רעדן מיט די ווייב??? - און איבער די מצב אידישקייט בעפאר די מלחמה

[שמעקעדיג]

הייסט דו ביסט שוין אויכעט אין די קליקע פון מענטשן וואס האבן סתם פיינט ר' בערל און זוכן אים צו בארעדן? סתם אומפארגינערס

[yesiknow]

איז דא אזא קליקע דא אין שטיבעל ?

דאס טאר נישט זיין דאס איז דאך שנאת חינם בתפארתה, איך האב געמיינט די קאווע (טיי..) טרינקערס זענען "העכער" פון דאס .

[שמן למאור]

די וואך אין די ענגלישע ווערסיע פונעם גליון תורת אביגדור פון הרב אביגדור מיללער ע"ה איז געווען אן אינטערסאנטע שו"ת ביים סוף פונעם גליון וואס איז ווערט אן אשכול פאר זיך.

איך ברענג דא אראפ א קאפי דערפון, ליינסט עס דורך און לאמיר הערן א מיינונג.


Screenshot_20240303_234713.jpg

א וואוילער איד וואס האט געמיינט גוטס, אבער גערעדט אסאך שטותים.

ווי למשל אז די האלאקאוסט איז געוועהן א גוטע זאך, כדי אפצושטעלן אסימילאציע.
(זאגט אן אמעריקאנער בוי וואס האט מכל הבא ליד בשעת אונזערע זיידעס ווערן פארברענט)

נישט נאר ער האט אזוי געזאגט, נאך אסאך גדולים ווי הרב ראזענבלום האבן געזאגט אז היטלער ימ"ש האט געראטעוועט די ליטא.

אזוי אויך ווער ס'ווייסט די מצב פון אידישקייט אין אייראפע פאר די מלחמה האט נישט קיין קשיות פארוואס ס'איז געקומען....

און נאכן מלחמה איז טאקע רוב כלל ישראל פרום געווארן. היינט איז כמעט נישטא קיין פרייע אידן אויפן וועלט.

[yesiknow]

עס איז דא פרייע אבער די פוינט איז אז די פרומע זענען גאר שטארק און גאר אסאך, עס וואקסט און בליהט למעלה מן המשוער.

אידישקייט איז געגאנגען בארג אראפ ווי אן עוועלאנש מיט גאר א שנעלען טעמפא, כידוע ליודעי היסטוריה

[זאקן]

א דיין האט מיך געזאגט אז בעלזער רבי פלעגט זאגן אז די מלחמה איז געקומען וועגן מ׳האט גענומען בירד קאנטראל.
איך מיין אלע רבי׳ס זאלן מאכן א החלטה צוזאמען פארוואס די מלחמה איז געקומען, ווייל מיין קאפ שווינדלט שוין פון הערן יעדן טאג א אנדערע סיבה פארוואס די מלחמה איז געקומען.

[איך אויך]

זאג די דיין בשמי אז ער רעדט הבלים.

[עמקות התם]

א דיין האט מיך געזאגט אז בעלזער רבי פלעגט זאגן אז די מלחמה איז געקומען וועגן מ׳האט גענומען בירד קאנטראל.
איך מיין אלע רבי׳ס זאלן מאכן א החלטה צוזאמען פארוואס די מלחמה איז געקומען, ווייל מיין קאפ שווינדלט שוין פון הערן יעדן טאג א אנדערע סיבה פארוואס די מלחמה איז געקומען.

סתם געהאקט!
להברת האמת: כידוע האט ער געזאגט עס איז א גזירה מן השמים אונז האבען נישט קיין השגה אין דעם, דעם רשע האט פאר'מסר'ט ביי אלע שבעים שרים, ואין לנו רשות להרהר אחריה.

[cictim]

"צבאות ואילות השדה" רינגס עי בעלל?
נאר יעדער רעדט וואס איז ביי אים וויכטיג, סאטמאר באשולדיגט ציונות, און ר' אביגדור פון יודישקייט.

[שמעקעדיג]

צוריק צום נושא, רבותי.

[שמן למאור]

עס איז דא פרייע אבער די פוינט איז אז די פרומע זענען גאר שטארק און גאר אסאך, עס וואקסט און בליהט למעלה מן המשוער.

אידישקייט איז געגאנגען בארג אראפ ווי אן עוועלאנש מיט גאר א שנעלען טעמפא, כידוע ליודעי היסטוריה

כ'ווייס נישט צו נאך 80 יאר פון בויען אידישקייט נאכן קריג שטייט חרדישע אידישקייט אזוי שטארק ווי עס איז געשטאנען פארן קריג. האסט א מושג וואס האט זיך אפגעטון אין פוילן? ישיבות, חצרות'ן, ס'האט געקנאקט בעסער ווי יעצט.

זאת ועוד, נאכן מלחמה זענען רוב פרומע חברה אינגאנצן אפגעפארן.

[ארכיטקט]

עס איז דא פרייע אבער די פוינט איז אז די פרומע זענען גאר שטארק און גאר אסאך, עס וואקסט און בליהט למעלה מן המשוער.

אידישקייט איז געגאנגען בארג אראפ ווי אן עוועלאנש מיט גאר א שנעלען טעמפא, כידוע ליודעי היסטוריה

כ'ווייס נישט צו נאך 80 יאר פון בויען אידישקייט נאכן קריג שטייט חרדישע אידישקייט אזוי שטארק ווי עס איז געשטאנען פארן קריג. האסט א מושג וואס האט זיך אפגעטון אין פוילן? ישיבות, חצרות'ן, ס'האט געקנאקט בעסער ווי יעצט.

זאת ועוד, נאכן מלחמה זענען רוב פרומע חברה אינגאנצן אפגעפארן.

דא האסטו א קליפ פון מונקאטש... רח"ל, אלע זענען געקומען פון פרומע שטיבער, די ווינט פון השכלה און ציונות איז געווען משוגע שטארק.

[סקעפטיקער]

און נאכן מלחמה איז טאקע רוב כלל ישראל פרום געווארן. היינט איז כמעט נישטא קיין פרייע אידן אויפן וועלט.

די פוינט איז אז די פרומע האבן געמאכט שבת פאר זיך. אזא סארט טיילונג. געב עס צייט און מיר גייען נישט אויסקוקן בעסער ווי פארן קריג

[שפילער]

און נאכן מלחמה איז טאקע רוב כלל ישראל פרום געווארן. היינט איז כמעט נישטא קיין פרייע אידן אויפן וועלט.

די פוינט איז אז די פרומע האבן געמאכט שבת פאר זיך. אזא סארט טיילונג. געב עס צייט און מיר גייען נישט אויסקוקן בעסער ווי פארן קריג

וועט קימען נאכאיינס...

[סקעפטיקער]

נאך א מלחמה? איך האף אז נישט. א טיילונג? מעגליך, אבער נישט אויף אזא שטארקע פארנעם. די טיילונג און אונגארן איז אויך געווען מחמת הכרח צוליב די רעגירונג, אין פוילן איז גארנישט געווען

[שמן למאור]

עס איז דא פרייע אבער די פוינט איז אז די פרומע זענען גאר שטארק און גאר אסאך, עס וואקסט און בליהט למעלה מן המשוער.

אידישקייט איז געגאנגען בארג אראפ ווי אן עוועלאנש מיט גאר א שנעלען טעמפא, כידוע ליודעי היסטוריה

כ'ווייס נישט צו נאך 80 יאר פון בויען אידישקייט נאכן קריג שטייט חרדישע אידישקייט אזוי שטארק ווי עס איז געשטאנען פארן קריג. האסט א מושג וואס האט זיך אפגעטון אין פוילן? ישיבות, חצרות'ן, ס'האט געקנאקט בעסער ווי יעצט.

זאת ועוד, נאכן מלחמה זענען רוב פרומע חברה אינגאנצן אפגעפארן.

דא האסטו א קליפ פון מונקאטש... רח"ל, אלע זענען געקומען פון פרומע שטיבער, די ווינט פון השכלה און ציונות איז געווען משוגע שטארק.

פון וואו ווייסטו אז אלע זענען געקומען פון פרומע שטובער??

[שמן למאור]

און נאכן מלחמה איז טאקע רוב כלל ישראל פרום געווארן. היינט איז כמעט נישטא קיין פרייע אידן אויפן וועלט.

די פוינט איז אז די פרומע האבן געמאכט שבת פאר זיך. אזא סארט טיילונג. געב עס צייט און מיר גייען נישט אויסקוקן בעסער ווי פארן קריג

פארן קריג איז אויך אזוי געווען, אין אונגארן זיכער.

[סקעפטיקער]

פארן קריג איז אויך אזוי געווען, אין אונגארן זיכער.

פאר די קריג איז שוין געווען ערנסטע שפאלטענעס אינעם מויער, די געמישטע חתונות וואס סאטמאר רב האט זיך געשלאגן זענען געווען ביי די ארטאדאקסן

[ברוך שפינוזה]

לויט ווי איך פארשטיי זענען חתונות געוועהן געמישט מאז היתה ישראל לגוי נאר מיט א 2-3 הונדערט יאר צוריק האבן די רבנים באשלאסן זיך צו שלאגן דערמיט און ביז'ן מלחמה האבן זיי קיינמאל נישט באוויזן עס אינגאנצן אויסצוראטן פונעם פרומען ציבור.

[סקעפטיקער]

לויט ווי איך פארשטיי זענען חתונות געוועהן געמישט מאז היתה ישראל לגוי נאר מיט א 2-3 הונדערט יאר צוריק האבן די רבנים באשלאסן זיך צו שלאגן דערמיט און ביז'ן מלחמה האבן זיי קיינמאל נישט באוויזן עס אינגאנצן אויסצוראטן פונעם פרומען ציבור.

מ'רעדט פון יונגען און מוידן טאנצן צוזאמען

[ברוך שפינוזה]

פארשטייט זיך

[סקעפטיקער]

אזוי געווען ביז צוויי דריי הונדערט יאר צוריק? איך קויף עס נישט

[ברוך שפינוזה]

ביז'ן קריג, טראץ די קעגנערשאפט פון די רבנים דורכאויס אלע יארן. די פוינט איז אז דאס איז נישט א טייל פונעם שפאלט וואס איז געשעהן פאר'ן קריג נאר גייט שוין צוריק הונדערטער יארן. ס'דאך דא די באקאנטע ב"ח (400 יאר צוריק) וועגן זאגן שהשמחה במעונו, און אזוי ווייטער אלע ספרים לאורך כל הדורות רעדן זיך אפ דערוועגן.

[עמרם]

ר' יחזקאל לעווינשטיין ז''ל (וואס האט אליינס איבערגעלעבט דעם קריג) האט געזאגט: "ווען משיח וועט קומען וועט מען זעהן אז די קריג איז אויך געווען א טובה"