וואס קען מען טוהן אין ארץ ישראל?

[שמן למאור]

פרייטאג צונאכטס איז געווענליך דא א געגייעכטס דורך שער שכם. נעם א באגלייטער זאל דיר ווייזן די וועג, עס איז גאנץ א גראדער מהלך. על פי רוב איז עס פיל מיט אידן און מען דארף נישט מורא האבן.

[נעקסט לעוועל]

נישט געאייגענט פאר איינעם וואס האט א שוואכע הארץ, אדער איינער וואס גייט מיט זיין ווייב, צו גיין דורך שער שכם. (ס'איז מער מתנחלים און ישיבה בחורים וואס ווילן קענען זאגן אז זיי זענען געגאנגען דורך שער שכם...)

די פשוט'ע מהלך איז די טרעין טרעקס אראפ ביז שער יפו, און פון דארט דורך אלט שטאט.

אויב ווייסטע עפעס וואס טוטזעך (וועלכע דירעקציע, אדער בערך ווי…) דארף מען צו אנקומען צום כותל, ס'איז דא א שטראם פון מענטשן א גאנצן צייט (העכסטנס העסטע אפשטעלן איינעם און פרעגן).

[אלבערט איינשטיין]

גענוג משפחות יונגע קאפל׳ס גייען דורך שער שכם.
געוואנדן אין די פחד.
אבער געווענטליך נאכן דאווענען אויב דו דאווענסט פרייטאג צונאכטס ווען די כותל איז פיל קענסטו אויפן וועג אהיים רואיג גיין דורך שער שכם און דו ביסט מיט א שטראם פון היימישע יודן און עס איז דא אסאך מער פאליציאישע קעפטן.
אויפן וועגן אהין וואלט איך נישט רעקאמאנדירט פאר איינער וואס קען זיך נישט אזוי אויס וויבאלד די שטראם איז אסאל קלענער.
אבער מען רעדט דא פון א שפאנציר פון עקסטערע 15 מינוט. אויב מען גייט נישט דורך שער שכם. אגב ביי אלע שייד וועגן איז דא פאליציי וואס וועלן מאכן זיכער אז דו גייסט נישט פארקירוועט פונעם וועג.

[מי ימצא]

שער שכם. איז נישט אזוי שרעקעדיג ווי מען מאכט עס.

פאקט אז איך פערזענליך בינעך שוין דארטן דורך געגאנגען אפאר מאל מיט מיין מאן, פרייטיג צונאכטס.

פארשטייט זיך אז ווען מען האט דורך געוואקט די אלע הייזער ווי אידן וואוינען דארטן, האט ער מיך געמוזט זאגן אז בעצם וואלט געווען א געדאנק צו וואוינען דארטן.

לאנג סטארי שארט. היינט גיי איך שוין נאר מיטן באס.

[צוזאמגעדרייט]

שער שכם איז די מערסט מסוכן'דיגע פלאץ ווי דער עולם דרייט זיך. פארשטייט זיך אז ס'זענען דא פיל מער מסוכנ'דיגע פלעצער, אבער א פלאץ ווי כמעט יעדער גייט איז דאס די מערסטע מסוכן.

יעדע פאר חדשים קומט דארט פאר א טעראר אטאקע. די שאנסן אז מען זאל טעכניש זיין פארמישט אין אן אטאקע איז כמעט גארנישט, וויבאלד עס קרייזן דארט אריבער א גיזמע פון פיסגייער טאג טעגליך. אבער פארט איז שער שכם די אפיציעלען ארט ווי פאלעסטינער קומען דורעך-פירן אטאקעס.

הגם אין די לעצטע פאר יאר זענען רוב אטאקעס געווען געצילט אויף זיכערהייטס קרעפטן און נישט אויף ציווילע, און אויך די פאקט אז די צאל מענטשן וואס גייען דורך טעגליך "ווערסעס" די צאל יערליכע פארוואנדערטע מאכט עס אויסזעהן פארזיכערט, נעמט עס נאך אלץ נישט אוועק פונעם פאקט אז שער שכם איז די מערסט געצילטע ארט ווי סתם מענטשן דרייען זיך.

[נעקסט לעוועל]

שער שכם. איז נישט אזוי שרעקעדיג ווי מען מאכט עס.

פאקט אז איך פערזענליך בינעך שוין דארטן דורך געגאנגען אפאר מאל מיט מיין מאן, פרייטיג צונאכטס.

פארשטייט זיך אז ווען מען האט דורך געוואקט די אלע הייזער ווי אידן וואוינען דארטן, האט ער מיך געמוזט זאגן אז בעצם וואלט געווען א געדאנק צו וואוינען דארטן.

לאנג סטארי שארט. היינט גיי איך שוין נאר מיטן באס.

איך וואוין אין ירושלים
ס׳ווענד זיך ווי א טאג, ווי אנגעצויגן די מצב איז
אויב איז עס רואיג דארף מען צו קענען גיין דארט
אבער אויב איז די מצב אנגעצויגן און ממאכט איין אומריכטיגע דריי…

[נעקסט לעוועל]

שער שכם. איז נישט אזוי שרעקעדיג ווי מען מאכט עס.

לאנג סטארי שארט. היינט גיי איך שוין נאר מיטן באס.

מ'רעד מיר פון שבת

[רביה''ק זי''ע]

אז מ׳רעדט פון געפארפולע פלעצער, פון אלע פלעצער וואו איך בין געווען אין ארץ ישראל האב איך נאר איינמאל געכאפט א שטיין אין קאפ פון אן אראבער, דאס איז געווען ארויסקומענדיג פון שער האשפות… ס׳האט מיר געלערנט א גוטע לעקציע אין פאראנויע…

[מתבודד]

לאמיר געבן מיינע צוויי צענט איבער שער שכם, ובפרט פרייטאג צונאכטס.

קודם דארף מען ארויסברענגן די הערליכקייט פון די מצב, ס'שפירט זיך אביסל ווי מ'גייט עולה רגל זיין ווען הונדערטע אידן פון אלע שיכטן און קרייזן, חסידים און מתנחלים, ליטאים און תימנים, ספרדים און מזרחיסטן... גייען מיט די פרישע שבת'דיגע בגדים פראווען צוזאמען א קבלת שבת ליד שריד בית מקדשינו.
יעצט, ס'כמעט אומ-מעגליך צו מאכן אן אומריכטיגע דריי צוליב דער שטראם וואס ציט צום נאר כותל און די פילע זיכערהייט קרעפטן אויפן פלאץ, ובכלל איז דער וועג א גראדער מיט סיינס א גאנצן וועג. ווי אויך איז גוט צו וויסן אז די שטח איז איבערגעפילט מיט קאמרעס אויף וואס די חברה זיצן אגאנצן צייט.
לעצטנס בין איך געווען דארטן מיט מיין ווייב, אויפ'ן וועג צוריק האבן זיי פארמאכט די וועג צוליב קליינליכע געפעכטן.. זיי האלטן זייער שטארק די סעקיוריטי דארטן.

צו זאגן אז ס'איז די שרעקעדיגסטע פלאץ צו גיין איז שטארק איבערגעטריבן. איך וואלט עס ענדערש באצייכנט אלס די שענסטע פלאץ צו גיין, און די זיסטע צייט פון וואך, מיט די בעסטע ציבור מענטשן.

טעמו וראו כי טוב.

[מתבודד]

אז מ׳רעדט פון געפארפולע פלעצער, איך האב אמאל געכאפט א שטיין אין קאפ ארויסקומענדיג פון שער האשפות (!)

מן הסתם פון א קנאי וואס האט עפעס א קליפה געזען אויף דיר...

[[NAMELESS]]

אז מ׳רעדט פון געפארפולע פלעצער, איך האב אמאל געכאפט א שטיין אין קאפ ארויסקומענדיג פון שער האשפות (!)

מן הסתם פון א קנאי וואס האט עפעס א קליפה געזען אויף דיר...

ס'איז צוויי אנדערע פלעצער, שער האשפות איז אין אלט שטאט, נאכדעם איז דא אשפות ביי ככר השבת!! דארט ווי ס'קומט פאר די קנאישע מחאות אוואו זיי זענען מזלזל אין די עיר כלילת יפי משוש לכל הארץ, מיטען פארברענען אשפות בחוצות העיר..

מעגליך דארט האט @רביה"ק געכאפט א שטיין אין קאפ....

[צוזאמגעדרייט]

ס'איז אינטערעסאנט אז אזאנס זאל פאסירן ביי שער האשפות, שער האשפות איז פיר און צוואנציג שעה רונדעס דעם זייגער באוואכט מיט פאליציי.

[אלבערט איינשטיין]

אז מ׳רעדט פון געפארפולע פלעצער, איך האב אמאל געכאפט א שטיין אין קאפ ארויסקומענדיג פון שער האשפות (!)

מן הסתם פון א קנאי וואס האט עפעס א קליפה געזען אויף דיר...

ס'איז צוויי אנדערע פלעצער, שער האשפות איז אין אלט שטאט, נאכדעם איז דא אשפות ביי ככר השבת!! דארט ווי ס'קומט פאר די קנאישע מחאות אוואו זיי זענען מזלזל אין די עיר כלילת יפי משוש לכל הארץ, מיטען פארברענען אשפות בחוצות העיר..

מעגליך דארט האט @רביה"ק געכאפט א שטיין אין קאפ....

מען דארף שטארק אכט געבן ביי די ככר שבת פון די אקטוויסטן מיט די שילדערן ״החיים מאושרים בלי אינטערנט וסרטים״ זיי זענען די מערסטע געפארפול
זיי קומען פון א ישיבה לעבן בית ישראל שטיבלעך און זיי זענען נישט קיין שוואכע געבוי קומענדיג פון א בעל תשובה בעקגראונד.
געב נאך אכט ווען דו כאפסט א קליפ פון די אינטערסאנטע סעזאנע.
ווי אויך דארף מען אכט געבן פון די ברלנד חברה ביי חומה השלישית.

אבער ווען מען רעדט פון שאנסן נעמט אין באטראכט אז אן אמעריקאנער משפחה האט ממש לעצטענס באטראפן געווארן פון א שיסעריי אויף א באס אויפן וועג צו די כותל. און ביי שער יפו געשעהן אויך מעשיות.
אין לדבר סוף.

[נעקסט לעוועל]

מען דארף שטארק אכט געבן ביי די ככר שבת פון די אקטוויסטן מיט די שילדערן "החיים מאושרים בלי אינטערנט וסרטים", זיי זענען די מערסטע געפארפול.
זיי קומען פון א ישיבה לעבן בית ישראל שטיבלעך, און זיי זענען נישט קיין שוואכע געבוי קומענדיג פון א בעל תשובה בעקגראונד.

און אפילו מ'טוט זיי גארנישט אבער זיי קענען נודזשענען ביז די מארך
שוין ענדערש פארפאקן די סמארטפאון אין בוזעם ווי ווערן א ציעל ברעט פאר די קלעבעדיגע חברה.

[berlbalaguleh]

אויב איז מען א סאקמער'ער חסיד קענמען טאקע נישט גיין צום..."כותל"...אדער צו ..."קבר רחל"... רחמנא ליצלן מהאי דעתא. ווייל מ'וועט נאך (ח"ו) קומען מהרהר זיין פון געבן א דאנק פאר די ציונים (הטמאים) כבר אמרנו. אבער ס'איז (ב"ה) דא געניג און נאך אקטיוויטעטן אין די טמא'נע מדינה. למשל. פארן קיין אילת און זעהן די ----. גיין מיט אונטערוואסער שיפלעך. און ..."איבערשלאפן"...(מיט חיים שאולזאנ'ס פירוש) אין א לאקאלן האטעל.

[אלבערט איינשטיין]

אז מען רעדט שוין פום אילת. וואלט איך שטארק רעקאמאנדירט פאר איינער וואס גייט קיין ישראל און האט איבריגע דריי טעג וואס ער דארף נישט דוקא קברים.
ערשטענס אויפן וועג קיין אילת קען מען כאפן א גוטע שווים אין די ים המלח. ווי אויך א שיינע שפאנציר אין עין גדי. (דארף אבער אנקומען פרי ווייל נאך3 אזייגער קען מען שוין נישט אריין גיין) אדער באזוכן מצדה.
ממש לעבן אילת נישט ווייט פון די לופטפעלד איז דא hidden lake timna. זייער א שיינע פארמאנע צו זעהן א וואסער אין א טאל. אויך איז דא נישט ווייט פון אילת די red canyon. קוקט אויס ווי די רויטע קעניען אין אמעריקא נאר אסאך קלענער אבער זייער שיין פאראנאמיש מען קען ממש שפירן אז עס איז פאלש. אין אילת איז זייער שטארק די night life. ביז 2 אזייגער ביינאכט פארברענגן מענטשן דארטן און פלעצער זענען אפען ווי אינמיטן טאג.
אין די ווינטער איז די ווערטער זייער שיין. אין די זומער איז עס היבש הייס. עצה טובה צו גיין מיט קורצע הויזן. ניין וועסט נישט טרעפן א היימישע פנים דארטן.
די ים ברעגעס דארטן זענען נישט סעפציעל. מער א שטיינערע בארטן אבער די קלארקייט פון די וואסער איז אזאנס וואס מען זעהט זעלטן. ווען מען שווימט מיט די וואסער ברילן (water goggles) קען מען זעהן הערליכע פיש אינטער די פיס אינאיינעם מיט די שיינע קאראלען.
אויפן איינער פון די וועגן פון/צו ירושלים וואלט איך רעקאמאנדירט צו גיין צו מצפה רימון. שטעטעלע ווי מען קען זעהן שיינע פאראנעמעס פון די מדבר און כאפן א שמועס מיט די לאקאלע ווילדע פרייע ציגן וואס דרייען צווישן די פיס.

[נעקסט לעוועל]

אז מען רעדט שוין פום אילת. וואלט איך שטארק רעקאמאנדירט פאר איינער וואס גייט קיין ישראל און האט איבריגע דריי טעג וואס ער דארף נישט דוקא קברים.
ערשטענס אויפן וועג קיין אילת קען מען כאפן א גוטע שווים אין די ים המלח..

בעסער צו גיין און די פארטאגס.
די הערליכע זריחה ביים זיך ווייקן און די מער ווייניגער ליידיגע ווארעמע ים המלח איז עפעס שלא מעלמא הדין
(איך רעד פון די ממש פארטאגס שעות, הארט ביי די זון אויפשיין, אחוץ אפאר רוסישע ריטייערטע זקנים וואס ליינען די צייטונג אויפן וואסער איז עס ליידיג)
בכלל איז בעסער אויב לאזט מען זיך ארויס גענוג פרי ווען סאיז נאך טונקל, און די ראעדס זענען נאכנישט אנגעזעצט און די וועג פארט א מחיה אן טרעפיק, און מקען שוין זיין צוריק אין טאון ביי 9:00 פאר א פרישע טאג נאכן זיך ווייקן צוויי שעה

[צוזאמגעדרייט]

יעצט אין די ווינטער איז מער געראטן צו גיין אינמיטן טאג, די וואסער איז אסאך קאלטער אין די ווינטער, אבער נאכמיטאג איז עס שוין עטוואס ווארימער.