הערסטו צו גוי'אישע מוזיק? אנקעטע

[היום]

מיין פוינט איז.
בקיצור…
אז קיינער קען נישט היינט אנווייזן וואס איז דאס פינקלעך א יודישע ניגון אדער א יודישע סטייל מיוזיק.
עס איז נישטא אזא בריה היינט.
אפשר אמאל בזמן שירת הלווים בבית המקדש…

יעצט, קום מיר נישט אויסמישן אין צוזאמען שטעלן צו דער אמאליגער דביקות ניגונים סטייל, ווייל עס איז דא אזוינע גוי׳שע ממש בדומה.
די איידעלע חסידישע לעבעדיג (המכונה ערשטע טאנץ) איז אויך דא צו בייקומען אין די וועלט אינדרויסן פון אונז.
מארטשן, חסידיש? גיי הער אביסל אלטע מיליטערישע פאראדעס… וועסט זיך פילן היימיש, ממש ווי ביי הודו יו״ט ביי הלל…
און אודאי נישט חזנות, וואס דאס איז וואס מען זינגט אין די קלויסטערס, ביי זייערע צערעמניעס וכדו, לרחצה… (אדרבה פון וועמען האבן עס אונזערע פרומע גענימען???…)
די רשומה איז נאך לאנג,
דביקות (פאלקס לידער) ווי סול או קוקוש…
אופארא סטייל ווי די לאנגע מודזישע מערכות…
דשעז און האורא - ניגוני מירון.
אלטע ירושלימ׳ע קאדאטשקעס - בדואינער און צוגיינער מקור..

בסך הכל זענען אונז דא געווארן צוגעוואונט שטארק צו די פאר סטיילס פון בייוויסטע ניגונים וואס זענען פארשפרייט און געזונגען געווארן ביי אונזערע קרייזן פארן קריג און נאכן קריג, און מיט די צייט האט די אלטע דור מחליט געווען אז אט דאס אבער נאר דאס איז יודיש, הייליג, איידל און חסידיש…
ס׳האט א נאמען אויף ענגליש - נאסטאלגיש…

עס איז פשוט אז עס איז א נייע ערפינדונג דעם מושג יודישע ניגונים, אזוי ווי די ברענגסט ארויס,
וואס יא, ניגונים וואס צדיקים האבען פארפאסט אדער נאך געזינגען, אפילו פארפאסט דורך נישט יודען איז געווארען פארהייליגט ביי חסידים/בני ליטא,

אמת, אז סאיז דא ביי אונז (אסאך) הייליגע ניגונים פון הייליגע מקורות ומחברים, אדער ניגונים וואס האבן באקומען א נשמה פון עס זינגען בקדושה והתעלות, ביי צדיקים וחסידים.
אזוי אויך פארקערט, זענען דא ניגונים וואס זענען געווארן מחובר דורך נידריגע פארשוינען פאר געמיינע צוועקן מיט מאוסע ווערטער.

נאר דער אנקעטע דא איז נישט געווען וועגן דעם - לפי הבנתי.

בפרט נאך וואס דער פותח האשכול האט זיך צולאזט מיט׳ן שרייבן אויף אפאר זינגערס אז זיי זינגען גוי׳איש…

אויף דעם האב איך געוואלט וויסן צו ער אדער איינער קען מיר מגדיר זיין וואס ס׳איז יודיש? אדער גוי׳איש?
נישט ברענגען א ניגון און זאגן אז דאס איז עס, נאר אנווייזן וואס מאכט א ניגון אדער מיוזיק זאל אריין אין אזא קאטעגאריע.

האלטס אז סאיז דא וואס האלטן אז סאיז אלעס אסור צו זינגען נאר וואס מיר ווייסן אז צדיקים האבן געמאכט/ געזינגען? און נאר דאס מיינט יודיש?

[נפרייליכע מענטש]

פון צייט צו צייט הער איך זיך צו, צו א שיינע טרעק פון מוזיק.

[אייביג פרייליך]

איך הער נישט קיין גוישע מוזיק , עס ציט מיך נישט , אבער איך הער צו כסדר צו אלע איזרעלי מוזיק פין אלע זינגערס פרומע אין פרייע ! זיי זינגען אזוי שיין אין זייער הארציג כאטש אסאך זענען ליבע נגונים אבער וויבאלד עס איז אויף עברית מאכט עס כשר פאר מיר !!!

[היימלינד]

איך הער נישט קיין גוישע מוזיק , עס ציט מיך נישט , אבער איך הער צו כסדר צו אלע איזרעלי מוזיק פין אלע זינגערס פרומע אין פרייע ! זיי זינגען אזוי שיין אין זייער הארציג כאטש אסאך זענען ליבע נגונים אבער וויבאלד עס איז אויף עברית מאכט עס כשר פאר מיר !!!

כשר אלץ אין איסור חל על איסור אדער ווייל די פארשטייסט נישט ?

[אייביג פרייליך]

איך הער נישט קיין גוישע מוזיק , עס ציט מיך נישט , אבער איך הער צו כסדר צו אלע איזרעלי מוזיק פין אלע זינגערס פרומע אין פרייע ! זיי זינגען אזוי שיין אין זייער הארציג כאטש אסאך זענען ליבע נגונים אבער וויבאלד עס איז אויף עברית מאכט עס כשר פאר מיר !!!

כשר אלץ אין איסור חל על איסור אדער ווייל די פארשטייסט נישט ?

ווייל איך פרשטיי עס נישט

[מנחם מנדל]

איך הער נישט קיין גוישע מוזיק , עס ציט מיך נישט , אבער איך הער צו כסדר צו אלע איזרעלי מוזיק פין אלע זינגערס פרומע אין פרייע ! זיי זינגען אזוי שיין אין זייער הארציג כאטש אסאך זענען ליבע נגונים אבער וויבאלד עס איז אויף עברית מאכט עס כשר פאר מיר !!!

כשר אלץ אין איסור חל על איסור אדער ווייל די פארשטייסט נישט ?

ווייל איך פרשטיי עס נישט

דאן פון וואנעט ווייסטע אז אסאך זענען ליבע ניגונים?

און בכלל וואס איז שלעכט מיט ליבע ניגונים, ניגונים אויף שיר השירים הערסטע אויכנישט, אדער לשה"ק פארשטייסטע אויכנישט?

[אייביג פרייליך]

איך הער נישט קיין גוישע מוזיק , עס ציט מיך נישט , אבער איך הער צו כסדר צו אלע איזרעלי מוזיק פין אלע זינגערס פרומע אין פרייע ! זיי זינגען אזוי שיין אין זייער הארציג כאטש אסאך זענען ליבע נגונים אבער וויבאלד עס איז אויף עברית מאכט עס כשר פאר מיר !!!

כשר אלץ אין איסור חל על איסור אדער ווייל די פארשטייסט נישט ?

ווייל איך פרשטיי עס נישט

דאן פון וואנעט ווייסטע אז אסאך זענען ליבע ניגונים?

און בכלל וואס איז שלעכט מיט ליבע ניגונים, ניגונים אויף שיר השירים הערסטע אויכנישט, אדער לשה"ק פארשטייסטע אויכנישט?

איך פארשטיי זייער גיט לשון קודש אין עברית פארשטיי איך כמעשה , די ווערטער פין ליבע פארשטיי איך אבער ווען זיי זינגען אדער רעדען שנעל פארשטיי איך נישט אייביג אזוי גיט ! די בעסטע וואס איך האב ליב איז עומר אדם , אייל גולן , חיים ישראל !!!

[מנחם מנדל]

חיים ישראל איז א פרומע חרדי, לייג אים נישט אויף איין שורה מיט די אנדערע פארבלאנדזשעטע אידן.

[רב חאצאצאק הקטן]

רבונו של עולם קוק וויפיל אידן טוען וואס דו ווילסט, 7 שטימען אז זיי הערן נישט ווי א פארדארבענע טמע"נע שייגעצל זינגט.

פון ווי ווייסטו אז די רבונו של עולם וויל מ׳זאל נישט הערן ווי א פארדארבענע טמע"נע שייגעצל זינגט????
און וואס מיינט פארדארבענע טמע"נע שייגעצל??
פארדארבען מיינסטו א איד וואס זיין ווייב גייט אנדערש אנגעטוהן ווי דיין ווייב אדער ער גייט מיט א אנדערע קאליר קליידער ווי די גייסט? שייגעצל מיינסטו לכאורה א גוי, סוי איך בין אינגאנצען צומישט צו די רעדסט פון א איד אדער א גוי.

זינט ווען מיינט פארדארבן וואס דו שרייבסט???
פארדארבן איז א נייטראל ווארט!!!

[רב חאצאצאק הקטן]

רבונו של עולם קוק וויפיל אידן טוען וואס דו ווילסט, 7 שטימען אז זיי הערן נישט ווי א פארדארבענע טמע"נע שייגעצל זינגט.

משיח קען שוין קומען?

זיכער!!! קען ער שוין קומען.
אפילו אן דעי תגנובה.

[רב חאצאצאק הקטן]

מיין פוינט איז.
בקיצור…
אז קיינער קען נישט היינט אנווייזן וואס איז דאס פינקלעך א יודישע ניגון אדער א יודישע סטייל מיוזיק.
עס איז נישטא אזא בריה היינט.
אפשר אמאל בזמן שירת הלווים בבית המקדש…

יעצט, קום מיר נישט אויסמישן אין צוזאמען שטעלן צו דער אמאליגער דביקות ניגונים סטייל, ווייל עס איז דא אזוינע גוי׳שע ממש בדומה.
די איידעלע חסידישע לעבעדיג (המכונה ערשטע טאנץ) איז אויך דא צו בייקומען אין די וועלט אינדרויסן פון אונז.
מארטשן, חסידיש? גיי הער אביסל אלטע מיליטערישע פאראדעס… וועסט זיך פילן היימיש, ממש ווי ביי הודו יו״ט ביי הלל…
און אודאי נישט חזנות, וואס דאס איז וואס מען זינגט אין די קלויסטערס, ביי זייערע צערעמניעס וכדו, לרחצה… (אדרבה פון וועמען האבן עס אונזערע פרומע גענימען???…)
די רשומה איז נאך לאנג,
דביקות (פאלקס לידער) ווי סול או קוקוש…
אופארא סטייל ווי די לאנגע מודזישע מערכות…
דשעז און האורא - ניגוני מירון.
אלטע ירושלימ׳ע קאדאטשקעס - בדואינער און צוגיינער מקור..

בסך הכל זענען אונז דא געווארן צוגעוואונט שטארק צו די פאר סטיילס פון בייוויסטע ניגונים וואס זענען פארשפרייט און געזונגען געווארן ביי אונזערע קרייזן פארן קריג און נאכן קריג, און מיט די צייט האט די אלטע דור מחליט געווען אז אט דאס אבער נאר דאס איז יודיש, הייליג, איידל און חסידיש…
ס׳האט א נאמען אויף ענגליש - נאסטאלגיש…

עס איז פשוט אז עס איז א נייע ערפינדונג דעם מושג יודישע ניגונים, אזוי ווי די ברענגסט ארויס,
וואס יא, ניגונים וואס צדיקים האבען פארפאסט אדער נאך געזינגען, אפילו פארפאסט דורך נישט יודען איז געווארען פארהייליגט ביי חסידים/בני ליטא,

אמת, אז סאיז דא ביי אונז (אסאך) הייליגע ניגונים פון הייליגע מקורות ומחברים, אדער ניגונים וואס האבן באקומען א נשמה פון עס זינגען בקדושה והתעלות, ביי צדיקים וחסידים.
אזוי אויך פארקערט, זענען דא ניגונים וואס זענען געווארן מחובר דורך נידריגע פארשוינען פאר געמיינע צוועקן מיט מאוסע ווערטער.

נאר דער אנקעטע דא איז נישט געווען וועגן דעם - לפי הבנתי.

בפרט נאך וואס דער פותח האשכול האט זיך צולאזט מיט׳ן שרייבן אויף אפאר זינגערס אז זיי זינגען גוי׳איש…

אויף דעם האב איך געוואלט וויסן צו ער אדער איינער קען מיר מגדיר זיין וואס ס׳איז יודיש? אדער גוי׳איש?
נישט ברענגען א ניגון און זאגן אז דאס איז עס, נאר אנווייזן וואס מאכט א ניגון אדער מיוזיק זאל אריין אין אזא קאטעגאריע.

האלטס אז סאיז דא וואס האלטן אז סאיז אלעס אסור צו זינגען נאר וואס מיר ווייסן אז צדיקים האבן געמאכט/ געזינגען? און נאר דאס מיינט יודיש?

זיי געזונט.צום ווידערזען.

[berlbalaguleh]

רבונו של עולם קוק וויפיל אידן טוען וואס דו ווילסט, 7 שטימען אז זיי הערן נישט ווי א פארדארבענע טמע"נע שייגעצל זינגט.

פון ווי ווייסטו אז די רבונו של עולם וויל מ׳זאל נישט הערן ווי א פארדארבענע טמע"נע שייגעצל זינגט????
און וואס מיינט פארדארבענע טמע"נע שייגעצל??
פארדארבען מיינסטו א איד וואס זיין ווייב גייט אנדערש אנגעטוהן ווי דיין ווייב אדער ער גייט מיט א אנדערע קאליר קליידער ווי די גייסט? שייגעצל מיינסטו לכאורה א גוי, סוי איך בין אינגאנצען צומישט צו די רעדסט פון א איד אדער א גוי.

זינט ווען מיינט פארדארבן וואס דו שרייבסט???
פארדארבן איז א נייטראל ווארט!!!

רב חצאצאק הקטן שליט"א": מילעך קען אויך זיין פארדארבן

[berlbalaguleh]

איך הער נישט קיין גוישע מוזיק , עס ציט מיך נישט , אבער איך הער צו כסדר צו אלע איזרעלי מוזיק פין אלע זינגערס פרומע אין פרייע ! זיי זינגען אזוי שיין אין זייער הארציג כאטש אסאך זענען ליבע נגונים אבער וויבאלד עס איז אויף עברית מאכט עס כשר פאר מיר !!!

ס'איז אן עניין פון אין איסור חל על איסור. טמא'נע ניגונים געזינגען אויף עיברית , רח"ל.

דערשרעק דיך נישט. דער מצב איז נישט אזוי ערנסט.

[berlbalaguleh]

אויף דעם ניגון פון ק-ה אכסוף קען קיינער נישט זאגן אז דאס האט א גוי'אישן מקור. מ'שפירט אז דאס איז א הימלישער ניגון. איך באקום א שטארקע התעוררות א יעדעס מאל איך הער דעם ניגון.

און ס'איז דאך ידוע אז רבי אהרן הגדול (נישט פון מאנראו) פון קארלין איז געווען א גרויסער פארפאסער פון ניגונים.

[טליתנאה]

רמב"ם אבות א יז

ודע, כי השירים המחוברים, באיזו לשון שיהיו, אמנם יבחנו בענייניהם, והם נוהגים מנהג הדיבור, אשר כבר חלקנוהו. ואמנם בארתי זה, אף על פי שהוא מבואר, לפי שראיתי זקנים ואנשי מעלה מאומתנו,⁠ שכאשר יהיו במשתה יין, בחתונה או בזולתה, וירצה אחד לשיר שיר ערבי, אפילו היה עניין זה השיר בשבח הגבורה או הנדיבות – וזה מן החלק האהוב – או בשבח היין,⁠ יגנו זה בכל אופן מן הגינוי, ואין מותר אצלם לשומעו. ואם ישיר המשורר שיר מן השירים העבריים – לא יגונה זה, ולא ייחשב חמור, עם היות בזה הדיבור מה שהוזהר ממנו, או המאוס. וזו סכלות גמורה, לפי שהדיבור לא ייאסר, ויותר, וייאהב, וימאס, ויצווה באמירתו, לפי לשונו, אלא לפי עניינו. שאם יהיה עניין זה השיר מעלה – צריך לאמרו, באיזו לשון שיהיה; ואם יהיה עניינו פחיתות – צריך להניחו, באיזו לשון שיהיה. ולא עוד, אלא שיש אצלי בזה תוספת, שאם יהיו שני שירים שלהם עניין אחד, לעורר כח התאוה ולשבחו ולשמח הנפש בו, והיא פחיתות, וזה מחלק הדיבור המאוס, לפי שהוא יעורר ויזרז למידה פחותה, כמו שיתבאר מדברינו בפרק הרביעי,⁠ ויהיה אחד משני השירים עברי, והאחר ערבי או בלשון אחרת – תהיה שמיעת העברי והדיבור בו יותר מאוסה אצל התורה, למעלת הלשון, ושהיא אין ראוי להשתמש בה אלא למעלות, וכל שכן אם יצורף לזה שימוש בפסוק מן התורה או משיר השירים לזאת הכוונה, שאז יצא מחלק המאוס לחלק האסור, המוזהר ממנו, הואיל והתורה אסרה שיעשו מלות הנבואה מיני זמר בפחיתויות ובדברים המגונים.

[היום]

אויף דעם ניגון פון ק-ה אכסוף קען קיינער נישט זאגן אז דאס האט א גוי'אישן מקור. מ'שפירט אז דאס איז א הימלישער ניגון. איך באקום א שטארקע התעוררות א יעדעס מאל איך הער דעם ניגון.

און ס'איז דאך ידוע אז רבי אהרן הגדול (נישט פון מאנראו) פון קארלין איז געווען א גרויסער פארפאסער פון ניגונים.

ר בערל, במחילת כבודך, איך וואלט דיר ג׳טשאלענטשט דא צו בודק זיין די מקור ההתעוררות פון דעם ניגון.
קומט עס פון די הייליגע ווערטער געשריבן דורך ר אהרן הגדול, בגודל השבת והתקרבות ואהבה בין ישראל להקב״ה, אדער איז דער ניגון/מעלאדי געווארן ביי דיר שוין לאנג צוריק אלץ ישיבה קטנה בחור אדער נאך אלץ יונגל אזא אטטעטשמענט צו א ווארעמער (שבת׳דיגער) געפיל וואס די האסט געהאט דענמאלץ, און ממילא יעדער מאל וואס די זינגסט/הערסט דעם ניגון ברענגט עס דיר אטאמאטיש צוריק צו יענע צייט (צייטן) אין דיין לעבן, און פון דאס וועקט אויף דיין התעוררות?

מען קען עס בודק זיין דורך אנדערע ניגונים און נסחאות וועלעכע געפילן און זכרונות זיי ברענגען דיר אריין,
אדער דורך זאגן אנדערע הייליגע ווארימע ווערטער אן די ניגון (למשל אנעים זמירות, שיר השירים ועוד ועוד) און זעהן וואסערע געפילן אדער התעוררות ס׳ברענגט (ברענט?) דיך אריין.


אז מען רעדט שוין, די מעלאדי, (הגם אז סאיז נישט קיין נייע, און פול און אנגעזאפט מיט דורות פון הייליגע יודן וואס האבן עס געזונגען) קומט נישט פון ר׳ אהרן הגדול!!!!

[הכנה דרבה]

ניגונים פון לענארד כהן גייען אריין אינעם כלל פון גויאישע ניגונים?

וואס איז מיט עדן בן זקן און אגם בוחבוט? נועה קירל? סטטיק ובן אל (זצ״ל)?

ומה דינם של ניגונים כמו give it to me I’m worth it של הורמוניה החמישית שמייעס שר על המילים בת קול? (פאן אינטענדעד?)

[היימלינד]

אז מען רעדט שוין, די מעלאדי, (הגם אז סאיז נישט קיין נייע, און פול און אנגעזאפט מיט דורות פון הייליגע יודן וואס האבן עס געזונגען) קומט נישט פון ר׳ אהרן הגדול!!!!

ס'איז א קארלינער ניגון מזמן הבית אהרן וואס מען זינגט אויף על הכל ביי יארצייטען

די לעצטע שבת - א טאג פאר די פטירה - פונעם בית אהרן האט ער עס געזינגען אויף אכסוף, אבער אין קארלין זינגט מען עס נישט אויף דעם חוץ אמאל פאר די הילולא טו"ב סיון.

[סקעפטיקער]

און ס'איז דאך ידוע אז רבי אהרן הגדול (נישט פון מאנראו) פון קארלין איז געווען א גרויסער פארפאסער פון ניגונים.

די לחן איז נישט זיינער

@היום האקט

[היום]

און ס'איז דאך ידוע אז רבי אהרן הגדול (נישט פון מאנראו) פון קארלין איז געווען א גרויסער פארפאסער פון ניגונים.

די לחן איז נישט זיינער

@היום האקט

@היום האט דאס געשריבן

[סקעפטיקער]

@היום האט דאס געשריבן

דאס מיינט האקט, אז איינער האט דאס שוין פארדעם געשריבן

[מנחם מנדל]

ניגונים פון לענארד כהן גייען אריין אינעם כלל פון גויאישע ניגונים?

וואס איז מיט עדן בן זקן און אגם בוחבוט? נועה קירל? סטטיק ובן אל (זצ״ל)?

ומה דינם של ניגונים כמו give it to me I’m worth it של הורמוניה החמישית שמייעס שר על המילים בת קול? (פאן אינטענדעד?)

רעבעצין עדן האט נאך גאנץ נארמאלע אידישע תוכן, די אנדערע זענען סטאפ רעפערס און שמוציאנגען.

[berlbalaguleh]

זי האט אנגעהויבן אלס א רעליגיעזע מיידל. נאר וואס זי איז היינט /נעכטן (געווען). פון דעם עמיר נישט רעדן. זכותה יגון עלינו.