"מיין" ווענדונג צו הרב ר' מענדל הערש פאנעט שליט"א

[שמן למאור]

לאור די מצב וואס ר' מענדל הערש פאנעט גייט אריבער, האב איך אים געשיקט אזא מעסעדזש:

ביטע ליינטס עס דורך און דערנאך קומטס אריין שטימען אין די מאסן.

איז אזוי:

עס פעלט היינט גאר שטארק אזא סארט רבי ווי דאס וואס דו וואלסט געקענט זיין.

ליידער שלעפן אלע מעין סטריעם רבנים און רבי'ס צו עקסטרעמיזם, מען פייניגט קינדער און פרויען וכו' וכו', יעדער ווייסט דאס זייער גוט. רוב עולם גייט מיט געצווינגענעהייט, און ווילן דאס נישט, אבער מען האט נישט קיין ברירה...

אויב דרייווט די ווייב, פליען די קינדער פון די מוסדות, אויב האט די טאטע א סמארטפאון, ער האט אינסטעגראם אדער יוטוב, איז אויך א פראבלעם. ס'איז צייט צו עפענען א געהעריגע חסידות, מוסדות וואס איז געהעריג חסידי'ש על טהרת הקודש, מיט אלע צוגעהערן פון תורה ומסורה, נאר אן אלע קרעפ וואס איז צוגעקומען די לעצטע 70 יאר נאכן מלחמה ווען מען האט זיך עקסטרעמיזירט אויף א שרעקליכע פארנעם, ואין לך יום שאין קללתה מרובה משל חברתה.

לדעתי ביסטו די פאסיגע קאנדידאט צו פירן אזא פראיעקט. דו וועסט זיין די רבי און עומד בראש פון אזא סארט מוסדות.

קענסט אפשר אנפאנגען מיט א ישיבה... (כ'הער זאגן אז ס'איז א גוטע מאני מעיקינג ביזנעס...) בחורים וואלגערן זיך אויף די גאסן און זוכן ישיבות מיט לעכט, די "הייליגע" ראשי ישיבות ווארפן זיך מיט בחורים ווי זיי וואלטן געווען אשר יצר פאפיר, גאר אסאך בחורים וואס וואלטן בעצם געבליבן אין א מסגרת פון א ישיבה האבן נישט קיין ברירה און טרעפן זיך אויפן גאס, אדער גייען זיי קיין ברסלב ביי ראטה'ן. דארפסט זיך בכלל נישט זארגן צו דו וועסט האבן בחורים... עס וועט פליסן אפליקאציעס...

קענסט מאכן באמת א פיינע ישיבה ווי מען לערנט פיין, און דו וועסט אויך אנפילן די בחורים מיט שיינע ידיעות און וויסנשאפט... אפשר אויך לערנען א פאך. מ'קען מיינען. מיין טאטע האט געלערנט אין וויען'ע ישיבה מיט געציילטע יארן צוריק, עס איז געווען געהעריג ענגליש און מען האט געטיילט דעפלאמעס סוף יאר!

דו ביסט פון איין זייט א רביש קינד, האסט עס אין די בלוט, אבער פון די אנדערע זייט האסטו יוטוב מיט אינסטעגראם, ביסט כמים קרים על נפש עייפה... דער עולם וועט דיר נאכלויפן. דאס זוכט די וועלט היינט! מען זוכט א נארמאלע רבי!!! וועגן דעם ווערט די עולם אויך אזוי משוגע פונעם סטאלינער רבי... ער שניידט די קרעפ.

טריי צו שאפן... מעלד אז דו האסט אזא פלאן און דו דארפסט נאר די פאנדינג... ווייסט וויפיל טאטעס בלוטיגן און זענען גרייט אריינצוגיסן געלט אין אזא פראיעקט?

קענסט אפשר נעמען א טיטל ראש ישיבה, דאס איז היינט מער א גאנגבארע זאך, ע"ע ר' יואל ראטה און ר' שאול אלתר...

קענסט אנפאנגען מיט פאונדרעיזן פאר אזא סארט ישיבה, שפעטער ווען די מוסדות וועלן זיך צעוואקסן, די בחורים וועלן חתונה האבן, און עס וועט שוין זיין אסאך חסידים פון די דעעש'ע ראש ישיבה, קען מען שפעטער טראכטן פון עפענען א גרויסע חדר, מיידל שולע און אויך א ריזיגע גרויסע ביהמ"ד...!

קען זיין אז דיין גאנצע פרשה ביסטו נאר אריבער כדי אנצוקומען צו דעם פונקט! די אידן האבן אויך געדארפט דורכגיין א שווערע מדבר פאר 40 יאר פאר זיי האבן זוכה געווען צום הייליג לאנד ארץ ישראל, דעם ארץ זבת חלב ודבש.

די נייע דעעש'ע קהילה וועט זיין פאקוסט אויף "עכטע אידישקייט"! מען וועט זיך בכלל נישט נאכפרעגן אויב די ווייב דרייווט, אויב עסט מען ou, אויב מען האט א כלי לצורך פרנסה אדער אנדערע סארט שטותים. מען וועט נישט איינטיילן פאר די קינדער וועלכע סארט העמד צו טראגן, וויפיל אינטשעס אינטער די קני די סקורט דארף זיין, און בחורים וועלן אפילו מעגן האבן לעדערנע תפילין בייטלעך! מען וועט קיינעם נישט פארדרייען א קאפ מיט זייטיגע נארישקייטן. אבער עכטע אידישקייט ווי עיוות הדין, מחלוקת, וכדומה, אויף דעם וועט מען שטארק מקפיד זיין!

יעצט, קיינער זאל חלילה נישט מיינען אז מען גייט זיך דא אויסטון די שטריימל בעקיטשע, אדער אפגאלן די בערד, מיר בלייבן ערליכע חסידישע אידן נאמן לשם ולתורתו, מיר ליבן אונזער מהלך החיים! נאר מען וועט נישט שטיין און משוגע מאכן אויב איינער שערט זיך פונקט יא די בארד, מען וועט אויפנעמען יעדע איד מיט א ליבשאפט, אזוי ווי כ'האב געטראפן אמאל שטיין אין א אלטע ספר געשריבן: ואהבת לרעך כמוך! מען טוט אסאך מער אויף מיט ליבשאפט און עקסעפטענס, ווי איידער מיט די היינטיגע אנגענומענע זויערקייט און טעראר.

וואס זאגסטו צו אזא פלאן? ווייסטו וואס, כ'גיי מאכן א פאול ביים עולם, און זען צו דער עולם שטיצט אזא פלאן!


די פאול גייט אנגיין פאר 5 טעג, און דערנאך וועט מען קענען זען די רעזולטאטן.

כמובן, האב איך די פולע צושטימונג פון ר' מענדל הערש דאס צו פאסוטן.

[סוף טוב הכל טוב]

און פארגעס נישט, איינמאל דו האסט שוין א ישיבה מיט א כולל, קענסטו עפענען דיין אייגענע בית דין ענד יא'לל רעק איט אין!

[אלפא]

לענ"ד האט די מציאות אויפגעוויזן (דערווייל) אז צווישן 'מאדערן ארטאדאקס' און אונזער קרייזן איז נישטא קיין סאך פלאץ פאר אזא סארט לויזע-אלטרא-ארטאדאקס,
דהיינו, עס פעלן נישט קיין מענטשן וועלכע זענען טאקע אינטרעסירט אין אזא סארט 'לייט' קהילה, אזויווי דו ברענגסט ארויס. די פראבלעם איז אז ביז דערווייל זענען כמעט אלע פון דעם סארט אנגעבונדן אויף איין וועג אדער די אנדערע אין די גרעסערע קהילות, און דארפן מקריב זיין - עכ"פ לפנים - א חלק פון זייער אגענדע בכדי נישט ארויסצופאלן בשן ועין, וואס דאס איז א מיטל וועלכע האלט למעשה די ברייטע קהילה צוזאמען אויף א פרומערן אופן, פארשטייט זיך אז געוויסע זינלאזע מיטלען זענען וויכטיג אויפן וועג צו עררייכן דעם פארמאכטקייט וכדו'.

לאידך גיסא, מאדערן ארטאדאקס האט געטון ממש דאס וואס די אלע ווילן, זיי האבן זיך אינגאנצן אפגעטיילט, און מחליט געווען נישט בודק צו זיין קיינעם'ס ציצית, עדיוקאציע, כשרות, פרומקייט, איז יעדער פריי פאר זיך, אבער ס'איז נישט קיין חידוש אז לכבוד דעם האט יעדער דארט פארלוירן די פרומקייט מכל וכל און זייערע OTD ראטע איז גרעסער, וואס איז נישט דוקא קיין שלעכטע זאך, ניטאמאל מיינט עס אז זיי גייען אונטער, עס איז נאר א נקודה למחשבה צו מ'וויל טאקע אנקומען אהין?!
אויב יא, דאן יאלא!
אבער אויב נישט בין איך סקעפטיש אז עס איז דא א מיטן-פונקט (אין די סאציאלאגישן פארנעם) ווי מ'איז גענוג פריי פון אונזער באטריגעריי אבער גענוג פעסט נישט אויסצוזען ווי זיי...

אדרבה איך האף איין טאג צו ווערן גע'פראווט ראנג! ביז דערווייל וואלט איך נישט גענומען דעם ריסק.

[אלפא]

און פארגעס נישט, איינמאל דו האסט שוין א ישיבה מיט א כולל, קענסטו עפענען דיין אייגענע בית דין ענד יא'לל רעק איט אין!

דאס איז א גוטע נקודה!

א חבר מיינע האט אמאל געמאכט אזא טשארט פון די שטאפלען וואס עס פעלט זיך אויס זיך אפצוטיילן פון די מעין-סטריעם קהילות, איך האב עס נישט צו די האנט, אבער דעם נקודה איז זייער בולט, די ערשטע זאך דארף מען האבן מוסדות, איינמאל מ'האט דאס האבן זיי שוין נישט דעם וואפן פון 'ארויסווארפן דיינע קינדער פון די מוסדות' וד"ל. דאן קען מען ראללן ווייטער... וואס מ'דארף נאר דערפאר איז אסאך געלט!!

[ברוך שפינוזה]

לענ"ד האט די מציאות אויפגעוויזן (דערווייל) אז צווישן 'מאדערן ארטאדאקס' און אונזער קרייזן איז נישטא קיין סאך פלאץ פאר אזא סארט לויזע-אלטרא-ארטאדאקס,
דהיינו, עס פעלן נישט קיין מענטשן וועלכע זענען טאקע אינטרעסירט אין אזא סארט 'לייט' קהילה, אזויווי דו ברענגסט ארויס... אבער אויב נישט בין איך סקעפטיש אז עס איז דא א מיטן-פונקט (אין די סאציאלאגישן פארנעם) ווי מ'איז גענוג פריי פון אונזער באטריגעריי אבער גענוג פעסט נישט אויסצוזען ווי זיי...

איך וויל צולייגן צו דעם פוינט. יעדע סאסייעטי, אין באזונדערס א רעליגיעזע סאסייעטי, דארף זיך בויען אויף א געוויסע עטאס און נאראטיוו, הגם אין פאקטועלן היסטארישן זין איז עס אין מייסטנס פעלער א גרויסע גראבן ליגן אבער די פאקט איז אז דאס שטופט דעם וואגן. די חרדישע נאראטיוו צ.ב. איז אז מ'איז נישט משנה פונעם מסורה (מיר אלע ווייסן דאך ווי נאריש דאס איז), די קראישע נאראטיוו איז אז מ'נעמט נישט אן די תורה שבע"פ (וואס איז א שקר ווייל למעשה היינטיגע צייטן האבן זיי זיך שוין זייער אייגענעם ווערסיע פון תושבע"פ...), די רעפארם נאראטיוו איז אז מ'גייט "איבערמאכן" אידישקייט אז ס'זאל זיין מער צוגעפאסט צו די היינטיגע מציאות (כאטש וואס פון א היסטארישן פערספעקטיוו זענען זיי נאך דאס מערסטע "אויטענטיש" צום אריגינעלן תנכ'ישן אידישקייט), די מאדאקס נאראטיוו איז תורה עם דרך ארץ (הגם אין פאקטישן זין זענען די קהילות דארט צוטיילט צווישן די וואס פארלייגן זיך אויף "תורה" און די אנדערע וואס פארלייגן זיך אויף "דרך ארץ"...) די פראבלעם מיט אזא חסידיש/חרדישע לייט קהילה איז אז ס'האט נישט קיין אייגענארטיגן נאראטיוו וואס זאל האלטן די זאך.

[שמעקעדיג]

יעדע סאסייעטי, אין באזונדערס א רעליגיעזע סאסייעטי, דארף זיך בויען אויף א געוויסע עטאס און נאראטיוו

נו, דער נאראטיוו קען זיין די חסידישע מהלך פון 25 יאר צוריק.

[שמעקעדיג]

לכבוד דעם האט יעדער דארט פארלוירן די פרומקייט מכל וכל און זייערע OTD ראטע איז גרעסער, וואס איז נישט דוקא קיין שלעכטע זאך

נישט קיין שלעכטע זאך זאגסטו? כ'האב גוט פארשטאנען?

[דערהויבענע איד]

לכבוד דעם האט יעדער דארט פארלוירן די פרומקייט מכל וכל און זייערע OTD ראטע איז גרעסער, וואס איז נישט דוקא קיין שלעכטע זאך

נישט קיין שלעכטע זאך זאגסטו? כ'האב גוט פארשטאנען?

אוודאי איז פאר יעדע תורה טרייע איד א שווערע זאך אז א איד פירט זיך נישט ערליך, אבער עס ווייזט נישט אז עפעס איז שלעכט מיט די געזעלשאפ פון ווי ער קומט, ספעציעל אויב איז ער נישט אזוי אנגעביסן ווי דער חרדי'שע אפגעפארענער.

איך לכשעצמי קוק אראפ אוף א קהילה וואס די ''אפגעפארענע'' זענען נישט מער ווי 2 פראצענט, ס'שמעקט זייער קולט'יש און אומגעזונט. ס'דערמאנט פון פוטין אדער קים יאנג אן וואס ביי יעדע וואלן האבן זיי 100 פראצענט פון די וויילער. אויב אזוי ווייניג מענטשן שאקלען זיך אפ פון דיין געזעלשאפט, מיינט עס אז ס'איז דא אסאך געצווינגענע, זה בכה וזה בכה, און ס'קען נאך איין טאג פלאצן.

[שפילער]

אין בארא פארק האט זיך אסאך געמאכט אזאלכע קהילות זענען זיי אנגעקימען ערגעץ סאיז דא א חדר בני משה דאכצוך הייסט עס אויך איז די קהילה פון הרב אייזענבערגער אזא קהילה וואס האט זיך אפגעטיילט זענען זיי ערגעץ אנגעקימען?

[ברוך שפינוזה]

יעדע סאסייעטי, אין באזונדערס א רעליגיעזע סאסייעטי, דארף זיך בויען אויף א געוויסע עטאס און נאראטיוו

נו, דער נאראטיוו קען זיין די חסידישע מהלך פון 25 יאר צוריק.

זעהסטו דאך וואו ס'איז אנגעקומען, די וואס לערנען זיך נישט פון היסטאריע זענען פארדאמט איר איבערצושפילן, ס'מאכט זיך נישט אזוי א ריסעט יעדע 25 יאר (אפשר יא?).

[ברוך שפינוזה]

אויב האט עס סאטמארע רב געזאגט האט ער עס לכאורה געזאגט אויף זיינע צייטן ווען די פרומע ציבור איז געוועהן אסאך קלענער, היינטיגע צייטן ווען ס'דא פיל א גרעסערן עולם וואלט געדארפט זיין מער opportunities פאר מער סארטן מענטשן און ס'וואלט געדארפט זיין א קלענערע פראצענט ארויסוואנדערער. משל למה הדבר דומה, פון א גרויסע לאנד ווי אמעריקע איז דא א קלענערע פראצענט ארויסוואנדערער ווי פון אזעלכע לענדער ווי לוקסעמבורג אדער מאנאקאו פשוט ווייל ס'דא גענוג opportunities און פלאץ צו וואקסן אז ס'פעלט פשוט נישט אויס צו גיין זוכן גליקן ערגעץ אנדערש.

[אלפא]

לכבוד דעם האט יעדער דארט פארלוירן די פרומקייט מכל וכל און זייערע OTD ראטע איז גרעסער, וואס איז נישט דוקא קיין שלעכטע זאך

נישט קיין שלעכטע זאך זאגסטו? כ'האב גוט פארשטאנען?

נישט דוקא קיין שלעכטע זאך
אין די אביעקטיוון סענס!

יעדע סאסייעטי, אין באזונדערס א רעליגיעזע סאסייעטי, דארף זיך בויען אויף א געוויסע עטאס און נאראטיוו

נו, דער נאראטיוו קען זיין די חסידישע מהלך פון 25 יאר צוריק.

קודם כל די נאראטיוו פון חרדיזם האט זיך נישט באמת געטוישט אין די לעצטע 25 יאר, די מהלך איז אלס געווען 'זיין אנדערש ווי די גאס' 'חדש אסור מן התורה' און 'מסורה'. וואס האט זיך געטוישט איז די גאס, ממילא האבן מיר זיך מיט געטוישט אין רעאקציע, אזוי אויך זענען מיר געווארן אסאך גרעסער, וואס האט זיך פארלאנגט א סיסטעמאטיזאציע פון די ווירדן וואס האט זיך אויסגעשפילט אין אונזער היינטיגן אידישקייט, און די זעלבע וועט פארסירן ווען מ'הייבט אן פון פריש מיט די זעלבע ווירדן...

[פונדאַמענטאַל]

לענ"ד האט די מציאות אויפגעוויזן (דערווייל) אז צווישן 'מאדערן ארטאדאקס' און אונזער קרייזן איז נישטא קיין סאך פלאץ פאר אזא סארט לויזע-אלטרא-ארטאדאקס,
דהיינו, עס פעלן נישט קיין מענטשן וועלכע זענען טאקע אינטרעסירט אין אזא סארט 'לייט' קהילה, אזויווי דו ברענגסט ארויס... אבער אויב נישט בין איך סקעפטיש אז עס איז דא א מיטן-פונקט (אין די סאציאלאגישן פארנעם) ווי מ'איז גענוג פריי פון אונזער באטריגעריי אבער גענוג פעסט נישט אויסצוזען ווי זיי...

איך וויל צולייגן צו דעם פוינט. יעדע סאסייעטי, אין באזונדערס א רעליגיעזע סאסייעטי, דארף זיך בויען אויף א געוויסע עטאס און נאראטיוו, הגם אין פאקטועלן היסטארישן זין איז עס אין מייסטנס פעלער א גרויסע גראבן ליגן אבער די פאקט איז אז דאס שטופט דעם וואגן. די חרדישע נאראטיוו צ.ב. איז אז מ'איז נישט משנה פונעם מסורה (מיר אלע ווייסן דאך ווי נאריש דאס איז), די קראישע נאראטיוו איז אז מ'נעמט נישט אן די תורה שבע"פ (וואס איז א שקר ווייל למעשה היינטיגע צייטן האבן זיי זיך שוין זייער אייגענעם ווערסיע פון תושבע"פ...), די רעפארם נאראטיוו איז אז מ'גייט "איבערמאכן" אידישקייט אז ס'זאל זיין מער צוגעפאסט צו די היינטיגע מציאות (כאטש וואס פון א היסטארישן פערספעקטיוו זענען זיי נאך דאס מערסטע "אויטענטיש" צום אריגינעלן תנכ'ישן אידישקייט), די מאדאקס נאראטיוו איז תורה עם דרך ארץ (הגם אין פאקטישן זין זענען די קהילות דארט צוטיילט צווישן די וואס פארלייגן זיך אויף "תורה" און די אנדערע וואס פארלייגן זיך אויף "דרך ארץ"...) די פראבלעם מיט אזא חסידיש/חרדישע לייט קהילה איז אז ס'האט נישט קיין אייגענארטיגן נאראטיוו וואס זאל האלטן די זאך.

מעגליך אז מען דארף אפטיילן חסידותיזם פון חרדיזם. דהיינו, נעמען די פאזעטיווע עלעמענטן פון חסידות - די געשמאק, די שמחה, די פנימיות וכו' און זיך אפלאזן פון די פינסטערע חרדיזם.
איך וואלט אפילו געזאגט אז ארגינעל חסידות איז דירעקט קעגן חרדיזם, ארגינעל חסידות האט זיך געשלאגן מיט די סיסטעם און די עסטעבלישמענט. געשטיפט אינדיווידואלע עבודה, און חבורות אנשטאט פון סיסטעמאטישע קהילות. נאר ערגעץ ווי אינמיטן וועג איז חסידות געווארן א סיסטעם פאר זיך, און פארוואנדעלט געווארן צו דאס וואס עס האט זיך קעגנגעשטעלט אין ערשטן פלאץ. ווערנדיג אפילו מער עקסטרעם אין די זאך, דורכן נוצן די דגוש אויף העכערע עבודה אויף צו בויען א מער עקסטרעמע סיסטעם.
די פארשלאג וואלט לכאורה געדארפט זיין צו בויען א קהילה וואס וועט זיין מאדערן ארטאדאקס מיט א חסידישע טעם...

Sent from my M2101K7BG using Tapatalk

[ברוך שפינוזה]

א. מאדערן ארטאדאקס מיט א חסידישן טעם איז שוין דא, און נאך מיט שמוץ אריבער, בעיקר אין ארץ ישראל.

ב. די סיבה פארוואס חסידות איז געווארן סיסטעמאטיש איז ווייל, אנדערש ווי ענליכע סארטן מאוומענטס ווי שבתאי צבי און יעקב פראנק, זענען זיי קיינמאל נישט אפן ארויס קעגן דעם סיסטעם, און מיט דעם אלעם האט געפעלט א האר אז זיי זאלן ענדיגן ווי די אנדערע. למעשה גערעדט, אנשטאט ארויסגעשטויסן ווערן זענען זיי צום סוף געווארן א חלק פונעם סיסטעם ומפטירין כדאתמול.

ג. בעצם קען מען נעמען חסידות און אינגאנצן אפטיילן פון אידישקייט... געשמאק (?fun), שמחה (?happiness), פנימיות (?connecting to your inner self), קענסט דאס נעמען און קאפי פעיסטן סיי וואו דו ווילסט נאר. פעלט אינגאנצן נישט אויס צו שאפן א נייע קהילה פון סקרעטש, גיי אריין אין סיי וועלכע עקזיסטירענדע קהילה (אידיש צו גויאיש, רעליגיעז צו סעקולאר) מיט אזא סארט עטיטוד און מ'וועט דיך אויפנעמען מיט אפענע ארעמעס.

[Nanach]

א. מאדערן ארטאדאקס מיט א חסידישן טעם איז שוין דא, און נאך מיט שמוץ אריבער, בעיקר אין ארץ ישראל.

פרטים?
איך קען נישט קיין איין אונגערישע חסידישע מאד ערן ארטהעדאקס.
עס איז אפשר דא מאדערן ארטהעדאקס וואס נעמען פון חסידות, אבער נישט קיין חסידישע.
לאמיר מסביר זיין איך האב אסאך חברים תלמידים פון YU איינעם וואס מען קען נישט חלומען אויף אים אז ער איז נישט אויפגעוואקסן אין לעיקוואד, ער האט סמיכה פון די גרעסטע תלמידי חכמים ביי אונז אין שול, מיט די גאנצע ליטווישע היימישקייט, אדער ווי מען וואלט עס גערופן אויפן א״י שפראך א פול חרדי. א צווייטער בין איך געווען שאקט אז ער איז א YU תלמיד זייער מאדערן ער האט נישט געהאט קיין פראבלעם צו שיקן זיינע קינדער אין א קאנסירוועטיוו מוסדות (באין ברירה) און אלעס אינמיטן (גראדע די ערשטע בין איך געוואר געווארן א יאר נאכן זיך באקענען אז ער האט א דאקטאראט אויך, זיין סמיכה איז זיין שטאלץ, ער ריפט זיך רעביי נישט דאקטאר, זיין דאקטאראט איז ווי מען זאגט פאר פרנסה)
יעצט א היימישע אינגל האט נישט די אפשען צו זיין ווי די ערשטע נאר ווי די צווייטע.
א חסידישע מאדערן ארטהעדאקס וואס איך וואלט געוואלט זעהן איז 1) רבנים וואס האבן א דאקטאראט (עט לייסט א בעטשלערס) אין וואס זיי פסקנען, דהיינו דער וואס פסקנט עלעקטריק בשבת עלעקטריק אינדזשינרינג, רפואה אין ביאילידזשי וכדומה 2) רבנים אין חושן משפט זאלן דארפן באקומען סמיכה פון א אנערקענטע אינסטיטוציע 3) ועל כולם ווי עס קומט אריין די חסידישקייט, שחרית 7 אזייגער נאך א הייסע מקוה אין נאכדעם תיקון מיט חסידישע מעשיות/ לשון הרע, און 9 אזייגער גייט דער חסידישע לויער/דאקטער/פיזיסיסט אריין אין אפיס11 אזייגער שטעלט זיך די מנין פון די נאכט שיפט דאקטוירעם או זיי מאכן א ראש חודש סעודה נאכדעם ווייל זיי יאגן זיך נישט אין די ארבעט
4) א כשרות ארגענעזעישען וואס איז א נאן פראפיט, אבער איז מקפיד אויף חלב ישראל, פת ישראל וכו׳
5) א ישיבה יוניווערזעטי אויף אידיש (מיט מענדעטארי ענגליש קלאסן) מיט א ליל שישי, נוסח ספרד, וואס די ראש ישיבה דאקטער קומט אריין פרייטאג צונאכטס און לייסט אראפ א ווארעמע הודו, און די בחורים וואס עס רעדן נישט צו זיי איז דא צווייטע מנין אינדרויסן
און איך האב נישט קיין כוח צו שרייבן ווייטער אבער איך מיין אז יא גאט מיי פוינט
היינט א חסידישע וואס וויל ווערן מאדערן ארטהעדאקס און בלייבן פולי ארטהעדאקס דארף טוישן אלעס מיט וואס ער איז אויפגעוואקסן פון לבוש ביז שפראך, מעטאליטעט.
די ליטווישע האט נישט אזא קאנטראסט וויבאלד מאדערן ארטהעדאקס איז ארגינעל ליטוויש, עס וואלט געדארפט זיין די זעלבע זאך בטעם חסידי

[פונדאַמענטאַל]

א. מאדערן ארטאדאקס מיט א חסידישן טעם איז שוין דא, און נאך מיט שמוץ אריבער, בעיקר אין ארץ ישראל.

ב. די סיבה פארוואס חסידות איז געווארן סיסטעמאטיש איז ווייל, אנדערש ווי ענליכע סארטן מאוומענטס ווי שבתאי צבי און יעקב פראנק, זענען זיי קיינמאל נישט אפן ארויס קעגן דעם סיסטעם, און מיט דעם אלעם האט געפעלט א האר אז זיי זאלן ענדיגן ווי די אנדערע. למעשה גערעדט, אנשטאט ארויסגעשטויסן ווערן זענען זיי צום סוף געווארן א חלק פונעם סיסטעם ומפטירין כדאתמול.

ג. בעצם קען מען נעמען חסידות און אינגאנצן אפטיילן פון אידישקייט... געשמאק (?fun), שמחה (?happiness), פנימיות (?connecting to your inner self), קענסט דאס נעמען און קאפי פעיסטן סיי וואו דו ווילסט נאר. פעלט אינגאנצן נישט אויס צו שאפן א נייע קהילה פון סקרעטש, גיי אריין אין סיי וועלכע עקזיסטירענדע קהילה (אידיש צו גויאיש, רעליגיעז צו סעקולאר) מיט אזא סארט עטיטוד און מ'וועט דיך אויפנעמען מיט אפענע ארעמעס.

א. עי' בדברי @Nanach מש''כ בזה.

ב. מסכים. דאס מיינט נישט אז עס איז נישט ווערט א צווייטע פראווו.

ג. כמה נקודות. 1) דאס זענען ס''ה געווען משלים, אבער עס זענען דא נאך חלקים וועלכע שטעלן צוזאם די פאזעטיווע עלעמענטן פון חסידות. 2) לאמיר באטראכטן חסידות פון א קולטור שטאנדפונקט, חסידים האבן א קולטור פאר זיך. נישט יעדע חסיד וועלכע זיכט צו לעבן אהן די עלעמענטן פון חרדיזם אין אלגעמיין, וויל דווקא ווערן א מאדערנע איד. פרוביר צו נעמען אלע עלעמענטן פון חסידות און פיר דיר אויף מיט דעם אין א טיפישע מאדערנע קהילה און לאז מיר וויסן וויאזוי מען האט דאס אויפגענימען... (ספעציעל די חלק פון די הערינג נאכן דאווענען לעילוי נשמת ר' ישעי' ב''ר משה...).


Sent from my M2101K7BG using Tapatalk

[ברוך שפינוזה]

א חסידישע מאדערן ארטהעדאקס וואס איך וואלט געוואלט זעהן איז 1) רבנים וואס האבן א דאקטאראט (עט לייסט א בעטשלערס) אין וואס זיי פסקנען, דהיינו דער וואס פסקנט עלעקטריק בשבת עלעקטריק אינדזשינרינג, רפואה אין ביאילידזשי וכדומה 2) רבנים אין חושן משפט זאלן דארפן באקומען סמיכה פון א אנערקענטע אינסטיטוציע 3) ועל כולם ווי עס קומט אריין די חסידישקייט, שחרית 7 אזייגער נאך א הייסע מקוה אין נאכדעם תיקון מיט חסידישע מעשיות/ לשון הרע, און 9 אזייגער גייט דער חסידישע לויער/דאקטער/פיזיסיסט אריין אין אפיס11 אזייגער שטעלט זיך די מנין פון די נאכט שיפט דאקטוירעם או זיי מאכן א ראש חודש סעודה נאכדעם ווייל זיי יאגן זיך נישט אין די ארבעט
4) א כשרות ארגענעזעישען וואס איז א נאן פראפיט, אבער איז מקפיד אויף חלב ישראל, פת ישראל וכו׳
5) א ישיבה יוניווערזעטי אויף אידיש (מיט מענדעטארי ענגליש קלאסן) מיט א ליל שישי, נוסח ספרד, וואס די ראש ישיבה דאקטער קומט אריין פרייטאג צונאכטס און לייסט אראפ א ווארעמע הודו, און די בחורים וואס עס רעדן נישט צו זיי איז דא צווייטע מנין אינדרויסן
און איך האב נישט קיין כוח צו שרייבן ווייטער אבער איך מיין אז יא גאט מיי פוינט

דאס איז אלץ מיין אישו מיט חסידים, מ'פאנגט אן מיט שיין קלינגעדיגע פראזן, וואס בעט איך דען שוין? סך הכל לעכצט מיין נשמה נאך אביסעלע שמחה און פנימיות, הערט זיך זייער אומשולדיג, איא? דו הייבסט שוין אט אט אנפאנגען רחמנות האבן אויף דעם חסיד וואס זוכט פשוט אביסעלע אמת און ס'גייט איהם נישט, אבער דו גריבלסט אריין טיפער זעהסטו אז ס'נישט די שמחה און פנימיות וואס עגבערט איהם, ס'די זעלבע וויליאמסבורגער וואס איז עדיקטעד צו זיין חלב ישראל און ראש חודש סעודות. און דאס פאלט ווייטער אריין אין מיין ערשטע פוינט, תפסת מרובה לא תפסת, אויב ווילסטו מחנך זיין די קינדער מיט א מאדאקס מענטאליטעט פון שעפן חיות פון יוניווערזיטעט און דעגריס וועלן די חסידישע לשון הרע'ס און פלאמפייערדיגע הודו'ס אויטאמאטיש פאלן אין שאטן און נאך א דור צוויי וועט מען שוין נישט דארפן קיין עקסטערע מנין אינדרויסן ווייל די אלע הייסע מקוה טיפן וועלן זיך מער נישט טרעפן דאס פלאץ דארט און זיך טויפן קיין ראדני.

פרוביר צו נעמען אלע עלעמענטן פון חסידות און פיר דיר אויף מיט דעם אין א טיפישע מאדערנע קהילה און לאז מיר וויסן וויאזוי מען האט דאס אויפגענימען... (ספעציעל די חלק פון די הערינג נאכן דאווענען לעילוי נשמת ר' ישעי' ב''ר משה...)

איך בין קיינמאל נישט געוועהן קיין גרויסע הערינג עסער, איך גראדע עס אן אייערשפייז נאכ'ן דאווענען, אבער איך קען נישט זעהן פארוואס איינער זאל האבן אן אישו ווען איך זאל מיין אייערשפייז מיט הערינג ערזעצן. (אויסער די וואס וועלן מיך פרובירן נאכמאכן און עסן געזאלצענע הערינג אויף א ליידיגן מאגן און דערנאך וועלן זיי מיך באשולדיגן אין זייער בויכוויי )

[אלפא]

איך מיין אז די עצם פאקט אז 'חסידות' וועלכע האט זיך אנגעפאנגען אלס אלטערנאטיווע צו סטריקט חרידיזם האט זיך למעשה צוזאמגעשמאלצן מיט דאס וואס זיי זענען געקומען לאפוקי (#נשתכח דרך הבעש"ט...) איז מוכיח מיין הייפאטעזיע אז חרידיזם איז א ביינערי, און צווישן אלטימעט אפענע-מאדערן-ארטאדטקסי און פארמאכטע אלטרא-ארטאדאקסי איז נישט באמת שייך קיין הייבריד מהלך..
עס קען זיין אז עס איז נאך אן השלכה פון די היינטיגע צוטיילטע וועלט, ווי אין פאליטיק איז אויך נישט באמת דא קיין מעסיג-צענטריסטישע פארטיי, הגם די מעסיגע פון די צוויי עקסטרעימע פארטייען קענען צומאל אווער-לעפפן איינס די צווייטע.

[שאלתיאל]

איך מיין אז צווישן גיין עפענען א גענצליך פרישע, אפציעל-אפגעטיילטע מאוומענט מיט א נייע סארט עטיטוד אינגאנצן און צווישן די היינטיגע פראבלעמאטישע מצב איז פארט דא א שטיקל ספעיס פאר מיטל לעזונגען. ס'איז נישט אלל אר נאטינג.

אן לויפן צו באמבאסטישע אינדענפענדענסי דעקלעראציעס און רבנים בעטשעלערס מיין איך אז דער פותח האשכול'ס שילדערונג פון א געוואונטשענע קהילה וואס איז ליבעראל, אפען און פאזיטיוו איז גאנץ ריאליסטיש אויך אינערהאלב די חרדי'שע סאציאלאגישע ראם און מען קען זען דא און דארט אזעלכע ארגענעזעישענס פון א ציבור אידן וואס זוכן אזא קהילה

[דערהויבענע איד]

א. מאדערן ארטאדאקס מיט א חסידישן טעם איז שוין דא, און נאך מיט שמוץ אריבער, בעיקר אין ארץ ישראל.

דו מיינסט ר'משה ווינבערגער פון קהילות אש קודש אין וואדמיר?

[שעפטאל]

לענ"ד א רבי דארף מען אויפנעמען דורך וואוט'ס, בערך יעדע 5 יאהר.
אלע החלטות בנוגע די קהילה דארף מען ארויסשטעלן י"ז טיבי הקהל וואס זאלן וואוטן.
די גאר גרויסע החלטות זאל די גאנצע ציבור וואוטן.

הגם כ'וואלט הנאה געהאט אז אידן טרעפן זיך א פלאץ, וואלט איך נישט אריין, ווייל דו ווייסט נישט ווען די טעראר וועט זיך אהנהייבן דארטן.

מאכט, מאכט חרוב די מענטש!

יואלי ראטה שרייט אויך מ'זאל אנטלויפן פון די מוסדות וחסידות, צוליב די טעראר, מ'זאל קומען צו איהם,
און וואס טוהט ער?!!

[אלפא]

די סאמע ערשטע זאך צו רעדוצירן און רעגולירן פאווער אין לידערשיפ איז דורך אפענע מידיע כידוע, (ביי ביזנעס איז עס דורך קאמפעטישאן ואכמ"ל).
ווילאנג קאווע שטיבל האט נאר אזאנע הונטער טירלעך און יוטוב והמסתעף זענען בבל ישמע על פיך, איז דא שוואכע מעגליכקייטן אנצופאנגען בכלל א דרייו פאר א דעמאקראטישע סטיל לידערשיפ.

עס איז טאקע אמת אז די קולות האבן זיך פארשטערקערט פון די 'נחשלים' אזוי-צו-זאגן, סאציאלע מידיע טרעפט די וועג אריין (וואס איז אייגענטליך די סיבה פארוואס רבנים ציטערן דערפון..), און א פארלאנג פאר 'נארמאלקייט' באקומט מאמענטום, איז עס אבער נאך ווייט פון גענוג עס זאל צופירן צו א טויש, טאקע ווייל די עטאס פון אונזער קהילות זענען געבויט פעסט ארום די רבנישע ווארט...

איך מיין אז צווישן גיין עפענען א גענצליך פרישע, אפציעל-אפגעטיילטע מאוומענט מיט א נייע סארט עטיטוד אינגאנצן און צווישן די היינטיגע פראבלעמאטישע מצב איז פארט דא א שטיקל ספעיס פאר מיטל לעזונגען. ס'איז נישט אלל אר נאטינג.

אן לויפן צו באמבאסטישע אינדענפענדענסי דעקלעראציעס און רבנים בעטשעלערס מיין איך אז דער פותח האשכול'ס שילדערונג פון א געוואונטשענע קהילה וואס איז ליבעראל, אפען און פאזיטיוו איז גאנץ ריאליסטיש אויך אינערהאלב די חרדי'שע סאציאלאגישע ראם און מען קען זען דא און דארט אזעלכע ארגענעזעישענס פון א ציבור אידן וואס זוכן אזא קהילה

עפענען א בית המדרשל איז אולי מעגליך, אבער עפענען געהעריג מוסדות מיט די גאנצע געשיכטע איז לכאו' נישט ממש מעגליך, טאקע ווייל די מעין-סטריעם האט אן אריינגעבויטע סענסעטיוויטי צו יעדע שפיר פון א באג וועלכע קען פאטענציאל זיין א סכנה, און זייער ספיד עס אונטערצוהאקן לויפט שנעלער ווי די ספיד מיט וועלכע מ'קען עסטעבלישן נייע עטאס פון סקרעטש.

[דער גאלדענער אדלער]

לענ"ד האט די מציאות אויפגעוויזן (דערווייל) אז צווישן 'מאדערן ארטאדאקס' און אונזער קרייזן איז נישטא קיין סאך פלאץ פאר אזא סארט לויזע-אלטרא-ארטאדאקס,
דהיינו, עס פעלן נישט קיין מענטשן וועלכע זענען טאקע אינטרעסירט אין אזא סארט 'לייט' קהילה, אזויווי דו ברענגסט ארויס... אבער אויב נישט בין איך סקעפטיש אז עס איז דא א מיטן-פונקט (אין די סאציאלאגישן פארנעם) ווי מ'איז גענוג פריי פון אונזער באטריגעריי אבער גענוג פעסט נישט אויסצוזען ווי זיי...

איך וויל צולייגן צו דעם פוינט. יעדע סאסייעטי, אין באזונדערס א רעליגיעזע סאסייעטי, דארף זיך בויען אויף א געוויסע עטאס און נאראטיוו, הגם אין פאקטועלן היסטארישן זין איז עס אין מייסטנס פעלער א גרויסע גראבן ליגן אבער די פאקט איז אז דאס שטופט דעם וואגן. די חרדישע נאראטיוו צ.ב. איז אז מ'איז נישט משנה פונעם מסורה (מיר אלע ווייסן דאך ווי נאריש דאס איז), די קראישע נאראטיוו איז אז מ'נעמט נישט אן די תורה שבע"פ (וואס איז א שקר ווייל למעשה היינטיגע צייטן האבן זיי זיך שוין זייער אייגענעם ווערסיע פון תושבע"פ...), די רעפארם נאראטיוו איז אז מ'גייט "איבערמאכן" אידישקייט אז ס'זאל זיין מער צוגעפאסט צו די היינטיגע מציאות (כאטש וואס פון א היסטארישן פערספעקטיוו זענען זיי נאך דאס מערסטע "אויטענטיש" צום אריגינעלן תנכ'ישן אידישקייט), די מאדאקס נאראטיוו איז תורה עם דרך ארץ (הגם אין פאקטישן זין זענען די קהילות דארט צוטיילט צווישן די וואס פארלייגן זיך אויף "תורה" און די אנדערע וואס פארלייגן זיך אויף "דרך ארץ"...) די פראבלעם מיט אזא חסידיש/חרדישע לייט קהילה איז אז ס'האט נישט קיין אייגענארטיגן נאראטיוו וואס זאל האלטן די זאך.

פעהלט דען א נאריטיוו אויף וואס זיך ארויפצוכאפן?? ס'איז סייווי קיינעם נישט מחייב

Sent from my SM-S911U using Tapatalk