נו! נו! אתה יצרת!!

[מונטסורי]

פונקט דעם שבת ראש חודש האב איך געטראפען א וואונדערבארע פירוש אויף אתה יצרת אין א סידור ישן נושן וואס איך האב אנדעקט אמאל אין איינע פון די גניזות, איך האב עס אביסל דערהיינטיקט מיט אונזער היימישע אידיש, למען ירוץ הקורה בו, וזה החלי:

אַתָּה יָצַרְתָּ - דו האסט באשאפן
עוֹלָמְךָ - א מקוה
מִקֶּדֶם - אויף צאנז קט.
כִּלִּיתָ מְלַאכְתְּךָ - זיך געבויעט א בית הכסא
בַּיּום הַשְּׁבִיעִי - וויילענדיג אין פאלם ספרינגס
אָהַבְתָּ אוֹתָנוּ - האסט ליב חסידים
וְרָצִיתָ בָּנוּ - און האסט דיר פארגלוסט פּאַוער
וְרוֹמַמְתָּנוּ - און דו האסט אונז אפגעשיידט
מִכָּל הַלְּשׁונות - פון צו לערנען ענגליש
וְקִדַּשְׁתָּנוּ - און האסט זיך געהייליגט
בְּמִצְותֶיךָ - מיט אונזערע פולע פדיונות
וְקֵרַבְתָּנוּ - און דו האסט עס אריינגעשארט
מַלְכֵּנוּ - אונזער רבי
לַעֲבודָתֶךָ - אין דיינע טאשן
וְשִׁמְךָ הַגָּדול - און דיין גרויסע בעקישע
וְהַקָּדושׁ - און די גארטל
עָלֵינוּ קָרָאתָ - האסטו שטארק פארמאכט:

וַתִּתֶּן לָנוּ - און מיר האבן דיר געגעבן
מוֹרֵינוּ - אונזער רבי
וְרַבֵּינוּ - אונזער פירער
בְּאַהֲבָה - מיט בלינדשאפט
שַׁבָּתות לִמְנוּחָה - וואקאציעס צו רוען
וְרָאשֵׁי חֳדָשִׁים - און פירענדע שטעלעס
לְכַפָּרָה - פאר דיינע קינדער
וּלְפִי שֶׁחָטָאנוּ - און וויבאלד מיר האבן געקלאטשט
לְפָנֶיךָ - אויף די פארענטשעס
אֲנַחְנוּ - אונז
וַאֲבותֵינוּ - און אונזערע קינדער
חָרְבָה עִירֵנוּ - איז צוגרינד אונזער געזעלשאפט
וְשָׁמֵם - און עס זשאווערט
בֵּית מִקְדָּשֵׁנוּ - אונזערע חדרים
וְגָלָה - און עס וואלגערן זיך
יְקָרֵנוּ - אונזערע בחורים
וְנֻטַּל - און עס איז פארכאפט געווארן
כָּבוֹד - די דרייווערס לייסענס
מִבֵּית חַיֵּינוּ - פון אונזערע ווייבער
וְאֵין אֲנַחְנוּ יְכוֹלִים - און מיר האלטן עס נישט אויס
לַעֲשׂוֹת חוֹבוֹתֵינוּ - פון די פילע פליכטן
בְּבֵית בְּחִירָתֶךָ - ווען דו וועלסט דיינע קינדער
בַּבַּיִת הַגָּדול וְהַקָּדושׁ - פאר די גרויסע שולן
שֶׁנִּקְרָא שִׁמְךָ עָלָיו - וואס מען גיבט א נאמען נאך דיר
מִפְּנֵי הַיָּד - וועגן א נגיד
שֶׁנִּשְׁתַּלְּחָה בְמִקְדָּשֶׁךָ - וואס פרובירט דיר צו לעקן:

פון דא און ווייטער איז די כתב מטושטש און אומלעזבאר, נאר פונקט האט מיר איינער אריינגעשיקט עפעס א ווידיא פון א געוויסע רבי'נס נייע פריוואטע מקוה, בין איך ממש ארויס פון התפעלות פון די אפענע רוח הקודש פון דעם אלטן מפרש, אט זעט:

[לאכעדיג]

איך האף אז מהר"א האט אויך א באנק אין בור אזוי ווי זיין שוואגער פון מרכז.

די פריוואטע מקוה האט מהר"א זיך געלאזט בויען אז ער זאל האבן מער יושב הדעת צו קענען טראכטן וואס צו טון מיט די צרכים פאר כלל ישראל ווי למשל שלום אין בני ברק - מייזליש, שלום מיט זיין שוואגער ר' ישראל, בלאמינגראוו, פעטוועיס, ווער ס'איז גאב"ד ירושלים און אפשר גאר עפעס מיטן ברודער מהר"יי.

מה מקוה מטהר את הטמאים.

אגב, אזוי זעענדיג די קעפל פונעם אשכול דערמאן איך מיר אז מהר"א האט טאקע לעצטנס געהאלטן עפעס א דרשה וועגן אתה יצרת.

[זאקן]

איך מיין די זאלסט קאלן ארטסקרול פרעגן אויב זיי זוכן איינעם צו איבערטייטשן די גאנצע סידור צו אידיש.

[שמעון וואלף]

קיין ווינדער ער האט זיך אהיימגעיאגט עטליכע טעג פריער ווי געפלאנט, פן די וואקאציע. זעהט אויס אז די דאקטורים האבן באשטעטיגט אז די עקסייטמענט פאר די נייע מקוה איז וויכטיגער פאר די געזינט ווי די מנוחת הנפש אין פאלם ספרינגס

[שמעקעדיג]

ותתן לנו מורינו ורבינו באהבה...

[בטנית]

זייער נאריש

[יענקוש]

זייער נאריש

אויב די פילסט פערזענליך וויי געטאן אין זלזול אין דיין רבי האב אינזין א אנדערע רבי אין לייג צו א יהי רצון פאר אתה יצרת שכל מקום שאזכיר ותתן לנו מורינו ורבינו וכדומה שיהא כאילו התכונתי לרבי פלוני ופלוני וכאילו השגתי כל הסודות ורמזים וכו

[יענקוש]

וואס טוט ער מיט צואת ר יהודא החסיד?
וועגן בויען א פריוואטע מרחץ בבית.

[שמן למאור]

כ'נעם נישט קיין אחריות אויף די קראנטקייט...

Screenshot_20240211_115846.jpg

[לאכעדיג]

כ'נעם נישט קיין אחריות אויף די קראנטקייט...


Screenshot_20240211_115846.jpg

די סאטמאר רב ז"ל איז נישט געווען ביי די ברית פון מהר"א, ער האט דעמאלטס געשנארערט ערגעץ ווי Out of town

די סנדק פון מהר"א איז געווען סטראפקובע רב ר' שלום ז"ל.

[זאקן]

כ'נעם נישט קיין אחריות אויף די קראנטקייט...

די איינציגסטע וועג צו וויסן אויב די מעשה קען אפילו זיין אמת איז דורך פרעגן די רבי גבאי אויב די רבי האט טאקע א קליינע מילה, איינער דא אויף קאווע שטיבל איז גוט מיט די גבאי פישער?

[שמן למאור]

די איינציגסטע וועג צו וויסן אויב די מעשה קען אפילו זיין אמת איז דורך פרעגן די רבי גבאי אויב די רבי האט טאקע א קליינע מילה, איינער דא אויף קאווע שטיבל איז גוט מיט די גבאי פישער?

מען קען דאך נישט וויסן וויאזוי ס'איז דעמאלטס געווען... בבחינת זה הקטן גדול יהיה.

[כרם זית]

הדא דכתיב מילה בסלע משתוקא בתרי - פארדעם קען ער זיך נישט האלטן די מויל...

[[NAMELESS]]

דא גייט געמעקט ווערען אין גרויסען....

[משה רבקש]

הדא דכתיב מילה בסלע משתוקא בתרי - פארדעם קען ער זיך נישט האלטן די מויל...

מילה דשטותא

[יין שרף]

הדא דכתיב מילה בסלע משתוקא בתרי - פארדעם קען ער זיך נישט האלטן די מויל...

די רבי פלעגט דאך וויינען שובבי"ם אז די ברית המעור איז מכוון כנגד די ברית הלשון

[קהל'ס נער]

די רבי פלעגט דאך וויינען שובבי"ם אז די ברית המעור איז מכוון כנגד די ברית הלשון

יעצט פארשטיי איך שוין פארוואס מיין מלמד האט געטייטשט, ראש הגויה = די מויל.

[נאך א שמויגער]

כ'נעם נישט קיין אחריות אויף די קראנטקייט...


Screenshot_20240211_115846.jpg

די סאטמאר רב ז"ל איז נישט געווען ביי די ברית פון מהר"א, ער האט דעמאלטס געשנארערט ערגעץ ווי Out of town

די סנדק פון מהר"א איז געווען סטראפקובע רב ר' מענדל ז"ל.

ביי מהרי"י שליט"א איז ער יא געווען סנדק. ביי ר' ליפא ווייס איך נישט.

[אקטיווע שרייבער]

נאך די ברית מעשה.... וואלט איך אויסגעטייטשט אויף אים 'אשר יצר' ענדערש ווי "אתה יצרת"...

[דער גאלדענער אדלער]

וואס טוט ער מיט צואת ר יהודא החסיד?
וועגן בויען א פריוואטע מרחץ בבית.

ס'הייסט?! ער גייט לאדענען די עשירים וועלכע היטן און מארקעטן זיין ברענד

[ערנסטגערעדט]

אויב דעי מקוה האט דיר אנגערייצט איז א פראבלעם
מילא דו שיקסט אז ער האט אזא מקוה ווי ראבינאוויטש אדער יואלי לאנדא, נו נו קען מען מאכן חרוזים
אבער אזא נארישע בור און טוילעט? ניטאמאל א שוויץ
נעע איך פארגין עס אים מיטן גאנצן הארץ
וואס קאסט עס שוין? א פופציגער?

[מונטסורי]

אוודאי אזוי, נאר א פופציגער פאר די מקוה, א פופציגער פאר וואקאציע, נאך א פופציגער פאר שטריימלעך און פעלצען, פופציגערס יעדעס אייניקעל חתונה צו מאכן, ב״ה לא קלמן ישראל, אונזער גרויסער באשעפער איז דאך א זן את הכל מקרני ראמים עד ביצי כנים און אז ער שיט אריין איינעם אביסעלע הצלחה איז דאך נישט שייך זיך מתמרמר צו זיין, איז טאקע דא צייט קעיר צו נעמען פון די וויכטיגע פראבלעמען, די ווייץ, די שייטלעך, א שיינע מחלוקה׳לע אין בני ברק, א רוק אריין צוריק דעם חשוב׳ן ברודער, עס בלייבט נאך איבער אפילו אביסל צייט צו שלאגן זיך מיט פיערלס וויאזוי עס איז די בעסטע מהלך צו האלטען די קינדער האלבע אנאלפעבעטען אזויווי אונזערע רבי׳ס האבן אלעמאל געוואלט, ווייל פרנסה איז דאך דא בריווח, האמער ס׳פעלט נישט קיין זילבער שטיקער ביים סדר טיש און אז ס׳פעלט א שול נאך מיין נאמען איז תיכף דא א נדבן און פאר סעקשאן אכט שטעלט מען אויך צו א אפיס מיט הילף, איז ציוואס ברויך מען דען די שפת המדינה?

איך פארגין אין עס אים מיטן גאנצען הארץ אבער אזא מין געפירעכץ מאכט א פיינע ״אתה יצרת״ וואס גלוסט זיך שווער ארויסצולאזן