איינשטיינ'ס רעלאטיוויטעט תורה

[a1b2]

8

[a1b2]

9

[a1b2]

10

[a1b2]

11

[a1b2]

18

[a1b2]

13

[a1b2]

14

[a1b2]

15

[יידל]

מ'קען ליינען דעם גאנצן בוך דא

[a1b2]

שכח

[חאצקל]

דער קאמעדאר שמעון דזשיגאן האט אמאל דערקלערט מיט א פשטות איינשטיינסט רעלאטיוויטעט טעאריע ווי פאלגענד:

7 האר איז א סך אדער ווייניג?

ווענדט זיך וואו, אויף די קאפ איז עס צו ווייניג, אין די מילך איז עס צו סך! אט דאס מיינט רעלאטיוו...

[טאמבל סאס]

Q: If a photon doesn’t experience time, then how can it travel?

[ר' שלמה אבן גבירול]

Q: If a photon doesn’t experience time, then how can it travel?

יישר כוח, כ'גיי עס שוין ליינען

אבער לפי זכורני, איז פשוט, די פאוטן טוט אויך נישט עקספירענס'ן קיין מקום, לפי איינשטיין איז עס איין זאך וואס רופט זיך space-time

[איש חזון]

[tag]קול דודי[/tag] האט געשריבן:
[left]

As an example: You drop a ball. Where does it fall? Straight down, right? Now go on a jet travelling really fast (~450 MPH!) and close all shades and muffle all sounds, and then drop a ball. Where does it fall? Still straight down. The same. You cannot tell whether the plane is in motion. Hence the airplane is not "moving" relative to you: all physical laws remain the same.

[/left]

וועט דאס זעלבע זיין אויב דער ערעפלאן איז הויעך צען שטאק און איך שיס ארויף א באלל צען שטאק הויעך, וועט עס טאקע ארויפפארן און אראפפארן גראד?
און וואס איז מיט א שיף (אהן קיין דאַך)?

[עך עך אי אר]

וועט דאס זעלבע זיין אויב דער ערעפלאן איז הויעך צען שטאק און איך שיס ארויף א באלל צען שטאק הויעך, וועט עס טאקע ארויפפארן און אראפפארן גראד?
און וואס איז מיט א שיף (אהן קיין דאַך)?


אפילו הינדערט שטאק, אויב ס'פארמאכט איז די ווארף פון די באלל נאר רעלאטיוו צום עראפלאן וועט עס פאלן נאר גראד אראפ.
א שיף אן קיין דאך, איז ווען די באלל איז אין די לופט, ווענדט זיך עס ווי שטארק די באלל איז רעלאטיוו צו די לופט פון די אטמאספערע אינדרויסן, אן קיין ווענט וועט עס פאלן גראד אראפ פאר די מענטש וואס קוקט פון אינדרויסן פון שיף, ווי העכער די ווענט (ווי ווייניגער די דרויסענע אטמאספערע) אלץ מער וועט עס גיין מיט די שיף אינאיינעם.

[איש חזון]

וועט דאס זעלבע זיין אויב דער ערעפלאן איז הויעך צען שטאק און איך שיס ארויף א באלל צען שטאק הויעך, וועט עס טאקע ארויפפארן און אראפפארן גראד?
און וואס איז מיט א שיף (אהן קיין דאַך)?


אפילו הינדערט שטאק, אויב ס'פארמאכט איז די ווארף פון די באלל נאר רעלאטיוו צום עראפלאן וועט עס פאלן נאר גראד אראפ.
א שיף אן קיין דאך, איז ווען די באלל איז אין די לופט, ווענדט זיך עס ווי שטארק די באלל איז רעלאטיוו צו די לופט פון די אטמאספערע אינדרויסן, אן קיין ווענט וועט עס פאלן גראד אראפ פאר די מענטש וואס קוקט פון אינדרויסן פון שיף, ווי העכער די ווענט (ווי ווייניגער די דרויסענע אטמאספערע) אלץ מער וועט עס גיין מיט די שיף אינאיינעם.

א דאנק!
ברשותך, לאמיר עס צונעמען שטייטליך, ווייל איך פארשטיי נאך אלץ נישט:
דבר פשוט הוא אז יעדער ריקעדיגע זאך רוקט זיך בעצם נאר רעלעטיוו צו אן אנדערע זאך, אבער פאר זיך אליין שטייט ער אויף איין פלאץ.
גאלילאו לייגט צו אז נישט נאר די זאך אליין שטייט, נאר אויך אלעס וואס פארט מיט מיט דעם.
דאס איז די סיבה פארוואס ווען מען ווארפט א שיך צום דאך פונעם עראפלאן בשעת עס פליהט, וועט דער שיך ארויפפארן גראד, ווי כאילו דער עראפלאן שטייט.
לכאורה איז דער הסבר, ווייל אפילו ווען דער שיך פארט ארויף "ווערטיקעלי" פארט ער נאך אלץ ''האריזאנטעלי'' מכח דער שטופ וואס דער עראפלאן האט אים דערלאנגט ווען ער איז געווען אין דער האנט פון דעם ווארפער.
מיין שאלה איז, וועט דער האריזאנטעלי געפארעכץ אנהאלטן אפילו אויב דער עראפלאן איז הויעך הונדערט מעטער און דער שיך פליט ארויף ביז אויבן, אזש ס'פארלירט די ווערטיקעלי שטופ פון זיך אליין?
זאת ועוד אחרת, פארוואס אין דער וועלט וועט נישט געשעהן די זעלבע ביים שיסן א שיך ארויף פון דער דעק פון א שיף. וואס איז דא אנדערש???
ביטע זיך נישט בייזערן אויף מיין פאטעטא קשיא, איך זעה אז דו ענפערסט אויף דעם אבער איך פארשטיי נישט עומק דבריך.

[מי אני]

דער קאמעדאר שמעון דזשיגאן האט אמאל דערקלערט מיט א פשטות איינשטיינסט רעלאטיוויטעט טעאריע ווי פאלגענד:

7 האר איז א סך אדער ווייניג?

ווענדט זיך וואו, אויף די קאפ איז עס צו ווייניג, אין די מילך איז עס צו סך! אט דאס מיינט רעלאטיוו...

IMG_3813.jpg

איך פארשטיי אז דאס איז נאר א וויץ, איך ציטיר דאס סתם פאר אינטרעסאנטקייט. פון דעם בוך What is Relativity, א גוטע בוך אויף רעלאטיוויטעט אין layman’s טערמינען, פון דר. דזשעפרי בעננעט (ער זאגט דארט אז ס׳איז אין א וועג גרינגער פאר קינדער צו פארשטיין דעם קאנצעפט פון רעלאטיוויטעט און צייט dilation, ווי איידער עלטערע וואס זענען מער איינגעגעסן אין די notion פון אבסאלוט צייט).

אויך, פאר אן אינטרעסאנטע layman’s איבערבליק אויף דעם דעפיניציע פון ״צייט״ (ווי אויך אויף רעלאטיוויטעט און קוואנטום פיזיקס בכלל) וואלט איך געראטן צו ליינען דעם בוך, We Have No Idea, פון דר. יארגע טשאם און דר. דניאל ווייטסאהן.


Sent from my iPhone using Tapatalk

[מי אני]

But I fail to see the point of this discussion.

[left]Maybe the point is that when we talk so much about time and space it might be of great help to define the concepts in discussion. n

I quoted Kant to you where he denies that either space or time are substance or entities in themselves, but they are rather simply elements of a systematic framework we use to structure our experience". You so courageously dismissed it out of hand, saying "Kant knew not what he was talking about when it came to physical reality

Then I quoted Einstein saying precisely the same thing "Space and time are modes by which we think, not conditions under which we live" . n

Shouldn't that point out that maybe, just maybe, it might be worthwhile to have a good grasp of time and space first, and only then go on to 'vacuum energy' and the likes? n

?Is it possible that Einsteins deep philosophical pondering is what got him his theory in the first place

Here's what this Einstein guy writes about philosophy and his theory of relativity

One sees that in this paradox [the pursuing of a beam of light paradox] the germ of the special relativity theory is already contained......Clearly to recognize this axiom and its arbitrary character really implies already the solution of the problem
The type of critical reasoning which was required for the discovery of this central point was decisively furthered, in my case, especially by the reading of David Hume's and Ernst Mach's philosophical writings." (Albert Einstein, "Reply to Criticisms," in Albert Einstein: Philosopher-Scientist, Edited by Paul Arthur Schilpp, Harper Torchbooks, p 679, 1949/1951.) n[/left]

באנו למחלוקותם של דירעק עם באהר ואיינשטיין...

IMG_5628.JPG

פונ׳ם בוך Void פון דר. דזשעימס אווען וועטעראל.

[מי אני]

אין דעם שמועס פון איינשטיין׳ס טעאריע און די שנעלקייט פון ליכטיגקייט (און אז מ׳האט דערמאנט דאס וואס דר. דזשעראלד שראודער האט פרובירט צו נוצן איינשטיין׳ס טעאריע פאר זיין היפאטעזיע) איז אינטרעסאנט צו דערמאנען דער YEC דר. דזשעיסאן לייל׳ס [ליסלע׳ס] אניסאטראפיק סינקראני קאנווענשאן, וואס ער נוצט צו פארענטפערן די שיטה אז די וועלט איז נישט עלטער פון 6000 יאר פון די קשיא/ראיה אז מ׳זעהט די ליכטיגקייט פון שטערנס וואס האבן אונז נאר געקענט גרייכן נאך ביליאנען יארן [לויט ווי שנעל ליכטיגקייט קען גיין].

דאס איז דורכ׳ן נוצן דעם פראבלעם פון געוואר ווערן די איין-וועגעדיגע שנעלקייט פון ליכטיגקייט. דהיינו, אונז ווייסן מיר אז c, די שנעלקייט פון ליכטיגקייט, איז 186,282 מייל פער סעקונדע, מכח דעם וואס אונז זעה׳מיר אז די צוויי-וועגעדיגע [ראונד טריפ] שנעלקייט פון ליכטיגקייט, ווען מען מעסט עס לויט ווי לאנג ס׳האט גענומען די בים פון ליכטיגקייט צו גיין אהין און צוריק פונ׳ם שורש און מעסטער צום שפיגל און צוריק, קומט אויס צו 372,564 מייל פער סעקונדע, און מ׳צוטיילט דאס אין צוויי; האלב פאר אהין און האלב פאר צוריק [מער פונקטליכער מיינט מען 2S/t = c; צוויי מאל די לענג (פאר אהין און צוריק) וואס די בים איז געגאנגען דיוויידעד ביי די צייט]. מ׳קען אבער נישט אויפווייזן מיט א בהירות אז ליכטיגקייט האט די זעלבע שנעלקייט אין אלע דירעקציעס; אפשר פארט עס שנעלער אהין און שטייטער צוריק אדער פארקערט. די שוועריקייט אין מעסטן און אויפווייזן די איין-וועגעדיגע שנעלקייט פון ליכטיגקייט איז אז מ׳דארף האבן צוויי זייגערס וואס זענען אנגעשטעלט און סינקרינייזט פונקטליך אויפ׳ן האר, סיי פון וואו מ׳שיקט ארויס די בים און סיי וואו ס׳גייט אנקומען [די וואן-וועי טריפ] וואו מ׳גייט עס מעסטן. און אפילו מ׳זאל אנשטעלן צוויי זייגערס צוזאמען אייניג אויפ׳ן האר אויפ׳ן זעלבן פלאץ איז לויט איינשטיין׳ס טעאריע דאס עצם רוקן איין זייגער צום צווייטן פלאץ וועט (כאטש עטוואס) אפעקטירן דאס צייט און צייט-געלויף פונ׳ם זייגער, און דעריבער וועלן זיי שוין נישט זיין סינקראנייזט. (מ׳קען נוצן די מאטעמאטיקעל עקוועישן אין רעלאטיוויטעט אויסצורעכענען וויפיל עס ווערט אפעקטירט, אבער צו דעם וועט מען דארפן מעיקרא ווייסן c, וויפיל איז די [איין-וועגעדיגע] שנעלקייט פון ליכטיגקייט.)

מ׳האט אנגענומען אז די שנעלקייט פון ליכטיגקייט, איר איין-וועגעדיגע שנעלקייט, איז די זעלבע אין אלע דירעקציעס. דאס איז פשוט ווייל עס איז די מערסטע מסתבר, פשוט, שטימט מיט אנדערע סארט סימעטריעס/אייסאטראפיק פראפערטיס מען טרעפט אין פיזיקס, און שטימט מיט אקקעם׳ס רעיזאר. אבער דר. לייל [ליסלע] וויל מחלק זיין אז ווען ליכטיגקייט גייט אין די דירעקציע אוועק פון די אבזערווער איז איר איין-וועגעדיגע שנעלקייט c/2, האלב פון 186,282 מייל פער סעקונדע [93,141 מייל פער סעקונדע]. אבער אין די דירעקציע צו די אבזערווער איז איר איין-וועגעדיגע שנעלקייט אינפיניט, דהיינו ס׳איז דארט באותו זמן ממש. דאס גייט שטימען, עפ״י (די מאטעמאטיקס פון) רעלאטיוויטעט, מיט די צוויי-וועגעדיגע עווערידזש שנעלקייט פון 186,282 מייל פער סעקונדע פאר ליכטיגקייט וואס אונז טוהן אבזערווירן. דאס טוהט פארענטפערן ווי אזוי די ליכטיגקייט פון שטערנס וואס זענען אזוי ווייט קענען אונז גרייכן [די אבזערווירעס] אין א אינגע וועלט/יוניווערס - די ליכטיגקייט צו אונז איז אינפיניטלי שנעל (עכ״פ אז די חומש נוצט די קאנווענשאן). נאך מער, ער איז מסביר, עפ״י די קאנווענשאנעלעטי טעסעס [אז מ׳נעמט אן אלס קאנווענשאן אז די שנעלקייט פון ליכטיגקייט איז די זעלבע אין אלע דירעקציעס בנוגע איין אבזערווער], אז ביידע קאנווענשענס זענען ריכטיג עפ״י רעלאטיוויטי ביינאנזאם, וממילא קען מען נישט טענה׳ן דערגעגן מיט אקקעם׳ס רעיזאר, פונקט אזוי ווי אקקעם׳ס רעיזאר רעדט נישט אריין צו מ׳זאל מעסטן היץ מיט פארענהייט אדער סעלסיוס אד״ג.

(זיין דאקטאראט איז אין אסטראפיזיקס, הגם מער בנוגע די זון דוקא. די טעאריע האט פראבלעמען כמובן אבער איז פארט אינטרעסאנט.)

[מי אני]

IMG_7133.jpg

ס׳איז אינטרעסאנט אנצומערקן אז פון א פילאזאפישן שטאנדפונקט האט גאטפריד לייבניץ גע׳טענה׳ט קעגן דאס (שטארקע ניוטאניען; מיט וועמען ער האט, אגב, סתם אזוי געהאט א פערזענליכע סיכסוך איבער דאס אויסטרעף פון קאלקולוס) געדאנק פון אבּסאלוט ספּעיס און טיים מכח זיין פּרינציפּ פון סאָפישׁענט ריזען.

[מי אני]

דער קאמעדאר שמעון דזשיגאן האט אמאל דערקלערט מיט א פשטות איינשטיינסט רעלאטיוויטעט טעאריע ווי פאלגענד:

7 האר איז א סך אדער ווייניג?

ווענדט זיך וואו, אויף די קאפ איז עס צו ווייניג, אין די מילך איז עס צו סך! אט דאס מיינט רעלאטיוו...

איך פארשטיי אז דאס איז נאר א וויץ, איך ציטיר דאס סתם פאר אינטרעסאנטקייט. פון דעם בוך What is Relativity, א גוטע בוך אויף רעלאטיוויטעט אין layman’s טערמינען, פון דר. דזשעפרי בעננעט (ער זאגט דארט אז ס׳איז אין א וועג גרינגער פאר קינדער צו פארשטיין דעם קאנצעפט פון רעלאטיוויטעט און צייט dilation, ווי איידער עלטערע וואס זענען מער איינגעגעסן אין די notion פון אבסאלוט צייט).

IMG_7202.jpg

***

1F2A8BA6-A7F3-4D1D-B2BB-B7AEB6334C3C.jpeg

[מי אני]

214FD583-4AA2-4026-B94D-37C70E1F9C87.jpeg

ניקולאס פון קוסא.

[berlbalaguleh]

מי אני: אוי ביסטו גערעכט ווען דו האסט געברענגט דעם קוואוט פון דעם סטודענט וואס האט געפרעגט דעם פראפעסאר בדרך עיקש ופתלתול אויב באסטאן סטאפט ביי דעם טרעין...! ווייל א סאך פראפעסארן זענען .."אויבער חכמים"...! אבער קיין פשוט'ן שכל האבן זיי נישט...!