)
דא וויל ער אזוי לערנען לויט די רד”ק. חוץ מזה, איז עס אינטערסאנט דורכצוליינען. זייער א רייכע ארבייט אויף די נושא.שמן למאור האט געשריבן:מקור ביטע.צפת האט געשריבן:אז מען רעדט פון שמשון, האב איך געזען צוברענגען אז שמשון איז נישט געווען קיין בעל-בחירה, ער האט פועל געווען ראבאטיש, פון הימל האט מען אים געפירט.
והראיה, אז נאך פארן געבוירן האט שוין גאט געזאגט אז ער וועט העלפן אידן וכו'... ער איז געפירט געווארן דירעקט פון אויבן.
אט איז די גאנצע לשון הרד"ק. ער ברענגט נישט קיין ווארט אז שמשון איז נישט געווען קיין בעל בחירה.חדשים האט געשריבן:דא וויל ער אזוי לערנען לויט די רד”ק. חוץ מזה, איז עס אינטערסאנט דורכצוליינען. זייער א רייכע ארבייט אויף די נושא.שמן למאור האט געשריבן:מקור ביטע.צפת האט געשריבן:אז מען רעדט פון שמשון, האב איך געזען צוברענגען אז שמשון איז נישט געווען קיין בעל-בחירה, ער האט פועל געווען ראבאטיש, פון הימל האט מען אים געפירט.
והראיה, אז נאך פארן געבוירן האט שוין גאט געזאגט אז ער וועט העלפן אידן וכו'... ער איז געפירט געווארן דירעקט פון אויבן.
בכלל איז שווער אנצונעמען זיין אפאלאגעטיע אז שמשון האט מגייר געווען אלע פרויען זיינע. קודם כל, עס ווערט נישט דערמאנט קיין זכר פון דעם אין די פסוקים. ועוד, די אשה זונה איז גאר שווער אנצונעמען אז ער האט איר קודם מגייר געווען...ויש לתמוה היאך מי שצוה עליו הבורא ית׳ להיות קדושתו מן הבטן איך נטמא בבנות הפלשתים? והנראה בזה כי הנשים אשר לקח בתמנה ובעזה ובנחל שורק גייר אותן והשיבן לדת ישראל, כי חלילה משופט ישראל ומושיעם להתחתן בפלשתים ועובר על לאו דלא תתחתן בם אשר חמור מאד, ומביא את האדם לידי כפירה בבורא ית׳ ויתעלה, כמו שאמר: כי יסיר את בנך מאחרי (דברים ז׳:ד׳). ולא נמצא בכתוב שנענש על זה, ולא נאמר עליו שעשה רע בעיני י״י, והיה הבורא יתעלה מצליחו בכל אשר יפנה. וכן אמר הכתוב: כי מי״י היא (שופטים י״ד:ד׳), כלומר לקחתו אשה מבנות פלשתים מי״י היתה, ורצון האל ית׳ היה בזה, כי בודאי היה מגייר אותן ומשיבן אל דת ישראל.
ואף על פי כן סבה היתה מאת השם לקחת אשה מפלשתים להנקם בהם, כי נראה כי ישראל שבאותו הדור לא היו יראים השם כל כך שיושיעם תשועה שלימה מיד פלשתים, כי כל ימי שמשון היו מושלים פלשתים בישראל, כי מה שאמר הכתוב: ויתנם י״י ביד פלשתים ארבעים שנה (שופטים י״ג:א׳), עשרים של שמשון בכללם, על כרחך לפי חשבון השנים. ולא היו ישראל נלחמים בהם כי אם שמשון לבדו, ולפיכך לא היה לפלשתים טענה להלחם בישראל מפני שמשון, כי לא היה ברשותם והוא לבדו היה עושה הרעות בפלשתים, ועם פלשתים היה שוכן בעוד שהיה מריע להם. ומיראתם אותו גם כן היו נמנעים מלהלחם בישראל. לפיכך כשבקשוהו פלשתים מבני יהודה כשהלך לסלע עיטם, מסרוהו להם. וכן: עדת דבורים בגוית האריה ודבש (שופטים י״ד:ח׳), וכן: היות אשת שמשון למרעהו (שופטים י״ד:כ׳) – הכל סבה להנקם מפלשתים. יתברך האל אשר לו נתכנו עלילות וסבות ומאתו הכל.
אבל עונש נקירת עיניו – לפי שאמר: ותישר בעיני שמשון (שופטים י״ד:ז׳), ואמר: אותה קח לי כי היא ישרה בעיני (שופטים י״ד:ג׳), ידמה כי חשק בה ליופיה, וכן באחרות אשר חשק ולקח לתאותו אליהן, והנה הפסיד כוונתו הראשונה הטובה שהיתה רצון האל, כמו שכתוב: כי מי״י היתה כי תואנה הוא מבקש מפלשתים (שופטים י״ד:ד׳). נראה כי בתחילה היתה כוונתו לטובה, לבקש תואנה מפלשתים, ואחר כך גברה עליו התאוה בראותו אותה, וישרה בעיניו, והפסיד כוונתו האלהית בכוונתו הגופנית הבהמית אשר התערבה בה, ולפיכך נענש ונקרו פלשתים את עיניו מדה כנגד מדה. ורז״ל אמרו כן, אף על גב דכתיב: כי מי״י היא (שופטים י״ד:ד׳) כי אזל מיהא בתר ישרותיה אזל, ואף על פי כן עזרוהו מן השמים ונקם נקמת עיניו מפלשתים.
איך האב ספעציעל געשריבן ’וויל ער אזוי לערנען אין די רד”ק.’ אני כשלעצמי פארשטיי נישט בכלל וואס עס מיינט ”בעל בחירה” און וועגן דעם קען איך נישט אריינרעדן. איך האב נאר געמאכט אין באלד די אלע ווערטער וואס די רד”ק שרייבט אז די אלע זאכן וואס שמשון האט געטון איז געווען פשוט ווייל דער אייבירשטער האט אזוי געוואלט און ער איז געווען די פאפעט אויסצופירן די פלאן. קען זיין פון דא האט ער גענומען אז ער האט נישט געהאט קיין בחירה.שמן למאור האט געשריבן:אט איז די גאנצע לשון הרד"ק. ער ברענגט נישט קיין ווארט אז שמשון איז נישט געווען קיין בעל בחירה.חדשים האט געשריבן:דא וויל ער אזוי לערנען לויט די רד”ק. חוץ מזה, איז עס אינטערסאנט דורכצוליינען. זייער א רייכע ארבייט אויף די נושא.שמן למאור האט געשריבן:מקור ביטע.צפת האט געשריבן:אז מען רעדט פון שמשון, האב איך געזען צוברענגען אז שמשון איז נישט געווען קיין בעל-בחירה, ער האט פועל געווען ראבאטיש, פון הימל האט מען אים געפירט.
והראיה, אז נאך פארן געבוירן האט שוין גאט געזאגט אז ער וועט העלפן אידן וכו'... ער איז געפירט געווארן דירעקט פון אויבן.ויש לתמוה היאך מי שצוה עליו הבורא ית׳ להיות קדושתו מן הבטן איך נטמא בבנות הפלשתים? והנראה בזה כי הנשים אשר לקח בתמנה ובעזה ובנחל שורק גייר אותן והשיבן לדת ישראל, כי חלילה משופט ישראל ומושיעם להתחתן בפלשתים ועובר על לאו דלא תתחתן בם אשר חמור מאד, ומביא את האדם לידי כפירה בבורא ית׳ ויתעלה, כמו שאמר: כי יסיר את בנך מאחרי (דברים ז׳:ד׳). ולא נמצא בכתוב שנענש על זה, ולא נאמר עליו שעשה רע בעיני י״י, והיה הבורא יתעלה מצליחו בכל אשר יפנה. וכן אמר הכתוב: כי מי״י היא (שופטים י״ד:ד׳), כלומר לקחתו אשה מבנות פלשתים מי״י היתה, ורצון האל ית׳ היה בזה, כי בודאי היה מגייר אותן ומשיבן אל דת ישראל.
ואף על פי כן סבה היתה מאת השם לקחת אשה מפלשתים להנקם בהם, כי נראה כי ישראל שבאותו הדור לא היו יראים השם כל כך שיושיעם תשועה שלימה מיד פלשתים, כי כל ימי שמשון היו מושלים פלשתים בישראל, כי מה שאמר הכתוב: ויתנם י״י ביד פלשתים ארבעים שנה (שופטים י״ג:א׳), עשרים של שמשון בכללם, על כרחך לפי חשבון השנים. ולא היו ישראל נלחמים בהם כי אם שמשון לבדו, ולפיכך לא היה לפלשתים טענה להלחם בישראל מפני שמשון, כי לא היה ברשותם והוא לבדו היה עושה הרעות בפלשתים, ועם פלשתים היה שוכן בעוד שהיה מריע להם. ומיראתם אותו גם כן היו נמנעים מלהלחם בישראל. לפיכך כשבקשוהו פלשתים מבני יהודה כשהלך לסלע עיטם, מסרוהו להם. וכן: עדת דבורים בגוית האריה ודבש (שופטים י״ד:ח׳), וכן: היות אשת שמשון למרעהו (שופטים י״ד:כ׳) – הכל סבה להנקם מפלשתים. יתברך האל אשר לו נתכנו עלילות וסבות ומאתו הכל.
אבל עונש נקירת עיניו – לפי שאמר: ותישר בעיני שמשון (שופטים י״ד:ז׳), ואמר: אותה קח לי כי היא ישרה בעיני (שופטים י״ד:ג׳), ידמה כי חשק בה ליופיה, וכן באחרות אשר חשק ולקח לתאותו אליהן, והנה הפסיד כוונתו הראשונה הטובה שהיתה רצון האל, כמו שכתוב: כי מי״י היתה כי תואנה הוא מבקש מפלשתים (שופטים י״ד:ד׳). נראה כי בתחילה היתה כוונתו לטובה, לבקש תואנה מפלשתים, ואחר כך גברה עליו התאוה בראותו אותה, וישרה בעיניו, והפסיד כוונתו האלהית בכוונתו הגופנית הבהמית אשר התערבה בה, ולפיכך נענש ונקרו פלשתים את עיניו מדה כנגד מדה. ורז״ל אמרו כן, אף על גב דכתיב: כי מי״י היא (שופטים י״ד:ד׳) כי אזל מיהא בתר ישרותיה אזל, ואף על פי כן עזרוהו מן השמים ונקם נקמת עיניו מפלשתים.
דאס אז עס ווערט נישט דערמאנט אין די פסוקים איז נישט קיין קשיא פאר ווער עס קען ש”ס. דאס טוט דאך די גמרא כסדר. מען לייגט צו שטיקלעך צו די מעשה אז עס זאל נישט זיין קיין סתירה פון אנדערע פלעצער... א אשה זונה צו מגייר זיין רעדט דאך שוין די גמרא דערפון (יבמות כד: ומנחות מד.) זעט אויס אז עס איז יא געווען אנגענומען.שמן למאור האט געשריבן:בכלל איז שווער אנצונעמען זיין אפאלאגעטיע אז שמשון האט מגייר געווען אלע פרויען זיינע. קודם כל, עס ווערט נישט דערמאנט קיין זכר פון דעם אין די פסוקים. ועוד, די אשה זונה איז גאר שווער אנצונעמען אז ער האט איר קודם מגייר געווען...
ניין כ'בין נאכנישט מסכים. כ'בין נאכנישט אויפן זעלבן פעידזש. פון וואו נעמסטו אז די חכמים האבן 'אריינגעטייטשט' גיור אין די תורה, ווער זאגט דיר אז זיי האבן דאס נישט 'מחדש' געווען?חדשים האט געשריבן:עס איז דריי באזינדערע נושאים. 1, גיור. 2, לישא נכרית. 3. לבעול נכרית בזנות.
דאס אז א גוי/טע קען זיך מגייר זיין שטייט טאקע נישט אין די תורה אבער חז”ל זענען אזוי מסביר די תורה. און דאס דארף מען אננעמען פשוט פשט. (ביז דא זענען מיר אויף די זעלבע פעידזש?...)
און אפילו אויב יא ווייסן מיר אז כל מה שתלמיד וותיק עתיד לחדש וכו', טא ווי פונקט כאפט די נפק"מ?שמן למאור האט געשריבן: ניין כ'בין נאכנישט מסכים. כ'בין נאכנישט אויפן זעלבן פעידזש. פון וואו נעמסטו אז די חכמים האבן 'אריינגעטייטשט' גיור אין די תורה, ווער זאגט דיר אז זיי האבן דאס נישט 'מחדש' געווען?
איך בין נאר נייגעריג אויב די מימרא 'כל מה שתלמיד ותיק עתיד להורות לפני רבו כבר נאמר למשה בסיני' איז אויך געזאגט געווארן בסיני...מתבודד האט געשריבן:און אפילו אויב יא ווייסן מיר אז כל מה שתלמיד וותיק עתיד לחדש וכו', טא ווי פונקט כאפט די נפק"מ?שמן למאור האט געשריבן: ניין כ'בין נאכנישט מסכים. כ'בין נאכנישט אויפן זעלבן פעידזש. פון וואו נעמסטו אז די חכמים האבן 'אריינגעטייטשט' גיור אין די תורה, ווער זאגט דיר אז זיי האבן דאס נישט 'מחדש' געווען?
די גאנצע עקזיסטענץ פון שמשון איז בלויז א מליצה? אדער נאר די חלקים וואס שמעקן נישט? קום אריין מיט א קלארע ביאור, און וויאזוי האט מען געשריבן אויב די מעשה האט טאקע פאסירט? מענטשן וואלטן דאך עס אייביג פארשטאנען אלס מליצות. בקיצור, א שיינע וועג ארויס.אינטערסאנטער האט געשריבן:אסאך מאל איז נ"ך געשריבן געווארן מיט מליצות, וואס בשעת מעשה האבן עס מענטשן קלאר פארשטאנען אלס א מליצה