מיינע זיכרונות פון סיגעט!

[מענדל]

א גוטען ערב שבת ר בערל זייער אינטרסנט דיינע זכרונת
אויב מען מעג פרעגען וואס פשט אז א קאשוי תלמוד זאל זיין א חסיד פון דער היילגער פון קרית יואל ?

[צוויי]

צום קעפל, נישטא קיין סיגעט, נאר סיגוט אדער סיגעיט,
ווען מ'רעדט קען מען אפשר נוצן אן ע', אבער ביים שרייבן קען מען סתם ווערן צומישט צווישן סיגעיט

[berlbalaguleh]

אויב מ'האט גוטע בריללן (גלעזער) זעהט מען ווען ס'איז דא א יו"ד און ווען נישט.

[berlbalaguleh]

א גוטען ערב שבת ר בערל זייער אינטרסנט דיינע זכרונת
אויב מען מעג פרעגען וואס פשט אז א קאשוי תלמוד זאל זיין א חסיד פון דער היילגער פון קרית יואל ?

און אז איך בין אויך א ציוני פרעגסט דו נישט קיין קשיא?

דער תירוץ איז הא לחוד והא לחוד. איך בין טאקע א תלמיד פון קאשוי. נאר אין די זעלבע צייט קען איך אפפרישיעטן וואס ר' אהרן האט אויפגעטון פאר אידישקייט.

[טינט פען]

יא: זיכער. ער האט אויך אין יענע צייט געהאט א פארם אין אפסטעיט ניו יארק. דארט האט ער באהאלטן יאסעלע שוכמאכער. מ'פלעגט איהם ברענגען זומער צו די קאשוי'ער ישיבה קעמפ. (מיט א יאר פריער ווי איך בין דארט געווען. א יעדער אין קעמפ האט איהם געקענט אלס "יאנקל פרענקל".

אפשר קענסטו עפענען א אשכול מיט פרעזענליכע היסטערי פון פרשת יאסעלע? איך האב שוין אסאך געליינט און געהערט דערוועגן אבער אינטערסאנט צו הערן פון די וויליאמסבורגע קיק ווינקל און מעגליך אינטערסאנטע קרישקעלעך.

אגב געדענק איך אז מ'האט עם געטראפן ביי הרב גערטנער אינדערהיים אין וויליאמסבורג נישט קיין פארם.

ער איז געווען א שטיק צייט אין אפסטעיט, ביים טרעפן איז ער געווען ביי משפחת גערטנער אינדערהיים.

[טינט פען]

רבי בערל מיר ליינען מיט דארשט

[berlbalaguleh]

לידיעת הקוראים והמגיבים: אין זומער פון תשכ"ג איז יאסעלע/יאנקל פרענקל געווען אויף דעם מילך פארם פון ר' זיינוויל גערטנער. נאר א גאנץ יאר האט ער געוואוינט צוזאמען מיט די גערטנער משפחה אויף פען סטריעט אין וויליאמסבורג. דארט האט איהם די עף. בי. איי. געטראפן.

די השתלשלות פון וויאזוי די אגענטן פון "מוסד" זענען דערגאנגען אויף די שפורן פון דעם קינד יאסעלע שוכמאכער איז אזוי: די מוסד אגענטן האבן איהם געזוכט איבער די גאנצע וועלט (ממש), אין א יעדן ישוב וואו ס'זענען דא חרד'ישע אידן. אנגעהויבן פון לאנדאן, פאריז און שווייץ, און אפילו אין סאוטה אמעריקע ווי ארגענטינע און אורוגוויי. א איד וואס האט געוואוינט אין די שטאט מאנטעווידעא, אורוגוויי, האט פארציילט אז די לאקאלע פאליציי זענען געקומען איין טאג צו זיין הויז מיט א "סוירטש וואראנט" און זיי האבן אודרכגענישטערט די גאנצע הויז, ווייל ער האט אמאל געוואוינט אין קוממיות אין ארץ ישראל, די שטאט וואו דער זיידע פון יאסעלע האט געוואוינט. נאר וואו זיי זענען אנגעקומען האבן זיי אויסגעפונען אז יאסעלע איז טאקע דארט געווען נאר ער איז געגאנגען ערגץ אנדערש.

די פיהרערס פון "מוסד" האבן איינגעזעהן אז זיי טאפן א וואנט. יאסעלע מיט זיין ערציערין די גיורת רות בן-דויד זענען אייביג מיט א טריט ווייטער פון זיי. האבן זיי זיך דערטראכט צו אן עצה. זיי האבן גענימען אן אגענט וואס איז אמאל געווען א ישיבה בחור, זיי האבן איהם געשיקט צו עטליכע אידישע ישובים ער זאל זיך ארומדרייען און אויסגעפינען וואו יאסעלע באהאלט זיך אויס. ער האט זיך געלאזט וואקסן א בארד און פיאות און אנגעטון דעם חסיד'ישן לבוש. זיין ערשטע סטאנציע איז געווען אין וויליאמסבורג, ער האט זיך ארומגעדרייט אין די מקוואות און בתי מדרשים, ער האט פרובירט צו באקומען אינפארמאציע איבער יאסעלע.

ער האט נישט געדארפט שווער ארבעטן, ווייל אין וויליאמסבורג האט א יעדער געוויסט פון דעם סוד. ער האט באקומען די אלע פונקטליכע פרטים און די אדרעס פון ר' זיינוויל גערטנער. די מוסד האט גענומען נאך עטליכע אגענטן אז זיי זאלן האלטן אן אויג אויף די הויז, זיי האבן געזעהן ווען יאסעלע גייט אין חדר און ווען ער קומט אהיים. די מוסד אגענטן האבן איהם געוואלט כאפן און גלייך טראגן צו די איזראעלי קאנסולאט אין מאנהעטן, וואו זיין מאמע האט געווארט, נאר זיי האבן דאס נישט געקענט אדורכפיהרן ווייל זיי זענען אגענטן פון א פרעמד לאנד. האבן זיי זיך פארבונדן מיט די עף. בי איי. און צוזאמען האבן זיי גענימען יאסעלע צו די איזראעלי עמבאסי. מ'האט נישט ארעסטירט ר' זיינוויל גערטנער אדער איינעם פון זיין משפחה, נאר די דזשאסטיס דעפארטמענט האט אויפגעמאכט א קעיס אקעגן איהם. מ'האט איהם אנגעקלאגט אויף פארשידענע פעדעראלע טשארדזשעס, און ס'האט איהם געדראעט עטליכע יאר תפיסה. ק"ק סאטמאר האט גלייך געדינגען לאיערס. די מזל איז אז דאמאלס איז געווען א יאר פון עלעקשנס, פרעזידענט קענעדי איז געלאפן פאר פרעזידענט, זיין ברודער ראבערט קענעדי איז געווען דער אטוירני דזשענעראל. האבן די שתדלנים גע'פועל'ט ביי איהם אז מ'זאל פארמאכן די קעיס.

[berlbalaguleh]

כמו שאמרתי: יאסעלע/יאנקל פרענקל איז געווען נאר אין די זומער חדשים פון יאר תשכ"ג אויף דעם מילך פארם פון ר' זיינוויל גערטנער. ווייל ער און זיין משפחה האבן אויך געוויילט דארט איבער'ן זומער. א גאנץ יאר האט ער געוואוינט מיט די גערטנער פעמילי אויף פען סטריעט אין וויליאמסבורג. דארט האבן איהם די אגענטן פון "מוסד" און די עף. בי. איי. געטראפן.