וואס איז דער שורש פונ'ם ווארט "פאשקעוויל"?

[berlbalaguleh]

א יעדער בר בי רב דחד יומא ווייסט וואס א פאשקעוויל איז. נאר מיך האט אייביג געשטערט אז איך ווייס נישט דעם מקור פון דעם ווארט.

דער עצם געדאנק איז נישט ניי. אויך נישט קיין ספעציפיש אידישער חידוש. מיט בערך 200 יאר צוריק איז דאס געווען זייער שטארק פארשפרייט אין אמעריקע. ס'האט געהייסן "האנד ביללס". ווייל מ'האט עס געטיילט אין די הענט פון די פאבליק.ס'איז מערסטנס געניצט געווארן דורך פאליטישנס וועלכע האבן געוואלט אראפרייסן זייער קעגנער. דארט איז געווען צוזאמגעשריבן אלערליי רכילות און לשון הרע. טייל יא אמת. און אויך וואס איז נישט געווען אמת. און סתם אזוי ווען איינער האט געוואלט באשמוצן א צווייטן האט ער אפגעדרוקט די פאפירן און עס אויסגעטיילט פאר'ן עולם. וויאזוי ס'האט זיך דערקייקלט צו ווערן א אידישע זאך איז מיר נישט באקאנט.אפשר איינער פון אונזערע גרויסע היסטארישע פארשער ווי לייביששרייבער זאלל שרייבן איבער די נושא.. (ר' לייביש איז מכובד צו שרייבן אין דעם אשכול אדער סיי וואו ערגעץ אנדערש.).

נחזור לענייננו: לויט ווי ווייט איך האב געקענט דערגיין זענען דא 2 פשטים (פשט'לעך) אויף פראנצויזיש און אויף ענגליש. והנה...
אין פראנצויזיש זאגט מען אויף אן אומ-באוואוסטן שרייבער...(Ne) pas sait q'uil...
ס'איז אפשר נישט גראמאטיש פונקטליך ווייל אין פראנצויזיש זאגט אז "מ'ווייסט נישט"...(Je) ne sait pas...!
איבערגטייטשט אויף אידיש זאגט מען...מ'ווייסט נישט ווער (ס'איז דער שרייבער).

אויף ענגליש איז דער פשט זייער פשוט...
Pass (the) quill...
געב אוועק דעם פעדער...! ווען איינער שרייבט און ער וויל נישט אז מ'זאל וויסן אז ער האט דאס געשריבן געט ער אוועק דעם פעדער...!
כנלענ"ד...מ'קען מיר געבן א לייק אדער א דיס-לייק. און אויך מיך גוט אנזידלען כדרכם פון געוויסע (חשוב'ע) ניקס...איך וועל אינגאנצן נישט זיין ברויגז...!

[דיכטער]

ר' בערל, עס איז זייער אינטערעסאנט וואס איר שרייבט.

בדצ"ח קען מען צולייגן א אידישע מקור דערצו, דאס ווארט קומט אפשר פון: פאטשקע מלשון אנפאטשקענען און קוויל: פעדער...

אז מען רעדט שוין, וואו טאקע קומט צו אייך אזא גוטן פראנצויזיש?

דיכטער: ייש,כ. איך האב געוואוינט אין צוויי (באזונדערע) מדינות וואו פראנצויזיש איז די שפת המדינה.

[[NAMELESS]]

רבי בערל אונזערע איז א פעסטע לינגוויסט, דאכצעך מיר אז ער האט אמאל געשריבן אז יעדעס מאל וואס ער לערנט גמרא האט ער ביי די זייט א פירוש הערוך.

[berlbalaguleh]

ר' בערל, עס איז זייער אינטערעסאנט וואס איר שרייבט.

בדצ"ח קען מען צולייגן א אידישע מקור דערצו, דאס ווארט קומט אפשר פון: פאטשקע מלשון אנפאטשקענען און קוויל: פעדער...

אז מען רעדט שוין, וואו טאקע קומט צו אייך אזא גוטן פראנצויזיש?

דיכטער: ייש"כ. איך האב געוואוינט אין צוויי (באזונדערע) מדינות וואו פראנצויזיש איז די שפת המדינה.

דיכטער: ייש"כ. איך האב געוואוינט אין צוויי (באזונדערע) מדינות וואו פראנצויזיש איז די שפת המדינה.

[berlbalaguleh]

רבי בערל אונזערע איז א פעסטע לינגוויסט, דאכצעך מיר אז ער האט אמאל געשריבן אז יעדעס מאל וואס ער לערנט גמרא האט ער ביי די זייט א פירוש הערוך.

עמקות המחשבה: ייש"כ. אמת. דעם מנהג האביך מיר אויסגעלערנט פון מיין טאטע (ע"ה).

אויך האב איך דא אין קאווע שטיבל א באזונדערע אשכול אויף א סאך פון די בלע"ז ווערטער פון רש"י על התורה און פון די גמרא.

[יעקב פאטאש]

א יעדער בר בי רב דחד יומא ווייסט וואס א פאשקעוויל איז. נאר מיך האט אייביג געשטערט אז איך ווייס נישט דעם מקור פון דעם ווארט.

דער עצם געדאנק איז נישט ניי. אויך נישט קיין ספעציפיש אידישער חידוש. מיט בערך 200 יאר צוריק איז דאס געווען זייער שטארק פארשפרייט אין אמעריקע. ס'האט געהייסן "האנד ביללס". ווייל מ'האט עס געטיילט אין די הענט פון די פאבליק.ס'איז מערסטנס געניצט געווארן דורך פאליטישנס וועלכע האבן געוואלט אראפרייסן זייער קעגנער. דארט איז געווען צוזאמגעשריבן אלערליי רכילות און לשון הרע. טייל יא אמת. און אויך וואס איז נישט געווען אמת. און סתם אזוי ווען איינער האט געוואלט באשמוצן א צווייטן האט ער אפגעדרוקט די פאפירן און עס אויסגעטיילט פאר'ן עולם. וויאזוי ס'האט זיך דערקייקלט צו ווערן א אידישע זאך איז מיר נישט באקאנט.אפשר איינער פון אונזערע גרויסע היסטארישע פארשער ווי לייביששרייבער זאלל שרייבן איבער די נושא.. (ר' לייביש איז מכובד צו שרייבן אין דעם אשכול אדער סיי וואו ערגעץ אנדערש.).

נחזור לענייננו: לויט ווי ווייט איך האב געקענט דערגיין זענען דא 2 פשטים (פשט'לעך) אויף פראנצויזיש און אויף ענגליש. והנה...
אין פראנצויזיש זאגט מען אויף אן אומ-באוואוסטן שרייבער...(Ne) pas sait q'uil...
ס'איז אפשר נישט גראמאטיש פונקטליך ווייל אין פראנצויזיש זאגט אז "מ'ווייסט נישט"...(Je) ne sait pas...!
איבערגטייטשט אויף אידיש זאגט מען...מ'ווייסט נישט ווער (ס'איז דער שרייבער).

אויף ענגליש איז דער פשט זייער פשוט...
Pass (the) quill...
געב אוועק דעם פעדער...! ווען איינער שרייבט און ער וויל נישט אז מ'זאל וויסן אז ער האט דאס געשריבן געט ער אוועק דעם פעדער...!
כנלענ"ד...מ'קען מיר געבן א לייק אדער א דיס-לייק. און אויך מיך גוט אנזידלען כדרכם פון געוויסע (חשוב'ע) ניקס...איך וועל אינגאנצן נישט זיין ברויגז...!

וויקיפידיע: "A column in the Jewish Daily Forward claims the word as a Yiddish term (pashkevil) borrowed from Polish paszkwil, which itself came from the French pasquil, from the Italian pasquinata (as does the English term "pasquinade" for a satire or lampoon).[5] The term has also been explained as a Yiddish word mean "protest or cry for help".[2] The word made its way "from Yiddish into the Hebrew of the Old Ashkenazi Yishuv in Jerusalem."

[Billy]

דער לעצטער קאמענטער איז גערעכט אבער די מעשה איז נאך מער אינטערעסאנט ווי דעם.

אין די 1500ס אין איטאליע האט מען אויפגעגראבן אן אלטן סטאטוע נאך פון די רוימער צייטן. מען האט אויפגעשטעלט דעם סטאטוע אינמיטן שטאט לעבן א שניידער מיט'ן נאמען פאסקווינא Pasquino (ר' פסח שניידער..) . מענטשן האבן אנגעהויבן צו אנקלעפן דעם סטאטוע מיט פארשידענע אנאנסן און שענדונגען וכו'. אנדערע שטעט אין איטאליע האבן נאכגעמאכט דעם סטאטוע אידעא און זיי האבן אנגערופן דעם סטאטוע מיט אירע מעלדונגען על שם דעם שניידער פאסקווינא.

פון איטאליע האט די ווארט פאסקווינא געוואנדערט צו פראנקרייך און נאך לענדער. אין פוילן איז פאסקווינא געווארן פאשקעוויל.

מקורות.
https://en.m.wiktionary.org/wiki/paszkwil
https://en.m.wikipedia.org/wiki/Pasquinade

[ברוך שפינוזה]

יעצט זעה איך אז דאס ווארט ווערט אויך באנוצט אין הויכדויטש, ווי אויך אין... ענגליש...

[berlbalaguleh]

א יעדער בר בי רב דחד יומא ווייסט וואס א פאשקעוויל איז. נאר מיך האט אייביג געשטערט אז איך ווייס נישט דעם מקור פון דעם ווארט.

דער עצם געדאנק איז נישט ניי. אויך נישט קיין ספעציפיש אידישער חידוש. מיט בערך 200 יאר צוריק איז דאס געווען זייער שטארק פארשפרייט אין אמעריקע. ס'האט געהייסן "האנד ביללס". ווייל מ'האט עס געטיילט אין די הענט פון די פאבליק.ס'איז מערסטנס געניצט געווארן דורך פאליטישנס וועלכע האבן געוואלט אראפרייסן זייער קעגנער. דארט איז געווען צוזאמגעשריבן אלערליי רכילות און לשון הרע. טייל יא אמת. און אויך וואס איז נישט געווען אמת. און סתם אזוי ווען איינער האט געוואלט באשמוצן א צווייטן האט ער אפגעדרוקט די פאפירן און עס אויסגעטיילט פאר'ן עולם. וויאזוי ס'האט זיך דערקייקלט צו ווערן א אידישע זאך איז מיר נישט באקאנט.אפשר איינער פון אונזערע גרויסע היסטארישע פארשער ווי לייביששרייבער זאלל שרייבן איבער די נושא.. (ר' לייביש איז מכובד צו שרייבן אין דעם אשכול אדער סיי וואו ערגעץ אנדערש.).

נחזור לענייננו: לויט ווי ווייט איך האב געקענט דערגיין זענען דא 2 פשטים (פשט'לעך) אויף פראנצויזיש און אויף ענגליש. והנה...
אין פראנצויזיש זאגט מען אויף אן אומ-באוואוסטן שרייבער...(Ne) pas sait q'uil...
ס'איז אפשר נישט גראמאטיש פונקטליך ווייל אין פראנצויזיש זאגט אז "מ'ווייסט נישט"...(Je) ne sait pas...!
איבערגטייטשט אויף אידיש זאגט מען...מ'ווייסט נישט ווער (ס'איז דער שרייבער).

אויף ענגליש איז דער פשט זייער פשוט...
Pass (the) quill...
געב אוועק דעם פעדער...! ווען איינער שרייבט און ער וויל נישט אז מ'זאל וויסן אז ער האט דאס געשריבן געט ער אוועק דעם פעדער...!
כנלענ"ד...מ'קען מיר געבן א לייק אדער א דיס-לייק. און אויך מיך גוט אנזידלען כדרכם פון געוויסע (חשוב'ע) ניקס...איך וועל אינגאנצן נישט זיין ברויגז...!

וויקיפידיע: "A column in the Jewish Daily Forward claims the word as a Yiddish term (pashkevil) borrowed from Polish paszkwil, which itself came from the French pasquil, from the Italian pasquinata (as does the English term "pasquinade" for a satire or lampoon).[5] The term has also been explained as a Yiddish word mean "protest or cry for help".[2] The word made its way "from Yiddish into the Hebrew of the Old Ashkenazi Yishuv in Jerusalem."

יעקב פאטאש: ייש"כ. דו ביסט גערעכט אז אין איטאליעניש (מיט וואס איך בין א ביסל/נישט זייער, באהאוונט) איז דאס ווארט (וויקי/קוואווט) פאסקינאטא טייטש א לאמפאאן/חוזק/נישט ערנסט. נאר איין קליינע הערה. בד"כ. קיין ווערטער פון איטאליעניש זענען נישט אריבער צו פראנצויזיש. ווייל איטאליעניש אליין איז א דעריוואטיוו/דיאלעקט פון פראנצויזיש.

די פראנצויזישע שפראך איז א הויפט שפראך פון וועלכע א סאך ווערטער זענען אריבער צו אנדערע שפראכן. אריינגערעכנט ענגליש. און אידיש. (סורפרייזינגלי).

וויקיפעדיע איז טאקע זייער א נוצליכע פארום. נאר נישט אלעס וואס זיי פארקויפן איז תורת לאקשן. זיי אליין שלאגן פאר אז מ'זאל עדיטן זייערע סעטיטמענטס.

[berlbalaguleh]

יעצט זעה איך אז דאס ווארט ווערט אויך באנוצט אין הויכדויטש, ווי אויך אין... ענגליש...

ברוך שפינוזה: ייש"כ. נאר ס'איז אינטרעסאנט אז אזא "פשוט" ווארט האט אזויפיהל פשטים און מיינונגען. און אלע זענען גוט.

מ'קען פאראפראזירן..."כמה פנים יש ל"תורה"...לאל.

[berlbalaguleh]

Billy: נאר רעדנדיג פון סטאטועס מיט מאדנע נעמען און אפילו נישט שיינע אויסדרוקן...אין בעלגיע. אין צענטער פון די שטאט בריסל איז דא א סטאטוע וועלכע הייסט (אויף פלעמיש)...Manneke Piss...כשמו כן הוא דאס מענטשעלע וועלכער איז אנאטאמיש קארעקט טוט וואס זיין נאמען זאגט. א גאנץ יאר רינט פון איהם וואסער פון א פאונטן. און לכבוד זייערע חגאות פילט מען איהם אן מיט שאמפעין. און די גוי'אישע באפעלקערונג שטופט זיך צו באקומען א ביסל פון די חשוב'ע משקה...לאל.

[Billy]

Billy: נאר רעדנדיג פון סטאטועס מיט מאדנע נעמען און אפילו נישט שיינע אויסדרוקן...אין בעלגיע. אין צענטער פון די שטאט בריסל איז דא א סטאטוע וועלכע הייסט (אויף פלעמיש)...Manneke Piss...כשמו כן הוא דאס מענטשעלע וועלכער איז אנאטאמיש קארעקט טוט וואס זיין נאמען זאגט. א גאנץ יאר רינט פון איהם וואסער פון א פאונטן. און לכבוד זייערע חגאות פילט מען איהם אן מיט שאמפעין. און די גוי'אישע באפעלקערונג שטופט זיך צו באקומען א ביסל פון די חשוב'ע משקה...לאל.

איצטער קען מען פארשטיין דעם בעל פעור.....

[berlbalaguleh]

BILLY: מ'קען גארנישט באשרייבן וואספארא דערלייכטערונג מ'פיהלט נאכדעים וואס מ'האט געדינט די עבודה זרה בעל פעור ווי ס'דארף צו זיין.

די גמ' ברענגט טאקע אזא מעשה אז איינער האט זיך מכין געווען פאר די עבודה זרה מיט די כוונה עס צו פארשעמען. נאכדעם האט ער זיך בארימט מיט זיין אקט. האט איהם געזאגט איינער פון די גלחים...דו ווייסט נישט ווי גוט דו האסט געדינט די עבודה זרה (בעל פעור)...לאל.