איז גיין אין א הייסע מקווה שבת הארבער ווי ניצן א פאון?

[שמן למאור]

ווייל איך בין געבוירען געווארן צי א אידישע פאמיליע איז מיך די אידישע רעליגיע איז מיך די אידישע רעליגיע מחייב?

בכלל נישט, די אידישע רעליגיע איז דיר מחייב ווייל ס'איז אמת. פינטל. שטעלט זיך יעצט די שאלה, וועלכע שטרוים פון אידישקייט איז טאקע די ריכטיגע? פונקט ווי אונזערע רבנים מעגן עוקר זיין שופר בלאזן בר"ה שחל בשבת וכדומה, וכיוון שנתפשט בכל ישראל, זאגט מי אני אז דאס ווערט די תורה, אפילו ס'דא געוויסע וואס פירן זיך נישט אזוי. איז לפי זה, מעגן די רעפארמער רבנים אויך אפשר זאגן וואס די תורה וויל היינט? און היות זיי זענען די רוב, זענען זיי אפשר די מכריע?

[שמן למאור]

אגב, לויט ווי עס ליגט מיר אין קאפ, זאגט די רמב"ם די זאך פון נתפשט בכל ישראל נאר אויף ביזן חתימת התלמוד, נאכדעם איז שוין נישטא דעם כוח.

למשל אויב וואלט היינט נתפשט געווארן ביי גאנץ כלל ישראל אז ס'איז אסור פאר פרויען צו דרייוון, וואלט דאס טאקע געווארן א געהעריגע איסור? ממש א חלק פון די תורה?
@מי אני קלאר אויס ביטע.

[וואלווי]

ווייל איך בין געבוירען געווארן צי א אידישע פאמיליע איז מיך די אידישע רעליגיע איז מיך די אידישע רעליגיע מחייב?

בכלל נישט, די אידישע רעליגיע איז דיר מחייב ווייל ס'איז אמת. פינטל. שטעלט זיך יעצט די שאלה, וועלכע שטרוים פון אידישקייט איז טאקע די ריכטיגע? פונקט ווי אונזערע רבנים מעגן עוקר זיין שופר בלאזן בר"ה שחל בשבת וכדומה, וכיוון שנתפשט בכל ישראל, זאגט מי אני אז דאס ווערט די תורה, אפילו ס'דא געוויסע וואס פירן זיך נישט אזוי. איז לפי זה, מעגן די רעפארמער רבנים אויך אפשר זאגן וואס די תורה וויל היינט? און היות זיי זענען די רוב, זענען זיי אפשר די מכריע?

בדרך כלל איז גוט מבחין זיין צווישן רעפארמער מיט קאנסערוואטיוו און ארטאדאקסן. רעפארמער זענען נישט געקומען לערנען פשט און די תורה אויף אן אנדערען אויפן. זיי זענען ענדערש געקומען באשאפן א נייע רעליגיע כאילו, לויט זייער פראקטישע קארענט פארשטאנד. זיי זענען לכתחילה גרייט צו מבטל זיין חלקים פון די תורה, פארשטייט זיך מיט א שיינע הסבר, אבער דאך נישט בעיון און שקלא וטריא פון תורה גופא.

משא"כ, קאנסערוואטיוו און ארטאדאקסן מער ווייניגער לערנען אפ פשט אין די תורה, און לויט דעם אדזשאסטן זיי כפי העולה על רוחם. אויב אזוי קען רעפארם ובדומה להם, וואס בויען לכתחילה נישט אויף תורה נאר אויף קאלטור, נישט אריין גענומען ווערען און די באסיס פון שומרי תורה זיך צו רעכענען דערמיט פאר אנדערע שומרי תורה וואס זענען מעיין ווי אזוי צו זיין שומרי תורה.

[שערי יושר]

די אידישע רעליגיע איז דיר מחייב ווייל ס'איז אמת. פינטל.

מיינסט צי זאגן אז אונז גלייבן אז עס איז די אמת. די זעלבע גלייבן מיר אז ארטאדאקסיע איז די אמת

[yesiknow]

ווייל איך בין געבוירען געווארן צי א אידישע פאמיליע איז מיך די אידישע רעליגיע מחייב?

איך וואלט געוואלט זעהן די אלע וואס זעהן נישט קיין איסור זאלען גיין אויף 13טע עוועניו אדער אין מאה שערים שבת נאכמיטאג אין רעדען אויפען כלי (א פליפ פארשטייט זיך...) אדער זענען נאר חכמים דא אינטער באהאלטענע ניקים אין שפילען קיל מיט זייער טיפזיניקע חכמה,זאלען זיי ביים שבת טיש זאגען קינדערלעך נעמטס ארויס די פאונס עס איז נישטא קיין שום פראבלעם אין לעבעדיק ווילאנג זיי טהון דאס נישט איז עס בעבי טאלק (מיינסט איך בין א פאנאטישע יוד) שוין גענוג...

[מי אני]

קביעת הלכה קען נאר בית דין הגדול שבירושלים טיען בזמן שבית המקדש היה קיים, זייט דעמאלט איז נישטא אזא זאך ווי קביעת הלכה (הלכה'דיג גערעדט).

עס איז נישט משמע אזוי דארט אין הל' ממרים. ובפרט וואו, כאמור, זאגט דאס דער רמב"ם אויך אינעם הקדמה למשנה תורה לגבי סמכות התלמוד, וואס איז דאך געווען לאחר החורבן.

ווייל איך בין געבוירען געווארן צי א אידישע פאמיליע איז מיך די אידישע רעליגיע מחייב?

די שאלה דא איז לגבי איינער וואס סאָבּמיט שוין מעיקרא צום אטאריטעט (און געביידע) פון הלכה. די שאלה איז צי דאס וואס די דין פרטי איז נתפשט געווארן בכל ישראל לאחר דיון של הפוסקים והַהַלָכיסטס אז דאס איז די דין, איז דאס אים מחייב מכח הלכה צו וועלכע ער סאָבּמיט שוין בכלליות, ווען ער האלט אנדערש אין דעם הלכה פרטי מכח סברא בהדיונים שדנו עליו? לפי הרמב"ם איז דאס אז עס איז נתפשט געווארן בכל ישראל א פאקטאר וואס מאכט דאס טאקע אלס "הלכה".

אגב, לויט ווי עס ליגט מיר אין קאפ, זאגט די רמב"ם די זאך פון נתפשט בכל ישראל נאר אויף ביזן חתימת התלמוד, נאכדעם איז שוין נישטא דעם כוח.

למשל אויב וואלט היינט נתפשט געווארן ביי גאנץ כלל ישראל אז ס'איז אסור פאר פרויען צו דרייוון, וואלט דאס טאקע געווארן א געהעריגע איסור? ממש א חלק פון די תורה?
@מי אני קלאר אויס ביטע.

עס איז מערקווידיג צוצוצייכענען צו דאס וואס דר. משה הלברטל שרייבט לגבי דעם צי דער רמב"ם האט געהאלטן אז זיין משנה תורה איז א רעפּרעזענטאציע וליקוט פון הלכה, אדער אז עס איז די הלכה:

If Maimonides in fact believed that his rulings in Mishneh Torah constituted halakhah itself and that his book had canonical status in the same sense as did the Mishnah and the Talmud, we may reasonably ask what he thought to be the source of his book’s authority. The question would not concern us if Maimonides believed Mishneh Torah simply to be a representation and summary of the halakhah — i.e., on the moderate reading — for its authority would then derive from its accomplished review and presentation of earlier authoritative sources. But if Mishneh Torah is halakhah itself - the radical reading — what is the source of its authority and what transforms it from a magnificent representation of the law into a binding, canonical text?

Maimonides appears to answer this question by again constructing halakhic history and folding into his concept of Talmudic authority. The premise that the Talmud is binding because it spread to and was accepted by all Israel lays the groundwork for the possibility of Mishneh Torah being transformed into a binding halakhic book in the event it, too, is accepted by all Israel. Maimonides’ claim, at the end of the introduction, that Mishneh Torah will ultimately obviate all other halakhic literature and that all Israel will learn halakhah from it is thus not merely an aspiration related to the awesome quality of the treatise; it is also, in effect, the basis for its future canonical status: when Mishneh Torah spreads to and is accepted by all Israel, it will become canonical in the same way as the Talmud itself. Maimonides’ concept of the Talmud’s distinctive authority and its integration into the historical narrative he spins thus serves a dual purpose in the introduction. It frees Maimonides from allegiance to geonic halakhah, which did not gain acceptance by all Israel, and it implants in halakhic history the conceptual framework that will allow for Mishneh Torah’s future authoritativeness as a canonical halakhic text

אין אנדערע ווערטער, די געדאנק פון התפשטות לקבוע בלייבט טאקע די דין אין פּרינציפּ וכדכתב בהל' ממרים. דער רמב"ם זאגט נאר אז "גראדע" זייט חתימת התלמוד האט זיך דאס היסטאריש פונקט אויסגעשטעלט אז עס איז נאך נישט געווען אזא סארט קבלה והתפשטות אויף אָנצונעמען אלס א קויד, אזוי ווי דער תלמוד. אבער אויב געשעהט דאס יא, האט דאס די זעלבע כח. און ער האט טאקע געהאפט אז דאס זאל געשעהן צו זיין משנה תורה. (אולי קען מען זאגן אז דער שלחן ערוך איז צוגעקומען דערצו על הכלל כולו. אולי.) אבער דאס איז לגבי א ווערק על הכלל כולו. עס זעהט אויס אז לגבי די דין פרטי פון חשמל בשבת קען מען יא זאגן אז איז נתפשט געווארן האיסור בין כל ישראל שומרי הלכה (אט די פאר וועמען פסקי התלמוד זענען נתפשט געווארן על הכלל כולו). (דאס אז דו האסט גע'עפענט אַן אשכול דאס דורכצוטוהן, וואס עסיומט מעיקרא אז עס איז טאקע אסור און פרעגט און וואונדערט זיך פארוואס, איז לכאורה א ראיה לזה...)

לגבי פרויען דרייוון וכדומה, ווענדט זיך דאס צי ס'איז מכח גזירה אדער טעו בדין. אויב איז עס מכח גזירה ונתפשט דעמאלטס יא, און אויב איז עס אלס דין ונתפשט דאן גייט אָן דעם ביטול ע"י בי"ד הגדול מהם בחכמה ובמנין. אבער גוד לאָק אז דאס זאל נתפשט ווערן...

[שמן למאור]

ווייל איך בין געבוירען געווארן צי א אידישע פאמיליע איז מיך די אידישע רעליגיע איז מיך די אידישע רעליגיע מחייב?

בכלל נישט, די אידישע רעליגיע איז דיר מחייב ווייל ס'איז אמת. פינטל. שטעלט זיך יעצט די שאלה, וועלכע שטרוים פון אידישקייט איז טאקע די ריכטיגע? פונקט ווי אונזערע רבנים מעגן עוקר זיין שופר בלאזן בר"ה שחל בשבת וכדומה, וכיוון שנתפשט בכל ישראל, זאגט מי אני אז דאס ווערט די תורה, אפילו ס'דא געוויסע וואס פירן זיך נישט אזוי. איז לפי זה, מעגן די רעפארמער רבנים אויך אפשר זאגן וואס די תורה וויל היינט? און היות זיי זענען די רוב, זענען זיי אפשר די מכריע?

בדרך כלל איז גוט מבחין זיין צווישן רעפארמער מיט קאנסערוואטיוו און ארטאדאקסן. רעפארמער זענען נישט געקומען לערנען פשט און די תורה אויף אן אנדערען אויפן. זיי זענען ענדערש געקומען באשאפן א נייע רעליגיע כאילו, לויט זייער פראקטישע קארענט פארשטאנד. זיי זענען לכתחילה גרייט צו מבטל זיין חלקים פון די תורה, פארשטייט זיך מיט א שיינע הסבר, אבער דאך נישט בעיון און שקלא וטריא פון תורה גופא.

משא"כ, קאנסערוואטיוו און ארטאדאקסן מער ווייניגער לערנען אפ פשט אין די תורה, און לויט דעם אדזשאסטן זיי כפי העולה על רוחם. אויב אזוי קען רעפארם ובדומה להם, וואס בויען לכתחילה נישט אויף תורה נאר אויף קאלטור, נישט אריין גענומען ווערען און די באסיס פון שומרי תורה זיך צו רעכענען דערמיט פאר אנדערע שומרי תורה וואס זענען מעיין ווי אזוי צו זיין שומרי תורה.

אינטערסאנט וואס דו שרייבסט דא. איך האב פארשטאנען אז די קאנסארוואטיוון זענען מער לינק ווי די רעפארמער.

אבער בכל זאת, די רעפארמער האבן אויך סיבות פארוואס געוויסע זאכן גייען מער נישט אן. פונקט ווי דער רבנים האבן געקענט אפמאכן אז שופר בלאזן גייט מער נישט אן שבת ווייל אפשר וועט זיין עפעס אן עם הארץ וואס וועט עובר זיין אויף הוצאה, און זיי האבן אויך געקענט אפמאכן אז א טאטע האט שוין מער נישט קיין רעכט צו פארקויפן זיין טאכטער פאר א דינסט, א.א.וו. קענען די היינטיגע רעפארם רבנים אפשר אויך אפמאכן אז געוויסע מצוות זענען שוין נישט נוגע מער, ווייל כהיום איז עס שוין מער נישט פאסיג.

מען דארף נישט קיין גרויסע שקלא וטריא'ס, מען דארף בלויז איין דעטאל און אויב האט מען דאס קענען שוין די רבנים טון וואס זיי ווילן. און דאס איז דעם תורה לאו בשמים הוא! דעם 'לא תסיר.. ימין ושמאל', דעם 'על פי הדבר אשר יוריך'... פשוט די תורה איז אין זייער הענט צו אפמאכן וואס די תורה און באשעפער וואלטן געוואלט היינטיגע צייטן פון אונז. איינמאל מען האט דאס, איז מען שוין מסודר.. ארטאדאקסן און רעפארמער צוגלייך...

[שמן למאור]

די אידישע רעליגיע איז דיר מחייב ווייל ס'איז אמת. פינטל.

מיינסט צי זאגן אז אונז גלייבן אז עס איז די אמת. די זעלבע גלייבן מיר אז ארטאדאקסיע איז די אמת

אונזער גלייבן אז אידישקייט איז אמת איז געבויט אויף סברות.. (קענסט כאפן א בליק אין די העמק דבר פארום)
צי ארטאדאקסיע איז אמת טוען מיר איצטער אדורך...

[שמן למאור]

@מי אני שכח פארן שיין ענטפערן. איך וויל ווייטער פרעגן אזוי.

1) פון וואו נעמט זיך דאס 'התחייבות' צו פאלגן עפעס וואס איז נתפשט געווארן? אין וועלכע פון די תרי"ג מצוות גייט עס אריין? פארוואס עפעס מוז מען עס פאלגן?

2) אויב עפעס ווערט נתפשט מחמת גזירה, לאמיר זאגן אז די איסור פון נעמען 2 ווייבער איז נתפשט ביי גאנץ כלל ישראל. (כ'קען נישט די מציאות הדברים, דאכצעך אז ביי די ספרדים איז עס נישט אנגענומען) גייט איינער און פייפט זיך אויס און נעמט יא צוויי פרויען, גייט אים די באשעפער לייגן אין גיהנם אחר מאה ועשרים פארן עובר זיין אויף 'הלכה'? די באשעפער הייצט אן דעם גיהנם לויט וואס עס ווערט נתפשט, אפילו עס האט מיט די תרי"ג מצוות גארנישט איינגעלייגט?

3) ביטע קלאר אויס פארוואס די מאכט ליגט ביי די ארטאדאקסן ווי איידער ביי די קאנסארוואטיוון אדער רעפארמער? אפשר ווי לאנג עס איז נישט נתפשט ביי זיי אויך הייסט עס נאכנישט קיין התפשטות?

די פערטע קשיא איז.. (געדרייט מיטן גראבן פינגער..) שבכל הלילות...

[חדשים]

ווייל איך בין געבוירען געווארן צי א אידישע פאמיליע איז מיך די אידישע רעליגיע איז מיך די אידישע רעליגיע מחייב?

בכלל נישט, די אידישע רעליגיע איז דיר מחייב ווייל ס'איז אמת. פינטל. שטעלט זיך יעצט די שאלה, וועלכע שטרוים פון אידישקייט איז טאקע די ריכטיגע? פונקט ווי אונזערע רבנים מעגן עוקר זיין שופר בלאזן בר"ה שחל בשבת וכדומה, וכיוון שנתפשט בכל ישראל, זאגט מי אני אז דאס ווערט די תורה, אפילו ס'דא געוויסע וואס פירן זיך נישט אזוי. איז לפי זה, מעגן די רעפארמער רבנים אויך אפשר זאגן וואס די תורה וויל היינט? און היות זיי זענען די רוב, זענען זיי אפשר די מכריע?

בדרך כלל איז גוט מבחין זיין צווישן רעפארמער מיט קאנסערוואטיוו און ארטאדאקסן. רעפארמער זענען נישט געקומען לערנען פשט און די תורה אויף אן אנדערען אויפן. זיי זענען ענדערש געקומען באשאפן א נייע רעליגיע כאילו, לויט זייער פראקטישע קארענט פארשטאנד. זיי זענען לכתחילה גרייט צו מבטל זיין חלקים פון די תורה, פארשטייט זיך מיט א שיינע הסבר, אבער דאך נישט בעיון און שקלא וטריא פון תורה גופא.

משא"כ, קאנסערוואטיוו און ארטאדאקסן מער ווייניגער לערנען אפ פשט אין די תורה, און לויט דעם אדזשאסטן זיי כפי העולה על רוחם. אויב אזוי קען רעפארם ובדומה להם, וואס בויען לכתחילה נישט אויף תורה נאר אויף קאלטור, נישט אריין גענומען ווערען און די באסיס פון שומרי תורה זיך צו רעכענען דערמיט פאר אנדערע שומרי תורה וואס זענען מעיין ווי אזוי צו זיין שומרי תורה.

אינטערסאנט וואס דו שרייבסט דא. איך האב פארשטאנען אז די קאנסארוואטיוון זענען מער לינק ווי די רעפארמער.

אבער בכל זאת, די רעפארמער האבן אויך סיבות פארוואס געוויסע זאכן גייען מער נישט אן. פונקט ווי דער רבנים האבן געקענט אפמאכן אז שופר בלאזן גייט מער נישט אן שבת ווייל אפשר וועט זיין עפעס אן עם הארץ וואס וועט עובר זיין אויף הוצאה, און זיי האבן אויך געקענט אפמאכן אז א טאטע האט שוין מער נישט קיין רעכט צו פארקויפן זיין טאכטער פאר א דינסט, א.א.וו. קענען די היינטיגע רעפארם רבנים אפשר אויך אפמאכן אז געוויסע מצוות זענען שוין נישט נוגע מער, ווייל כהיום איז עס שוין מער נישט פאסיג.

מען דארף נישט קיין גרויסע שקלא וטריא'ס, מען דארף בלויז איין דעטאל און אויב האט מען דאס קענען שוין די רבנים טון וואס זיי ווילן. און דאס איז דעם תורה לאו בשמים הוא! דעם 'לא תסיר.. ימין ושמאל', דעם 'על פי הדבר אשר יוריך'... פשוט די תורה איז אין זייער הענט צו אפמאכן וואס די תורה און באשעפער וואלטן געוואלט היינטיגע צייטן פון אונז. איינמאל מען האט דאס, איז מען שוין מסודר.. ארטאדאקסן און רעפארמער צוגלייך...

די נקודה איז נישט צו די רעפארמער מעגן טון וואס זיי ווילן אדער נישט. די נקודה איז אז אין די ארטאדאקסישע אידישקייט איז אנגענומען אז עס איז מחייב אויב עס איז נתפשט בכל ישראל, און פארשטייט זיך אז די ארטאדאקסן רעכענען נאר אזעלכע וואס ביי זיי ווערט אנגערופן ישראל.

[מי אני]

1) פון וואו נעמט זיך דאס 'התחייבות' צו פאלגן עפעס וואס איז נתפשט געווארן? אין וועלכע פון די תרי"ג מצוות גייט עס אריין? פארוואס עפעס מוז מען עס פאלגן?

ווי איך האב טאקע געשריבן אין די תגובה איך האב צוגעלינקט צו, גלייב איך אז דאס איז אקסיאמאטיק מכח דאס געדאנק פון "געזעץ". עס איז ל"ד א "אידישע" געדאנק, ווי איידער א "לעגאלע" געדאנק. כנלענ"ד.

2) אויב עפעס ווערט נתפשט מחמת גזירה, לאמיר זאגן אז די איסור פון נעמען 2 ווייבער איז נתפשט ביי גאנץ כלל ישראל. (כ'קען נישט די מציאות הדברים, דאכצעך אז ביי די ספרדים איז עס נישט אנגענומען) גייט איינער און פייפט זיך אויס און נעמט יא צוויי פרויען, גייט אים די באשעפער לייגן אין גיהנם אחר מאה ועשרים פארן עובר זיין אויף 'הלכה'? די באשעפער הייצט אן דעם גיהנם לויט וואס עס ווערט נתפשט, אפילו עס האט מיט די תרי"ג מצוות גארנישט איינגעלייגט?

פרעגסט אויב עפעס איז נקבע להלכה און מ'איז עובר דערויף צי ג-ט וועט "ווערן בכעס" און "וועט שטראפן"?

דאס אלעס איז דאך בעצם אליבא דהרמב"ם. און דעם רמב"ם'ס קאנסעפּשאן פון "שכר ועונש" בהאי עלמא האב איך דורכגעטוהן אין וועקער 19, ושכר ועונש בעלמא דאתי במשנתו האב איך סאָבּמיטעד צום נעקסטן וועקער. (בקיצור נמרץ, דאס זעלבע יא עונש אדער נישט עונש וואס דו באקומסט פאר'ן עובר זיין אויף "געהעריגע" הלכות, באקומסטו אויף דעם אויך. ודי בזה לע"ע.)

3) ביטע קלאר אויס פארוואס די מאכט ליגט ביי די ארטאדאקסן ווי איידער ביי די קאנסארוואטיוון אדער רעפארמער? אפשר ווי לאנג עס איז נישט נתפשט ביי זיי אויך הייסט עס נאכנישט קיין התפשטות?

איך גלייב אז דאס קען אָנרירן אויף א פאָלאָסי פון קאַמפּאזישאן. מיינענדיג, רעפארמער באטראכטן די גאנצע געביידע און סיסטעם פון "הלכה" אלס נאַן-בּיינדינג. יעצט, איה"נ אז לגבי פרטי דינים והלכות בתוך "הלכה ודת" גופא, איז דאס וואס איז קובע צי עס איז הלכה, ענגדילטיג הסכמת הקהל והפשטתה בתוכה. אבער עס פאַלויט נישט פון דעם אז דאס זעלבע איז לגבי אפווארפן די גאנצע געביידע פון הלכה בכלל אז עס איז נאַן-בּיינדינג, אז טאמער איז דאס הסכמת הכלל איז דאס טאקע אזוי. דאס איז א פאָלאָסי פון קאַמפּאזישאן.

לגבי קאנסערוואטיווע אידישקייט דארף מען דאס טאקע דורכטוהן. זיי גייען מיט א היסטארישע-קריטישע עפרויטש צו "הלכה", און נעמען נישט אָן (געהעריג) טראדיציאנאלע אטאריטעטן וכו' (און דאס גאנצע ענין פון התפשטות בכלל והמסתעף). זיי נעמען נישט געהעריג אָן די געדאנק פון "הלכה" ווי אזוי מיר פארשטייען דאס, אבער ווארפן דאס נישט אפ אויך נישט. וממילא איז דאס טאקע מער מסובך וואו זיי פונקטליך שטייען, לגבי די דיון, אין דעם. ויש לדון.

[שמן למאור]

די נקודה איז נישט צו די רעפארמער מעגן טון וואס זיי ווילן אדער נישט. די נקודה איז אז אין די ארטאדאקסישע אידישקייט איז אנגענומען אז עס איז מחייב אויב עס איז נתפשט בכל ישראל, און פארשטייט זיך אז די ארטאדאקסן רעכענען נאר אזעלכע וואס ביי זיי ווערט אנגערופן ישראל.

וואספארא סארט מהלך איז דאס? מען שניידט אויס שטיקער כלל ישראל און דערנאך זאגט מען אז ס'איז נתפשט אצל כל ישראל? איך גיי מיך טרעפן א רב וואס פסקנט אזוי ווי איך האב ליב און איך גיי דערנאך אויסשליסן פון כלל ישראל דער וואס גייט נישט מיט מיט מיר... כ'גלייב נישט אז די באשעפער איז א חלק פון דעם קאנספיראציע...

[שערי יושר]

שמן הייבסט אן צי זינגען אביסל off tune

[שמן למאור]

שמן הייבסט אן צי זינגען אביסל off tune

וואס הייסט?

[שערי יושר]

לגבי הלכה רעכנט מען זיך נאר מיט אידן וואס פירן זיך לויט די הלכה. פינקט ווי מען רעכנט זיך נישט מיט קיין פרייע רעכנט מען זיך נישט מיט קיין רעפארמער לכל הדעות. און שוין.

[וואלווי]

די נקודה איז נישט צו די רעפארמער מעגן טון וואס זיי ווילן אדער נישט. די נקודה איז אז אין די ארטאדאקסישע אידישקייט איז אנגענומען אז עס איז מחייב אויב עס איז נתפשט בכל ישראל, און פארשטייט זיך אז די ארטאדאקסן רעכענען נאר אזעלכע וואס ביי זיי ווערט אנגערופן ישראל.

וואספארא סארט מהלך איז דאס? מען שניידט אויס שטיקער כלל ישראל און דערנאך זאגט מען אז ס'איז נתפשט אצל כל ישראל? איך גיי מיך טרעפן א רב וואס פסקנט אזוי ווי איך האב ליב און איך גיי דערנאך אויסשליסן פון כלל ישראל דער וואס גייט נישט מיט מיט מיר... כ'גלייב נישט אז די באשעפער איז א חלק פון דעם קאנספיראציע...

האסט היינט אויסגעפונען אז גאט איז נישט קיין חלק פון די קאנספיראציע....?

האסט גוט צוגעטראפן. חרדים און העכער דעם שו"ע, נאך העכער חז"ל, אלע האבן אויסגעשלאסן יודען וואס זענען סר מהדרך פון כלל ישראל.

אז איינער איז נישט עושי מעשה עמך איז נישט בארעכטיגט מיט אלע בארעכטיגטע אזהרות פון בין אדם לחבירו. ביסט שאקט? דאס איז ארטאדאקסיע. נאך מער, די פרומע צדוקים האבן נישט אייניגע רעכט מיט "כלל ישראל".

די פשוטע הסבר איז אויב מ'שפילט א געים דארף מען עס שפילן ביי די רולס. און די ארטאדאקסישע רולס זענען געשריבן ביי ארטאדאקסיע. קענסט די אלע פילפולים זאגען בשם די רעפארם, אויך פאר אן אדיענס פון רעפארמער, זיי וועלען דיך אן נעמען מיט ביידע הענט. אבער אין אמעריקא ליינט מען און מ'שרייבט ענגליש, אין פראנקרייך ליינט מען און מ'שרייבט פראנצויזיש. מ'קען נאר ניצן די אייגענע מעסטער צו מעסטן זיך אליינס.

I know, it doesn't sound too good אבער ס'איז עפלעך מיט עפלעך און אזוי גייט דער גלויבונג.

המקום ינחם...

[שמן למאור]

לגבי הלכה רעכנט מען זיך נאר מיט אידן וואס פירן זיך לויט די הלכה. פינקט ווי מען רעכנט זיך נישט מיט קיין פרייע רעכנט מען זיך נישט מיט קיין רעפארמער לכל הדעות. און שוין.

כ'בין מסופק צו כ'האב רעכט זיך צו דינגען מיט דיר היות האסט דאך צוגעלייגט א "און שוין" צום סוף..

אבער על צד אז כ'בין נאך א מאן דאמר דא, וואלט איך געפרעגט, וואס עפעס? פרייע פייפן זיך גענצליך אויס פון הלכה קען איך הערן פארוואס מען רעכנט זיך נישט מיט זיי ווען מיר זענען דן ווי ווייט א הלכה איז נתפשט ביי כלל ישראל, ווארום זיי האלטן בכלל נישט איין הלכה. אבער פארוואס זאל מען דאס אויך זאגן אויף די רעפארם? זיי האבן א געהעריגע סיסטעם מיט רבנים וואס ווייסן אויך צו זאגן וויאזוי די באשעפער מיט די תורה ווילן אז די אידן זאלן זיך פירן, טא מיט וועלכע רעכט שליסטו זיי אויס פון כלל ישראל? בלויז ווייל דו האלסט אנדערש פון זיי?

[שמן למאור]

די נקודה איז נישט צו די רעפארמער מעגן טון וואס זיי ווילן אדער נישט. די נקודה איז אז אין די ארטאדאקסישע אידישקייט איז אנגענומען אז עס איז מחייב אויב עס איז נתפשט בכל ישראל, און פארשטייט זיך אז די ארטאדאקסן רעכענען נאר אזעלכע וואס ביי זיי ווערט אנגערופן ישראל.

וואספארא סארט מהלך איז דאס? מען שניידט אויס שטיקער כלל ישראל און דערנאך זאגט מען אז ס'איז נתפשט אצל כל ישראל? איך גיי מיך טרעפן א רב וואס פסקנט אזוי ווי איך האב ליב און איך גיי דערנאך אויסשליסן פון כלל ישראל דער וואס גייט נישט מיט מיט מיר... כ'גלייב נישט אז די באשעפער איז א חלק פון דעם קאנספיראציע...

האסט היינט אויסגעפונען אז גאט איז נישט קיין חלק פון די קאנספיראציע....?

האסט גוט צוגעטראפן. חרדים און העכער דעם שו"ע, נאך העכער חז"ל, אלע האבן אויסגעשלאסן יודען וואס זענען סר מהדרך פון כלל ישראל.

אז איינער איז נישט עושי מעשה עמך איז נישט בארעכטיגט מיט אלע בארעכטיגטע אזהרות פון בין אדם לחבירו. ביסט שאקט? דאס איז ארטאדאקסיע. נאך מער, די פרומע צדוקים האבן נישט אייניגע רעכט מיט "כלל ישראל".

די פשוטע הסבר איז אויב מ'שפילט א געים דארף מען עס שפילן ביי די רולס. און די ארטאדאקסישע רולס זענען געשריבן ביי ארטאדאקסיע. קענסט די אלע פילפולים זאגען בשם די רעפארם, אויך פאר אן אדיענס פון רעפארמער, זיי וועלען דיך אן נעמען מיט ביידע הענט. אבער אין אמעריקא ליינט מען און מ'שרייבט ענגליש, אין פראנקרייך ליינט מען און מ'שרייבט פראנצויזיש. מ'קען נאר ניצן די אייגענע מעסטער צו מעסטן זיך אליינס.

I know, it doesn't sound too good אבער ס'איז עפלעך מיט עפלעך און אזוי גייט דער גלויבונג.

המקום ינחם...

זאגסט זייער גוט, אבער וואס זאג איך פאר מיין חבר וואס ניצט זיין פאון באהאלטענעהייט שבת?

[שערי יושר]

כ'בין מסופק צו כ'האב רעכט זיך צו דינגען מיט דיר היות האסט דאך צוגעלייגט א "און שוין" צום סוף..

[emoji1787]

[וואלווי]

זאגסט זייער גוט, אבער וואס זאג איך פאר מיין חבר וואס ניצט זיין פאון באהאלטענעהייט שבת?

זיי מסביר פליז.

[שערי יושר]

זאגסט זייער גוט, אבער וואס זאג איך פאר מיין חבר וואס ניצט זיין פאון באהאלטענעהייט שבת?

זאג עם ער זאל עס אויסלעשן פאר שבת און ליינען א בוך

[חדשים]

די נקודה איז נישט צו די רעפארמער מעגן טון וואס זיי ווילן אדער נישט. די נקודה איז אז אין די ארטאדאקסישע אידישקייט איז אנגענומען אז עס איז מחייב אויב עס איז נתפשט בכל ישראל, און פארשטייט זיך אז די ארטאדאקסן רעכענען נאר אזעלכע וואס ביי זיי ווערט אנגערופן ישראל.

וואספארא סארט מהלך איז דאס? מען שניידט אויס שטיקער כלל ישראל און דערנאך זאגט מען אז ס'איז נתפשט אצל כל ישראל? איך גיי מיך טרעפן א רב וואס פסקנט אזוי ווי איך האב ליב און איך גיי דערנאך אויסשליסן פון כלל ישראל דער וואס גייט נישט מיט מיט מיר... כ'גלייב נישט אז די באשעפער איז א חלק פון דעם קאנספיראציע...

דו ביזט ענטייטעלד צו אויסשליסן וועם דו ווילסט. דו קענסט מאכן שמן למאור’ס אידישקייט. און דו גייסט אויך פארשטיין אז ווען מען גייט דן זיין וואס מען מעג אדער נישט טון ביי דיין אידישקייט גייט עס זיין געבויעט לויט די יסודות פון דיין אידישקייט. מען קען נישט קומען פרעגן הלמאי ביי די אויסגעשלאסענע איז אנדערש, ווייל עס איז נישט נוגע ווען מען איז דן אויף שמן למאור’ס אידישקייט. והנמשל פשוט, אז ארטאדאקסיע וואס אויף דעם ביזטו דן, דארפסטו פושט זיין פון זייערע כללים.

[שמן למאור]

זאגסט זייער גוט, אבער וואס זאג איך פאר מיין חבר וואס ניצט זיין פאון באהאלטענעהייט שבת?

זיי מסביר פליז.

פארוואס זאל אים 'ארטאדאקסיע' מחייב זיין?