אויף די עירוב חצירות צו קענען מטלטל זיין אום שב"ק, ווילאנג די צוויי א"ג קהילות נפרדות זענען זיך סומך אויף די כשרות העירוב פון די צענטראלע קהלה איז עס קיין קהלה נפרדה!

א שטארקע נקודה. קיינמאל געטראכט דערפון.

[ייעעקקבב]

אפילו לויט די אלע פוסקים וואס זענען מתיר א קהלה נפרדה, איז עס נאר אויב די נייע קהלה גייט אן מיט אלע קהלה פונקציעס (פון א 'ביהמ"ד' ביז א 'שחיטה', פון א 'בית דין צדק' ביז א 'בית הוראה', פון א 'ועד הכשרות' ביז 'ועד הצניעות', פון א 'ועד העירובי תנחומין' ביז א 'ועד עירובי חצירות'), אין קרית יואל איז די מציאות אז נאר די "קהל יטב לב ד'סאטמאר" פארפיגט אויף די עירוב חצירות צו קענען מטלטל זיין אום שב"ק, ווילאנג די צוויי א"ג קהילות נפרדות זענען זיך סומך אויף די כשרות העירוב פון די צענטראלע קהלה איז עס קיין קהלה נפרדה!

זייט ווען מיז א קהילה שנתפרדו האבען א אייגענע עירוב??
זייט ווען איז איינס פין די צרכי הקהילה א עירוב??

[א חסיד פון ווילנא]

אפילו לויט די אלע פוסקים וואס זענען מתיר א קהלה נפרדה, איז עס נאר אויב די נייע קהלה גייט אן מיט אלע קהלה פונקציעס (פון א 'ביהמ"ד' ביז א 'שחיטה', פון א 'בית דין צדק' ביז א 'בית הוראה', פון א 'ועד הכשרות' ביז 'ועד הצניעות', פון א 'ועד העירובי תנחומין' ביז א 'ועד עירובי חצירות'), אין קרית יואל איז די מציאות אז נאר די "קהל יטב לב ד'סאטמאר" פארפיגט אויף די עירוב חצירות צו קענען מטלטל זיין אום שב"ק, ווילאנג די צוויי א"ג קהילות נפרדות זענען זיך סומך אויף די כשרות העירוב פון די צענטראלע קהלה איז עס קיין קהלה נפרדה!

זייט ווען מיז א קהילה שנתפרדו האבען א אייגענע עירוב??
זייט ווען איז איינס פין די צרכי הקהילה א עירוב??

אין ירושלים מאכט די עדה"ח א עקסטערע עירוב אפילו עס איז דא די עירוב פון רבנות הראשית (שששש זיי מאכן טאקע צוליב דעים נישט קיין ברכה)

[ייעעקקבב]

אפילו לויט די אלע פוסקים וואס זענען מתיר א קהלה נפרדה, איז עס נאר אויב די נייע קהלה גייט אן מיט אלע קהלה פונקציעס (פון א 'ביהמ"ד' ביז א 'שחיטה', פון א 'בית דין צדק' ביז א 'בית הוראה', פון א 'ועד הכשרות' ביז 'ועד הצניעות', פון א 'ועד העירובי תנחומין' ביז א 'ועד עירובי חצירות'), אין קרית יואל איז די מציאות אז נאר די "קהל יטב לב ד'סאטמאר" פארפיגט אויף די עירוב חצירות צו קענען מטלטל זיין אום שב"ק, ווילאנג די צוויי א"ג קהילות נפרדות זענען זיך סומך אויף די כשרות העירוב פון די צענטראלע קהלה איז עס קיין קהלה נפרדה!

זייט ווען מיז א קהילה שנתפרדו האבען א אייגענע עירוב??
זייט ווען איז איינס פין די צרכי הקהילה א עירוב??

אין ירושלים מאכט די עדה"ח א עקסטערע עירוב אפילו עס איז דא די עירוב פון רבנות הראשית (שששש זיי מאכן טאקע צוליב דעים נישט קיין ברכה)

ווייל די רבנות הראשית זענען מינים ואפיקורסים און מען פארלאזט זיך נישט אויף זיי און מען טאר נישט האבן שייכות מיט זיי
משא“כ אין קרית יואל קען מען טראסטען די ועד העירוב (ר' שבתי קאהן ועוד)
ס'האט גארנישט מיט קהילה שנתפרדו צי טוהן

[מיליאנער]

וואס @טשעסטער זאגט (לויט ווי איך פארשטיי), אז מיט אלע פונקציעס פון א אידישע שטאט ווי למשל די עירובין, צניעות וכדו' פארלאזט מען זיך ווייטער אויף די אלטע קהילה, (וואס מאכט נישט קיין סענס אויב די סיבה פארן זיך אפטיילן איז צוליב עניני דת כמובן.) ממילא איז עס בכלל נישט קיין קהילה שנתפרדה. די גאנצע זאך איז בלויז אז 'די רב' איז ענק נישט געפאלן, סאו דאס איז פשוט פשט פון מרא דאתרא, אז קיינער האט נישט קיין רעכט צו גיין קעגן די שטאט'ס רב. אויב זאל מען זיך קענען אפטיילן יעדע מאל די רב געפעלט נישט פאר א געוויסע צאל מענטשן דאן וואס טייטשט מרא דאתרא?