ואת ענינו - זו פרישת דרך ארץ

[פרנס החודש]

דאס איז אן ענין וואס איך און אנדערע וואלטן שוין לאנג געוואלט ארויפברענגען, נישט די הלכה׳דיגע חלק נאר די פילאזאפישע און סאציאלע פראבלעם אין די חרדישע וועלט ואס רופט זיך פרישת דרך ארץ.

השם בחכמה יסד ארץ, איינע פון די צענטראלע באדערפענישן פון א ערוואקסענער מאנספערזאן איז צו פארברענגען מיט מיטגלידער פון די אנדערע מין. אין די שמועס מיין איך עס נישט נאר אין א געשלעכטליכע פארנעם, נאר פשוט פארברענגען צוזאמען.

האט פאסירט אין אונזער ציבור אז נאכ׳ן קריג איז געווארן איינגעפירט אז א מאן האט נישט וואס צו פארברענגען מיט א פרוי. די געדאנק איז געווען צו פארמיידן זנות, אבער עס האט זיך אויסגעשפרייט צו ארייננעמען אפילו בחורים און מיידלעך וואס זענען נישט חתונה געהאט.

טרעף איך א בחור וואס לערנט אין איינע פון אונזערע פריש געשאפענע ״ישיבות״ פאר עלטערע בחורים, ער האט נאך צוויי ברודערס אין שידוכים העכער זיך, דאס מיינט אז בדרך הטבע טרעפט ער נישט קיין שידוך אין די קומענדיגע צוויי יאר. עס קען זיך יעדער (יא אדער נישט) פארשטעלן וואס פאר א פיין פון פרישת דרך ארץ ער גייט דורך. מיין פראגע איז צו עס עקזיסטירט בכלל דער חכם וואס קען נעמען אחריות אויף דעם און זאגן ״ריכטיג, עס איז שרעקליך פאר עם אבער עס פעלט אויס פארן גרעסערן ציבור׳ס טובה״?

און ווער אדער וואס קען בארעכטיגן דאס מקריב זיין א חלק פון אונזער ציבור פאר די טובה פון די איבריגע?


מיין רוף איז צו ערנסט איבערטראכטן פון א סאציאלע שטאנדפונקט די וועג מיר קוקן אן בחורים און מיידלעך פארברענגען צוזאמען.

[צקון לחש]

איז דען מעגליך ס'זאל נישט צוקומען צו זנות?
ס'איז א גרויסע פראבלעם, לענ"ד דארף מען איבער טראכטן רעליגיע בכללות, אבער דאס איז נישט מענין האשכול.

[דער גאלדענער אדלער]

סעגרעגאציע אזוי ווי ס'גייט ביינונז איז זיכער צו עקסטרעם. ס'מוז זיין א מיטל וועג.
און דאס וואס @צקון לחש שרייבט אז ס'קען צוברענגן צו פראבלעמען, קען זיין, אבער אויף דעם מהלך אויף וואס מיר גייען יעצט איז אויך דא פראבלעמען, און נישט סתם פראבלעמען נאר ווייטגייענדיגע פראבלעמען.
איינער האט שוין מעורר געווען אין דערנעבדיגן אשכול אז הרב ברויאר האט נישט געוואלט מיטגיין מיט אגודה פאר איינע פון די סיבות טאקע וועגן אגודה'ס מהלך אין סעגרעגאציע.

Sent from my SM-G991U using Tapatalk

[פרנס החודש]

איז דען מעגליך ס'זאל נישט צוקומען צו זנות?
ס'איז א גרויסע פראבלעם, לענ"ד דארף מען איבער טראכטן רעליגיע בכללות, אבער דאס איז נישט מענין האשכול.

מיין נקודה איז געווען צו מען קען צונעמען אזא וויכטיגע פאר יאר פון א מענטשנס לעבן מחמת א חשש זנות.

[דער גאלדענער אדלער]

איז דען מעגליך ס'זאל נישט צוקומען צו זנות?
ס'איז א גרויסע פראבלעם, לענ"ד דארף מען איבער טראכטן רעליגיע בכללות, אבער דאס איז נישט מענין האשכול.

מיין נקודה איז געווען צו מען קען צונעמען אזא וויכטיגע פאר יאר פון א מענטשנס לעבן מחמת א חשש זנות.

און כאילו אויף די מהלך וואס מיר גייען היינט איז נישטא קיין חשש זנות!

Sent from my SM-G991U using Tapatalk

[שמן למאור]

איז דען מעגליך ס'זאל נישט צוקומען צו זנות?
ס'איז א גרויסע פראבלעם, לענ"ד דארף מען איבער טראכטן רעליגיע בכללות, אבער דאס איז נישט מענין האשכול.

פארוואס מוז עס צוקומען צו זנות? פארוואס קען עס נישט צוברענגען צו שידוכים?

[שמן למאור]

איז דען מעגליך ס'זאל נישט צוקומען צו זנות?
ס'איז א גרויסע פראבלעם, לענ"ד דארף מען איבער טראכטן רעליגיע בכללות, אבער דאס איז נישט מענין האשכול.

מיין נקודה איז געווען צו מען קען צונעמען אזא וויכטיגע פאר יאר פון א מענטשנס לעבן מחמת א חשש זנות.

און כאילו אויף די מהלך וואס מיר גייען היינט איז נישטא קיין חשש זנות!

Sent from my SM-G991U using Tapatalk

יא יא.... משכב זכור איז א איסור סקילה... א מיידל א פנויה איז בלויז א ביטול עשה, (און ווען זי איז נישט ריין העכסטנס א איסור כרת)

[שמן למאור]

viewtopic.php?f=22&t=2127

https://www.kaveshtiebel.com/viewtopic. ... 36#p469080

[פרנס החודש]

איז דען מעגליך ס'זאל נישט צוקומען צו זנות?
ס'איז א גרויסע פראבלעם, לענ"ד דארף מען איבער טראכטן רעליגיע בכללות, אבער דאס איז נישט מענין האשכול.

פארוואס מוז עס צוקומען צו זנות? פארוואס קען עס נישט צוברענגען צו שידוכים?

מיר אלע ווייסן אז עס גייט צו ברענגען געוויסע זאכן וואס מיר ווילן נישט(?), נאר אזוי ווי יעדע אויסוואהל אין די וועלט דארף מען אויפגעבן אויף געוויסע זאכן. איך וויל נאר מען זאל איבער טראכטן וואס איז וויכטיגער, אז אונזערע בחורים זאלן לעבן א געזונטע לעבנסשטייגער, אדער דאס אנהאלטן דאס יעצטיגע סאציאלע ארדנונג. אבער עס איז קיין צווייפל אז אויב די בחורים און מיידלעך וועלן זיך טרעפן וועלן מיר זיך דארפן ספראווען מיט אנדערע סאציאלע פראבלעמען.

מיין פילאזאפישע פראבלעם איז אז כהיום איז עס נישט די אויסוואהל פונעם בחור, ער איז געצווינגען דורך סאסייעטי און ער האט בכלל נישט קיין בחירה. משא״כ אויב בחורים מיט מיידלעך וועלן זיך טרעפן כסדר הגם מען וועט אנהויבן חתונה האבן שפעטער און מען וועט האבן א געוויסע פראצענט פארבאטענע אקטן, איז עס דאך אין די בחירה פונעם יחיד און קיינער צווינגט עם נישט דערויף. בקיצור: ווי אזוי קענען מיר אריינצווינגען בחורים אין א שלעכטע מצב על סמך אז געוויסע וואלטן ווען געמאכט שלעכטע אויסוואלן.

[[NAMELESS]]

בפשטות אין אן היסטארישע בליק איז עס לכאורה אזוי ווי דו זאגסט, עס האט זיך אנגעהויבן אויף אזא סארט עקסטרעם נאכ'ן קריג, און פון דעמאלסט ווערט עס מיט יעדע 20 יאהר מער עקסטרעם. די אויפוואקסונג און אנטוויקלונג פון די צוויי מינים קומט אויס צו זיין ווי זיי וואלטן געוואוינט אויף צוויי אנדערע פלאנעטן, סיי אין אינטערעסע און אזוי אויך אין סאציאלע וועג פון פארברענען און רעדן וכו' עס האלט שוין ביי א מצב אז מען דארף שוין כמעט צאלען 3000 דאלער פאר א חתן רבי ער זאל פשוט געבן צו פארשטיין במשך פון אסאך שיעורים וואס די אנדערע מין איז, ווי אזוי דאס צו האנדלען און זיך קענען דורכקומען און לעבן חיי יום יום !!

[דער גאלדענער אדלער]

בפשטות אין אן היסטארישע בליק איז לכאורה אזוי ווי דו זאגסט האט זיך עס אנגעהויבן אויף אזא סארט עקסטרעם, נאכ'ן קריג און פון דעמאלסט אן ווערט עס מיט יעדע 20 יאהר מער עקסטרעם. די אויפוואקסונג און אנטוויקלונג פון די צוויי מינים קומט אויס צו זיין ווי זיי וואלטן געוואוינט אויף צוויי אנדערע פלאנעטן, סיי אין אינטערעסע און אזוי אויך אין סאציאלע וועג פון פארברענען און רעדן וכו' עס האלט שוין ביי א מצב אז מען דארף שוין כמעט צאלען 3000 דאלער פאר א חתן רבי ער זאל פשוט געבן צו פארשטיין במשך פון אסאך שיעורים וואס די אנדערע מין איז, ווי אזוי דאס צו האנדלען און זיך קענען דורכקומען און לעבן חיי יום יום !!

און פארשטייט זיך אז מ'קען לערנען איינעם הונדערטער שיעורים דערוועגן און וועט קיינמאל נישט צוקומען צו אליין עקספיריענסן די זאך.

Sent from my SM-G991U using Tapatalk

[berlbalaguleh]

סעגרעגאציע אזוי ווי ס'גייט ביינונז איז זיכער צו עקסטרעם. ס'מוז זיין א מיטל וועג.
און דאס וואס @צקון לחש שרייבט אז ס'קען צוברענגן צו פראבלעמען, קען זיין, אבער אויף דעם מהלך אויף וואס מיר גייען יעצט איז אויך דא פראבלעמען, און נישט סתם פראבלעמען נאר ווייטגייענדיגע פראבלעמען.
איינער האט שוין מעורר געווען אין דערנעבדיגן אשכול אז הרב ברויאר האט נישט געוואלט מיטגיין מיט אגודה פאר איינע פון די סיבות טאקע וועגן אגודה'ס מהלך אין סעגרעגאציע.

Sent from my SM-G991U using Tapatalk

דער פאקט איז (לכאורה) א סתירה צו דעם טעם פארוואס א געוויסער גדול פונ'ם פריער'דיגן דור איז געווען אויסגעשפראכן אקעגן די סערטיפיקאטן וואס די בריטישע מאנדאט מאכט האט אויסגעטיילט צו ערלויבן א (קאנטראליר'טע) אימיגראציע קיין פאלעסטינע. וואס דאס וואלט געקענט ראטעווען א סאך אידן פון די נעגל פון די נאציס, ימ"ש. ווייל די אגודה האט אגיטירט אז א יעדער בחור זאלל אויך פארשרייבן א מיידל אויף זיין סערטיפיקאט.

או.קעי. יענער גדול איז געווען אויסגעשפראכן אקעגן א יעדע עצה וואס מ'האט געוואלט אננעמען כדי צו ראטעווען די אידן אין מזרח אייראפע. ספעציעל די אונגארישע אידן. זאגנדיג אז.."ס'וועט גארנישט געשעהן. מ'זאלל תשובה טון. וועט אלעס זיין גוט"...! וואס ס'איז שפעטער געשעהן ווייסט דאך א יעדער. די וואגאנען זענען געפארן מיט די לעצטע טראנספארטן קיין אוישוויץ. ווייל די אונגארישע אידן זענען געווען די לעצטע גרופ אידן וואס די נאציס האבן פארשיקט קיין אוישוויץ. זיי האבן דאך פארלוירן די מלחמה. זיי האבן אבער נאך אריינגעכאפט צו פארטיליגן די אונגארישע אידן...!

[ישר בעיניו]

וואס איז געווען אנדערש פאר די צווייטע וועלט מלחמה

[קהל'ס נער]

וואס איז געווען אנדערש פאר די צווייטע וועלט מלחמה

אז מען האט נישט אבסעסד פון די אנדערע מין.
אפילו נאכן מלחמה ווער געדענקט נאך די ביפאר-מלחמה-דור פלעיגן שמועסן מענער און פרויען, יונה'לע באטשי פלעיגט טריפן מיט קיטשי שרי'קה און ריבטשא נעני לייק נעווער ביפאר.
אוי ווי קיוט איז עס געוועהן, זיי האבן געגריסט גיט שבת פאר אלע פרויען.
מען האט נישט מורא געהאט פון די בריה המכונה פרו*ען (כ'האף אז די מנהל גייט נישט כאפן די שמיציגע ווארט וואס כהאב דא געשריבען).

אין גמ' זאגט ר' יוחנן אז בחורים און מיידלעך פלעיגן ארום טשילן צוזאמען און נישט זינדיגן, אויב טריפן מיט א מיידל איז שוין א נעביירע, איז וויאזוי קען זיין אז זיי האבן נישט געזינדיגט, אלא על כרכך מען מעיג רעדן שפילן שמועסן מיט מיידלעך לכתחילה למהדרין מן המהדרין.

[היסטאריע]

טרעף איך א בחור וואס לערנט אין איינע פון אונזערע פריש געשאפענע ״ישיבות״ פאר עלטערע בחורים, ער האט נאך צוויי ברודערס אין שידוכים העכער זיך, דאס מיינט אז בדרך הטבע טרעפט ער נישט קיין שידוך אין די קומענדיגע צוויי יאר. עס קען זיך יעדער (יא אדער נישט) פארשטעלן וואס פאר א פיין פון פרישת דרך ארץ ער גייט דורך. מיין פראגע איז צו עס עקזיסטירט בכלל דער חכם וואס קען נעמען אחריות אויף דעם און זאגן ״ריכטיג, עס איז שרעקליך פאר עם אבער עס פעלט אויס פארן גרעסערן ציבור׳ס טובה״?

פרעגסט אן אינטערעסאנטער שאלה, מען זאל מתיר זיין ער זאל זיך טרעפען מיט מיידלעך. אפשר זאל מען מבטל זיין דער צודרייטער מנהג אז מען האט נישט חתונה פאר א עלטערער געשוויסטער? דער מנהג איז דאך סתם דא פאר שוואוילטאג, אויב איינער וויל דווקא דער יונגער, זאל ער ווערען א חתן, דא איז ער נישט א קרבן ציבור, און נישט א קרבן יחיד, נאר סתם א קרבן משוגעת.

[מתבודד]

וואס איז געווען אנדערש פאר די צווייטע וועלט מלחמה

אז מען האט נישט אבסעסד פון די אנדערע מין.
אפילו נאכן מלחמה ווער געגענקט נאך די ביפאר-מלחמה-דור פלעיגן שמועסן מענער און פרויען, יונה'לע באטשי פלעיגט טריפן מיט קיטשי שרי'קה און ריבטשא נעני לייק נעווער ביפאר.
אוי ווי קיוט איז עס געוועהן, זיי האבן געגריסט גיט שבת פאר אלע פרויען.
מען האט נישט מורא געהאט פון די בריה המכונה פרו*ען (כ'האף אז די מנהל גייט נישט כאפן די שמיציגע ווארט וואס כהאב דא געשריבען).

אין גמ' זאגט ר' יוחנן אז בחורים און מיידלעך פלעיגן ארום טשילן צוזאמען און נישט זינדיגן, אויב טריפן מיט א מיידל איז שוין א נעביירע, איז וויאזוי קען זיין אז זיי האבן נישט געזינדיגט, אלא על כרכך מען מעיג רעדן שפילן שמועסן מיט מיידלעך לכתחילה למהדרין מן המהדרין.

ווי האט יענער געשריבן ערגעץ ווי אויפ'ן שטיבל, ס'וועט נאך קומען א טאג ווען פרומע אינגעלייט גייען באקומען הרהורים פון הערן א פרויערישע נאמען, עובד'ישע בחורים וועלן נישט קענען דאווענען כראוי ווייל זיי האבן געלערנט עפעס פון רחל אדער לאה, די משגיח וועט שרייען שובבי''ם אז אלע בחורים וואס האבן געלערנט מס' קידושין אינטערן טיש דארפן תשובה טון...

[רביה''ק זי''ע]

חחח, דערמאנסט מיר, עפעס אן אויפגעקלערטער חסיד, א מגיד שיעור אין א ישיבה, האט מיר אמאל געפרעגט (האלבוועגס אויס נייגעריקייט האלבוועגס צו טריצן...) וואס די גוים טוען ביי sleepaway camp צו ס'מאכט זיך נישט פראבלעמען ווען אינגלעך און מיידלעך שלאפן צוזאמען, האב איך איהם געענטפערט אז קודם כל מיין איך זענען אלע שלאפן דיפארטמענטס ווי באנקס און דארמיטאריס געווענליך אפגעטיילט, פונקט ווי פאבליק טוילעטס, דערנאך האב איך איהם צוריקגעפרעגט, און וואס טוען ענק ווען ס'דא געי בחורים אין קעמפ... האט ער מיר געענטפערט בזה הלשון: "ס'טאקע א פראבלעם." האב איך איהם געגעבן אזא קוק אן ווי צו זאגן " סאו שדפא..."

איך טענה אבער אזוי, אין די אלגעמיינע וועלט האט מען א פשוט'ע לעהזונג פאר די משכב זכור "פראבלעם", פשוט מ'שטעלט זיי צו מיידלעך נאכצולויפן און כדי צו געווינען מיידלעך דארף מען אסאך מער ארבעטן אזוי כאטש "זינדיגן" זיי וויניגער, מענטשלען זיך מער אויס, און ס'פארגרינגערט די שידוך קריזיס... משא"כ חרדים זענען קרח מכאן ומכאן, "זינדיגן" זינדיגט מען סייווי (ס'פונקט ווי פארבאטן מאריחואנא און געווער), מענטשלען מענטשלט מען זיך קיינמאל נישט אויס, און די שידוך קריזיס, שוין דאס וועלן מיר לאזן פאר אן אנדערן אשכול...

[פרנס החודש]

טרעף איך א בחור וואס לערנט אין איינע פון אונזערע פריש געשאפענע ״ישיבות״ פאר עלטערע בחורים, ער האט נאך צוויי ברודערס אין שידוכים העכער זיך, דאס מיינט אז בדרך הטבע טרעפט ער נישט קיין שידוך אין די קומענדיגע צוויי יאר. עס קען זיך יעדער (יא אדער נישט) פארשטעלן וואס פאר א פיין פון פרישת דרך ארץ ער גייט דורך. מיין פראגע איז צו עס עקזיסטירט בכלל דער חכם וואס קען נעמען אחריות אויף דעם און זאגן ״ריכטיג, עס איז שרעקליך פאר עם אבער עס פעלט אויס פארן גרעסערן ציבור׳ס טובה״?

פרעגסט אן אינטערעסאנטער שאלה, מען זאל מתיר זיין ער זאל זיך טרעפען מיט מיידלעך. אפשר זאל מען מבטל זיין דער צודרייטער מנהג אז מען האט נישט חתונה פאר א עלטערער געשוויסטער? דער מנהג איז דאך סתם דא פאר שוואוילטאג, אויב איינער וויל דווקא דער יונגער, זאל ער ווערען א חתן, דא איז ער נישט א קרבן ציבור, און נישט א קרבן יחיד, נאר סתם א קרבן משוגעת.

די אלע צודרייטע מנהגים זענען לכאורה א ״תוצאה״ פון סעגרעגאציע. אויב א בחור וועט זיך פארליבן אין א מיידל וועט אים שוין נישט אנגיין זיינע עלטערע ברודער. אויך פיל אנדערע משוגעתן וועלן פארשוואונדן ווערן איינמאל די סעגרעגאציע הערט זיך אויף.

[בונה של טוב]

דאס איז אן ענין וואס איך און אנדערע וואלטן שוין לאנג געוואלט ארויפברענגען, נישט די הלכה׳דיגע חלק נאר די פילאזאפישע און סאציאלע פראבלעם אין די חרדישע וועלט ואס רופט זיך פרישת דרך ארץ.

השם בחכמה יסד ארץ, איינע פון די צענטראלע באדערפענישן פון א ערוואקסענער מאנספערזאן איז צו פארברענגען מיט מיטגלידער פון די אנדערע מין. אין די שמועס מיין איך עס נישט נאר אין א געשלעכטליכע פארנעם, נאר פשוט פארברענגען צוזאמען.

האט פאסירט אין אונזער ציבור אז נאכ׳ן קריג איז געווארן איינגעפירט אז א מאן האט נישט וואס צו פארברענגען מיט א פרוי. די געדאנק איז געווען צו פארמיידן זנות, אבער עס האט זיך אויסגעשפרייט צו ארייננעמען אפילו בחורים און מיידלעך וואס זענען נישט חתונה געהאט.

טרעף איך א בחור וואס לערנט אין איינע פון אונזערע פריש געשאפענע ״ישיבות״ פאר עלטערע בחורים, ער האט נאך צוויי ברודערס אין שידוכים העכער זיך, דאס מיינט אז בדרך הטבע טרעפט ער נישט קיין שידוך אין די קומענדיגע צוויי יאר. עס קען זיך יעדער (יא אדער נישט) פארשטעלן וואס פאר א פיין פון פרישת דרך ארץ ער גייט דורך. מיין פראגע איז צו עס עקזיסטירט בכלל דער חכם וואס קען נעמען אחריות אויף דעם און זאגן ״ריכטיג, עס איז שרעקליך פאר עם אבער עס פעלט אויס פארן גרעסערן ציבור׳ס טובה״?

און ווער אדער וואס קען בארעכטיגן דאס מקריב זיין א חלק פון אונזער ציבור פאר די טובה פון די איבריגע?


מיין רוף איז צו ערנסט איבערטראכטן פון א סאציאלע שטאנדפונקט די וועג מיר קוקן אן בחורים און מיידלעך פארברענגען צוזאמען.

איך האב נישט קיין ענטפער צו אייער שאלה, אבער צוויי תגובות:

1. נעווער אין די היסטאריע פון כלל ישראל איז געווען אזא אכזריות׳דיגע סאָרט קאָנטראל, אינדערהיים אין אייראפּע פאר די קריג האבן זיך יונגלעך און מיידלעך כסדר געטראפן און פארברענגט. די שידוך סיסטעם אויף דעם הערמעטישן אופן ווי מיר זענען צוזאמגעפּאָרט געווארן - און די עקסטרעמע סעגרעגעישן איז א תוצאה פון די טראומא פון די שואה און ס׳די פירות פון די זעלבע סאדיזם: אנטי לייף,(anti-life) און די-יומענייזעישן )dehumanization) וד״ל

2. וואס איז פשט פון דעם אז דו לייגסט אראפ כאילו דאס איז נאר א זאך וואס מענער דארפן. בטבע דארפן פרויען דאס אויך, ווען נישט מ׳איז עוקר ושורש אין זיי עני קאנעקשן און אינטימישקייט מיט זיך (זיי זענען ערצויגן מיט אן עקסטרעמע שאנדע קעגן דעם גוף און דערנאך דארפן זיי אויפגעבן זייער גוף צום מאן- ממילא דאכט זיך פאר מאנכע אז די רעזאלטאטן פון טראומא איז עקטשעלי די ״נאטור פון פרויען״
די קריפלינג עביוז וואס די ישיבה סיסטעם אפפערט יעדן בחור, איז אן עקסטערע פרשה. וויאזוי דאס רואינירט די אמת׳ע עביליטי צו קאָנעקטן מיט די נפש פון א צווייטן - און ס׳פארוואנדלט די גאנצע אינטימע עקספיריענס פון א טיפע הנאה צו א פשוט׳ע עדיקשן ליידער. אבער אויף דעם קען איך נישט דא מאריך זיין יעצט,דאס פארדינט מן הסתם א באזונדערע אשכול.