ר' יעקב שפירא ריפט אין דין תורה די טירנויער'ס

[מחצה''ק]

ראביי יעקב שפירא נעפיא פונעם סאטמאר'ע רעבעצין האט געריפן די טירנויערס אין דין תורה איבער די רעבעצין ביהמ''ד געהערט צי עם בתורת ירושה

[קהל'ס נער]

"אשר לטענת התובעים עצם בחירתכם הרי היא השתמטות מדין תורה, כי אתם ידעתם שהתובעים לא יכולים להתדיין עימכם שם"

טארטיקוב'ע בי"ד האלט אז אורחות משפט איז קארופטירט, עט ליסט איינער אנערקענט אז ס'איז דא קארופציע אין די בתי דינים.

(איך האב גארנישט קעיגען אורחות משפט, ס'דע ערשטע מאל איך הער בכלל פון זיי, נאר גענימען אלץ א משל).

[מחצה''ק]

"אשר לטענת התובעים עצם בחירתכם הרי היא השתמטות מדין תורה, כי אתם ידעתם שהתובעים לא יכולים להתדיין עימכם שם"

טארטיקוב'ע בי"ד האלט אז אורחות משפט איז קארופטירט, עט ליסט אנעקקענט טיינער אז ס'איז דא קארופציע אין די בתי דינים.

(איך האב גארנישט קעיגען אורחות משפט, ס'דע ערשטע מאל איך הער בכלל פון זיי, נאר גענימען אלץ א משל).

ס'איז פשוט א בני יואל בי''ד

[יין שרף]

ראביי יעקב שפירא נעפיא פונעם סאטמאר'ע רעבעצין האט געריפן די טירנויערס אין דין תורה איבער די רעבעצין ביהמ''ד געהערט צי עם בתורת ירושה

וואס איז די מעשה מיט די רעבעצינס ביהמ"ד?

[[NAMELESS]]

שטייט נישט קיין ווארט אז אורחות משפט איז קארופטירט,

דאס מיינט לכאורה אז די הלכה אז מגייט ווי די נתבע פארלאנג איז בטל, אין דער וואס טיט ווי די הלכה פארלאנגט ווערט גאר א מסרב לדין, וויל די תובע קען אלס טענהן, אז די ווייסט אליינס אז איך קען מיר דארט נישט מתדיין זיין,

קארופטירט איז א בי"ד וואס דרייט די הלכה לויט ווי אזוי אים שמעקט,

[פרנס החודש]

דאס איז א שיינע מחלוקת ב״ה.

[[NAMELESS]]

ראביי יעקב שפירא נעפיא פונעם סאטמאר'ע רעבעצין האט געריפן די טירנויערס אין דין תורה איבער די רעבעצין ביהמ''ד געהערט צי עם בתורת ירושה

וואס איז די מעשה מיט די רעבעצינס ביהמ"ד?

די ארוינים ארבעטן אויף פלענער צי פארגרעסערן די ווייסע שיל, אין די רעבעצינס שיל שטערט זייער,

די מיליאנען פין דוד עקשטיין אין קיט"ל מהר"א ריפן צי דין תורה, האט גארנישט מיט ראביי שפירא,

אינטערסאנט נאר צי וויסן הלכה'דיג, דאס זיצן שטיל אזופיל יארן איז נישט קיין טענה אקעגן די שפירא'ס? די רעביצין לעבט שוין נישט 20 יאר,

[מחצה''ק]

שטייט נישט קיין ווארט אז אורחות משפט איז קארופטירט,

דאס מיינט לכאורה אז די הלכה אז מגייט ווי די נתבע פארלאנג איז בטל, אין דער וואס טיט ווי די הלכה פארלאנגט ווערט גאר א מסרב לדין, וויל די תובע קען אלס טענהן, אז די ווייסט אליינס אז איך קען מיר דארט נישט מתדיין זיין,

קארופטירט איז א בי"ד וואס דרייט די הלכה לויט ווי אזוי אים שמעקט,

ס'איז אזוי ווי איינער האט א דין תורה מיט משה גבאי אין משה גבאי פארלאנגט צי גיין צי די זאלי בית דין

[דאס איז נישט מיך]

מי הוא זה ר' יעקב שפארא ?
און ווי באלאנגט ער ?

[מחצה''ק]

מי הוא זה ר' יעקב שפארא ?
און ווי באלאנגט ער ?

באקאנטער נטרונא בעל דרשן
אין ענגליש רעדנער ביי פראטעסטן

[היסטאריע]

שטייט נישט קיין ווארט אז אורחות משפט איז קארופטירט,

דאס מיינט לכאורה אז די הלכה אז מגייט ווי די נתבע פארלאנג איז בטל, אין דער וואס טיט ווי די הלכה פארלאנגט ווערט גאר א מסרב לדין, וויל די תובע קען אלס טענהן, אז די ווייסט אליינס אז איך קען מיר דארט נישט מתדיין זיין,

קארופטירט איז א בי"ד וואס דרייט די הלכה לויט ווי אזוי אים שמעקט,

עס איז א פראבלעם ווען דער נתבע גייט צו א בית דין וואס קוקט אויף זאכן מיט דער אויגן פין דער נתבע. יעדער פארשטייט, אז ווען די זאלונים האבן געזאגט זיי קענען באשטיין צו גיין צו א בית דין פין זייערע דיינים, האבן די אהרונים געמעגט גיין אין ערכאות.

אין דער פאל, כאטש טארטיקובער בית דין שרייבט שטרענגע לשונות ווייסט יעדער אז זיי געבן נישט קיין סירוב אויף דער פאל. עס איז דא געציילטע בתי דינים וואס געבן א סירוב צו צווינגן זבל"א. טארטיקובער בית דין איז נישט פין זיי. ממילא מאכן די שאפירא'ס א טעות מיט נוצען טארטיקוב פאר הזמנות.

[אינטערסאנטער]

ראביי יעקב שפירא נעפיא פונעם סאטמאר'ע רעבעצין האט געריפן די טירנויערס אין דין תורה איבער די רעבעצין ביהמ''ד געהערט צי עם בתורת ירושה

וואס איז די מעשה מיט די רעבעצינס ביהמ"ד?

די ארוינים ארבעטן אויף פלענער צי פארגרעסערן די ווייסע שיל, אין די רעבעצינס שיל שטערט זייער,

די מיליאנען פין דוד עקשטיין אין קיט"ל מהר"א ריפן צי דין תורה, האט גארנישט מיט ראביי שפירא,

אינטערסאנט נאר צי וויסן הלכה'דיג, דאס זיצן שטיל אזופיל יארן איז נישט קיין טענה אקעגן די שפירא'ס? די רעביצין לעבט שוין נישט 20 יאר,

גלייך דאס געטראכט, אז דאס עצם זיצן שטיל אזויפיל יארן איז די גרעסטע הודאה אויף די חזקה פון די רעבעצינ'ס מענטשן.

איך וואלט געוואלט פרעגן ראביי שפירא - מסתמא א שליח פון די ארוינים דא - אויב די האלסט עכט אז די בית המדרש באלאנגט פאר דיר, ווי ביסטו געווען אלע יארן?????

איך האלט אז ראביי שפירא זאל רופן צו דין תורה אויך איבער די בעלות פון די גרויסן בית המדרש אין קרית יואל, אז עס באלאנגט אויך פאר אים, און וואס נאך באלאנגט אלס פאר אים? אפשר די סאטמארע רעביסטעווע באלאנג אויך פאר אים אלס נעפיו? עס איז א בושה זיך אזוי צו פארקויפן פאר די ארוינים

און נאך א זאך, איך קען נישט די הלכה, אבער על פי דין איז א נעפיו א יורש? בפרט ווען די רעבעצין אליין האט איבערגעגעבן איר הויז אז דאס זאל ווערן געניצט פאר א בית המדרש און געפירט דורך די אידן?

עפעס מאכט נישט קיין סענס דא אינגאנצן.

[גאנצל]

שטייט נישט קיין ווארט אז אורחות משפט איז קארופטירט,

דאס מיינט לכאורה אז די הלכה אז מגייט ווי די נתבע פארלאנג איז בטל, אין דער וואס טיט ווי די הלכה פארלאנגט ווערט גאר א מסרב לדין, וויל די תובע קען אלס טענהן, אז די ווייסט אליינס אז איך קען מיר דארט נישט מתדיין זיין,

קארופטירט איז א בי"ד וואס דרייט די הלכה לויט ווי אזוי אים שמעקט,

ס'איז אזוי ווי איינער האט א דין תורה מיט משה גבאי אין משה גבאי פארלאנגט צי גיין צי די זאלי בית דין

דאס איז ווירקליך געווען אין יאר תשסא ווען רזלס אזוי גערופענע קהל האט געאנטווארט פאר סאטמאר -נאכן פארכאפונג פון די קהלה אפיס און ראדני שול- אז זיי זענען גרייט צו גיין צו דין תורה צו זייער דיין ריחמ

נישט נאר דאס נאר סאטמאר האט געבעטן עטליכע מאל הויעך בשער בת רבים אז דעס אליין צו מ'דארף גיין צו ריחמ די עצם זאך זאל מען זיך אויך מתדיין ביי א ביד און אויב ביד וועט פסקען אז מ'דארף גיין צו ריחם האט סאטמאר געזאגט אז מ'זעמיר שוין גרייט צו הערן און צו גיין צו ריחמ
פארוואס די פארכאפערס האבן נישט אנגענומען די הצעה פארשטייט יעדער בר דעת

[גאנצל]

ראביי יעקב שפירא נעפיא פונעם סאטמאר'ע רעבעצין האט געריפן די טירנויערס אין דין תורה איבער די רעבעצין ביהמ''ד געהערט צי עם בתורת ירושה

וואס איז די מעשה מיט די רעבעצינס ביהמ"ד?

די ארוינים ארבעטן אויף פלענער צי פארגרעסערן די ווייסע שיל, אין די רעבעצינס שיל שטערט זייער,

די מיליאנען פין דוד עקשטיין אין קיט"ל מהר"א ריפן צי דין תורה, האט גארנישט מיט ראביי שפירא,

אינטערסאנט נאר צי וויסן הלכה'דיג, דאס זיצן שטיל אזופיל יארן איז נישט קיין טענה אקעגן די שפירא'ס? די רעביצין לעבט שוין נישט 20 יאר,

גלייך דאס געטראכט, אז דאס עצם זיצן שטיל אזויפיל יארן איז די גרעסטע הודאה אויף די חזקה פון די רעבעצינ'ס מענטשן.

איך וואלט געוואלט פרעגן ראביי שפירא - מסתמא א שליח פון די ארוינים דא - אויב די האלסט עכט אז די בית המדרש באלאנגט פאר דיר, ווי ביסטו געווען אלע יארן?????

איך האלט אז ראביי שפירא זאל רופן צו דין תורה אויך איבער די בעלות פון די גרויסן בית המדרש אין קרית יואל, אז עס באלאנגט אויך פאר אים, און וואס נאך באלאנגט אלס פאר אים? אפשר די סאטמארע רעביסטעווע באלאנג אויך פאר אים אלס נעפיו? עס איז א בושה זיך אזוי צו פארקויפן פאר די ארוינים

און נאך א זאך, איך קען נישט די הלכה, אבער על פי דין איז א נעפיו א יורש? בפרט ווען די רעבעצין אליין האט איבערגעגעבן איר הויז אז דאס זאל ווערן געניצט פאר א בית המדרש און געפירט דורך די אידן?

עפעס מאכט נישט קיין סענס דא אינגאנצן.

טיפיקעל רזל געדאנקן גאנג עפעס האט גייט העלפן סאטמאר דארף מען שוין יענעם באשמוצען זאג דו האסט געזן די דין ודברים פאר דו שרייסט ?

[קהל'ס נער]

שטייט נישט קיין ווארט אז אורחות משפט איז קארופטירט,

דאס מיינט לכאורה אז די הלכה אז מגייט ווי די נתבע פארלאנג איז בטל, אין דער וואס טיט ווי די הלכה פארלאנגט ווערט גאר א מסרב לדין, וויל די תובע קען אלס טענהן, אז די ווייסט אליינס אז איך קען מיר דארט נישט מתדיין זיין,

קארופטירט איז א בי"ד וואס דרייט די הלכה לויט ווי אזוי אים שמעקט,

די איינציגסטע וועיג צי אויסקרוסן די דין פון גיין צום נתבע'ס בית דין, איז דורך דערקלערן יענעמס בי"ד אלץ קארופטירט.

איטהער וועי איז איינער פון זיי קארופטירט, אדער אורחות משפט כפי טענות טארטיקוב, אדער טארטיקוב ווייל זיי דערקלערן די נתבע אלץ מסרב בשעת ער איז גרייט צי גיין אין אורחות משפט.

[[NAMELESS]]

שטייט נישט קיין ווארט אז אורחות משפט איז קארופטירט,

דאס מיינט לכאורה אז די הלכה אז מגייט ווי די נתבע פארלאנג איז בטל, אין דער וואס טיט ווי די הלכה פארלאנגט ווערט גאר א מסרב לדין, וויל די תובע קען אלס טענהן, אז די ווייסט אליינס אז איך קען מיר דארט נישט מתדיין זיין,

קארופטירט איז א בי"ד וואס דרייט די הלכה לויט ווי אזוי אים שמעקט,

די איינציגסטע וועיג צי אויסקרוסן די דין פון גיין צום נתבע'ס בית דין, איז דורך דערקלערן יענעמס בי"ד אלץ קארופטירט.

איטהער וועי איז איינער פון זיי קארופטירט, אדער אורחות משפט כפי טענות טארטיקוב, אדער טארטיקוב ווייל זיי דערקלערן די נתבע אלץ מסרב בשעת ער איז גרייט צי גיין אין אורחות משפט.

וואס איך פארשטיי נישט, טארטיקוב שרייבט אז דער תובע זאגט אז אורחות משפט איז נישט גיט, דאס מיינט אז נישט בי"ד פארשטייט אז אורחות משפט איז נישט גיט, נאר ער באשליסט צי גלייבן דעם תובע,

אז ער באשליסט צי גלייבן דעם תובע, וואס גלייבט ער נישט שפירא אז די רעביצינס שיל איז זיינס, און זאל גלייך ארויסגעבן א פסק אזוי, און ווער דארף דין תורה,

סוועטיך נישט זיין א גרעסערע פורים ווי דעם צעטיל

[אינטערסאנטער]

די ארוינים ארבעטן אויף פלענער צי פארגרעסערן די ווייסע שיל, אין די רעבעצינס שיל שטערט זייער,

די מיליאנען פין דוד עקשטיין אין קיט"ל מהר"א ריפן צי דין תורה, האט גארנישט מיט ראביי שפירא,

אינטערסאנט נאר צי וויסן הלכה'דיג, דאס זיצן שטיל אזופיל יארן איז נישט קיין טענה אקעגן די שפירא'ס? די רעביצין לעבט שוין נישט 20 יאר,

גלייך דאס געטראכט, אז דאס עצם זיצן שטיל אזויפיל יארן איז די גרעסטע הודאה אויף די חזקה פון די רעבעצינ'ס מענטשן.

איך וואלט געוואלט פרעגן ראביי שפירא - מסתמא א שליח פון די ארוינים דא - אויב די האלסט עכט אז די בית המדרש באלאנגט פאר דיר, ווי ביסטו געווען אלע יארן?????

איך האלט אז ראביי שפירא זאל רופן צו דין תורה אויך איבער די בעלות פון די גרויסן בית המדרש אין קרית יואל, אז עס באלאנגט אויך פאר אים, און וואס נאך באלאנגט אלס פאר אים? אפשר די סאטמארע רעביסטעווע באלאנג אויך פאר אים אלס נעפיו? עס איז א בושה זיך אזוי צו פארקויפן פאר די ארוינים

און נאך א זאך, איך קען נישט די הלכה, אבער על פי דין איז א נעפיו א יורש? בפרט ווען די רעבעצין אליין האט איבערגעגעבן איר הויז אז דאס זאל ווערן געניצט פאר א בית המדרש און געפירט דורך די אידן?

עפעס מאכט נישט קיין סענס דא אינגאנצן.

טיפיקעל רזל געדאנקן גאנג עפעס האט גייט העלפן סאטמאר דארף מען שוין יענעם באשמוצען זאג דו האסט געזן די דין ודברים פאר דו שרייסט ?

די האסט יא געזעהן די דין ודברים? איך שרייב אז עפעס מאכט נישט דא קיין סענס, און עס מאכט טאקע נישט אזוי ווי איך האב געשריבן.

געווענליך ענטפער איך נישט פאר גאנצל ווייל ווען מען ווייסט אליינס אז די ציל איז סתם צו בלאזן לופט אז עס זאל אויסזעהן ווי מען ענטפערט עפעס, איז שווער צו פירן א שמועס. טיפיקל ווידער תחיית המתים געדאנקן גאנג. מען ווארפט אריין עפעס ווערטער צו פארטושן די שמועס אז עס זאל אויסזעהן ווי מען האט עפעס געזאגט און שוין.

[קהל'ס נער]

שטייט נישט קיין ווארט אז אורחות משפט איז קארופטירט,

דאס מיינט לכאורה אז די הלכה אז מגייט ווי די נתבע פארלאנג איז בטל, אין דער וואס טיט ווי די הלכה פארלאנגט ווערט גאר א מסרב לדין, וויל די תובע קען אלס טענהן, אז די ווייסט אליינס אז איך קען מיר דארט נישט מתדיין זיין,

קארופטירט איז א בי"ד וואס דרייט די הלכה לויט ווי אזוי אים שמעקט,

די איינציגסטע וועיג צי אויסקרוסן די דין פון גיין צום נתבע'ס בית דין, איז דורך דערקלערן יענעמס בי"ד אלץ קארופטירט.

איטהער וועי איז איינער פון זיי קארופטירט, אדער אורחות משפט כפי טענות טארטיקוב, אדער טארטיקוב ווייל זיי דערקלערן די נתבע אלץ מסרב בשעת ער איז גרייט צי גיין אין אורחות משפט.

וואס איך פארשטיי נישט, טארטיקוב שרייבט אז דער תובע זאגט אז ארחות משפט איז נישט גיט, דאס מיינט אז נישט בי"ד פארשטייט אז ארחות משפט איז נישט גיט, נאר ער באשליסט צי גלייבן דעם תובע,

אז ער באשליסט צי גלייבן דעם תובע, וואס גלייבט ער נישט שפירא אז די רעביצינס שיל איז זיינס, און זאל גלייך ארויסגעבן א פסק אזוי, און ווער דארף דין תורה,

סוועטיך נישט זיין א גרעסערע פורים ווי דעם צעטיל

ע"כ איז עס נישט ווייל ער גלייבט די תובע, נאר ווייל ער אליינס האלט אז אורחות משפט איז נישט גיט.

[גאנצל]

איך האב נישט געזען האב איך נישט באשמוצט קיינעם מיט פאני קשיות

[גאנצל]

ווארטס נאר צו, באלד וועט ר' יעקב נישט האבן קיין ברירה נאר צו גיין אין קאורט, נו נו דעמאלט וועט זיך אנהייבן די שדים טאנץ, נא ערכאות, און רז"ל וועט וויינען על חרבך

א קהלה פון בלאפערס

[מחצה''ק]

שטייט נישט קיין ווארט אז אורחות משפט איז קארופטירט,

דאס מיינט לכאורה אז די הלכה אז מגייט ווי די נתבע פארלאנג איז בטל, אין דער וואס טיט ווי די הלכה פארלאנגט ווערט גאר א מסרב לדין, וויל די תובע קען אלס טענהן, אז די ווייסט אליינס אז איך קען מיר דארט נישט מתדיין זיין,

קארופטירט איז א בי"ד וואס דרייט די הלכה לויט ווי אזוי אים שמעקט,

ס'איז אזוי ווי איינער האט א דין תורה מיט משה גבאי אין משה גבאי פארלאנגט צי גיין צי די זאלי בית דין

דאס איז ווירקליך געווען אין יאר תשסא ווען רזלס אזוי גערופענע קהל האט געאנטווארט פאר סאטמאר -נאכן פארכאפונג פון די קהלה אפיס און ראדני שול- אז זיי זענען גרייט צו גיין צו דין תורה צו זייער דיין ריחמ

נישט נאר דאס נאר סאטמאר האט געבעטן עטליכע מאל הויעך בשער בת רבים אז דעס אליין צו מ'דארף גיין צו ריחמ די עצם זאך זאל מען זיך אויך מתדיין ביי א ביד און אויב ביד וועט פסקען אז מ'דארף גיין צו ריחם האט סאטמאר געזאגט אז מ'זעמיר שוין גרייט צו הערן און צו גיין צו ריחמ
פארוואס די פארכאפערס האבן נישט אנגענומען די הצעה פארשטייט יעדער בר דעת

האלט דיך צים נושא בבקשה

[אינטערסאנטער]

איך האב נישט געזען האב איך נישט באשמוצט קיינעם מיט פאני קשיות

וואס ביי אנדערע מענטשן איז א שטיקל באווייז אויף עפעס, איז ביי דיר בלויז "פאני" קשיות.

איינס פלאס איינס איז [א חלה דעקל] אז די הויז איז אין א לעבעדיגע קאנפליקט שוין יארן, און דא פלוצלינג וועקט זיך אויף א נעפיו. איז אזוי ווי ביי מיר איז נאך איינס פלאס איינס צוויי און נישט קיין חלה דעקל, איז די פשוט'ע נערמאלע סיבה צו טראכטן אז א מיליאן דאללער פון דוד עקשטיין וואס פירט שוין לאנג א קאמף איבער די שוהל, שפילט דא אויך א ראלע.

די גאנצע תביעה דא איז דא פאני און עס שטימט עפעס נישט דא.

[גאנצל]

איך האב נישט געזען האב איך נישט באשמוצט קיינעם מיט פאני קשיות

וואס ביי אנדערע מענטשן איז א שטיקל באווייז אויף עפעס, איז ביי דיר בלויז "פאני" קשיות.

איינס פלאס איינס איז [א חלה דעקל] אז די הויז איז אין א לעבעדיגע קאנפליקט שוין יארן, און דא פלוצלינג וועקט זיך אויף א נעפיו. איז אזוי ווי ביי מיר איז נאך איינס פלאס איינס צוויי און נישט קיין חלה דעקל, איז די פשוט'ע נערמאלע סיבה צו טראכטן אז א מיליאן דאללער פון דוד עקשטיין וואס פירט שוין לאנג א קאמף איבער די שוהל, שפילט דא אויך א ראלע.

די גאנצע תביעה דא איז דא פאני און עס שטימט עפעס נישט דא.

סאו קודם קוק די דין ודברים און אויב ר' יעקב האט א טענה צו ברענגן צום טיש און נאכדעם שריי ווערי סימפל דארפסט נישט ווילד ווערן אזוי שנעל פשוט