סקעפטיקער האט געשריבן:לאמיר אנהייבן פון אל"ף, וואס מיינט אוממאראל? ס
די יסוד פון מאראל/עטיקס איז: מה דעלך סני לחברך לא תעביד - זו היא כל התורה כולה, ואידך - פירושא היא, זיל גמור. צוליב דעם איז גנב'נען הרג'נען ליגנט זאגן וכדו' אוממאראליש. אבער תועבה איז אוממאראליש? לא תאכל כל תועבה אויף מאכלות אסורות איז אויך אוממאראליש? וועם עס איז נישט מאוס, און גייט נישט אן אז דעם אייבערשטען איז עס מאוס זאל עס טוהן געזונטערהייט.
לאמיר טאקע אנהייבן פון אל'ף. לאמיר נעמען צום ערשט די אפציעלע definition פון dictionary אויף די ווארט מאראל:
1. concerned with the principles of right and wrong behavior and the goodness or badness of human character.
"the moral dimensions of medical intervention"
2. holding or manifesting high principles for proper conduct.
"he prides himself on being a highly moral and ethical person"
https://www.google.com/search?q=moral+d ... e&ie=UTF-8
די משמעות פנעם ווארט מאראל טוט נישט אנווייזן אויף עטיקס געבינדען דייקא צו בין אדם לחברו. די ריכטיגע הגדרה לכאורה טוט ארייננעמען אין זיך אלע פרינציפן פון ריכטיג און אומריכטיג אין מענטשליכע אויפפירונג און די גוטס און שלעכטס אין מענטשליכע כאראקטער.
די שרייבסט
סיי וואס איינער באשליסט אלס אוממאראל איז אוממאראליש אדער עס האט עפעס א הגדרה/הבנה?
עס קוקט אויס פון דיינע ווערטער אז די גלייבסט אין מאראל ריאליזם, ממילא זענען מיר אויפן זעלבן בלאט אין די שאלה. דאן דארפן מיר אוועקשטעלן וואס איז קובע די סטאנדארט פון מאראל, מאראל קען געבויט ווערן פון פילאסאפיע רעליגיע אדער קולטור - די נקודת המוצא וועט זיין אז דאס איז א סטאנדארט וועלכע דער מענטש גלייבט זאל זיין universal. [דאס אז די מאראל סטאנדארט איז געבויט אויף מענטשליכע מיינונג איז נישט סותר די אמת'דיגקייט דערפון. דאס אז מענטשען זענען flawed און זענען מעגליך נישט ביכולת צו קובע זיין די זאכן מיט אן אמת איז ריכטיג, אבער דאס איז אזויווי אלע אויפטואונגען פון א מענטש - א מענטש איז חסר און האט קיינמאל קיין שלמות, דאס מיינט נישט אז דער מענטש זאל נישט טון די מערסטע וואס איז שייך כפי השגתו].
האבנדיג דאס געזאגט קענען מיר צוקומען צו מאראל סטאנדארט געבויט אויף רעליגיע. דאס אז די סטאנדארט איז געוואנדן אין א גלויבנונג טוט נישט בעצם דיסקוואליפיצירן די סטאנדארט, סיידן אויב די געזעצן פון די גלויבנונג זענען נישט אויסגעשטעלט אויף צו אנווייזן שכל'דיגע געזעצן פון מאראל און ענליכע טערמינען - נאר בלויז צו איבערגעבן ציוויים פון די גאט פון די רעליגיע וועלכע איז נישט געבויט אויף סיי וועלכע יסודות פון שכל. וויאזוי איז עס ביי די אידישע רעליגיע? קוק אין לשון הרמב"ם אין מו'נ ח"ג ל"א:
אבל הענין כמו שזכרנו בלא ספק, והוא שכל ׳מצוה׳ מאלו ה׳שש מאות ושלוש עשרה מצוות׳ היא – לנתינת דעת אמיתי, או להסיר דעת רע, או לנתינת סדר ישר, או להסיר עול, או להתלמד במדות טובות, או להזהיר ממדות רעות – הכל נתלה בשלשה דברים: בדעות, ובמדות, ובמעשי ההנהגה המדינית. ואשר חייב שלא נמנה המאמרים, כי המאמרים אשר זרזה התורה לאמרם או הזהירה מהם, מהם – מה שהוא מכלל המעשים המדיניים ומהם – ללמד דעת אמיתי, ומהם – ללמד מדות. ומפני זה הספיק לנו באלו השלשה ענינים בנתינת סיבה בכל מצוה מן המצוות.
https://www.sefaria.org/Guide_for_the_P ... art_3_31.2
לויט דעם איז די תורה לכאורה א ריכטיגע מקור פאר געזעצן פון מאראל. די תורה קובע זיין אז א מעשה איז תועבה. און מאראל קען זאגן אז טון מעשה תועבה איז אומריכטיג.
דאס וואס איר שרייבט
וועם עס איז נישט מאוס, און גייט נישט אן אז דעם אייבערשטען איז עס מאוס זאל עס טוהן געזונטערהייט
איז גערעכט, ווייל ער איז נישט געבינדען צו מיין דעה איבער מאראל. אבער דאס מיינט נישט אז מיין דעה איז נישט לעגיטים, פארוועם עס איז יא מאוס איז דאס יא אוממאראליש.
@מי אני האט געשריבן
דא האב איך צוגעברענגט איבער הגדרת "מאראל" בכלליות און איבער וואס דר. פּאָל בּלום זאגט איבער די אינטרעסאנטקייט פארוואס מ'האט א דיסגאָסט ריעקשאן צו אפילו קאנסענסשועל אינסעסט געשלעכט. און עס איז באקאנט אז די תורה זאגט אויף שלאפן מיט די שוועסטער (ויקרא כ יז) "חסד הוא" און רש"י דארט טייטשט "חרפה" און דער רשב"ם טייטשט "קלון" - ווייטער נישט "אימאראליש". ועכ"כ אז רש"י ברענגט אראפ דעם דרש אז עס איז געווען א חסד מהקב"ה שהותר לקין ושת שישאו את אחותם שמהם נבנה העולם ע"ש.
(Disclaimer: זיך קריגן אין פילאסאפיע מיטן חכם הרזים מי אני איז אפשר נער'יש, איך קען מיר אבער נישט איינהאלטן צו ארויסברענגען מיין מיינונג - נעמט עס אבער נישט צו ערענסט...).
די תורה שרייבט טאקע נישט אז עס איז אוממאראליש, אבער עס קען זיין אוממאראליש צו טון זאכן וואס זענען א חרפה און א קלון. רש'י'ס מהלך איז נישט קיין הצדקה פאר די עצם מעשה, לכאורה נאר א הוראת שעה וואס האט אויסגעפעלט פאר די greater good.
איך פארשטיי נישט אייער השוואה פון 'דיסגאסט ריעקשען' צו מאראל. און אין אייערע ווערטער וואס איר האט געלינקט ווי איר זענט דן איבער די עניין פון 'גנות', ווי די רמב"ם אי זיך מתייחס צו די שאנדע פון גיין נאקעט, איר טייטשט אפ 'די גנות שבו' צו 'די אוממאראלישקייט שבו', איך פארשטיי נישט פארוואס איר שטעלט זיי צוזאמען.
אלנפאלס דאס איז מיין ארעמע מיינונג איבער די עניין.