וועלכע סאטמאר איז גרעסער

[שמעון וואלף]

סאטמאר מהר"א איז מער אנערקענט אלץ א מנהיג ווי ער האט חסידים וואס זענען שטארק דבוק אין אים זיינע טישן און מעמדים זענען איבערגעפילט מיט צענדליגער טויזענטער חסידים ווען די וויליאמסבורגער קען עס קיינמאל נישט אנפולן חוץ כ"א כסלו ווען מ'קומט פאר די מצב נישט צוליב אים בכלל

רבי אהרן איז אויך באקאנט אלץ א גאון אדיר א מתמיד וואס אלעס דרייט זיך ארום תורה ס'איז א כבוד פאר סאטמאר אז זיי האבן א מנהיג אזא גדול בתורה

זייט ווען האט מען אין סאטמאר געגעבן א דעקל פאר תורה?

[שמעון וואלף]

צום קעפל,
ווער ס'מאכט א גרעסערע טראסק איז גרעסער. אמאל איז עס יענער און אמאל דער צווייטער.

[מיליאנער]

סאטמאר מהר"א איז מער אנערקענט אלץ א מנהיג ווי ער האט חסידים וואס זענען שטארק דבוק אין אים זיינע טישן און מעמדים זענען איבערגעפילט מיט צענדליגער טויזענטער חסידים ווען די וויליאמסבורגער קען עס קיינמאל נישט אנפולן חוץ כ"א כסלו ווען מ'קומט פאר די מצב נישט צוליב אים בכלל

רבי אהרן איז אויך באקאנט אלץ א גאון אדיר א מתמיד וואס אלעס דרייט זיך ארום תורה ס'איז א כבוד פאר סאטמאר אז זיי האבן א מנהיג אזא גדול בתורה

זייט ווען האט מען אין סאטמאר געגעבן א דעקל פאר תורה?

כ'בין נישט באקאנט אין די דעקל אינדוסטריע, אבער אלע סאטמארער רבי'ס ביז היינט זענען געווען ריזיגע תלמידי חכמים, און ר' אהרן איז אויך א גאון הגאונים, אין זיינע חסידים שטאלצירן מיט דעם, און די וועלט ווייסט דערפון און קוקן עס ארויף.

די דרך הטבע איז אז איינער וואס לערנט פלייסיג איז א תלמיד חכם. סימפל. איז אז דו זעסט אז א איד איז בקי בכל חדרי התורה מיינט עס אז ער איז געזיצן און געלערנט, און אז דו זעסט אז איינער קען נישט לערנען מיינט עס, אדער אז ער האט פאטעיטא-קאפ אדער אז ער האט נישט געלערנט.

[באהעלפער]

די גאנצע סאטמארע שיטה וכו' איז שוין היינט נישט אקטועל, נאר ס'איז א ריזן פאלק וואס איינער קען נישט דעם צווייטן, ס'דא מיליאנע מיינונגען, און בלויז צוויי מענטשן וואס הייסן די 'אפציעלע' פירער פונעם פאלק סאטמאר, קען זיי יעדער אויפ'ן נאמען. ר' אהרן ר' זלמן לייב.

אבער מער גרעסער איז בכלל נישטא קיין אונטערשייד.
חסד און דאס גלייכן האבן ביידע, און אפלאכן פון כל הקדוש האבן ביידע, קען זיין אז צוויי בתי כסאות וואס זענען פונקט אויפגעשטאפט אין ראדני איז נאך אין פאלמטרי פארשטאפט. אבער דאס אלעס...

[berlbalaguleh]

באהעלפער: איך האב דיר געוואלט געבן א לייק. אבער ווען איך האב געליינט די לעצטע שורה האביך געזעהן אז איך קען נישט. דו ביסט אפשר א פלאמבער. אדער א ביהכ"ס פוצער? דו האלטסט חשבון אויפ'ן מצב פון די בתי הכיסאות (בעסקיסע'ס) אין סאטמאר.
נ.ב.: אז דער אשכול האט זיך דערקייקלט צו גרויסע שטותים און נארישקייטן, האלט איך מיט. א ביסל.

[דאס איז נישט מיך]

אין מיינע אויגן קוקט מען אן אזא זאך ווער ס'באלאנגט אין די קהילה נישט קיין חילוק ווי שטארק ער האלט פין די רבי און פארוואס ער איז דארט און ווי שטארק ער האט פיינט די אנדערע רבי און וויפיל טישען ער גייט וכו' די מציאות איז אז אין אנדערע חסידות'ן איז אויכעט דא אזאלעכע וואס האלטן נישט פונעם רבי'ן און עס איז דא אנדערע סיבות פארוואס זיי זענען דארט עכ''פ אזא זאך רעכענט מען וויפיל ס'געהערט צי די קהילה נישט קיין חילוק ווי שטארק מ'האלט וכו'
און ווער ס'איז גרעסער לכאורה ביידע די זעלבע מער ווייניגער

[באהעלפער]

באהעלפער: איך האב דיר געוואלט געבן א לייק. אבער ווען איך האב געליינט די לעצטע שורה האביך געזעהן אז איך קען נישט. דו ביסט אפשר א פלאמבער. אדער א ביהכ"ס פוצער? דו האלטסט חשבון אויפ'ן מצב פון די בתי הכיסאות (בעסקיסע'ס) אין סאטמאר.
נ.ב.: אז דער אשכול האט זיך דערקייקלט צו גרויסע שטותים און נארישקייטן, האלט איך מיט. א ביסל.

פארוואס זאל מען נישט קענען טאקע געבן א האלבע לייק, א דרייפערטל לייק...
אוי כ'האב דערלייקט א לייג...

[מיליאנער]

אין מיינע אויגן קוקט מען אן אזא זאך ווער ס'באלאנגט אין די קהילה נישט קיין חילוק ווי שטארק ער האלט פין די רבי און פארוואס ער איז דארט און ווי שטארק ער האט פיינט די אנדערע רבי און וויפיל טישען ער גייט וכו' די מציאות איז אז אין אנדערע חסידות'ן איז אויכעט דא אזאלעכע וואס האלטן נישט פונעם רבי'ן און עס איז דא אנדערע סיבות פארוואס זיי זענען דארט עכ''פ אזא זאך רעכענט מען וויפיל ס'געהערט צי די קהילה נישט קיין חילוק ווי שטארק מ'האלט וכו'
און ווער ס'איז גרעסער לכאורה ביידע די זעלבע מער ווייניגער

אודאי, איך ווייס אז די זאליס קוקן דוקא נאר אויף דעם, דארפסט מיר דעיס נישט זאגן, אז נישט זענען זיי דאך נענטער צו קרעטשניף ווי צו מהר''א...

אבער דאס איז נישט קיין ליגעל דאקומענט, דו קענסט רואיג קוקן אויף וואס דו ווילסט, קענסט אויך רעכענען לויט די וואג, לויט די הויזן טראגער אד''ג וויאזוי ס'מאכט דיך פילן בעסער.. די מציאות פון די צוויי קהילות איז אבער אפן. די שאלה דארף ענדערש זיין אויב מהרז''ל איז בכלל א קהילה. דארף מיר זען וויאזוי גוגל דיסקרייבט די ווארט 'קהילה'.

ס'דא א קליינע חילוק פון ''ס'דא אזעלכע וואס האלטן נישט פונעם רבי'ן'' וואס איז טאקע דא אין יעדע קהילה און ''די גאנצע קהילה אינטרעסירט נישט דעם רבי'ן'' וואס איז נאר דא אין איין איינציגע קהילה אין די וועלט.

[דאס איז נישט מיך]

כבוד הרב מיליאנער: אז איך וועל דיך אויפווייזן אז און קהילות באבוב איז אויכעט דא א פראצענט וואס האלטן נישט פון די רבי וועט מען רעכענען זייער קהילה לויט וויפיל האלטן באמת פון די רבי ועוד ווי שטארק דארף מען האלטן פון די רבי אז מ'זאל עם רעכענען פאר א חלק פון די קהילה
לפענ''ד אוודאי יעדע קהילה איז אנדערש און סקווירא האלט מען פון די רבי אסאך מער און שטערקער ווי אין באבוב נאר ווען מ'רעכנט א קהילה קוקט מען וויפיל ס'געהערט צי די קהילה נישט קיין חילוק ווי שטארק מ'האלט פון די רבי
אז די ווילסט קענסטו פרעגן וולעכע סאטמאר האלטן מער מענטשן פון די רבי און דעמאלטס וועל איך זיין אויף דיין זייט

[דאס איז נישט מיך]

ועוד הרב מיליאנער: איך האב הנאה אז איר קוקט מיך אהן ווי א זאלי ווען און אמת'ן האב איך מיט סאטמאר אזוי ווי די האסט מיט גור (גיי ווייס פארוואס איך בין זיכער אז מיט גור האסטו נישט קיין שייכות)
וואס יא, איך האב חברים און ידידם און ביידע און שרייבן שרייב איך ווי אזוי איך קוק אהן די זאך אמאל אויף די זייט און אמאל פארקערט

[באהעלפער]

אין מיינע אויגן קוקט מען אן אזא זאך ווער ס'באלאנגט אין די קהילה נישט קיין חילוק ווי שטארק ער האלט פין די רבי און פארוואס ער איז דארט און ווי שטארק ער האט פיינט די אנדערע רבי און וויפיל טישען ער גייט וכו' די מציאות איז אז אין אנדערע חסידות'ן איז אויכעט דא אזאלעכע וואס האלטן נישט פונעם רבי'ן און עס איז דא אנדערע סיבות פארוואס זיי זענען דארט עכ''פ אזא זאך רעכענט מען וויפיל ס'געהערט צי די קהילה נישט קיין חילוק ווי שטארק מ'האלט וכו'
און ווער ס'איז גרעסער לכאורה ביידע די זעלבע מער ווייניגער

ס'דא א קליינע חילוק פון ''ס'דא אזעלכע וואס האלטן נישט פונעם רבי'ן'' וואס איז טאקע דא אין יעדע קהילה און ''די גאנצע קהילה אינטרעסירט נישט דעם רבי'ן'' וואס איז נאר דא אין איין איינציגע קהילה אין די וועלט.

דו ביסט דיך טועה, ווייל ר' זלמן לייב האט גענוג וואס האלטן פון זיין ווארט קדוש. און נעמען ביי עהם ברכות און קוויטלען זיך ביי עהם. מאך נישט אוועק א קהילה מיט איין וויש.

[מיליאנער]

דו ביסט דיך טועה, ווייל ר' זלמן לייב האט גענוג וואס האלטן פון זיין ווארט קדוש. און נעמען ביי עהם ברכות און קוויטלען זיך ביי עהם. מאך נישט אוועק א קהילה מיט איין וויש.

גענוג? איי געסס ער איז א מסתפק במועט..

[כולל אינגערמאן]

עס מוז זיין אז סאטמער איז זייער גרויס, ווייל דאס איז דאס אויסזעהן פין די בית החיים נאך די שלעגעריי מוצאי כ"ו אב.

די שאלה איז נאר וואס די דברי יואל וואלט געהאלטן דערפון וד"ל.

[דולה ומשקה]

עס מוז זיין אז סאטמער איז זייער גרויס, ווייל דאס איז דאס אויסזעהן פין די בית החיים נאך די שלעגעריי מוצאי כ"ו אב.

די שאלה איז נאר וואס די דברי יואל וואלט געהאלטן דערפון וד"ל.

כ'האב פאר דיר נייעס: "...אזוי איז געווען אין ארשיווא, אזוי איז איז געווען אין קראלי, אזוי איז געווען אין סאטמאר, און איך וועל ענק זאגן אז אזוי איז געווען אין ברוקלין אויך"... עכל"ק.
נו, ממילא קען אזוי זיין אין קרית יואל אויך.

דער בית החיים אין צאנז בשעת דער לוי' פון ר' לייביש מרדכי האט אויסגעזעהן סאך ערגער, ואכמ"ל. בכלל איז אין צאנז געווען א סאך 'פאן' ביים טאג פון יארצייט צוליב אייניקלעך גרויסע רבי'ס ווס קינדער קוים מיט מנין, הקיצור ס'האט זיך געטוהן.

בד"וו אין סיגוט איז אויך געווען דאן א עידן חדוותא ביומא דהילולא פון ייטב לב / קדושת יו"ט ווען דער סאטמאר רב פלעגט קומען צו גיין, ספעציעל אין די יארן וואס ר' זלמן לייב איז געווען דער מרא דאתרא, נאכאמאל ואכמ"ל.
זעהט אויס זכות אבות לא תמה.

[סאדאם חוסעין]

אגב איך בין דארט געווען עס איז געווען זייער רואיג, קיינער האט זיך נישט געשלאגן מיט קיינעם, מען האט פלעין זיך געשטופט ארום מהרז"ל, ווען ער איז אדורך איז עס אראפגעפאלן. פאריאר האט מען אראפגעווארפן 3 שטיק. ער האט א מנהג בקודש צו ווארפן מצבות, איך כאפ נישט פארוואס די ארונים לאזן אים בכלל אריין, זאל ער ווארפן מצבות ביי פאלאק...

[[NAMELESS]]

הייסט איבעראל ווי מהרז"ל קימט שרייען זיינע בחורים און ווארפן מצבות???

אפשר איז עס צוליב ווייל סאיז דא א חיות אנשטאלט הארט לעבן ביה"ח?

[כולל אינגערמאן]

עס מוז זיין אז סאטמער איז זייער גרויס, ווייל דאס איז דאס אויסזעהן פין די בית החיים נאך די שלעגעריי מוצאי כ"ו אב.

די שאלה איז נאר וואס די דברי יואל וואלט געהאלטן דערפון וד"ל.

כ'האב פאר דיר נייעס: "...אזוי איז געווען אין ארשיווא, אזוי איז איז געווען אין קראלי, אזוי איז געווען אין סאטמאר, און איך וועל ענק זאגן אז אזוי איז געווען אין ברוקלין אויך"... עכל"ק.
נו, ממילא קען אזוי זיין אין קרית יואל אויך.

דער בית החיים אין צאנז בשעת דער לוי' פון ר' לייביש מרדכי האט אויסגעזעהן סאך ערגער, ואכמ"ל. בכלל איז אין צאנז געווען א סאך 'פאן' ביים טאג פון יארצייט צוליב אייניקלעך גרויסע רבי'ס ווס קינדער קוים מיט מנין, הקיצור ס'האט זיך געטוהן.

בד"וו אין סיגוט איז אויך געווען דאן א עידן חדוותא ביומא דהילולא פון ייטב לב / קדושת יו"ט ווען דער סאטמאר רב פלעגט קומען צו גיין, ספעציעל אין די יארן וואס ר' זלמן לייב איז געווען דער מרא דאתרא, נאכאמאל ואכמ"ל.
זעהט אויס זכות אבות לא תמה.

איך האב גראדע געמיינט אז עס איז די ווייטע בליק פון די בעלזא רבי וואס האט געזאגט פאר 30 יאר צוריק אז "עס וועט נאך קומען א טאג וואס זיי וועלן זיך שלאגן צווישן זיך" עכ"ל,

אבער פון דיר פארשטיי איך, אז דאס זיך שלאגן - ספעציעל אויף א טאג פון א יארצייט - איז א הייליגע מנהג...

[מיליאנער]

הייסט איבעראל ווי מהרז"ל קימט שרייען זיינע בחורים און ווארפן מצבות???

אפשר איז עס צוליב ווייל סאיז דא א חיות אנשטאלט הארט לעבן ביה"ח?

ניין. די סיבה איז ווייל די ארונישע בחורים האבן באשלאסן צו צופיצלען זייער אייגענע צדקה טענט פונקט ווען רז''ל איז אנגעקומען.

די קליפס זענען קלאר. איך גלייב נישט אז רז''ל וועט זיך יעצט אויפשטעלן רעדן ווען די קליפס (סיי גראונד און סיי דראונס) ווייזן קלאר ווער ס'האט איבערגעדרייט.

[signout]

הייסט איבעראל ווי מהרז"ל קימט שרייען זיינע בחורים און ווארפן מצבות???

אפשר איז עס צוליב ווייל סאיז דא א חיות אנשטאלט הארט לעבן ביה"ח?

https://twitter.com/TheKipke/status/1562586254302400512

[באהעלפער]

קליינע בחור'לעך שלעגערייען מאכט נישט קיין טויש אינעם גרויסער בילד. די פראגע איז נאר פארוואס לאזן עס די עלטערע באקעס צו, די עלטערע אקסן מיט די ווייסע פעדזשאמע אנצוגען

[berlbalaguleh]

כבוד הרב מיליאנער: אז איך וועל דיך אויפווייזן אז און קהילות באבוב איז אויכעט דא א פראצענט וואס האלטן נישט פון די רבי וועט מען רעכענען זייער קהילה לויט וויפיל האלטן באמת פון די רבי ועוד ווי שטארק דארף מען האלטן פון די רבי אז מ'זאל עם רעכענען פאר א חלק פון די קהילה
לפענ''ד אוודאי יעדע קהילה איז אנדערש און סקווירא האלט מען פון די רבי אסאך מער און שטערקער ווי אין באבוב נאר ווען מ'רעכנט א קהילה קוקט מען וויפיל ס'געהערט צי די קהילה נישט קיין חילוק ווי שטארק מ'האלט פון די רבי
אז די ווילסט קענסטו פרעגן וולעכע סאטמאר האלטן מער מענטשן פון די רבי און דעמאלטס וועל איך זיין אויף דיין זייט

אין סקווירא איז נישט דא קיין אפיקורסים. א יעדער האלט אז די העיליגע רבי איז א מלאך אלוקים. ווער ס'האט נאר אמאל געהאט א מחשבה זרה איז שוין לאנג נישט דארט. זיין הויז איז אונטערגעצינדן. און ער איז שוין

[באהעלפער]

מ'זאגט אז דער שפיצער (בחור) [טאטע צו פינעף שעפעלעך] איז געווען איינס פון די בעיביס וואס מ'האט ארויסגעכאפט ווען די ילד שעשועים האט 'מיסטריעיזיש אויפגעפלאקערט. לעילו נשמת דער גרעסטער פונעם דור ר' אלטר פייגא.

[דאס איז נישט מיך]

מ'זאגט אז דער שפיצער (בחור) [טאטע צו פינעף שעפעלעך] איז געווען איינס פון די בעיביס וואס מ'האט ארויסגעכאפט ווען די ילד שעשועים האט 'מיסטריעיזיש אויפגעפלאקערט. לעילו נשמת דער גרעסטער פונעם דור ר' אלטר פייגא.

אז מ'רעדט שוין ווער איז טאקע געשטאנען אינטער די פארברענאג פין ילד שעשועים? און פארוואס?