מעטראלאגיע (וועטער)

[שמואל הלוי]

איך שטעל זיך פאר אז אסאך פון ענק וואונדערן זיך וויאזוי ווייסט דער וועטער נביא פארצוזאגן עטליכע טעג פאר א שטורעם אז ס'קומט, וויאזוי ווייסט ער דאס?

די תירוץ איז: "קאמפיוטער מאדל'ס".

ס'איז דא פארשידענע סארט קאמפיוטער מאדל'ס, בעסערע און שוואכערע, וואס רוב מאל ווייזן אלע בעיסיקלי די זעלבע אז ס'קומט א שטורעם, אבער מיט חילוקים אינעם גאנג פונעם שטורעם מיט 50 צו 100 מייל אדער מער, ווי אויך חילוקים אינעם שטארקייט און אינעם צייט ווען ס'וועט אנקומען, און די וועטער מומחים בויען זייער פארקעסט נאכן גרונטליך אנאליזירן די דעטא פון אלע מאדל'ס, און צוליב דעם זענען זיי אסאך מאל חוזק, ווייל זיי האבן נישט ריכטיג אנאליזירט די גאנג פונעם שטורעם.

אבער ס'מיינט נישט אז מיט בלויז קאמפיוטער מאדל'ס איז מען שוין א פארטיגער וועטער נביא, ס'איז דא גאר אסאך דעטאלן און פרטי פרטים אין וועטער, ווי למשל: וואס איז דאס היי פרעשור מיט לאו פרעשור, דזשעט סטרים, איי נינא און על נינא, און נאך.

איך האב שטארק חשק צו וויסן און קענען מעטראלאגיע, איז דא עמעצער צווישן אונז וואס האט א ברייטע ידיעה אין דעם פעלד?

[שמואל הלוי]

ווער עס ווייסט אביסל מעג אויך זיך אנרופן, און אפילו ווער ס'ווייסט גארנישט אבער קען איבערטייטשן פון וויקי צו פון אנדערע פלעצער תבא עליו ברכה.

[לאדיך אפ]

איבערטייטשן... ס'דאך מיין פאך! אקעי גיי מיר אביסל גוגלען איך בין צוריק נאך איבעסלע...

[שמואל הלוי]

קודם האסטו שוין פארדינט א לייק פון מיר, דאס איז זיכער און זיכער.

[שמואל הלוי]

איבערטייטשן... ס'דאך מיין פאך! אקעי גיי מיר אביסל גוגלען איך בין צוריק נאך איבעסלע...

מיר ווארטן מיט שפאנונג

[שמואל הלוי]

איך בין צוריק נאך איבעסלע...

האסט דיך באווארנט און געשריבן "איבעסלע", אנשטאט "אביסעלע"

[יידל]

איך בין צוריק נאך איבעסלע...

האסט דיך באווארנט און געשריבן "איבעסלע", אנשטאט "אביסעלע"

[מי אני]

עס איז דא טעאריעם אין טאפאלאגיע וואס הייסט די Hairy Ball Theorem. עס לויטעט אז אויב האט מען א 3D באל [ספעיר] וואס איז פול מיט האר, וועט מען נישט קענען קעמען [comb] די האר אז אלע זאלן זיך אראפלייגן אין זייער פלאץ. דהיינו, אז עס וועט זיין א שטיק [tuft] פון האר וואס וועט אדער מוזן בלייבן שטיין אדער ווערן אראפגעלייגט אויף אנדערע געקעמטע האר וואס איז געקעמט געווארן אין אן אנדערע ריכטונג.

די טעארעם האט אן השפעה אויף די ווינטן אויף אונזער ערד קוגל [ספעיר]. דהיינו, אז עס וועט אלעמאל מוזן זיין (כאטש) איין פלאץ אויף די וועלט וואס עס בלאזט נישט קיין ווינט. דאס איז ווייל די ווינטן אויף אונזער ערד ספעיר זענען אזוי ווי די האר אויף די באל, און דאס בלאזן איז אזוי ווי מ׳קעמט די האר אין א ריכטונג. יעצט, אזוי ווי די טעארעם לויטעט קען מען נישט קעמען יעדע שטיק האר אויף א ספעיר אין זיין אייגענעם פלאץ (אזוי ווי איינס אויפ׳ן צווייטן אינ׳ם זעלבן ריכטונג). אנשטאט וועט עס זיך אדער מוזן לייגן אויף א געקעמטע האר אין אן אנדערע ריכטונג, אדער וועט עס מוזן בלייבן שטיין. דאס איז נישט שייך ביי א ווינט; ס׳קען נישט בלאזן ארויף צו ספעיס און ער קען נישט בלאזן צו א ווינט וואס בלאזט נישט אינ׳ם זעלבן ריכטונג.

[מי אני]

די בּאָרוסק-אוּלאַם טעארעם אין טאפּאלאגיע לויטעט אז אין יעדעס דיימענשאן גייען זיין צוויי אַנטיפּאָדעל פּונקטן אויף א ספיר/בּאָלי, והיינו צוויי פונקטן וואס זענען איינע קעגן דאס אנדערע ווען מ׳גייט אדורך די ספיר, וועלכע האבן אייניגע פּראַפּערטיס. מיינענדיג, אז ווען איך "קוועטש עס צאם" אין צו א קלענערע דיימענשאן, וועלן זיכער זיין צוויי אַנטיפּאָדעל פּונקטן דערויף וועלכע קומען צאם. עפי״ז קומט אויס אז אז עס גייט אלס זיין א פונקט אויף די עקוועיטאר וואס האט די זעלבע טעמפּעראטור ווי א פונקט כנגדה אויפ'ן עקוועיטאר - וואו עס ווערט "אראפגעקוועטשט" צו 1D האט עס איין פּראפּערטי וואס איז נוגע די 2D חלק. און עס גייט אלס זיין א פוקט אויפ'ן וועלט וואס האט די זעלבע טעמפּעראטור און בּעראמעטריק פּרעשור ווי די פונקט ממש כנגדה ווען מ׳גייט דורך-און-דורך די ערד-קוגל - וואו עס ווערט "אראפגעקוועטשט" צו 2D האט עס צוויי פּראפּערטיס וואס זענען נוגע די 3D חלק.

IMG_4850.jpeg

ומענין לענין באותו ענין איז דא די לוסטערניק-שנירעלמאן טעארעם. דאס לויטעט אז אויב האב איך א ספיר אין עפעס א דיימענשאן און איך באדעק דאס מיט אזויפיל פארמאכטע "פּעטשעס" [סעטס] וואס זענען איינס מער ווי די דיימענשאן, דאן גייט איינע פון די "פּעטשעס"/סעטס זיכער פארמאגן אַנטיפּאָדעל פּונקטן.