איז סאטמער א חלק פון כלל ישראל?

[שאלתיאל]

כ'האב לעצטנס געליינט א גליון פון א דריגנדע כנס וואס די עדה החרדית אדער סאטמאר האט אפגעהאלטן בערך א חודש נאך 7 אקטאבער צו מעורר זיין איבער די ניסיון פון ציונות וואס איז גרעסער געווארן צוליב די מלחמה.
איינער פון די רעדעס האט איינער געזאגט דארט אז ערליכע אידן האבן געמישטע געפילן אין ליכט פון די געשעאינשן "פון איין זייט איז דא א שמחה אז די גאווה פון די ציונים האט געפלאצט און יעדער האט געזען זייער שוואכקייט, פון דער אנדערע זייט איז דא א שווערע סכנה אז דאס זאל מעורר זיין "הסתה" (כך במקור) לטובת די ציונים מצד היימישע אידן".
א אנדערע רעדנער האט געברויזט אויף דעם וואס מ'שיקט עסן פאר די מיליטער אדער די וואס שיקן ציצית און תפילין וואס דאס אלעס בייזוויליגע פראוון מצד די ציונים אויסצונוצן די געלעגנהייט אריינצונארן חרדים אין מיליטער.
כ'וייס נישט צו זיי זענען א חלק פון כלל ישראל אבער איך האב מיט אזעלכע חברה, אידן צו גויים, גארנישט.

איך האב אויסגעמישט צוויי באזונדערע כינוסים פון די עדה אין ירושלים און אין בית שמש. פאלגענד איז עטליכע אויסצוגן פון די חוברות ''השקפת התורה אודות מאורעות הזמן'' און ''ההשקפה הטהורה לאורם של גדולי הדורות נבג"מ''. א געמיש פון שנאת ישראל, ליגענס און קאנספיראציעס:

[שאלתיאל]

2

[פונדאַמענטאַל]

יעצט ברענג מיר דער איד'ס הויפט זייטן מיט די נ.י. פאוסט הויפט זייטן כ'וויל זיי קאמפערן.. כ'מיין סיריעסלי??

מה ענין שמיטה אצל הר גריזים?

[מר. קלונימוס]

יעצט ברענג מיר דער איד'ס הויפט זייטן מיט די נ.י. פאוסט הויפט זייטן כ'וויל זיי קאמפערן.. כ'מיין סיריעסלי??

מה ענין שמיטה אצל הר גריזים?

ממש דאס פרעג איך

[דערהויבענע איד]

סאטמאר איז גאנץ ברייט זיך אויסגעדריקט, היינט איז שוין דא סאטמערע ציונים אויכט (למשל בערל על עגלה וואז איז א אהרוני מיט א ציוני) אבער בכלל נישט איעדע סאטמערער איז אזוי גלייכגילטיג.

איך וואלט באטיטעלט דעי גרופע וואס די רעדסט פון, אלץ בשרירות ליבי אלך, ווייל אפילו סאטמער רב (א.ק.א. רביה״ק השני) האט אויכט פארלאזט טרערן ווען ער האט געהערט אז חיילים זענען גע׳הרגט געווארען, די חברה וואס די רעדסט זענען סתם קאלטע באקעס וואס האלטן ביי גארנישט און הענגן זיך אן אין סאטמער׳ער רב.

אקעי כ'רעד נישט פון גאנץ סאטמער, נאר פון דריי פערטל סאטמער.


סאטמער רב'ס טרערן איז סה''כ גוט פאר פראפעגאנדע.

[לולב הגזול]

שטייט אין מדרש אז לעתיד לבוא וועט הקב"ה שיקן א שליח וואס וועט צאמנעמען די ערב רב און וועט זיי פארמיסען אונזער לאנד.

"פוי כותל"

[תרמב]

וואס גייט פאר מיט ענק חברה? עטס זענטס אינגאנצן משוגע געווארן? אזוי פון איין מינוט אויפן צווייטן האט מען דעסיידעד אויסצושליסן א גאנצע ציבור פון כלל ישראל?

ווען מזרחי האט געזאגט אז רוב אומגעקומענע ביים קריג זענען נישט קיין אידן, איז ער געווען א משוגענער און א צודרייטער ווייל ער האט אויסגעשלאסן פרייע אידן פון כלל ישראל, אז מ'וועט קוקן, וועט מען זעהן אז ריזיגע שטיקער פון כלל ישראל, דהיינו די לינקע אין אמעריקא זענען נישט קיין גרויסע שטיצער'ס פון די מדינה, ס'איז דא אסאך לינקע וואס שטעלן זיך צו די שונאים פון כלל ישראל, און פראטעסטירן פאר א סיעס פייער, וועסט זיי אויך אויסשליסן פון כלל ישראל? איז דאך מזרחי יא גערעכט...

ווען זשעיקאבסאן האט אויסגעשלאסן נטורי קרתא פון כלל ישראל האט טורקס געדארפט קומען צו די רעסקיו, יעצט ווען גאנץ סאטמאר איז אויף די באשולדיגונג באנק ווער וועט זיך יעצט אנעמען...??

נאך די אטאקע האב איך געזעהן אסאך סאטמארע אידן מיט פארצערטע פנימער, מ'האט געמאכט א יום תפילה פאר די אידן אין ארץ הקודש, דו ווילסט דווקא אז זיי זאלן זאגן די תפילה פאר די חיילי צה"ל? וואס ווילסטו?

עטס זענטס ערנסט פארפארן מיט די שנאה, טראכטס ענק איבער...

[[NAMELESS]]

איך הייב נישט אן צו פארשטיין די מאוומענט פון פראווענען מארשן לטובת די פארכאפטע, א וודאי דארף יעדע יחיד שפירן די צער פון א צווייטע איד, איך וויל ענק פרעגן אויב וועט חלילה זיין א פראגראם אויף ראדני ה''י און עטליכע וועל פארכאפטע ווערן, האלסטו טאקע אז די פרייע אידן אין דרום אר''י גיבן א דעקל? האבן זיי דען אמאל געטרויערט מיט אונז? האבן זיי אמאל ארויסגעוויזן אחדות ווען אונז האבן זיך גענויטיגט דערין?

[דערהויבענע איד]

איך הייב נישט אן צו פארשטיין די מאוומענט פון פראווענען מארשן לטובת די פארכאפטע, א וודאי דארף יעדע יחיד שפירן די צער פון א צווייטע איד, איך וויל ענק פרעגן אויב וועט חלילה זיין א פראגראם אויף ראדני ה''י און עטליכע וועל פארכאפטע ווערן, האלסטו טאקע אז די פרייע אידן אין דרום אר''י גיבן א דעקל? האבן זיי דען אמאל געטרויערט מיט אונז? האבן זיי אמאל ארויסגעוויזן אחדות ווען אונז האבן זיך גענויטיגט דערין?

הונדרעט פראצענט אז יא!

דענק איך אפאר יאר צוריק ביי די זשערסי סיטי אטאקע, ווען די בלעק היברו'ס האבן גע'הרג'עט אפאר סאטמערע אידן, איז געווען א מארש פון מאדערנע, און נאר אפאר אויפגעקלערטע חסידים זענען אנגעקומען צום ראלי.

חוץ המעשה וואס מ'קען מחלק זיין צווישן א ראלי וואס היימישע אידן זענען נישט געוואוינט דערצו, און ס'איז נישט א זאך וואס מ'טוט, צו פשוט זיין פערזענליך געטראפן און מיטפילן, זען וואס מ'קען טון, דאווענען, אד''ג.

[דערהויבענע איד]

וואס גייט פאר מיט ענק חברה? עטס זענטס אינגאנצן משוגע געווארן? אזוי פון איין מינוט אויפן צווייטן האט מען דעסיידעד אויסצושליסן א גאנצע ציבור פון כלל ישראל?

ווען מזרחי האט געזאגט אז רוב אומגעקומענע ביים קריג זענען נישט קיין אידן, איז ער געווען א משוגענער און א צודרייטער ווייל ער האט אויסגעשלאסן פרייע אידן פון כלל ישראל, אז מ'וועט קוקן, וועט מען זעהן אז ריזיגע שטיקער פון כלל ישראל, דהיינו די לינקע אין אמעריקא זענען נישט קיין גרויסע שטיצער'ס פון די מדינה, ס'איז דא אסאך לינקע וואס שטעלן זיך צו די שונאים פון כלל ישראל, און פראטעסטירן פאר א סיעס פייער, וועסט זיי אויך אויסשליסן פון כלל ישראל? איז דאך מזרחי יא גערעכט...

ווען זשעיקאבסאן האט אויסגעשלאסן נטורי קרתא פון כלל ישראל האט טורקס געדארפט קומען צו די רעסקיו, יעצט ווען גאנץ סאטמאר איז אויף די באשולדיגונג באנק ווער וועט זיך יעצט אנעמען...??

נאך די אטאקע האב איך געזעהן אסאך סאטמארע אידן מיט פארצערטע פנימער, מ'האט געמאכט א יום תפילה פאר די אידן אין ארץ הקודש, דו ווילסט דווקא אז זיי זאלן זאגן די תפילה פאר די חיילי צה"ל? וואס ווילסטו?

עטס זענטס ערנסט פארפארן מיט די שנאה, טראכטס ענק איבער...

קיינער פלאנט נישט אויסצושליסן אידן פון כלל ישראל, סה''כ ברענג איך ארויף די פראגע צו סאטמער זעט זיך נאך אלס א חלק פון כלל ישראל.


יוסף מזרחי האבן אונז אלע געהאקט דא, און ער איז טאקע נישט קיין נארמאלע מענטש. די לינקע זענען טאקע נעבעך ווייט פארקראכן, און אסאך פון זיי מיינען עס נעבעך ערנסט, און האבן טאקע די אידישע מידה פון רחמנות, אבער אין די נישט ריכטיגע פלאץ. ווידער נתורא קרתי, גלייב איך אז אסאך זענען מסכים מיט זשעיקאבסען, און איך גלייב נישט אז דו ווערסט זיך געטראפן, אדער דו שפירסט זיך א חלק פון נטורא קרתי.


אז דו האסט געזען פארצער'טע סאטמערע אידן נאך ש''ת פארענטפרסטו מיין פראגע לטובה, און דאס איז טאקע די דוסקוסיע דא.


לגבי שנאה, ברויך מען טאקע מאכן א חשבון הנפש...

[מילך טראק]

אףף טאפיק

סאיז דא אסאך כלל ישראל'ס און יעדע כלל ישראל שליסט אויס געוויסע מענטש פון "זייער" כלל ישראל

סאטמער האט א אייגענע כלל ישראל פון דעים איז כמעט יעדער אויסגעשלאסן.

כינוס כלל ישראל איז איינער מיט א סמארטפאן אויסגעשלאסן

גור איינער וואס גייט צו ר שאול אלתר

וכו'

[פונדאַמענטאַל]

וואס גייט פאר מיט ענק חברה? עטס זענטס אינגאנצן משוגע געווארן? אזוי פון איין מינוט אויפן צווייטן האט מען דעסיידעד אויסצושליסן א גאנצע ציבור פון כלל ישראל?

די האסט נישט פארשטאנען... די נידון איז נישט אויב מיר שליסן אויס סאטמאר פון כלל ישראל, די נידון איז אויב סאטמאר האט זיך אליין אויסגעשלאסן פון כלל ישראל.

ווען מזרחי האט געזאגט אז רוב אומגעקומענע ביים קריג זענען נישט קיין אידן, איז ער געווען א משוגענער און א צודרייטער ווייל ער האט אויסגעשלאסן פרייע אידן פון כלל ישראל, אז מ'וועט קוקן, וועט מען זעהן אז ריזיגע שטיקער פון כלל ישראל, דהיינו די לינקע אין אמעריקא זענען נישט קיין גרויסע שטיצער'ס פון די מדינה, ס'איז דא אסאך לינקע וואס שטעלן זיך צו די שונאים פון כלל ישראל, און פראטעסטירן פאר א סיעס פייער, וועסט זיי אויך אויסשליסן פון כלל ישראל? איז דאך מזרחי יא גערעכט...
ווען זשעיקאבסאן האט אויסגעשלאסן נטורי קרתא פון כלל ישראל האט טורקס געדארפט קומען צו די רעסקיו, יעצט ווען גאנץ סאטמאר איז אויף די באשולדיגונג באנק ווער וועט זיך יעצט אנעמען...??

מזרחי האט אויסגעשלאסן אידן פון כלל ישראל, צוליב זיין אייגענע מיינונג וואס עס מיינט ישראל. דא איז די נידון איבער א ציבור וועלכע שליסט זיך אויס פון כלל ישראל. און אוודאי זענען די לינקע נכלל אין דעם, אויב די גייסט קעגן כלל ישראל ביסטו נישט קיין חלק דערפון. און די זעלבע איז מיט נ''ק.

נאך די אטאקע האב איך געזעהן אסאך סאטמארע אידן מיט פארצערטע פנימער, מ'האט געמאכט א יום תפילה פאר די אידן אין ארץ הקודש, דו ווילסט דווקא אז זיי זאלן זאגן די תפילה פאר די חיילי צה"ל? וואס ווילסטו?

אין א צייט ווען ביי רוב כלל ישראל איז ניכר שטארקע א השתתפות מיט די צער און ענגשאפט פון די געטראפענע - מער ווי בלויז א "פאר'צער'טע פנים און מער ווי בלויז איין טאג. און אין די קהילה גייט אהן די לעבן ווי גארנישט האט פאסירט. דאן לאזט זיך שפעקעלירן אז די קהילה איז נבדל פון די איבעריגע טייל פון כלל ישראל.

עטס זענטס ערנסט פארפארן מיט די שנאה, טראכטס ענק איבער...

קיין שום שנאה. בלויז ווייטאג.

[berlbalaguleh]

שטייט אין מדרש אז לעתיד לבוא וועט הקב"ה שיקן א שליח וואס וועט צאמנעמען די ערב רב און וועט זיי פארמיסען אונזער לאנד.

"פוי כותל"

א יונגל אין חדר האט אמאל געזאגט אז דער וואס האט געבויעט דעם כותל וועט נישט ארויסגיין פון גהינום. ווייל ער האט מצער געווען דעם רבי'ן.

[עמרם]

שטייט אין מדרש אז לעתיד לבוא וועט הקב"ה שיקן א שליח וואס וועט צאמנעמען די ערב רב און וועט זיי פארמיסען אונזער לאנד.

"פוי כותל"

א יונגל אין חדר האט אמאל געזאגט אז דער וואס האט געבויעט דעם כותל וועט נישט ארויסגיין פון גהינום. ווייל ער האט מצער געווען דעם רבי'ן.

מ'זאגט עס אויף איינער פון די עלטערע סאטמארע חסידים ז''ל מפני כבודו אהן א נאמען
ער האט געזאגט בהאי לישנא "איך ווייס נישט ווער ס'האט געבויט דעם כותל, אבער פון גהינם וועט ער נישט ארויסגיין"

[תרמב]

שטייט אין מדרש אז לעתיד לבוא וועט הקב"ה שיקן א שליח וואס וועט צאמנעמען די ערב רב און וועט זיי פארמיסען אונזער לאנד.

"פוי כותל"

א יונגל אין חדר האט אמאל געזאגט אז דער וואס האט געבויעט דעם כותל וועט נישט ארויסגיין פון גהינום. ווייל ער האט מצער געווען דעם רבי'ן.

מ'זאגט עס אויף איינער פון די עלטערע סאטמארע חסידים ז''ל מפני כבודו אהן א נאמען
ער האט געזאגט בהאי לישנא "איך ווייס נישט ווער ס'האט געבויט דעם כותל, אבער פון גהינם וועט ער נישט ארויסגיין"

און דער וואס האט געשריבן דעם דף היומי גייט אין די זעלבע גיהנום....

אגב א חלק פון די כותל איז געבויעט געווארן דורך הורדוס און א חלק דורך די טערקן, צו גרויסע צדיקים זענען זיי נישט געווען..

[קהל'ס נער]

שטייט אין מדרש אז לעתיד לבוא וועט הקב"ה שיקן א שליח וואס וועט צאמנעמען די ערב רב און וועט זיי פארמיסען אונזער לאנד.

"פוי כותל"

א יונגל אין חדר האט אמאל געזאגט אז דער וואס האט געבויעט דעם כותל וועט נישט ארויסגיין פון גהינום. ווייל ער האט מצער געווען דעם רבי'ן.

מ'זאגט עס אויף איינער פון די עלטערע סאטמארע חסידים ז''ל מפני כבודו אהן א נאמען
ער האט געזאגט בהאי לישנא "איך ווייס נישט ווער ס'האט געבויט דעם כותל, אבער פון גהינם וועט ער נישט ארויסגיין"

און דער וואס האט געשריבען די מורה נבוכים איז א אפיקורוס וואס די רמב״ם שרייבט אז א אפיקורוס אין לו חלק לעולם הבא.

[עמרם]

שטייט אין מדרש אז לעתיד לבוא וועט הקב"ה שיקן א שליח וואס וועט צאמנעמען די ערב רב און וועט זיי פארמיסען אונזער לאנד.

"פוי כותל"

א יונגל אין חדר האט אמאל געזאגט אז דער וואס האט געבויעט דעם כותל וועט נישט ארויסגיין פון גהינום. ווייל ער האט מצער געווען דעם רבי'ן.

מ'זאגט עס אויף איינער פון די עלטערע סאטמארע חסידים ז''ל מפני כבודו אהן א נאמען
ער האט געזאגט בהאי לישנא "איך ווייס נישט ווער ס'האט געבויט דעם כותל, אבער פון גהינם וועט ער נישט ארויסגיין"

און דער וואס האט געשריבן דעם דף היומי גייט אין די זעלבע גיהנום....

אגב א חלק פון די כותל איז געבויעט געווארן דורך הורדוס און א חלק דורך די טערקן, צו גרויסע צדיקים זענען זיי נישט געווען..

שוין גערעדט פון דעם דא אין שטיבל

דערפאר גייט מען נישט אין סאטמאר צום כותל קבר רחל וכו'!

א וואוילער איד אין וויליאמסבורג האט אמאל געזאגט אז דער וואס האט געבויעט דעם "כותל" און קבר רחל וועט נישט ארויסגיין פון גהינם. ווייל ער האט מצער געווען דעם רבי'ן.

געהערט, אז אין סאטמאר טראגט מען נישט מיט די עירוב צוליב דעם (שלמה המלך תיקון עירובין)

(למען האמת, די היינטיגע כותל האט הורדוס געבויעט, און ער וועט לכאורה טאקע נישט ארויס גיין פון גהינם)

יבמות מה ע"ב תוד"ה כיון אז הורדוס האט תשובה געטוהן
(אפי' ווען נישט ווייס צו ער וואלט נישט ארויס פון גיהנם אין פאל עס איז דא אזא מושג "נישט ארויסגיין פון גיהנם")

[מאנרא יונגערמאן]

ווייל צה"ל איז טמא אין סאטמאר. אלע פראקציעס. אהרונים. זאלונים. בני יואל. מענדעליסטן (פיוטשער סאטמאר'ע רבי).

איך בין א סאטמארער אין צהל איז ביז דערווייל נישט טמא ביי מיר

[אבזערווירער]

צה''ל איז טמא אפילו ביי די ציוניסטישע רבנות למשל הרב צבי פסח פרנק זצ''ל

[שמעקעדיג]

וואס פונקטליך דעפינירט צי איינער איז א חלק פון כלל ישראל?
וואו איז דער שו"ע און וואו שטייען די הלכות פאר דעם?
עסקינג פאר עי פרענד...

[[NAMELESS]]

וואס פונקטליך דעפינירט צי איינער איז א חלק פון כלל ישראל?
וואו איז דער שו"ע און וואו שטייען די הלכות פאר דעם?
עסקינג פאר עי פרענד...

א גוטע קשיא, ווער באלאנגט אין די זאך וואס הייסט כלל ישראל.
ס'איז טאקע א נושא וואס איז וויכטיג אריינצוקלערן.

לאמיר אריינבליקן אין די תורה און פרובירן נאכצוקוקן.
בעפאר די בני ישראל האבן באקומען די תורה האט הקב"ה זיי געזאגט

והייתם לי סגלה מכל העמים כי לי כל הארץ
ואתם תהיו לי ממלכת כהנים וגוי קדוש

פון דא זעהט מען די וויכטיקייט פון וועלען זיין א פולשטענדיגע פאלק (עם) מיט א לאנד (עם וגוי קדוש) אינטער א אייגענע ממשלה (מלכות)
קומט אויס אויב א גרופע אידן טוהען מחנך זיין זייערע קומעדיגע דורות אז א די מושגים 'פאלק לאנד' איז נישט אזאך וואס מ'ברויך האבן שטרעבונגען דערפאר, און במשך השנים ווערט עס א לכתחילה'דיגע אנגענומענע זאך אז מיר זיכען נישט בכלל צו זיין א אפגעטיילטע פאלק מיט אייגענע לאנד, נאר מיר זענען צופרידענע ערליכע אידן, טאקע מקיים מצוות אבער מיר זענען צופרידענע איינוואוינער און אויסגעמישט בין האומות.

איז מעגליך צו זאגן אז דאס איז חלילה אויפן שוועל פון נישט זיין א חלק פון כלל (עם) ישראל..

[berlbalaguleh]

ווייל צה"ל איז טמא אין סאטמאר. אלע פראקציעס. אהרונים. זאלונים. בני יואל. מענדעליסטן (פיוטשער סאטמאר'ע רבי).

איך בין א סאטמארער אין צהל איז ביז דערווייל נישט טמא ביי מיר

דו דארפסט גיין אין מקוה פאר דו געסט א קוויטל פאר'ן רבי'ן. נאר דו זאלסט נישט קוקן אויף פיקטשערס וואו ערליכע אידישע סאלדאטן דאווענען מיט מנין און לערנען שיעורי תורה ווייל דו קענסט (ח"ו) קומען מהרהר צו זיין בשבח הציונים. אזוי האבן געפסק'נט 2 גרויסע פוסקים. הרב ש.ב. מרגליות און הרב ישראל מ. סופר זצ"ל.

[שמעקעדיג]

לאמיר אריינבליקן אין די תורה און פרובירן נאכצוקוקן.
בעפאר די בני ישראל האבן באקומען די תורה האט הקב"ה זיי געזאגט

והייתם לי סגלה מכל העמים כי לי כל הארץ
ואתם תהיו לי ממלכת כהנים וגוי קדוש

פון דא זעהט מען די וויכטיקייט פון וועלען זיין א פולשטענדיגע פאלק (עם) מיט א לאנד (עם וגוי קדוש) אינטער א אייגענע ממשלה (מלכות)
קומט אויס אויב א גרופע אידן טוהען מחנך זיין זייערע קומעדיגע דורות אז א די מושגים 'פאלק לאנד' איז נישט אזאך וואס מ'ברויך האבן שטרעבונגען דערפאר, און במשך השנים ווערט עס א לכתחילה'דיגע אנגענומענע זאך אז מיר זיכען נישט בכלל צו זיין א אפגעטיילטע פאלק מיט אייגענע לאנד, נאר מיר זענען צופרידענע ערליכע אידן, טאקע מקיים מצוות אבער מיר זענען צופרידענע איינוואוינער און אויסגעמישט בין האומות.

איז מעגליך צו זאגן אז דאס איז חלילה אויפן שוועל פון נישט זיין א חלק פון כלל (עם) ישראל..

ווי פונקטליך זעהסטו דא א רמז פאר א אייגענע ממשלה?
ווילסט מיר זאגן אז ווען אידן זענען פארטריבן געווארן פון א"י אין גלות זענען זיי געווארן אויס כלל ישראל?

און פארוואס האסטו אויסגעלאזט "גוי קדוש"? אפשר האט "כלל ישראל" צו טון מיט וויפיל מען פירט זיך אויף מיט קדושה?

חוץ פון דעם פסוק האסטו נישט נאך עפעס מקורות?