ובא השמש, וזרח השמש: גאב"ד העדה החרדית

[לאכעדיג]

די וואס האלטן נישט רבי משה שטערנבוך פאר רב פארוואס נעמען זיי נישט אויף א צווייטן פאר רב?

וויל עס קיינער נישט נעמען ווייל קיינער וויל זיך נישט טשעפען מיט רבי משה אדער איז די עדה אזוי צוריסן אין זיי קענען זיך נישט צאמשטעלן און באשליסן וועמען אויפצונעמען.

גיי ווייס...

[חב''ד הויזן]

נישט פונקט אזוי. געוויסע דארפן דארט א רב כדי אים צו קענען אנפייפן און אים אויסרודפן די יארן אזוי ווי דושינסקיא קהילה האט געטוהן מיט די גאב"ד רבי יצחק טובי' אז זייער אייגענע רב האבן זיי פשוט און פראסט געפיפן אויף אים מיט גרויסע שופרות. און זיי קומען נאך שרייען קעגן די קנאים כאילו אז זיי זענען קעגן די עדה. יענס געלעכטער.

די קנאים האבן דאך געטון פיל ערגערס מיט זייער אייגענע ראב"ד.

[סקעפטיקער]

זיי האבן אים קיינמאל נישט מכתיר געווען אלס ראב"ד, ער האט זיך אליינס מכתיר געווען כידוע

[חב''ד הויזן]

פארקערט, אויב זיי וואלטן אים יא מכתיר געווען דאן קענען זיי דאך צוריקציען פון די הכתרה, משא"כ יעצט...

[אינטערסאנטער]

די קנאים האבן דאך געטון פיל ערגערס מיט זייער אייגענע ראב"ד.

אנטשולדיגט מיר. די קנאים האבן געפאלגט די פסק פון די גאב"ד מיט די בית דין, (נישט אויף יעדע זאך פון א פריוואטע משוגענע קנאי איז די אחריות אויפ'ן כלל) און דער ראב"ד איז געגאנגען אנטקעגן בית דין.

און דושינסקיא האט ברבים און אפיציעל גענומען א שטעלונג אנטקעגן זייער אייגענע רב דער גאב"ד זצ"ל און אים געצאפט דאס בלוט אויף א זאך וואס ער האט געבלוטיגט. זיי האבן אים פשוט געוואלט אימפיטשן, אנשטאט זיך צו מבטל זיין.

[נאך א שמויגער]

דער בית דין פון די עדה"ח האט מאז ומקדם געהערט צו די ראב"ד.
דער גאב"ד האט נאר צוגעלייגט גא"מ.

[אינטערסאנטער]

געהערט? צו וועם? דער רב איז דער רב, און בפרט אז דא האט דער בית דין אליינס אזוי געשריבן. און טאמער דושינסקיא האלט נישט זאלן זיי זיך שטעלן אין די זייט נישט נעמען א זייט בשעת זייער אייגענע רב האט געבלוטיגט און מען האט אים געמאכט ללעג ולקלס און זיי האבן זיך צוגעשטעלט צו די אימפיטשמענט קעגן זייער אייגענע רב.

רחמנא ליצלן. און זיי זענען נאך פארנומען מיט די כבוד העדה.... בושה וחרפה

[נאך א שמויגער]

בי"ד אן דעם ראב"ד איז אשר יצר פאפיר.

[עמרם]

קען זיין

אבער איך מיין מ'קען פארשטיין די צד פון די קנאים, אז זיי ווילן נישט ר' משה פאר זייער רב, אפגעזעהן זיין גרויסקייט אין תורה
זיי טענה'ן אז ער שטימט נישט ממש מיט די פאלאסיס פון די עדה

איין משל, אז ער ברענגט פסקים פון הרב קוק ז''ל אין זיינע ספרים
(עי' ח''ה (וואס ער האט ארויסגעגעבן שוין אלץ ראב''ד) סי' רנט)

וואס ס'איז אינטערסאנט אז פונקט די תשובה האט מען איבערגעטייטשט אין א אידישע גליון און פארשפרייט אין אלע סאטמארע מהר''א בתי מדרשים זומער תשפ''ב

[סוף טוב הכל טוב]

וואס איז די לעגימיטאציע פון די עדה'ס בית דין?
איז פאראן בחירות פון אלע ירושלימער אידן?
זאלן זיי זיך רופן בית דין של קהל עדה החרדית, און אויפהערן זיך איינגעבן אלס ירושלמער בית דין!

[עמרם]

זיי רופן זיך טאקע בית דין צדק שע''י העדה החרדית

[סקעפטיקער]

דער בית דין פון די עדה"ח האט מאז ומקדם געהערט צו די ראב"ד.
דער גאב"ד האט נאר צוגעלייגט גא"מ.

אבי גערעדט (אפגערעדט פון א זעלבסט-געקרוינטע ראב"ד)

[פון אונזערע]

דער בית דין פון די עדה"ח האט מאז ומקדם געהערט צו די ראב"ד.
דער גאב"ד האט נאר צוגעלייגט גא"מ.

איך ווייס נישט פאר וועם ס'האט באלאנגט אמאל.
אבער וואס יא, ווען ער לעבט ווען גוט מיט די קנאים וואלט ער געהאט גרויסע טשאנס'ן צו זיין איינע פין די סוקסעספולע'סטע גאב''ד'ס אין די היסטאריע פון די עדה!

אבל עכשיו לצערינו הרב לא זכינו...

[נחום הסופר]

איך ווייס נישט פאר וועם ס'האט באלאנגט אמאל.
אבער וואס יא ווען ער לעבט ווען גוט מיט די קנאים וואלט ער געהאט גרויסע טשאנס'ן צו זיין איינע פין די סוקסעספולע'סטע גאב''ד'ס אין די היסטאריע פין די עדה!

אבל עכשיו לצערינו הרב לא זכינו...

אויב האט געמיינט "לעבן גוט מיט די קנאים" צו גיין מיט'ן שקר, איז אשרי הדור שאלו גדוליו!

[רעבמאטעס]

איך ווייס נישט פאר וועם ס'האט באלאנגט אמאל.
אבער וואס יא ווען ער לעבט ווען גוט מיט די קנאים וואלט ער געהאט גרויסע טשאנס'ן צו זיין איינע פין די סוקסעספולע'סטע גאב''ד'ס אין די היסטאריע פין די עדה!

אבל עכשיו לצערינו הרב לא זכינו...

רעד דיך איין...

[פון אונזערע]

אויב האט געמיינט "לעבן גוט מיט די קנאים" צו גיין מיט'ן שקר, איז אשרי הדור שאלו גדוליו!

כ'האב נישט גענומען קיין שום צד...
כ'האב בלויז געזאגט א פאקט...

[[NAMELESS]]

איך ווייס נישט פאר וועם ס'האט געבלאנגט אמאל.
אבער וואס יא ווען ער לעבט ווען גוט מיט די קנאים וואלט ער געהאט גרויסע טשאנס'ן צו זיין איינע פין די סוקסעספולע'סטע גאב''ד'ס אין די היסטאריע פין די עדה!

אבל עכשיו לצערינו הרב לא זכינו...

אויב דו רעדסט פון היסטאריע, וויפיל און וויאזוי מען וועט רעדן פון עדה"ח ורבניהם אין שפעטערע יאהרן איז א גרויסע ספק..

היסטאריע געדענקט ענדערש תלמידי חכמים מחברי ספרי שו"ת און זייערע אויפטוען בעולם התורה.

[פון אונזערע]

איך רעד פון יעצט כהיום יום.
וואס ס'וועט זיין אינטערסירט מיך נישט, און כמדומה לי פאר הגאון פוסק הדור אויכעט נישט...

[סביב העולם]

איך ווייס נישט פאר וועם ס'האט געבלאנגט אמאל.
אבער וואס יא ווען ער לעבט ווען גוט מיט די קנאים וואלט ער געהאט גרויסע טשאנס'ן צו זיין איינע פין די סוקסעספולע'סטע גאב''ד'ס אין די היסטאריע פין די עדה!

אבל עכשיו לצערינו הרב לא זכינו...

אויב דו רעדסט פון היסטאריע, וויפיל און וויאזוי מען וועט רעדן פון עדה"ח ורבניהם אין שפעטערע יאהרן איז א גרויסע ספק..

היסטאריע געדענקט ענדערש תלמידי חכמים מחברי ספרי שו"ת און זייערע אויפטוען בעולם התורה.

ר' יצחק לעבאוויטש האט געזאגט אמאל דעם געדאנק ווען איינער - א גרויסער פירער ביי איינס פון די היימישע קרייזן, וועלכער האט געהאט אסאך וועלכע האבן געקוועסטשנט זיין צדקות - איז אוועק, און מ'האט זיך גע'טענה'ט צו למעשה וועט ער בלייבן פארהייליגט, אפילו דארט וואו ער איז געווען פארהייליגט בחייו. רי"ל האט דאן געזאגט, אז אין רוב פעלער האט כלל ישראל נישט געדענקט פאר צו לאנג קיינעם, אויסער אויב ער האט באמת אויפגעטוהן למען ה' ותורתו, א דוגמא ווי ער האט גע'פסק'נט שאלות און געשריבן תשובות, אדער סתם איבערגעלאזט הוראות וועלכע זענען באמת געווען לשם שמים'דיג. טיים וויל טעלל...

[אינטערסאנטער]

איך ווייס נישט פאר וועם ס'האט געבלאנגט אמאל.
אבער וואס יא ווען ער לעבט ווען גוט מיט די קנאים וואלט ער געהאט גרויסע טשאנס'ן צו זיין איינע פין די סוקסעספולע'סטע גאב''ד'ס אין די היסטאריע פין די עדה!

אבל עכשיו לצערינו הרב לא זכינו...

אויב דו רעדסט פון היסטאריע, וויפיל און וויאזוי מען וועט רעדן פון עדה"ח ורבניהם אין שפעטערע יאהרן איז א גרויסע ספק..

היסטאריע געדענקט ענדערש תלמידי חכמים מחברי ספרי שו"ת און זייערע אויפטוען בעולם התורה.

היסטאריע לערנט אסאך אפ פאלש היסטאריע. דהיינו מען לערנט אפ ווי גרויס גדולי ישראל זענען געווען פאררעכנט לויט וויפיל זיי האבן געשריבן. דאס איז אסאך מאל נישט ריכטיג. עס איז געווען כמה גדולי ישראל וואס בשעתם זענען זיי געווען פאררעכנט ווי די גרעסטע פון די גרעסטע און געשאקלט א וועלט, אבער וויבאלד זיי האבן נישט געשריבן ווייסט מען נישט היינט צופיל צו זאגן פון זיי, דהיינו מען ווייסט עפעס דא דארט פון זיי אבער מען קען עס נישט דערטאפן. (א דוגמא, ר' אבישל פראנקפורטער, רבי יעקב פאלאק, רבי העשיל פון קראקא, רבי אברהם שמעון פון פראג זיידע פון שבות יעקב און נאך און נאך).

וועגן דעם די מציאות פון ר' משה שטערנבוך איז אז ער האט אסאך געשריבן, אבער יעדער ווייסט אז פאר א סיבה האט מען אים נישט אויפגענומען פאר רב נאר מען האט אויפגענומען דוקא זיין יוגנט חבר הגאון האדיר רבי יצחק טובי' ווייס זצ"ל וואס איז געווען פקיע שמי' פאר א פוסק גדול און א קלארע מורה הוראה וואס האט אויפגעשטעלט פילע תלמידים און מורי צדק בישראל.

מען וואלט טאקע געדארפט מער ארבעטן ארויסצוגעבן זיינע כתבים וואס ער האט גראדע יא אסאך געשריבן, נאר פאר זיך, און מען דארף עס באארבעטן

[חב''ד הויזן]

איך ווייס נישט פאר וועם ס'האט געבלאנגט אמאל.
אבער וואס יא ווען ער לעבט ווען גוט מיט די קנאים וואלט ער געהאט גרויסע טשאנס'ן צו זיין איינע פין די סוקסעספולע'סטע גאב''ד'ס אין די היסטאריע פין די עדה!

אבל עכשיו לצערינו הרב לא זכינו...

אויב דו רעדסט פון היסטאריע, וויפיל און וויאזוי מען וועט רעדן פון עדה"ח ורבניהם אין שפעטערע יאהרן איז א גרויסע ספק..

היסטאריע געדענקט ענדערש תלמידי חכמים מחברי ספרי שו"ת און זייערע אויפטוען בעולם התורה.

היסטאריע לערנט אסאך אפ פאלש היסטאריע. דהיינו מען לערנט אפ ווי גרויס גדולי ישראל זענען געווען פאררעכנט לויט וויפיל זיי האבן געשריבן. דאס איז אסאך מאל נישט ריכטיג. עס איז געווען כמה גדולי ישראל וואס בשעתם זענען זיי געווען פאררעכנט ווי די גרעסטע פון די גרעסטע און געשאקלט א וועלט, אבער וויבאלד זיי האבן נישט געשריבן ווייסט מען נישט היינט צופיל צו זאגן פון זיי, דהיינו מען ווייסט עפעס דא דארט פון זיי אבער מען קען עס נישט דערטאפן. (א דוגמא, ר' אבישל פראנקפורטער, רבי יעקב פאלאק, רבי העשיל פון קראקא, רבי אברהם שמעון פון פראג זיידע פון שבות יעקב און נאך און נאך).

וועגן דעם די מציאות פון ר' משה שטערנבוך איז אז ער האט אסאך געשריבן, אבער יעדער ווייסט אז פאר א סיבה האט מען אים נישט אויפגענומען פאר רב נאר מען האט אויפגענומען דוקא זיין יוגנט חבר הגאון האדיר רבי יצחק טובי' ווייס זצ"ל וואס איז געווען פקיע שמי' פאר א פוסק גדול און א קלארע מורה הוראה וואס האט אויפגעשטעלט פילע תלמידים און מורי צדק בישראל.

מען וואלט טאקע געדארפט מער ארבעטן ארויסצוגעבן זיינע כתבים וואס ער האט גראדע יא אסאך געשריבן, נאר פאר זיך, און מען דארף עס באארבעטן

נישט קיין חילוק וואס די סיבה איז, unfortunately וועט ר' משה פארבלייבן גרעסער אין היסטאריע ווי ר' יצחק טובי'. גיב א קוק ווער ס'איז געבליבן מער פארהייליגט, די מנחת יצחק אדער הרב בענגיס ז"ל...

[מן הסתם]

דער בית דין פון די עדה"ח האט מאז ומקדם געהערט צו די ראב"ד.
דער גאב"ד האט נאר צוגעלייגט גא"מ.

אבי גערעדט (אפגערעדט פון א זעלבסט-געקרוינטע ראב"ד)

למעשה איז געווען וואלן אינערהאלב די הנהלת העדה און הגאון ר' משה האט געהאט רוב וואס האבן געשטימט ער זאל ווערן רב, למעשה האט אפרים שטערן מאניפולירט אז מ'זאל עס נישט אנאונסן אפיציעל נאר מ'זאל ווארטן א יאר בלא בלא.. אבער דאס טוישט נישט די מציאות אז רוב הנהלה האט עם ערוועלט..


ירושלים דארף א רב.. און ירושלים האט א רב... פלאצן זאלן אלע סיקריקים.. נאך הגאון ר' משה שליט"א גייט קיינעם נישט אנגיין ווער ס'גייט זיין רב אדער ראב"ד אדער חבר הבד"ץ וכו' די סיקריקים, האבן טאטאל אוועקגעלייגט די גאנצע פירמע אין די היסטאריע ביכער, נאר ווילאנג ס'נאך דא דארט הגאון ר' משה שליט"א די יעצטיגע ירושלימ'ע רב האבן זיי נאך עפעס א שטיקל נאמען צוליב'ן רב וואס גדול מרבן שמו..

[סבא דבהתא]

למעשה איז געווען וואלן אינערהאלב די הנהלת העדה און הגאון ר' משה האט געהאט רוב וואס האבן געשטימט ער זאל ווערן רב, למעשה האט אפרים שטערן מאניפולירט אז מ'זאל עס נישט אנאונסן אפיציעל נאר מ'זאל ווארטן א יאר בלא בלא.. אבער דאס טוישט נישט די מציאות אז רוב הנהלה האט עם ערוועלט..


ירושלים דארף א רב.. און ירושלים האט א רב... פלאצן זאלן אלע סיקריקים.. נאך הגאון ר' משה שליט"א גייט קיינעם נישט אנגיין ווער ס'גייט זיין רב אדער ראב"ד אדער חבר הבד"ץ וכו', די סיקריקים האבן טאטאל אוועקגעלייגט די גאנצע פירמע אין די היסטאריע ביכער, נאר ווילאנג ס'נאך דא דארט הגאון ר' משה שליט"א די יעצטיגע ירושלימ'ע רב האבן זיי נאך עפעס א שטיקל נאמען צוליב'ן רב וואס גדול מרבן שמו..

איר זענט אויף פעיראל פון ’דער בלאט’?