נפלאותיך אשיחה – זכרונות הרה"ח ר' נפתלי לעבאוויטש שליט”א תורה שרייבער ביי הרה”ק מסאטמאר זי”ע

[מענדל]

מען זאגט נאך אז וואוידיסלאוו רב ז"ל האט זיך אמאל אויסגעדריקט אז 'ליובאוויטש איז די נענטסטע רעליגיע צו אידישקייט'...

ווען מען האט עס איבערגעזאגט פארן ליובאוויטש רבין "שליט"א" האט ער דערויף געענטפערט אז 'סאטמאר איז די ווייטסטע'...

די ווארט האט הרב שך געזאגט אויף ליובאוויטש

[לאכעדיג]

אין סאטמאר זאגט מען נישט קיין תחנון פרייטאג ווייל אין סיגעט איז די מארק טאג געווען פרייטאג און די עולם האט זיך געיאגט צו די ארבעט האט מען נישט געזאגט קיין תחנון.

פארשטייט זיך אז די חסידים האבן שוין געמאכט א אנדערע תירוץ מיט א באבע מעשה אז די ייטב לב איז געווען אויף א שבת ביים רבין פון זידיטשוב וכו'...

אגב, סאטמאר רב האט נישט געזאגט קיין תחנון פרייטאג ווייל ער האט געדאווענט שחרית נאך חצות.

[berlbalaguleh]

לאכעדיג: ייש"כ. דער פאקט איז סאטמאר'ע רב זצ"ל כאטש ער האט געהאט זיין אייגענע שיטה און מנהגים. נאר ער איז קיינמאל נישט ארויסגעגאנגען פון גדר פון הלכה. סיי מיט נישט זאגן תחנון אום פרייטאג. אויך מיט נישט זאגן תחנון ביי א ברית אפילו ס'געווען ה' אייר. וואס אין סאטמאר איז דאס טאקע א יום המר והנמהר.

[לאכעדיג]

אין סאטמאר איז דא א ווערטל, אז דער וואס האט געבויט די כותל וועט נישט ארויסקומען פון גיהנום פארן מצער זיין דעם רבין...
דא קען מען לאכן אדער וויינען...

[סוף טוב הכל טוב]

לאכעדיג: ייש"כ. דער פאקט איז סאטמאר'ע רב זצ"ל כאטש ער האט געהאט זיין אייגענע שיטה און מנהגים. נאר ער איז קיינמאל נישט ארויסגעגאנגען פון גדר פון הלכה. סיי מיט נישט זאגן תחנון אום פרייטאג. אויך מיט נישט זאגן תחנון ביי א ברית אפילו ס'געווען ה' אייר. וואס אין סאטמאר איז דאס טאקע א יום המר והנמהר.

וואס מיינט גדר פון הלכה?
למשל דאווענען שפעט איז אין דער גדר אדער אינדרויסן?

[לאכעדיג]

סאטמאר רב האט געדאוונט שפעט ווייל עפ"י הלכה
דארף מען האבן א גוף נקי.

[אבימלך]

סאטמאר רב האט געדאוונט שפעט ווייל עפ"י הלכה
דארף מען האבן א גוף נקי.

מ'דארף טאקע א גוף נקי , אבער נאך חצות קען מען נישט דאווענען שחרית, ע''פ הלכה
נישט קיין חילוק וואס די סיבה פון נישט דאווענען פארדעם איז

(ס'איז דא געוויסע שיטות אז ביז מנחה גדולה קען מען דאווענען שחרית, אבער נאכדעם קען מען נישט, און אויב מ'האט נישט געדאווענט, מאיזה גוטע סיבה שהוא, אפי' מ'האט נישט געמעקט דאווענען ע''פ הלכה, קען מען שוין נישט דאווענען שחרית, די הייליגע סאטמאר רבי זי''ע האט יא געדאווענט)

[לאכעדיג]

מיטן תירוץ פון למעלה מן הזמן און אז ווען צדיקים דאווענען דעמאלטס איז א עת רצון.

[עמרם]

אין סאטמאר איז דא א ווערטל, אז דער וואס האט געבויט די כותל וועט נישט ארויסקומען פון גיהנום פארן מצער זיין דעם רבין...
דא קען מען לאכן אדער וויינען...

מ'האט נישט לאנג צוריק גערעדט פון דעם דא

[סוף טוב הכל טוב]

סאטמאר רב האט געדאוונט שפעט ווייל עפ"י הלכה
דארף מען האבן א גוף נקי.

זיין מנין האט אויך געדארפט א האלבן טאג פאר א גוף נקי?

קיינמאל איז נישט אויסגעקומען אז דער גוף איז געווארן נקי אביסל פריער?

[כרם זית]

וואס מיינט גדר פון הלכה?
למשל דאווענען שפעט איז אין דער גדר אדער אינדרויסן?

זעט זיך אויס אז אין סאטמאר האט מען נאר מקפיד געווען אויף הלכות געבויט אויף שבועות.

[אסטראלאג]

און אזוי איז אייביג געווען, אין די ספר ויואל משה, און אין על הגאולה , שרייבט די רבי קלאר אז נישט נאר די ציונים וואס זענען פריי זענען רשעים גמורים נאר אפי' מ'איז פרום, אבער מ'האלט אז מ'מעג האבן א מדינה, פאר דעם אליינס איז מען שוין א רשע, - אבער למעשה ווען ס'איז געקומען א מזרח'סט צום רבי'ן, האט די רבי זיי שיין אויפגענומען, רביה"ק מסאטמאר - נ"ק זי"ע האט קיימאל נישט געהאלטן ביים אויפנעמען קיין מסיתים ומדיחים אדער אגודה'סטישע רבנים. פריוואטע אינדעווידועלן האבן געהאט איינטריט אזויווי יעדער וואס האט געוואלט אריינקומען במעון קדשו פאר א ברכה. ס'איז געווען ווען פארשידענע מזרחיסטישע רבנים האבן געוואלט אריינגיין, און די רבי זי"ע האט בשום אויפן זיי בכלל נישט אריינגעלאזט.
די רבי גייט דאך באמת אסאך ווייטער אין די ספרים, אז אפי' מ'גייט נאר צו די בחירות, איז מען שוין עובר אויף יהרג ואל יעבור, און מ'האט א דין ווי א רשע, אעפ''כ האט די רבי זיך געטראפן מיט די אלע רבי'ס וואס האבן גאר געשיקט זייער עולם, די רבי איז געפארן צום לוי' פון ר' אהרן קאטלער ז''ל און אים מספיד געווען, כאטש ער איז געפארן קיין א''י מחזיק זיין די אידן צו יא גיין צו די בחירות דאס איז געווען א אויסנאם נאך א שטיק צייט וואס מען האט געלאזט וויסן פארן די רבי אז מען לערענט אין לעיקוואוד "ויואל משה", און דער עולם זעט איין וכו' - ר' עזריאל גליק פלעגט אזוי דערציילן וואס ער איז דעמאלטס געגאנגען מיטן רבי'ן.
קודם האט די רבי נישט געהאלטן ביים ג'יין, אבער דערנאך באשלאסן יא - זקניך ויאמרו לך
און ווען די בית ישראל פון גור איז געקומען זיך געזעגענען פון די רבי אויפן שיף האט די רבי אויסגעפירט אונז בלייבן גוטע ידידים, טראץ וואס די בית ישראל האט געשיקט זיין עולם צו די בחירות

די זעלבע ווייטער, די רבי שרייבט אין על הגאולה, אז אפי' איינער האט נאר א מחשבה בלב אז ס'קען זיין אז ס'איז געווען ניסים תשכ''ז, איז אויך נמשך נאך כפירה
און ממש אלע רבי'ס און רבנים פון אמעריקע האבן דאך אזוי געהאלטן רוב רבנים האבן זיך נישט געלאזט הערן דערוועגן. און לאוו דווקא אז זיי האבן געהאט עפעס א שיטה פארוואס צו האלטן אז ס'איז געווען ניסים ר"ל
דער ליובאוויטשער האט זיך געלאזט הערן מיט מינות וכפירה און די רבי מנטורי קרתא זי"ע האט דעמאלטס שטארק ארויסגעטראטן קעגן אים (אדער געזאגט אפען, אדער כאטשיג אין הארץ) אעפ''כ האט די רבי זיי מכבד געווען

דו שייגעץ איינער. בור ריק ועם הארץ.דו טרויסט דיך צו רעדן מיט בזיון אויפ'ן ליובאוויטשער רבי'ן זצ"ל מיט בזיון. און זאגן אז ער האט געזאגט דברי מינות וכפירה. צוערשט נעם דיך לערנען תורה.. און נאכדעים קענסטו רעדן.

איך האב אמאל געהאט א לימוד זכות אויף דיר. אז דו ביסט א תינוק שנשבה (בין המשוגעים). איך ציה עס צוריק. איך וויל דיך נישט אנרופן ביי דעם עכטן נאמען וואס מ'דארף.

רביה"ק מסאטמאר - נטורי קרתא זי"ע האט געהאלטן אז דער ליובאוויטשער איז אן אפיקורוס.
ס'איז באקאנט צענדליגע שארפע ציטאטן וואס ער האט זיך אויסגעדרוקט אויף דעם פערזאן. די ביכלעך האבן אבער דאס נישט געזעהן פאר וויכטיג צו אריינלייגן.
די רבי פלעגט זיך צו אים באציען: "דער קראונהייצער פראפעסאר".
די רבי זי"ע האט פאראויס געזאגט וואס גייט זיך אויסלאזן פון דעם קליקע: "סוף סוף וועלן זיי ווערן פארברענטע ציוניסטן"
קוק נאר היינט, אז גיין אין די ציוניסטישע מיליטער איז א ארויפגעקוקטע זאך ביי זיי ר"ל
היינט האבן זיי די צוויי "דזשעקאבסאן'ס" איין אפיקורוס גרעסער פון צווייטן מיט מאניס פרידמאן ה"י
א אפגעפארענער אויסגעשפראכענער סעקט וואס לאזן זיך וואקסן לאנגע בערד

זאל מיר אלע זוכה זיין צו ישועות אמן.

[עמרם]

@אסטראלאג : ווען האט די רבי גערעדט אקעגן אים (איך פרעג ווייל איך וויל וויסן, אין די ספרים שטייט גארנישט חוץ אקעגן די מבצה תפילין, אבער קעגען אים אליינס האב איך נאכנישט געזעהן, אדרבה אפשר ווייסטו א מקור, אדער האסטו אליינס געהערט)

און אויף דעם וואס די ענטפערסט @אבימלך וועגן ר' אהרן קאטלער,
צווי זאכן בלייבט מיך שווער
אויב האט ער טאקע באמת נישט געהאלטן פון די וואס האבן געשטיצט די בחירות, איז פארוואס האט ער געזאגט פארן בית ישראל אז מיר בלייבן גוטע ידידים ? (אויב די מעשה וואס @אבימלך ברענגט איז אמת)

און אפילו ר' אהרן קאטלער אליינס, די רבי האט טאקע געמיינט אז זיינע תלמידים לערנען און זעהן איין אז זייער רבי האט געמאכט א טעות, און די סאטמארע רבי איז גערעכט ?
אז די רבי איז שוין געווען גרייט צו פארן צו זיין לוי' און אים מספיד זיין ??

עפעס שטימט נאכנישט דא.....

[חיים הערש]

די סאטמארע רב קוקט אויס צו זיין סאך נארמאלער ווי די קאמפעני פרובירט אים אראפצומאלן היינט.

[[NAMELESS]]

די סאטמארע רב קוקט אויס צו זיין סאך נארמאלער ווי די קאמפעני פרובירט אים אראפצומאלן היינט.

עס איז נישט קיין סוד יעדער וואס הערט אמאל פון א איד וואס געדענקט סאטמער רב אין די געזונטע יארן ווייסט דאס, ער איז געווען דירעקט א בעלבתישע רבי הנאה געהאט ווען די עולם איז מצליח אין מסחר, נישט ליב געהאט די פארפרומטע חברה, געווען אלס פרייליך גוטמוטיג, ליב געהאט צו הערן א גלייכווערטל.

דאס נעמט כלל נישט אוועק פון זיין קדושה וטהרה און זיין גדלות זיין כח הנהגה

[berlbalaguleh]

אבימלך: ייש"כ. ווייל נישט זאגן תחנון פרייטאג איז נאר א מנהג/מסורה. און נישט צו זאגן תחנון ביי א ברית איז א הלכה אין שו"ע...!

[berlbalaguleh]

די סאטמארע רב קוקט אויס צו זיין סאך נארמאלער ווי די קאמפעני פרובירט אים אראפצומאלן היינט.

עס איז נישט קיין סוד יעדער וואס הערט אמאל פון א איד וואס געדענקט סאטמער רב אין די געזונטע יארן ווייסט דאס, ער איז געווען דירעקט א בעלבתישע רבי הנאה געהאט ווען די עולם איז מצליח אין מסחר, נישט ליב געהאט די פארפרומטע חברה, געווען אלס פרייליך גוטמוטיג, ליב געהאט צו הערן א גלייכווערטל.

דאס נעמט כלל נישט אוועק פון זיין קדושה וטהרה און זיין גדלות זיין כח הנהגה

חיים הלוי: ייש"כ. שפתיים ישק משיב דברים נכוחים...!

דאס איז דער בראך. אז די היינטיגע הוגי דיעות האבן איהם בכלל נישט געקענט. אדער אליין געזעהן זיין הנהגה. אלץ וואס זיי ווייסן איז וואס זיי האבן געהערט פון די (פאר) עקסטרעמיסטן. לדוגמא. די "שפיגל ברעכערס". בראשם פון ר' ישראל בריעף, ע"ה. דאס איז געווען אן אינטרעסאנטע פרשה. דאס האט געוויזן אויף די אמת'ע צידקות און ישרות פון רבי'ן זי"ע. און אז ער איז נישט געווען קיין..."פארפרומטער"...!

[berlbalaguleh]

@אסטראלאג : ווען האט די רבי גערעדט אקעגן אים (איך פרעג ווייל איך וויל וויסן, אין די ספרים שטייט גארנישט חוץ אקעגן די מבצה תפילין, אבער קעגען אים אליינס האב איך נאכנישט געזעהן, אדרבה אפשר ווייסטו א מקור, אדער האסטו אליינס געהערט)

און אויף דעם וואס די ענטפערסט @אבימלך וועגן ר' אהרן קאטלער,
צווי זאכן בלייבט מיך שווער
אויב האט ער טאקע באמת נישט געהאלטן פון די וואס האבן געשטיצט די בחירות, איז פארוואס האט ער געזאגט פארן בית ישראל אז מיר בלייבן גוטע ידידים ? (אויב די מעשה וואס @אבימלך ברענגט איז אמת)

און אפילו ר' אהרן קאטלער אליינס, די רבי האט טאקע געמיינט אז זיינע תלמידים לערנען און זעהן איין אז זייער רבי האט געמאכט א טעות, און די סאטמארע רבי איז גערעכט ?
אז די רבי איז שוין געווען גרייט צו פארן צו זיין לוי' און אים מספיד זיין ??

עפעס שטימט נאכנישט דא.....

עמרם: ייש"כ. דאס איז דער פראבלעם מיט די געשוואלענע עמי הארץ און בעלי תשובה וועלכע קענען זיך נישט אויס מיט די קליינע פינטעלעך. (אזוי ווי אסטראלאג, וסייעתו.) זיי רעדן אריין אין זאכן צו וועלכע זיי פארשטייען בכלל נישט.

די סאטמאר'ע רבי, זי"ע אפילו ער האט זיך אויסגעדרוקט. און צומאל שארף אקעגן א געוויסן עניין אדער שיטה. האט ער קיין איינמאל נישט אטאקירט א מענטש, יהיה מי שיהיה פערזענליך. דו קענסט אדורכגיין די גאנצע ספר. דו וועסט עס נישט טרעפן...!

[אברהם ברוך]

סאטמאר רב האט געדאוונט שפעט ווייל עפ"י הלכה
דארף מען האבן א גוף נקי.

מ'דארף טאקע א גוף נקי , אבער נאך חצות קען מען נישט דאווענען שחרית, ע''פ הלכה
נישט קיין חילוק וואס די סיבה פון נישט דאווענען פארדעם איז

(ס'איז דא געוויסע שיטות אז ביז מנחה גדולה קען מען דאווענען שחרית, אבער נאכדעם קען מען נישט, און אויב מ'האט נישט געדאווענט, מאיזה גוטע סיבה שהוא, אפי' מ'האט נישט געמעקט דאווענען ע''פ הלכה, קען מען שוין נישט דאווענען שחרית, די הייליגע סאטמאר רבי זי''ע האט יא געדאווענט)

אויב מען איז געווען א אונס מעג מען יא דאווענען שחרית נאך חצות אלטס תשלומין

[אברהם ברוך]

איבער דעם הייליגן סאטמאר רבי'ן איז דא א געוואלד צו שרייבן, אנדערש פון די היינטיגע רבי'ס, איז ער געווען גאר א קלוגע איד, אזוי אויך האט ער נאך געמיינט דעם אייבערשטן, (ווייס איך נישט אויב 100% אדער 50%, אבער מער פון די היינטיגע רבי'ס זיכער)

אסאך מאל האט ער געזאגט זאכן, וואס ער האט געהאלטן אז ס'דארף געזאגט ווערן, אפי' ער אליינס האט נישט געהאלטן ממש דערביי

בעיקר האט מען עס געזעהן ביי זיין מלחמה מיט ציונות והמסתעף, איין דוגמא איז די אויבען דערמאנטע מעשה, ברבים האט ער זיך גערעיגט אויף ר' יונתן, און גלייך נאכדעם ביחודות האט ער געשמייכלט צו אים, און זיין כוונה איז געווען, אז ער האט געוואלט מודיע זיין פאר די עולם, אז ער האלט נישט פון דעם אסיפה אפי' ס'איז ביי זיין ידיד'ס בית מדרש, און ער וועט רעדן קעגען דעם אפי' בפניו,
אבער צווישן זיי אליינס האט ער פארשטייט זיך אנגעהאלטן די ידידות

און אזוי איז אייביג געווען, אין די ספר ויואל משה, און אין על הגאולה , שרייבט די רבי קלאר אז נישט נאר די ציונים וואס זענען פריי זענען רשעים גמורים נאר אפי' מ'איז פרום, אבער מ'האלט אז מ'מעג האבן א מדינה, פאר דעם אליינס איז מען שוין א רשע, - אבער למעשה ווען ס'איז געקומען א מזרח'סט צום רבי'ן, האט די רבי זיי שיין אויפגענומען,
די רבי גייט דאך באמת אסאך ווייטער אין די ספרים, אז אפי' מ'גייט נאר צו די בחירות, איז מען שוין עובר אויף יהרג ואל יעבור, און מ'האט א דין ווי א רשע, אעפ''כ האט די רבי זיך געטראפן מיט די אלע רבי'ס וואס האבן גאר געשיקט זייער עולם, די רבי איז געפארן צום לוי' פון ר' אהרן קאטלער ז''ל און אים מספיד געווען, כאטש ער איז געפארן קיין א''י מחזיק זיין די אידן צו יא גיין צו די בחירות
און ווען די בית ישראל פון גור איז געקומען זיך געזעגענען פון די רבי אויפן שיף האט די רבי אויסגעפירט אונז בלייבן גוטע ידידים, טראץ וואס די בית ישראל האט געשיקט זיין עולם צו די בחירות

די זעלבע ווייטער, די רבי שרייבט אין על הגאולה, אז אפי' איינער האט נאר א מחשבה בלב אז ס'קען זיין אז ס'איז געווען ניסים תשכ''ז, איז אויך נמשך נאך כפירה
און ממש אלע רבי'ס און רבנים פון אמעריקע האבן דאך אזוי געהאלטן (אדער געזאגט אפען, אדער כאטשיג אין הארץ) אעפ''כ האט די רבי זיי מכבד געווען

מ'זעהט ס''ה אז די רבי איז נישט געווען קיין סתירה צו זאגן אדער שרייבן און טוען פארקעט !

איך מיין אז סאטמאר רב שרייבט נישט אין ערגעץ אז גיין צו די בחירות איז יהרג ואל יעבור, נאר אויף די חברי כנסת

[[NAMELESS]]

דער חזו"א ווען ער איז געווען סנדק אויף ה' אייר האט ער פארלאנגט מ'זאל יא זאגען תחנון שלא יאמרו אז אין ביהמ"ד פון חזו"א האט מען נישט געזאגט תחנון ה' אייר
אזוי שטייט אין פאר הדור

[berlbalaguleh]

סאטמאר רב האט געדאוונט שפעט ווייל עפ"י הלכה
דארף מען האבן א גוף נקי.

מ'דארף טאקע א גוף נקי , אבער נאך חצות קען מען נישט דאווענען שחרית, ע''פ הלכה
נישט קיין חילוק וואס די סיבה פון נישט דאווענען פארדעם איז

(ס'איז דא געוויסע שיטות אז ביז מנחה גדולה קען מען דאווענען שחרית, אבער נאכדעם קען מען נישט, און אויב מ'האט נישט געדאווענט, מאיזה גוטע סיבה שהוא, אפי' מ'האט נישט געמעקט דאווענען ע''פ הלכה, קען מען שוין נישט דאווענען שחרית, די הייליגע סאטמאר רבי זי''ע האט יא געדאווענט)

אויב מען איז געווען א אונס מעג מען יא דאווענען שחרית נאך חצות אלטס תשלומין

אברהם ברוך: ייש"כ. נאר דער סאטמאר'ע רב האט געהאט אן אנדער'ן מהלך (עפ"י הלכה) פארוואס ער האט געמעגט דאווענען שפעט שחרית (באופן קבוע). אין וואס איך וויל יעצט נישט אריינגיין.

אויך. ער האט עכט געוואלט דאווענען שחרית בזמנו. נאר ער איז געווען אן אונס. ( משום גוף נקי, ועוד.).

אין דעם ספר "א טאג ביים רבי'ן" ברענגט ער אז די רבי האט אינזין געהאט צו דאווענען "פריה" שחרית. א יעדן טאג. ער פארציילט אז די רבי האט אמאל געגעבן זיין תפילין פאר א סופר בודק צו זיין. ער האט געבעטן ביים סופר אז ער זאל ברענגען די תפילין פאר אכט אזייגער. ווייל דאמאלס גייט ער דאווענען שחרית...!

[לאכעדיג]

עס איז נישט קיין סוד יעדער וואס הערט אמאל פון א איד וואס געדענקט סאטמער רב אין די געזונטע יארן ווייסט דאס, ער איז געווען דירעקט א בעלבתישע רבי הנאה געהאט ווען די עולם איז מצליח אין מסחר, נישט ליב געהאט די פארפרומטע חברה, געווען אלס פרייליך גוטמוטיג, ליב געהאט צו הערן א גלייכווערטל.

דאס נעמט כלל נישט אוועק פון זיין קדושה וטהרה און זיין גדלות זיין כח הנהגה

100%

עס איז באקאנט אז די "פרומע" חברה האבן אמאל נאך אין די געזונטע יארן פון סאטמאר רב אויפגעהאנגען א צעטיל אין סאטמאר בית המדרש אז בפקודת הקודש זאלן די נשים נישט גיין מיט א שייטל,

ווען סאטמאר רב האט געזען די צעטיל האט ער געהייסן אז מען זאל עס אראפנעמען.

וואס איז נאר די ראשי תיבות פון פרו"ם?!