איז נישט געשמאקער צו זיין א נאר?

[ברוך שפינוזה]

וואו זעהסטו דאס? זאלסט מיר אנטשולדיגן אבער דאס איז א פארום פאר אידיש רעדנדע…

[רוחין חדתין]

וואס איך האב געמיינט צו זאגן איז אז די פראבלעם פון חב״ד איז נישט אז א ווארט פונעם קאזניצער מגיד האט ביי זיי א חשיבות ווי דעם קרעטשניפער׳ס א ווארט, אזוי דארף צו זיין, זייער פראבלעם איז אבער אז משיח׳ס א ווארט פאלט נישט אריין אינעם זעלבן קאטעגאריע

איך בין דיר מלמד זכות אז דו ווייסט נישט ווער האט געמאכט די ספר עבודת ישראל.

[רוחין חדתין]

רלב״ג משלי ב׳ י״ט. ובזה האופן תהיה התאווה סבה לטעות בעניני התבונה, כי היא תמשיך האדם לקיים הדעת אשר לא ינעול הדלת בפניה מהתנהגות לפי התאווה, והמשל, כי האיש רב התאווה יבחר לקיים שאין יתברך יודע דבר באלו השפלים, שאינו משגיח בהם,. איינער וואס איז זיך מתעלם פון אט די נגיעה האט נאך א וויטער וועג אנציקומען צום אמת.

[ברוך שפינוזה]

וואס איך האב געמיינט צו זאגן איז אז די פראבלעם פון חב״ד איז נישט אז א ווארט פונעם קאזניצער מגיד האט ביי זיי א חשיבות ווי דעם קרעטשניפער׳ס א ווארט, אזוי דארף צו זיין, זייער פראבלעם איז אבער אז משיח׳ס א ווארט פאלט נישט אריין אינעם זעלבן קאטעגאריע

איך בין דיר מלמד זכות אז דו ווייסט נישט ווער האט געמאכט די ספר עבודת ישראל.

און איך בין מלמד זכות אויף דיר אז דו ווייסט נישט ווער קרעטשניפער רבי איז געוועהן, הגם דאס איז שוין אסאך שווערער ווייל דו האסט יעדע מעגליכקייט זיך גיין נאכצופרעגן ביי די מענטשן וואס געדענקען איהם נאך.

[רוחין חדתין]

וואס איך האב געמיינט צו זאגן איז אז די פראבלעם פון חב״ד איז נישט אז א ווארט פונעם קאזניצער מגיד האט ביי זיי א חשיבות ווי דעם קרעטשניפער׳ס א ווארט, אזוי דארף צו זיין, זייער פראבלעם איז אבער אז משיח׳ס א ווארט פאלט נישט אריין אינעם זעלבן קאטעגאריע

איך בין דיר מלמד זכות אז דו ווייסט נישט ווער האט געמאכט די ספר עבודת ישראל.

און איך בין מלמד זכות אויף דיר אז דו ווייסט נישט ווער קרעטשניפער רבי איז געוועהן, הגם דאס איז שוין אסאך שווערער ווייל דו האסט יעדע מעגליכקייט זיך גיין נאכצופרעגן ביי די מענטשן וואס געדענקען איהם נאך.

נו, אפשר דערצייל פארן עולם ווער קרעטשניפע רבי איז געווען. א פרייליכען פורים. ס׳דאך כ״ג סיוון היינט.

[ברוך שפינוזה]

כ'האף אז דו פארשטייסט אז איך גיי מיך נישט גיין אויס'טענה'ן מיט אן אפיקורוס, מילא ווען דו זאגסט ווען עפעס זאכליך וואלט איך געהאט א נסיון זיך ארומצו'טענה'ן, אבל אין אדם חוטא ולא לו.

[רוחין חדתין]

על מה יצא הקצף? אתמהה!!

[דיכטער]

עס קען זיין אז איך קען זיך נישט אינגאנצן אידענטיפיצירן מיטן שווערעקייט, איך בין אין ישיבה, שוין נישט געווען אזוי פאלגזאם. איך האב געהאט א חבר פון מיין פריעסטן יוגנט, מיט וועמען איך האב געשמועסט און פארברענגט און דורכגעטוהן קאנטראווערסיאלע טעמעס. (איי טייער חבר, פילייכט געפינטסטו זיך יעצט דא?) אבער איך וויל פארט צולייגן א געדאנק.

אמונה-צווייפלענישן זענען איינס פון די שווערסטע גייסטישע פלאגענישן. זיך וואקלען און קווענקלען צו עס איז דא בכלל א גאט, הערט איינער אויס מיינע תפילות, קוקט יענער אויף מיין זייט אדער איז דאס אלעס בלויז פאנטאזיע, די פרוכט פון היסטאריע׳ס בעסטער אילוזיעס.

איך געדענק אלס אינגער בחור שטיין אין זיך וואונדערן. צו דען גלייבן עלטערע אין די אלע זאכן וואס מען רעדט אונז איין? צו דען זענען זיי הונדערט פראצענט איבערצייגט אין די ווארהייט דערפון? אבער דאן בין איך אליין געווארן דער עלטערע און איך זע איין אז ווי קאמפליצירט און מיסטריעז איך האב געמיינט אז דער זאך איז אין מיין יוגנט, איז עס פילפאכיג א גרעסערע רעטעניש.

דאס מיינט נאכנישט אז איך וועל שוין קיינמאל מער נישט בייוואוינען דער שמחה וועלכע ווערט געגעבן פאר דער וואס איז זוכה צו התרת הספיקות, ווייל ביז יעצט בין איך געווען אין א שטענדיגע קווענקלניש, איז אלעס אמת אדער פאנטאזיע, אבער יעצט, ווייס איך מיט א וודאי אז עס איז א ספק. אזוי קומט עס, קיינער איז נישט זיכער, עס איז נישט קריסטאל קלאר. עס איז פארוואלקענט, דאס איז איר נאטירליכע קאליר. דאס אליין איז שוין גענוג אפצוטוהן פון מיך, מיינע פארפלאגטע ספקות פון מיין הארץ וועלכע זיצן אויף איר ווי א שווערער שטיין.

יעדער רעליגיע מוטשעט זיך דערמיט אויף איין וועג אדער אויף אן אנדערן. דאס איז טאקע דער סיבה פארוואס אזוי פיל אנדערע רעליגיעס און גלויביגע סעקטעס גלייבן און ווארטן פאר דעם לאנג ערווארטעטן אויסלייזער וועלכע וועט זיך אנטפלעקן און אויפווייזן אין פארנט פון דעם גאנצן וועלט, די גערעכטיגקייט פון דער אנגעגעבענע רעליגיע.

אין די שפורדלדיגע מוסלאמענע לענדער, א שטייגער ווי סעודיה און דובאי איז אנגענומען אז מען האלט יעצט ביים סאמען שפיץ, דער תיקון השלם. גאט שמייכלט צו אונז, ווייזט אונז דערמיט אז ער איז דא און הויערט העכער אונז, אונז צו פארגוטיגן. ער האט אונז געוויזן, נאך אזוי פיל שווערע יארן, אז מוחמד איז גערעכט געווען, איסלאם איז דער איינציגסטע ערפאלגרייכע רעליגיע. פאר א דורכשניטלכע בירגער פעלט גארנישט, ער האט רעלאטיוו אלעס וואס ער דארף. זיי ווארטן נישט אויף איינער פון דרויסן וואס זאל באשטעטיגן זייערע לעבנסשטייגער אדער איבערצייגן פאר דעם גאנצן וועלט זייערע ווארהייט, זיי האלטן אז דאס איז קליפ קלאר און דאס איז אלעס צו פארדאנקען זייערע אומגעהויערע הצלחות און עררייכונגען וועלכע זיי האבן בייגעוואוינט די לעצטע פופציג צו זעכציג יאר. זיי לעבן אין זייערע שענסטע צייטן וועלכע וועלן פאר יארן אין דער צוקונפט גענוצט ווערן אלס דער פארגלייכנוגס עפאכע צו רעליגיעזע סוקסעס.

דער פראבלעם איז אבער אז אין דער הצלחה ליגט זייערע גרוב. זיי ווערן נישט טרענירט צו טראכטן, עפענען דאס קאפ און נוצן ראציאנאלע מיטלען דורכצוטוהן די פונדאמענטן פון רעליגיע. זיי פאלגן נאך, שאלות קומען בכלל נישט ארויף אויף זייערע געוויסן.

אנדערש איז אבער ביי אונז אידן וועלכע האבן דורכאויס די לאנגע גלות אנטוויקלט א שטארקע געפיל צו אבסטראקט רעליגיע און טראנסצאנדאנטישע גאטהייט. מיר האבן באוויזן צו אנפילן ענדלאזע שיפלאדן מיט טיפע דיאלאגן און שריפטן איבער די ווארצלען און זייערע אפצווייגן. איר מוזט נישט זיין איינשטימיג מיט אלעס וואס עס שלאגט פאר אבער דאך זענען זיי דארטן פאר דער וואס וויל זיי.
דער המון טראכט נישט. גייט נאך אין דער טינקל, פאלגט נאך פינגער אונטער פערשט און פאר דער המון איז דאס גענוג, מען ברויכט נישט מער. ווידער טיף-טראכטער באגעניגן זיך נישט דערמיט, זיי ווילן וויסן, שטודירן, דערגיין, אנאליזירן און פארשן. פאר אזעלכע איז נישט דא קיין אויסוועג, זיי וועלן ענדגילטיג נאכקומען זייערע הארץ גליסטעניש וועלכע וועגט איבער דער אינסטינקט פון נאכפאלגן.

איז עס געשמאקע צו זיין א נאר? יא, אבער א חכם קען א נאר זיין אויך, ווידער א נאר קען קיין חכם נישט זיין.

[הקטן]

איי איי איי... ס'געווען אמאל גוטע צייטן.. פאר די קעפעלע מיינע האט זיך געעפנט, פאר איך בין קאליע געווארן פון די אינטערנעט, פאר איך האב מיך אויפגעקלערט מיט קאווע שטיבל ארטיקלען... איי איי איי, די דאווענען האט געהאט א טעם, מען האט געשפירט קדישת שבת, יעדע מצוה וואס איך האב געטון, האב איך ממש געפילט ווי די באשעפער שטייט נעבן מיר מיט די גאנצע פמליא של מעלה, און שעפן פיל נחת און תענוג פון מיר, און שלינגען מיט דורשט יעדעס ווארט פונעם דאווענען וואס קומט נאר ארויס פון מיין מויל...

ע"פ רוב איז די פראבלעם די שאק צי דעם סיסטעם וואס איז דער גורם צו די שבירת הכלים.
איך געדענק ליינען אן אינטערוויא פין איינע פין די סקווערע OTD (איך געדענק נישט אויף די מינוט זיין נאמען) ווי ער לייגט אראפ ווי זיין נפילה האט זיך אנגעפאנגען הערן ביינאכט קערעס-ליווע אדער באב גרענד אויף 770AM.

ס'איז נישט די פשט דאס דער בחור ווייסט יעצט עפעס וואס אנדערע וואס זענען אויך אזוי קליג ווי אים ווייסן פשוט נישט.
ער טרעפט זיך אין ק"ש און דער און יענער זאגט נאך ממשנתו פין "חוקרים" אדער עפעס אן אנדערע קליפ פין ווייסעך וועם (ער קען יענעם ביים נאמען און ער רופט אים זיין רבי, און אנדערע ארום אים ווייסן אויך פון דעם שוטה צו זאגן) און אונזער בחור פילט זיך עפעס "איין מינוט, דא איז דאך דא עפעס - וואס מיינסטו איך בין עפעס אינטער שטעליג?!"

ס'נעמט נישט לאנג און ער קרוינט זיך אויך אלס חכם און הייבט אן שרייבן לאנגע תגובות און זאמעלט אן לייקס וכו'.

[צוזאמגעדרייט]

מיין עפיניען: ס'איז נישט געשמאק צו זיין א נער און גלייבן. ס'איז אפשר מער פשוט און אויסגעטרויטן אבער עס איז נישט.

הערט א משל. איז געשמאקער צו זיין אן ארבייטער אדער האבן אליינס א ביזנעס? זיכער האבן אליינס א ביזנעס! דאס איז וואס טרייבט א מענטש. שטייגן, קליגער ווערן, בויען וכו'. גערעכט, אליינס איז א סטראָגל, ס'איז דא שווערע צייטן, ספעציעל אין אנפאנג.

------

איך מיין אז די פראגע גרעניצט זיך אביסל מיטן שאלה צו לעבן איז ווערד געלעבט צו ווערן (@דיכטער). אויב איז געשמאקער צו זיין א נער און גלייבן איז שוין געשמאַקער צו זיין א הערש אין וואלד, און אויב שוין א הערש אין וואלד איז שוין גרינגער צו זיין א לעבעדיג בוים. איי פארוואס זיין א געוויקס, וואס האט מען דערפון? ס'איז נישט ןוערד דאס גאנצע לעבן.

אבער אויב מען קוקט אן לעבן אז ווי מער חכמה, סטראגל, ספיקות און ענטפעס און נאכאמאל ספיקות, זיין מער זעלבסט "קאנטשעס" איז א קוואליטעט אדער בעסער געזאגט א טיפע הנאה. דאן יאפ! עס לוינט נישט צו זיין א נער און גלייבן.

[שמן למאור]

איי איי איי... ס'געווען אמאל גוטע צייטן.. פאר די קעפעלע מיינע האט זיך געעפנט, פאר איך בין קאליע געווארן פון די אינטערנעט, פאר איך האב מיך אויפגעקלערט מיט קאווע שטיבל ארטיקלען... איי איי איי, די דאווענען האט געהאט א טעם, מען האט געשפירט קדישת שבת, יעדע מצוה וואס איך האב געטון, האב איך ממש געפילט ווי די באשעפער שטייט נעבן מיר מיט די גאנצע פמליא של מעלה, און שעפן פיל נחת און תענוג פון מיר, און שלינגען מיט דורשט יעדעס ווארט פונעם דאווענען וואס קומט נאר ארויס פון מיין מויל...

ע"פ רוב איז די פראבלעם די שאק צי דעם סיסטעם וואס איז דער גורם צו די שבירת הכלים.
איך געדענק ליינען אן אינטערוויא פין איינע פין די סקווערע OTD (איך געדענק נישט אויף די מינוט זיין נאמען) ווי ער לייגט אראפ ווי זיין נפילה האט זיך אנגעפאנגען הערן ביינאכט קערעס-ליווע אדער באב גרענד אויף 770AM.

ס'איז נישט די פשט דאס דער בחור ווייסט יעצט עפעס וואס אנדערע וואס זענען אויך אזוי קליג ווי אים ווייסן פשוט נישט.
ער טרעפט זיך אין ק"ש און דער און יענער זאגט נאך ממשנתו פין "חוקרים" אדער עפעס אן אנדערע קליפ פין ווייסעך וועם (ער קען יענעם ביים נאמען און ער רופט אים זיין רבי, און אנדערע ארום אים ווייסן אויך פון דעם שוטה צו זאגן) און אונזער בחור פילט זיך עפעס "איין מינוט, דא איז דאך דא עפעס - וואס מיינסטו איך בין עפעס אינטער שטעליג?!"

ס'נעמט נישט לאנג און ער קרוינט זיך אויך אלס חכם און הייבט אן שרייבן לאנגע תגובות און זאמעלט אן לייקס וכו'.

דאס איז אמת אז אן קיין עקספויזשער הייבט זיך גארנישט אן. דער וואס עס אינטערסירט אים נישט צו זען עפעס אנדערש, ער בלייבט ביים גפ"ת, ער הערט נאר מלאך מיט מיילעך, דער קומט טאקע נישט אן אינערגעץ. אלעס הייבט זיך אן מיט א נייגער און א רייץ צו זען 'עפעס אנדערש'.

די חורבן ווערט ווען יענער קומט אן אין קאווע שטיבל, ער הייבט אן קוקן ווידיאוס, ער קוקט דעבאטעס, ער ליינט ביקורת, און דאן גייט ער צוריק צו זען וואס די אפאלאגעטן זאגן. און אמאל זעט ער אז די אפאלאגעטן זענען אנאלפאבעטן וואס קענען ניטאמאל ספעלן ווי א נארמאלן מענטש, זיי רעדן שטותים בזדון, און דרייען מיט די אייגענע קאפ אבי נישט צו טראכן גראד, אלעס כדי זיך צו דראפענען און דעפענדן זייער קרעפלעך. דאס איז א שטארקע טארן אף...

[ערנסטגערעדט]

איך וואלט געזאגט אז סאיז זעכער נישט בעסער צו זיין א גאנצע נאר ווי אינגאנצן איגנארירן דעם סובדזשעקט פון גלייבן, ווייל דאס געוויסן באדערט און ס'איז נישטא קיין ערגערע פילינג ווי דאס פילן ווי א נאר, די גרעסטע טשעפע וואס מקען איינעם געבן איז אז ער פארשטייט נישט און ער איז א נאר, ווייל אינטעלעקט איז די איינציגסטע דבר המפריד צווישן א בהמה און א מענטש, אינסאלטן יענעמס אינטעלידזשענס איז די גרעסטע שטער פאר די איגו, נישט קיין חילוק ווי קליין אדער גרויס ער איז, און זיכער נישט ווייניגער צו אינסאלטן דעם אייגענעם אינטעלידזשענס, כלומר זיך אליינס צו נארן...

און צו דעם איז דא אלע מינע דרגות, צו איז עס געזונט פאר דיין נפש צו question דיין אייגן עקזיסטענץ? אלעס ווענדט זיך אין דיינע יכולות אנצוגיין מיטן לעבן.

ווען א קינד פרעגט אלע מיני שאלות וואס מ'קען נישט צו דעם דער ענטפער, איז מיין מהלך צו זאגן אז ס'איז דא צו אלץ אן ענטפער אבער מ'קען נישט אלעס פארשטיין. מ'מוז צו דעם צוקומען ווייל די גרעסטע חכמה ענדיגט זיך ערגעץ וואו.

אלזא די שאלה איז געווען איז עס געשמאק צו זיין א נאר, צו זיין איגנארענט? די ענטפער, זיכער ניין!
איז עס געשמאקער צו לאזן זאכן גיין? אבסעלוטלי יא.
און ווי געברענגט דא דורך @צקון לחש דארף מען האבן עפעס אן אמונה זיך אנצוהענגען, אן דעם איז שווער צו לעבן אן קיין סיבה.

[חדשים]

פאר איינער וואס איז נישט קיין נאר, דאס אז עס איז שווער צו לעבן אן קיין סיבה, נישט גענוג זיך אנצוהענגען אין אמונה. דאס אז אמונה וועט אים געבן א סיבה צו לעבן, מיינט נאכנישט אז אמונה איז ריכטיג.

[שערי יושר]

די ווארט איז נישט יא זיין א נער אדער נישט, ווייל פון א נער איז נישט אינטערעסאנט צי רעדן. וואס איך זעה יא זענען קלוגע מענטשן, בעלי מחשבה, בעלי שכל, וואס האבן ליב דורכציטראכטן א זאך, אבער ווען סקומט צי געוויסע ענינים ווי השקפה אמונה וכו' שלעפן זיי אראפ א שווערע פאנצער, נישט אריינגיין אין יענע מחשבות, בשיטה ווילן זיי זיין אומוויסנד און נישט טראכטן אין זאכן וואס זיי זענען נישט באקוועם, זיי האלטן אז מדארף באגרעניצן חכמה,

[שערי יושר]

.

[רוחין חדתין]

פאר איינער וואס איז נישט קיין נאר, דאס אז עס איז שווער צו לעבן אן קיין סיבה, נישט גענוג זיך אנצוהענגען אין אמונה. דאס אז אמונה וועט אים געבן א סיבה צו לעבן, מיינט נאכנישט אז אמונה איז ריכטיג.

אויב מ׳זעהט אז אז יעדע חיסרון אין טבע האט א מילוי מיד דאך זיין אז די צימאון צו משמעות החיים האט אויך א מילוי. נאר א נקודה למחשבה.

[הקטן]

די חורבן ווערט ווען יענער קומט אן אין קאווע שטיבל, ער הייבט אן קוקן ווידיאוס, ער קוקט דעבאטעס, ער ליינט ביקורת, און דאן גייט ער צוריק צו זען וואס די אפאלאגעטן זאגן. און אמאל זעט ער אז די אפאלאגעטן זענען אנאלפאבעטן וואס קענען ניטאמאל ספעלן ווי א נארמאלן מענטש...

דו ביסט דאך אזוי גערעכט... זייער אסך פין די סארט חכמים וועלן נישט זיין אינטערעסירט אין באמת דארך טון די זאך
זיי וועלן ענדערש זיך ארויף כאפן אויף דער אדער יענער קען יא אדער נישט ספעלן - פארוואס??? "ווייל ס'איז זיי געשמאקער צו זיין א נער"!!!

איך בין שוין דא געניג לאנג א גרויס חלק פין די הייטיגע חכמים דא קענען נישט ליינען א גיטער ענגליש אדער עברית,
ליינען נאר האלבן זאכן שנעל אן געהעריג ענעלעזירען א נושא אויף אן אמת - פארוואס??? "ווייל ס'איז געשמאקער צו זיין א נער"!!!


זיי וועלן עקטעלי אוועק שטיין דערפין מיט פארשידענע תריצים וואו למשל יענער איז א אפאלאגעט אדער א קריעשעניסט, צווייפעלהאפטיגע מקורת-
ההעעללאא הער וואס יענער זאגט, נעם עס אריין, און דערנאך ניץ דיין אייגען שכל. ניין! - פארוואס??? "ווייל ס'איז געשמאקער צו זיין א נער"!!!

איך בין זיכער דאס א גרויס טייל פין די חכמים דא האבן נישט קיין אנאנג ווער למשל איז יצחק אייזיק הלוי
אדער באקאנט אין די ווערק פין רש"ר הירש (איך רעדט נישט פין הרב אביגדר מיללרס ביכער ער האט דאך געפלעגערייזט פין גלחים רחמנא לשזבן)
און זיכער נישט דארך געטן זייערע ספרים - פארוואס??? ווייל זיי זיכען דעם אמת? ניין! "ווייל ס'איז געשמאקער צו זיין א נער"!!!

Note to self
איך קען שרייבן אסך אבער איך בין עכעט נישט אין דא מאד זיך אפגעבן מיט קליין קעפיגקייט אדער וויי טון איינעם

דאס איז אמת אז אן קיין עקספויזשער הייבט זיך גארנישט אן. דער וואס עס אינטערסירט אים נישט צו זען עפעס אנדערש, ער בלייבט ביים גפ"ת, ער הערט נאר מלאך מיט מיילעך, דער קומט טאקע נישט אן אינערגעץ. אלעס הייבט זיך אן מיט א נייגער און א רייץ צו זען 'עפעס אנדערש'.

די חורבן ווערט ווען יענער קומט אן אין קאווע שטיבל, ער הייבט אן קוקן ווידיאוס, ער קוקט דעבאטעס, ער ליינט ביקורת, און דאן גייט ער צוריק צו זען וואס די אפאלאגעטן זאגן. און אמאל זעט ער אז די אפאלאגעטן זענען אנאלפאבעטן וואס קענען ניטאמאל ספעלן ווי א נארמאלן מענטש, זיי רעדן שטותים בזדון, און דרייען מיט די אייגענע קאפ אבי נישט צו טראכן גראד, אלעס כדי זיך צו דראפענען און דעפענדן זייער קרעפלעך. דאס איז א שטארקע טארן אף...

[[NAMELESS]]

אמונה איז האבן א leap of faith ווייל סוף דבר קען דיך קיינער נישט אויפווייזן מציאות אלוקי.

איך פערזענליך האלט אז מ׳מוז אין לעבן מאכן א commitment אויף זאכן וואס מ׳איז נישט זיכער פשוט ווייל א לעבן מלא ספיקות איז קיין לעבן נישט.
קודם האב איך dismissed די שטרענגע טאטע פיגור דאגמעטיג באשעפער וואס אונז זעמיר אויפגעוואקסן, און נאר דערנאך האב איך געקענט עקסעפטען א מציאות פון א בורא וואס איז נישט שייך משיג צו זיין ווייל איך choose צו גלייבן אז די וועלט איז by design.

מ׳זאגט נאך פון רב קוק אז ער האט געהאלטן אז די גאנצע סיבה פאר די enlightenment איז געווען אן הכנה צום אמת׳ע גילוי אלוקית ווייל נאר דורך dismissin די פאלשע פיגורישע באשעפער קען מען צוקומען צום עכטע פארשטענדעניש וואס א באשעפער מיינט

[שערי יושר]

פאעזיע. אויב אזוי וואס מאכט אייך זיין געבינדן צי הלכה?

[[NAMELESS]]

פאעזיע. אויב אזוי וואס מאכט אייך זיין געבינדן צי הלכה?

מיט דאס מיטשע איך זיך טאקע טו בי אנעסט. אבער ס׳באדערט מיר נישט אזוי שטארק אז איך זאל עס דראפן.

אולי א מהלך ווי ר יוסף דב הלוי סולובייצ׳יק קען ארבעטן. ער האט שטארקע ספרים דערויף

אבער אינ׳אמתן האלט איך נישט אז יודישקייט איז די איינציגסטע גערעכטע רעליגיע. נעריש אזוי צו זאגן אין מיין אפיניען. ר׳ Sacks האט א מער ליבעראלע מהלך וואס אז מ׳קוקט נאך היסטוריה פון אנושי קען מען פארשטיין ווי אזוי יעדער קולטור האט עפעס צוגעגעבן מיט זייער אייגענארטיגע מהלך און wisdom און מ׳דארף נאשן און צאמשמעלצן פון אלע ספעציעל און א וועלט וואס merged p

אבער מ׳זעט במציאות אז די וואס האבן אפגעלאזט יסודי מסורה האבן עווענטועל פארלוירן אלעס קרח מכאן ומכאן

[הקטן]

אבער מ׳זעט במציאות אז די וואס האבן אפגעלאזט יסודי מסורה האבן עווענטועל פארלוירן אלעס קרח מכאן ומכאן

קען זיין ביסט גערעכט אבער דאס איז אזא שטארקע טענה פרא רעליגען וואו די אנטי טענה פין רידשארד דאקינס דאס רעליגיע קען נישט זיין אמת ווייל רויב מלחמות קימען פין איר

מסורה וואס איז געבויט ווייל דאס איז די אויפיום פין די מאסען האט נישט קיין זכות קיום

[שמן למאור]

די חורבן ווערט ווען יענער קומט אן אין קאווע שטיבל, ער הייבט אן קוקן ווידיאוס, ער קוקט דעבאטעס, ער ליינט ביקורת, און דאן גייט ער צוריק צו זען וואס די אפאלאגעטן זאגן. און אמאל זעט ער אז די אפאלאגעטן זענען אנאלפאבעטן וואס קענען ניטאמאל ספעלן ווי א נארמאלן מענטש...

דו ביסט דאך אזוי גערעכט... זייער אסך פין די סארט חכמים וועלן נישט זיין אינטערעסירט אין באמת דארך טון די זאך
זיי וועלן ענדערש זיך ארויף כאפן אויף דער אדער יענער קען יא אדער נישט ספעלן - פארוואס??? "ווייל ס'איז זיי געשמאקער צו זיין א נער"!!!

איך בין שוין דא געניג לאנג א גרויס חלק פין די הייטיגע חכמים דא קענען נישט ליינען א גיטער ענגליש אדער עברית,
ליינען נאר האלבן זאכן שנעל אן געהעריג ענעלעזירען א נושא אויף אן אמת - פארוואס??? "ווייל ס'איז געשמאקער צו זיין א נער"!!!


זיי וועלן עקטעלי אוועק שטיין דערפין מיט פארשידענע תריצים וואו למשל יענער איז א אפאלאגעט אדער א קריעשעניסט, צווייפעלהאפטיגע מקורת-
ההעעללאא הער וואס יענער זאגט, נעם עס אריין, און דערנאך ניץ דיין אייגען שכל. ניין! - פארוואס??? "ווייל ס'איז געשמאקער צו זיין א נער"!!!

איך בין זיכער דאס א גרויס טייל פין די חכמים דא האבן נישט קיין אנאנג ווער למשל איז יצחק אייזיק הלוי
אדער באקאנט אין די ווערק פין רש"ר הירש (איך רעדט נישט פין הרב אביגדר מיללרס ביכער ער האט דאך געפלעגערייזט פין גלחים רחמנא לשזבן)
און זיכער נישט דארך געטן זייערע ספרים - פארוואס??? ווייל זיי זיכען דעם אמת? ניין! "ווייל ס'איז געשמאקער צו זיין א נער"!!!



Note to self
איך קען שרייבן אסך אבער איך בין עכעט נישט אין דא מאד זיך אפגעבן מיט קליין קעפיגקייט אדער וויי טון איינעם

איך זע האסט זיך ארויפגעכאפט אויף די טענה קעגן די ספעלינג, און דארטן ביסטו סטאק געווארן. האסט נישט געטרייט צו קוקן ווייטער ווי איך שרייב אז מען קוקט 'יא' וואס זיי זאגן (על אף זיי מאכן א רושם ווי טיפשים, אנאלפאבעטן און סתם טראללס, דאך געבט מען זיי די בענעפיט אוו די דאוט) און מען זעט אז זיי "רעדן נישט צו דער זאך" און בויען טיפיקל סטראומען ארגומענטן, אזוי ווי מיר זעען טאקע פון דיין תגובה, און וועגן דעם נעמט מען זיי נישט ערנסט.

איך האב שוין אויך אדורכגעליינט אסאך אשכולות דא אין שטיבל, און ביסט גערעכט, ס'זענען טאקע דא אזעלכע וואס קענען נישט גוט קיין נושאים, א שטייגער ווי 'הקטן' אין די עוועלוציע אשכול. מען זעט אז -אנדערש ווי די אנדערע חכמים, הייבט ער ניטאמאל אן צו זיין א שואל כענין. די חידוש איז נאר אז ביסט געבליבן די זעלבע טראלל נאך 10 יאר, קיין גרויס חכמה האסטו נישט קונה געווען אין די פאר יאר.

אז מען כאפט נאר א בליק אין די אשכולות זעט מען זייער שנעל ווער עס רעדט צום דבר און ווער דרייט א קאפ, ס'איז אלעס אפן, מען קען אנקומען צו אלעס.

און אז מען רעדט שוין וועגן ר' אביגדור מיללער, איך זע אז דו האסט בכלל נישט פארשטאנען די פוינט וואס אבטולמוס האט ארויסגעברענגט מיטן טרעפן אז ער האט אלעס בלויז נאכגעשריבן פון גלחים. זיין פוינט איז נישט געווען אז היות עס קומט פון גלחים אדער אפאלאגעטיקער איז א סימן אז ס'איז שקר, נאר די נקודה איז געווען אז ווען ר' אבוגדור קומט ווען מיט פרישע חידושים, דארף מען ווען אדורכטון וואס ער זאגט מיט אן ערנסטקייט, אבער היות ער בעבלט סתם נאך אפאר גלחים, ווייסן מיר שוין ווער עס שטייט בעסער אין די נושאים די גלחים אדער די מומחים, ווייל דאס האבן מיר שוין לאנג דורכגעטון.

[ערנסטגערעדט]

פאר איינער וואס איז נישט קיין נאר, דאס אז עס איז שווער צו לעבן אן קיין סיבה, נישט גענוג זיך אנצוהענגען אין אמונה. דאס אז אמונה וועט אים געבן א סיבה צו לעבן, מיינט נאכנישט אז אמונה איז ריכטיג.

דער אמת איז אז כהאב נישט געליינט אלע קאמענטס ביז אהער פאר כהאב דאס געשריבן, עס איז אבער מערקווירדיג אז די שאלה איז אויבנאויף איז נישט בעסער צו זיין א נאר, ווי קלאמפיש איז די אמת אז אלעס אין וואס אידישקייט גלייבט איז הוילע שטותים, און מדארף זיין א חכם דאס צו פארשטיין,
פארוואס זאל מען טאקע נישט זאגן אז שפירן א טעם אין שבת אדער דאווענען איז טאקע קעמיקאלן, רוף עס אן וויזוי דו ווילסט, נאך מיין סייקעדעליק טריפ זאלסטו מיר זאגן באמת האסטו אפילו נישט געטריפט… איז דאס אמת?
פארוואס גלייבסטו ענדערש אין די מעשה פון בגדי שבת אינדערוואכן ווי דער בעש״ט מופתים מיט אלעקסיי?
ווער זאגט קדושת המצוות קומט נאר ווען מאיז עס עקשולי מקיים כהלכה, פארוואס קען מען נישט זאגן אז די רצון צו מקיים זיין איז שוין גענוג און אפשר מיינט דאס טאקע חשב אדם לעשות מצוה אפילו לא עשאו וכו׳
פארוואס גלייבסטו מער אלע די לינקס וואס זאגן די מוראדיגע דברי חכמה מער פון וואס שטייט אין אנדערע ספרים?