ת"ת בשיטת זכרו - סאטמאר (מהר"א) קר"י

[די קעפעלע]

אבי מ'זעהט שוין איין אז די מחלוקת איז עפעס טיפערס, נישט בלויז אויף ריעל עסטעיט און כבוד. דא איז דא ערענסטע חילוקי דעות בעניני משנה זיין פון מסורה.

א מחיה, מ'זעהט בחוש אז מתוך שלא לשמה בא לשמה, ס'האט זיך אנגעהויבען אויף געלט און כבוד, און ס'ענדיקט זיך אויף השקפה טהורה...

אנטשולדיגס, אבער געלט און כבוד איז אויך לשמה און השקפה טהורה אדער אפילו גאר שפיץ השקפה טהורה. please don't bust the balloon

[היימלינד]

ווי אפט דארף זיין א נייע נושא?

לא הבנתי שאלתך

[קליינע צדיק]

ווי אפט דארף זיין א נייע נושא?

לא הבנתי שאלתך

ווי לאנג נעמט ביז איינער פון די צווי קומט ארויס מיט א נייע מערכה
אין וואס ווענד זיך עס
אין דער פראבלעם אליין זיכער נישט - איז וואס יא

[רוני]

יענער האט געזאגט אז זיין רבי איז ממש א 'ספר תורה' - יעדער וואך א צווייטע פרשה...

[היימלינד]

ווי אפט דארף זיין א נייע נושא?

לא הבנתי שאלתך

ווי לאנג נעמט ביז איינער פון די צווי קומט ארויס מיט א נייע מערכה
אין וואס ווענד זיך עס
אין דער פראבלעם אליין זיכער נישט - איז וואס יא

איינער דארף זיך פארעדען און נאכדעם הייבט זיך עס אהן הין און צוריק
או אפשר אז רז"ל זאל האבען עפעס א שטארקע הצלחה און ר"א וואס איז דאך אן איש אמת כידוע וועט זיכער נאכען אז יעדער ווייסט אז ער איז מקנא

[עמרם]

רבותי! אונז האבן מקובל אז מחלוקת צווישן צדיקים זענען העכערע זאכן און האט נישט מיט פשוטי עם. מיר האבן נישט קיין השגה וואס דא גייט בכלל פאר

יא יא, דער קלויזענבורגער רב האט געזאגט אז ער ציטערט פון די טאג וואס מ'וועט נאך זאגן אז די מחלוקת סאטמאר - קלויזענבורג איז געווען העכערע ענינים...

כ'האב עטליכע יאר צוריק געזעהן א קונטרס פון ר' איטשע מאיר מארגנשטערן אדמו''ר מתורת חכם ווי דערציילט מעשיות פון זיין רבי ר' אלחנן האלפרין ז''ל פון לאנדאן
דערציילט ער בשמו אז ער האט אמאל געוואלט שלום מאכן צווישן הרה''ק מ'סאטמאר און הרה''ק מ'קלויזענבערג ער איז ארויף צי ביידע עטלעכע מאל, אבער ער האט איינגעזעהן אז ס'איז גאר א העכערע מחלוקת וואס אונז האבן נישט אריינצורעדן

[שמעון וואלף]

אוודאי משנה טייטשט טוישן, אבער מ'ניצט שינוי אין קאנטעקסט פון פארפארן פון מסורה. מהר''א טענה'ט אז ער האט געטוישט אבער נישט משנה געווען. מהרז''ל טענה'ט אז דאס הייסט יא משנה געווען.
נישטא קיין שאנס איינער זאל ארויסגיין גערעכט דא.

אבי מ'זעהט שוין איין אז די מחלוקת איז עפעס טיפערס, נישט בלויז אויף ריעל עסטעיט און כבוד. דא איז דא ערענסטע חילוקי דעות בעניני משנה זיין פון מסורה.

מען לייגט זיך אריין אין א באקס, אז מען טאר נישט משנה זיין, און יעצט דארף מען זיכן א loophole, פארוואס יעצט מעיג מען יא משנה זיין, חברה ס׳נישטא קיין באקס, דער קעניג איז נאקעט.

שמעון וואלף, פרייט אייך נאכנישט, מ'רעדט דא פון קיין שום טיעפע זאכן, ס'גאנץ פשוט מהרז"ל דער יונגערער ברודער האט פשוט און פראסט פיינט דעם עלטערן ברודער מהר"א, א איינגעגעסענע טיפע דזשעלעסי און אומפארגינערישקייט פין יארן יארן לאנג, און דעטץ איט.

מהרז"ל האט נישט קיין שום פראבלעם מיט שינוי מסורה ווען עם פריוואט קומט אויס גוט, ער וויל דיר בסך הכל איינרעדן אז ער מיינט כבוד שמים, מיינען מיינט ער זיך מיט יעך מיט זעך, כבוד עצמו הוא דורש. דעם עולם גולם פארקויפט מען אז מ'מיינט דעם באשעפער מיטן ויואל משה..

שרייט אתה יצרת, און ס'שטערט עם אז ער האט נישט באקומען קיין מוסף.. דעטס איז, גארנישט מער, נישט קיין שום טיפע עניינים קומען נישט אריין, בלויז ברודערישע פראסטע געפעכטן, ביי גולובנציץ האט עם אויך נישט געשטערט קברים, ביי אריזאנע ווייץ האט עם נישט געשטערט חשש חמץ אדער קיום מצוות מצה, עם שטערט בלויז דאס ברודער זיינער, ווען ער שלעפט זיך ארויס קיין מאנרא זיין מסדר קידושין ארונטערברענגען דעם ברודערס הנהגה שטערט עם אויך נישט קיין מסורה.

פון דיין אויסברויך אויף בלויז איין צד, קוקט אויס אז אויף דעם אנדערן צד האסטי שוין יא איינגעזעהן אז ס'איז לשם שמים. ווארט צו אביסול און די וועסטיך איבערצייגן אז צד א' איז אויך עפעס העכערע ענינים.

[מן הסתם]

איך האלט דירעקט נישט אז צד א' איז לשם שמים, אבער עכ"פ זיי זענען מער ווייניגער ביזי מיט זיך און נישט מיטן אראפצורייסן כסדר דעם קאמפעטישן מיט דזשעלעסי סטייל אטאקעס כידוע..

[שמעון וואלף]

איך האלט דירעקט נישט אז צד א' איז לשם שמים, אבער עכ"פ זיי זענען מער ווייניגער ביזי מיט זיך און נישט מיטן אראפצורייסן כסדר דעם nקאמפעטישן מיט דזשעלעסי סטייל אטאקעס כידוע..

כידוע....
נעכטן איז געווען א פייער אין בראדוועי מצה בעקערי און מ'האט געשפריצט וואסער. וואס זענען די שאנסן אז די אנדערע צד קוקט זיך שוין פאר א דרשה? בסה"כ קען ער בעסער ארומשפילן מיט ווערטער צו מאכן דעם איינדרוק.

ביידע קוקן אויפ'ן צווייטן מיט די זעלבע זשעלעסי און אומפארגינישקייט, נאר בעת מהר"א ענד קא. טיען למעשה און ארבעטן אריין אויף אלע פראנטן אויף די חלק פון "ועשה טוב", איז מהרז"ל ענד קא. סטאק ביים "סור מרע". (כמובן "רע" און "טוב" לשיטתם.)

[חב''ד הויזן]

איך האלט דירעקט נישט אז צד א' איז לשם שמים, אבער עכ"פ זיי זענען מער ווייניגער ביזי מיט זיך און נישט מיטן אראפצורייסן כסדר דעם nקאמפעטישן מיט דזשעלעסי סטייל אטאקעס כידוע..

כידוע....
נעכטן איז געווען א פייער אין בראדוועי מצה בעקערי און מ'האט געשפריצט וואסער. וואס זענען די שאנסן אז די אנדערע צד קוקט זיך שוין פאר א דרשה? בסה"כ קען ער בעסער ארומשפילן מיט ווערטער צו מאכן דעם איינדרוק.

ביידע קוקן אויפ'ן צווייטן מיט די זעלבע זשעלעסי און אומפארגינישקייט, נאר בעת מהר"א ענד קא. טיען למעשה און ארבעטן אריין אויף אלע פראנטן אויף די חלק פון "ועשה טוב", איז מהרז"ל ענד קא. סטאק ביים "סור מרע". (כמובן "רע" און "טוב" לשיטתם.)

ווי זאגט יענער? אלעס מאכן די זאליס נאך די ארוינים, פאראיאהר איז געווען א פייער אין מהר''א מצה בעקערי היי יאר איז געווען אין מהרז''ל בעקערי...

[אלפא]

וואס זאגט דער עולם צו אזא דעבאטע צווישן אן ארוני און זלוני?

סאטמאר ז. עס איז אנקעגן די מסורה צו טוישן דעם דרך הלימוד פון חו"ר, היתכן מ'האט עס איינגעפירט אין א 'סאטמארע' מוסד?
סאטמאר א. קודם כל מ'טוט כסדר נייע זאכן, נישט נאר סאטמאר, און נישט נאר אונז, עס איז א פשוט'ע זאך אז מ'דארף זיך אראפלאזן און צופאסן זאכן צום דור, ובפרט היינטיגע צייטן. לדוגמא די נושא פון מענטל העלט וועלכע איז אמאל געווען א 'בעלזער מאדערניזאציע' איז היינט אנגענומען אין אלע מוסדות.
צווייטנס איז די נייע מהלך נישט קיין שינוי נאר אן הוספה, ווייל מ'לערנט אויך די וואכענדיגע פרשה.
ז. איבער דעם אז מ'לערנט די וואכענדיגע פרשה און צו דאס איז טאקע ממש נישט משונה פון פריער, וועל איך לייגן אין א זייט, בעיקר ווייל עס זענען נישט מער ווי פאקטן וואס מ'דארף פשוט מברר זיין. אבער איבער דעם אז מ'מעג טוישן און אז מ'טוישט כסדר וויל איך זיך דינגען.
עס איז אמת אז מ'טוישט כסדר און אז אידישקייט בלייבט נישט שטיין, אבער פארט איז דא א גרויסע נ"מ ווער, ווען, און וויאזוי מ'גייט צו צו דעם. ובפרט סאטמאר וואס איז דאך די סימבאל פון מסורה און דעם 'חדש אסור מן התורה' סלאגאן - דער רבי זי"ע איז געגאנגען אין פייער פאר די שיטת החת"ס און זיכער געמאכט אז מ'רירט ווי ווייניגער צו – דארף זייער אכטונג געבן פון אזעלכע זאכן. ווידער, זאכן וואס זענען שוין נתקבל געווארן אין א גרויס טייל כ"י און האט זיך ארויסגעשטעלט אומשעדליך אדער גאר ראטזאם, דאס קען מען אננעמען, וכמובן נישט מיט אפענע ארעמעס נאר מתןך הכרח.
א. דער רבי זי"ע האט דאך געעפנט א מיידל שולע און נאך זאכן, אנדערש ווי די מסורה?
ז. קודם כל דער רבי זי"ע האט געהאט פלייצעס. צווייטנס עס איז געווען אן אבסעלוטע צורך וועלכע מ'האט נישט געקענט לייקענען.
א. נו, איז פארוואס זאל אונזער רבי נישט קענען מחליט זיין וואס איז א צורך און וואס מ'מעג טוישן? ובכלל אונז זענען דאך סאטמאר היינט, אונזער רבי איז היינט די מחליט וואס 'סאטמאר' טוט יא און נישט?!
ז. ענקער רבי מעג מחליט זיין וואס ער וויל, אבער דיין צווייטע נקודה ברענגט ארויס די פוינט גאר גוט. די נקודת המחלו' ליגט נישט אזוי ווייט צו עס הייסט א שינוי אדער נישט, און צו דער רבי זי"ע וואלט עס יא אדער נישט געטון, עס איז איבער די בעלות פון דער מושג סאטמאר. בעת וואס רוב סאטמארע חסידים – תלמידים פונעם רבי זי"ע זענען זייער אומבאקוועם מיט שינויים, און פילן ווי איינמאל דער רבי איז אוועק האט מען נישט דעם רעכט צו רוקן די פערניטשור אוועק פון פאזיציע, און אפי' ווען עס איז נחוץ און נוגע איז סאטמאר אייביג די פאן-טרעגער פון שטיין מיט די טראדיציע (חוץ ווי גע'שמועס'ט מתוך הכרח), קומט ענקער רבי און 'איז מחליט' וואס זיין סאטמאר איז און טוט זיך מה שעולה על לבו מיטן אויסרייד אז דאס ווערט יעצט סאטמאר.
א. וואס איז די פראבלעם דערמיט?
ז. עס איז טאקע נישט קיין אינהערענט פראבלעם, עס איז נאר א מחלוקת ווער עס באזיצט דעם אמת'ע סאטמארע השקפה – וואס דו ביסט מודה איז ביסודו זיך צו האלטן דאס מערסטע מיטן מסורה – וואו ענקער רבי וויל זיך נעמען דאס רעכט אלס מנהיג סאטמאר צו טוישן דעם יסוד?!

[מילך טראק]

איך זעה באמת נישט די פראבלעם צווינגט קיינעם נישט ווער עס וויל נישט זאל נישט שיקן אין די חדר?