קאווע שטיבל אין די אויגן פונעם עולם

[בן תמליון]

קופערניקעס נאגלט עס. היטלעך אראפ פאר איהם.

[שמעקעדיג]

מיין היטל איז אראפגעפלויגן אינמיטן לייענען...
אפגעזעהן צי ער איז גערעכט, איז דער שפראך עפעס ספעציעל אויסטערליש!
זיך צו פאסמאקעווען!

א זייטיגע הערה: האסטו באמערקט אז אנהויבנדיג דיין תגובה, שרייבסטו "כך קיבלתי מאבותי ורבותי"?
איז קבלת ומסורת האבות יא אן ארטיקל ביי דיר?......

[איך אויך]

קופערניקוס, ברענגסט זייער פיין ארויס דיין פוינט אבער דו מאכסט עס זייער שווארץ און ווייס אז אדער איז מען א יושב אור אדער א יושב חושך (יעדער איינער לויט זיין הגדרה פון די צוויי טערמינען), דו ביסט דיך מתעלם פון די ריזיגע גרעי עריע אינדערמיט די גאלדענע מידל וועג.

[גוטזאגער]

סאיז גרעי אדער גאלד מאך אפ

[עסן עסט'זיך]

קופערניקוס האט א פויינט אז מען דארף א גאנצע לעבין זיכן די אמת, אבער מיר לעבין נישט געניג לאנג און מען מיז זיך האלטן צו א געוויסע פרעים פון אמונה פשיטה אן אייגינע חקירה ומחשבה

[[NAMELESS]]

מיין היטל איז אראפגעפלויגן אינמיטן לייענען...
אפגעזעהן צי ער איז גערעכט, איז דער שפראך עפעס ספעציעל אויסטערליש!
זיך צו פאסמאקעווען!

א זייטיגע הערה: האסטו באמערקט אז אנהויבנדיג דיין תגובה, שרייבסטו "כך קיבלתי מאבותי ורבותי"?
איז קבלת ומסורת האבות יא אן ארטיקל ביי דיר?......

מסורת אבות? אוודאי, איך בין זייער ווארעם צו מסורת אבות, אויף למעשה וועל איך נישט קיין סאך טוישן, ניטאמאל די שטאפן הוט וועל איך טוישן (טראץ וואס זי ליגט בלויז אין טראנק פאר מנחה ומעריב) אבער טראכטן און רעדן מעג מען און מוז מען!
אויב וועל איך למעשה טוישן, וועט נישט טויגן פאר מיין משפחה, און פיל מער, איך וועל יעדן טאג גיין אן אנדערע מלבוש און לייף סטייל, דאס לעבן בלייבט די זעלבע, די מחשבה לאז אבער פליען!

קופערניקוס, ברענגסט זייער פיין ארויס דיין פוינט אבער דו מאכסט עס זייער שווארץ און ווייס אז אדער איז מען א יושב אור אדער א יושב חושך (יעדער איינער לויט זיין הגדרה פון די צוויי טערמינען), דו ביסט דיך מתעלם פון די ריזיגע גרעי עריע אינדערמיט די גאלדענע מידל וועג.

אמת, מען דארף האבן א מיטל וועג, איך בין א גרויסער חסיד פון מיטל וועגן, הער נאר אויס אבאמא-ראמני, יעדער רעדט וועגן די מיטל-קלאס... אבער די שאלה איז ווי מען שטעלט די ליניעס. אין נטורי קרתא אין מאנסי זאגן זיי אז מנשה פילאפ איז טאטאל לינק, און רבי אברהם לייטנער איז געוען די מיטל וועג.
אז אין בית מדרש און די געדרוקטע צייטונגען איז אלעס כל הנביאים מתנבאים בסגנון אחד אז גזירת מציצה בפה איז א פרישע האלאקאוסט, און אז אין ארץ ישראל גייט פאר געפערליכע חיטוטי שכבי, און אז מיר מוזן האבן אסאך קינדער ווייל מען דארף זיך נוקם זיין אין היטלער, און אין איין פלאץ, בעילום שם, באהאלטן אין בונקערס, קאמופלאזשירט מיט ניקס, שרייבט מען הנראה לעניות הדעת, דארף מען דארטן אויך קאנטראלירן, איז דאס מיטל וועג?

קופערניקוס האט א פויינט אז מען דארף א גאנצע לעבין זיכן די אמת, אבער מיר לעבין נישט געניג לאנג און מען מיז זיך האלטן צו א געוויסע פרעים פון אמונה פשיטה אן אייגינע חקירה ומחשבה

ביסטו גערעכט אויף הנהגה למעשה, אבער מחשבה? לאז אביסעלע טראכטן, און פארשטייט זיך מען דארף זיין שטארק צו וויסן אז מחשבה און מעשה דארף זיין אין צוויי אנדערע וועלטן

[איך אויך]

יעצט רעדסטו פון א צווייטע פוינט אינגאנצען, טאקע וויכטיג אבער האט נישט קיין שייכות מיטן נושא האשכול.

אבער אז דו פרעגסט, איז אזוי, איך בין נישט קיין חסיד פון לעבן א באהאלטענע לעבן, אויב מעג מען עפעס טוהן דאן מעג עס זיין בפרהסיא און אויב נישט איז עס פונקט אזוי אסור בחדרי חדרים.

איך בין באקאנט אין מיין געזעמל אלס אפען מיינדען און מענטשען פרעגן מיר זאכן וואס זיי ווייסען אז ערגעץ אנדערש וועט מען זיי נישט וויסען צו ענטפערן אדער געבן נישט ריכטיגע אינפארמאציע, איך זאג נישט עס איז אייביג סמוטה סעילינג אבער ווער עס קען מיך ווייסט אז דאס בין איך און אזוי וויל איך לעבן מיין לעבן.

[villager]

קופערניקוס צו אלעם בין איך מסכים אבער מיט דעם הרגס'טו אלעס אפ:

אבער איבער די פלאן אז ענינים פון געטליכקייט, חז"ל, בריאת העולם, אמונת חכמים, אהבת החכמה וכדומה זאל זיין אין א מאחורי הפרגוד - הרחק מן הכיעור אשכול? איז עיקרי הדת א טאבו איבער וואס מיר טארן נישט רעדן אזוי ווי עניני משגל? היש לך חילול הקודש גדול מזה?

קודם כל די סיבה פארוואס עניני משגל איז באהאלטן איז וועגן צניעות נישט וועגן הרחק מן הכיעור, סנישט שיין חושד צו זיין אלע מעמבערס און מנהלים אלס עוסקים בכיעור אפילו עס איז באהאלטן, מען טוט עס באהאלטן וועגן סאיז פון די דברים שהצניעות יפה להן, און אקוראט די זעלבע שטייט אויף עניני אמונה אין משנה חגיגה און עס ווערט געפקנ'ט להלכה "אין דורשין בעריות בשלשה ולא במעשה בראשית בשניים ולא במרכבה ביחיד, אלא אם כן הי' חכם ומבין מדעתו", די טעם איז פשוט ווייל נישט יעדער איז מסוגל צו טראכטן טיף און וועלן אויספירן מסקנות קעגן אמונה.

אבער בכלל פארשטיי איך נישט, אז דו פייטסט קעגן עס אוועקפירן אין א פארום ווייזטו אז דיין ציל איז נישט סתם צו עסן קוגל צווישן חברים נאר אריינצווינגען דיין קוגל אין זייער מויל! דאס איז זיכער אז ס'דא וואס ווילן עס נישט, פארוואס זאלסטו נישט וועלן רעספעקטירן זייער ווילן? קיינער זאגט דאך נישט אז סזאל אינגאנצן נישט זיין נאר פשוט אז סזאל נישט זיין דא אין פובליק, סדא וואס ווילן נאכגיין זייער טאטנס אמונה בלינדערהייט, פארוואס מוזטו דוקא זיי אויפקלערן?

איך בין אויך פון די וואס זענען אויפגעקלערט, יא אין בית המדרש קען איך רעדן פון ארוני זאלי, אבער אין פרייוועט לייף בין איך אפן אין אלעס, קענסט זיכער זיין אז מיינע ביכער אינדערהיים האב איך נישט געקויפט אין קרית יואל ספרים סטאר, ס'באדערט מיר אויך אסאך מאל קשיות וואס איך גלייב אז דא וואלטן עס מיינע חברים געקענט ענטפערן אבער איך האלט מיר צוריק ווייל פ"וו אנדערע אויפרעגן? זענען זיי נישט פונקט אזוי בארעכטיגט צו רוימען אין קאווע שטיבל רואיגערהייט?

נאכאמאל מען זאגט נישט אינגאנצן נישט, נאר אלעס אויף א מיטל וועג, ס'זאל נישט זיין אין פובליק.

אגב, אין מיין אריגינעלע פלאן וואס איך האב געשריבן צום מנהל האב איך געבעטן אז ליינען זאל יעדער קענען - אויף די אייגענע אחריות כמובן-, אבער שרייבן זאל מען נאר קענען נאך 75 זאכליכע תגובות, כדי צו פארמיידן די וואס זענען דא מיט א אגענדע כנ"ל.

[Maxwell]

I haven’t written in a while, but I have been reading this amazing forum all along. I am shocked by the declarations of people pledging “open-mindedness,” while condemning the very first public forum that demonstrated that tolerance and pluralism is indeed possible, even if only within the confines of Orthodoxy.

If it is an echo-chamber you are looking for, heck, you've got that elsewhere – in the Charedi printed media and in certain forums on the web. If you've chosen to come here, you obviously value other people’s ideas and beliefs, so how can you so brazenly declare valid Orthodox opinions as heretical?!

Will there ever come a time when you guys will realize that censorship is a thing of the past? When will you, Internet-browsing Chasidim, comprehend the immense power of this epoch's flow of free information? Listen, my friends, we live in a world where restrictions on mind and word will only backfire!

I recently spoke a very intelligent (and very young) Chasidic yungerman who was doubting the truth of Torah and the existence of God, and was about to leave his wife and child for a life of secularism. He said that his perception of people who really believe in God was that of close-mindedness, ignorance and ultimate naïvety. He had no idea that many intelligent people have a deep unyielding belief in God, and that their faith is accompanied with knowledge, intelligence, and the ability to dissect Torah and faith, understanding what really matters, and finding their own niche in the world of Torah and yiras shomayim. He got to realize this fact here in Kave Shtiebel! He said that here he read from highly intelligent people, Chasidic yungeleit with great knowledge in Jewish thought and science, he identified their understanding of questions in faith, he realized their intelligence, wit, principled writing style, and above all – their deep faith in God and Judaism. This renewed his hope for a life where belief in God is not a mere restriction imposed by “inderheim”-loving ignoramuses, but a deep, passionate faith, emerging from the collaboration of heart and mind.

I hope you guys will understand that the future is in the hands of those who embrace information with grace and dignity. Those with the temerity to assert that the Jewish future will shine only under the aegis of a narrow Charedi censorship, are ultimately destined to fail.

[בן תמליון]

גוט געזאגט. און ס'איז דערפרישנד צו זען א פערפעקטן ענגליש שרייבער בתוכינו.

[גוטזאגער]

נעווער מיינדס.

[לאדיך אפ]

וואס האט נוצן די ווארט גאט מיט יראת שמים?

[sunbar]

I haven’t written in a while, but I have been reading this amazing forum all along. I am shocked by the declarations of people pledging “open-mindedness,” while condemning the very first public forum that demonstrated that tolerance and pluralism is indeed possible, even if only within the confines of Orthodoxy.

If it is an echo-chamber you are looking for, heck, you've got that elsewhere – in the Charedi printed media and in certain forums on the web. If you've chosen to come here, you obviously value other people’s ideas and beliefs, so how can you so brazenly declare valid Orthodox opinions as heretical?!

Will there ever come a time when you guys will realize that censorship is a thing of the past? When will you, Internet-browsing Chasidim, comprehend the immense power of this epoch's flow of free information? Listen, my friends, we live in a world where restrictions on mind and word will only backfire!

I recently spoke a very intelligent (and very young) Chasidic yungerman who was doubting the truth of Torah and the existence of God, and was about to leave his wife and child for a life of secularism. He said that his perception of people who really believe in God was that of close-mindedness, ignorance and ultimate naïvety. He had no idea that many intelligent people have a deep unyielding belief in God, and that their faith is accompanied with knowledge, intelligence, and the ability to dissect Torah and faith, understanding what really matters, and finding their own niche in the world of Torah and yiras shomayim. He got to realize this fact here in Kave Shtiebel! He said that here he read from highly intelligent people, Chasidic yungeleit with great knowledge in Jewish thought and science, he identified their understanding of questions in faith, he realized their intelligence, wit, principled writing style, and above all – their deep faith in God and Judaism. This renewed his hope for a life where belief in God is not a mere restriction imposed by “inderheim”-loving ignoramuses, but a deep, passionate faith, emerging from the collaboration of heart and mind.

I hope you guys will understand that the future is in the hands of those who embrace information with grace and dignity. Those with the temerity to assert that the Jewish future will shine only under the aegis of a narrow Charedi censorship, are ultimately destined to fail.

יישר כח! שטארק געזאגט!

[לעיקוואד]

מער ווייניגער וואס ס'דא צו זאגן האט מען שוין דא געזאגט און ארומגערעדט. א יש"כ אלע חשוב'ע שרייבערס.

איז וואס בלייבט? איך וועל פרובירן מסכם זיין היוצא לנו מכל זה.

א - אפן וועט דא אלץ זיין מער ווי אנדערע פלעצער, און אוודאי מער ווי פלעצער ווי דער ויואל משה איז מקובל כהלכה למשה מסיני. ווער ס'האט דאס נישט ליב איז טא בעד, ער קען שרייבן אויף אייוועלט. [אגב איז אינטרעסאנט ווי "איך אויך" שרייבט כסדר "איך בין אפען מיינדעד" כאילו ער איז עפעס מוכיח מיט דעם, וי"ל ע"ז כמה הסברים ואכמ"ל] .

ב - וואס איז די גבול פון די אפענקייט? האבן אונז די מנהלים קלאר געמאכט אז אלעס מוז זיין אין די ראמען פון ארטאדאקסישער יודנטום. פארשטייט זיך ס'קען זיין וויכוחים וואס איז טאקע די גרעניץ, איז אבער די הנחה פון די אלע וויכוחים אז וואס דער גרעניץ זאל נאר זיין טאר מען עס נישט אריבערגיין, ממילא איז דאס אלץ אין גרעניץ.

ג - עניני אמונה ויסודות הדת, איז נאכאלץ א ספק צווישן דעם עולם וויפיל ס'לוינט זיך אלס צו רעדן אפן. איך וועל פרובירן מסכם זיין די נקודות פון דער וויכוח-

ד - מ'דארף געדענקען אז ס'זענען טאקע דא בפירושע הלכות, עכ"פ הנהגות פון אמת'ע גדולי ישראל אלע דורות, דער רמב"ם און דער אב"ע אינקלודעד, אז ס'דא א חילוק פון וואס מ'מעג רעדן ברבים אין די נושאים און וואס מ'רעדט פריוואט. הגם אין הלכה לאזט זיך דינגען ארום דעם אסאך, איז קלאר אז עפעס א חילוק מוז זיין בפועל. איך מיין אז אפילו די אפענסטע חברים דא וואלטן נישט אדורכגעלאזט אז א קעפל פון א אשכול זאל הייסן "איז דא א גאט אדער איז ריצרד דוקינס גערעכט?"

ה - מצד שני האט לכאורה קופערניקוס א שטארקע פוינט. די אוועק-ווישן וואס סד'א ביי אונז באופן כללי אויף די נושאים איז א שרעקליכע חילול ה'. מיר האבן שוין פארלוירן נישט איינעם און נישט צוויי וועגן די נארישע געפרעדיגטע א"ג תמימות ואמונה פשוטה. וביודעי ומכירי קאמינא. די מיינדסעט וואס סאיז דא אז א שאלה איז טרייף, און ווער ס'פרעגט, כל שכן אז ער קומט צו א מסקנא אנדערש ווי מ'לערנט אין חדר, איז אן אפיקורס, טאר נישט זיין, נישט ברבים און נישט ביחיד.

ו - להבנתי איז וויאזוי מ'וועט טוהן וועט מען קענען דעפענדן הלכה'דיג און השקפה'דיג, איז די עיקר תלוי אין די באקוועמליכקייט פון עולם. [קען זיין אז אויף דעם איז טאקע תלוי די הלכה] אויב רוב עולם דא איז נישט באקוועם צו הערן דער ווארט עוואלוציע, איז דארף יעדער שמועס וואס האט מיט דעם זיין לכה"פ אין א עקסטערע פורום געאייגנט פאר אזעלכע זאכן. [באהאלטן דארף עס אפשר נישט זיין, בכלל איז צו באהאלטן א זאך אויפן אינטערנעט, ווען אין אינטערנעט איז פאראן פיל ערגערס מכל הצדדים, א געלעכטער. די נפק"מ כאפט אפשר נאר כלפי אזעלכע וואס האבן פילטערס וואס לאזן נישט אדורך נאר אידישע סייטס], אויב רוב עולם איז גענוג מעטשור און ס'שטערט זיי נישט, קען עס בלייבן אזוי.

ז - ס'קען אויך זיין מ'זאל אפמאכן א חילוק, למשל סייענס מיט עוואלוציע רעדט מען יא און בייבל קריטיק נישט [אדער נאר עקסטער] וכדו', לויט ווי דער עולם פילט ס'דארף זיין.

ח - נאך א ענין וואס מ'האט ארויסגעברענגט דא איז, מה דינם פון אזעלכע ניקס וואס שרייבן - אדער האבן געשריבן - אמאל אפן אפיקורסות, מ'קען פארשטיין אז מיט אזא ניק איז נישט כדאי צו האנדלען עניני אמונה. איך פערזענליך וואלט געטראכט אז כל זמן ער רעדט צו די זאך פארוואס זאל מען נישט רעדן מיט עם, אפילו בנושאי אמונה, כל זמן ער האקט נישט סתם כפירה. אדרבה אפשר וועט עס העלפן. ויש חולקים בדבר.

[נולד מאוחר]

אפשר איז קאווע שטיבעל נאך נישט גענוג אלט כדי מיר זאלן האבן א ריכטיגע בליק ווי אזוי מ'זאל זיך נוהג זיין לגבי די אפנקייט.
אפנקייט און ברייטקייט איז צי א פונדעמענטל פרט פון קאווע שטיבל אז מ'זאל שוין מאכן טשענדזשעס.
ס'נאך דא הונדערטער און טויזנטער מענטשן וואס וואלטן דא הנאה געהאט, מ'דארף זיי געבן א טשענס אנצוקומען אהער.
לאמיר מאכן נאך א מיטינג אין א פאר חדשים ארום און זען וואס טוט זיך. וויפיל בעלי תשובה קאווע האט געמאכט און וויפיל כופרים רח"ל.

[יואליש]

פארוואס זאלסטו נישט וועלן רעספעקטירן זייער ווילן?

פארוואס טאקע?

פארוואס זאל מען נישט צופרידנשטעלן די וועלכע זענען נעבעך אזוי שוואך מיט זיך אז זייער גאנצע ארום מוז שטענדיג זיין אויף שפילקעס צו מ'האט נישט פערצופאל אפענדעד דאס עמפינדליך קינד?

פארוואס זאלן מיר נישט טאלערירן די וואס ווייסן נישט וויאזוי צו טאלערירן?

[דולה ומשקה]

דולה ומשקה האט נאך נישט אנטייל גענומען אין דעם נושא, וואס לדעתו פון דולה ומשקה איז עס א שאד דער צייט.
ווייל יעדער האט א אנדערע מיינוג וואס מיינט כפירה, ווייל איך לאך פון א געוויסע מנהג, ביי א אנדערע האט מען זיך מוסר נפש געוועהן דערויף.
קען איך נישט שרייבען ווייל איינער האט א שוואכקייט? כגון א שיעור אין ויואל משה אין דער גור'ע שטיבל. אדער שיעור בספרי הרב קוק אין דעעש בית המדרש.

[berlbalaguleh]

סאיז גרעי אדער גאלד מאך אפ

ס'איז גאלד קאווערעד מיט גרעי.

[berlbalaguleh]

דולה ומשקה האט נאך נישט אנטייל גענומען אין דעם נושא, וואס לדעתו פון דולה ומשקה איז עס א שאד דער צייט.
ווייל יעדער האט א אנדערע מיינוג וואס מיינט כפירה, ווייל איך לאך פון א געוויסע מנהג, ביי א אנדערע האט מען זיך מוסר נפש געוועהן דערויף.
קען איך נישט שרייבען ווייל איינער האט א שוואכקייט? כגון א שיעור אין ויואל משה אין דער גור'ע שטיבל. אדער שיעור בספרי הרב קוק אין דעעש בית המדרש.

אדער לערנען דף היומי אין סאטמאר ביה"מ (ר"ל.) יש אומרים וויאזוי איז מעגליך איינער זאל עובר זיין אלע דרייא הארבסטע עבירות אויף איינמאל ?. דורך לערנען דף היומי ביים כותל אויף עברית.

[געפילטע פיש]

סאיז גרעי אדער גאלד מאך אפ

ס'איז גאלד קאווערעד מיט גרעי.

אדער פופציג שאטאנעס פון גרעי.

[לאדיך אפ]

דולה ומשקה האט נאך נישט אנטייל גענומען אין דעם נושא, וואס לדעתו פון דולה ומשקה איז עס א שאד דער צייט.
ווייל יעדער האט א אנדערע מיינוג וואס מיינט כפירה, ווייל איך לאך פון א געוויסע מנהג, ביי א אנדערע האט מען זיך מוסר נפש געוועהן דערויף.
קען איך נישט שרייבען ווייל איינער האט א שוואכקייט? כגון א שיעור אין ויואל משה אין דער גור'ע שטיבל. אדער שיעור בספרי הרב קוק אין דעעש בית המדרש.

אדער לערנען דף היומי אין סאטמאר ביה"מ (ר"ל.) יש אומרים וויאזוי איז מעגליך איינער זאל עובר זיין אלע דרייא הארבסטע עבירות אויף איינמאל ?. דורך לערנען דף היומי ביים כותל אויף עברית.

האסט פארגעסן צוצולייגן א פערדע עבירה: אין א ארטסקראל.

[איך אויך]

וואס זאל מען טוהן אז דער ווערטל איז עלטער ווי די ארטסקראל גמרות. ב"ה היינט איז אכשר דרא און מען קען שוין עובר זיין 4 עבירות בהעלם אחת.

ד"א, דאכט זיך עס איז נישט דא א ווארט פערדע, ריכטיג וואלט געווען פערטע.

[berlbalaguleh]

סאיז גרעי אדער גאלד מאך אפ

ס'איז גאלד קאווערעד מיט גרעי.

אדער פופציג שאטאנעס פון גרעי.

יש לומר. ס'איז נישט קיין סתירה צו דעם וואס איך האב געשריבן.