א גאסט.. מנשה'לע אין קאווע שטיבל!

[מנשה לוסטיג]

שלום עליכם כלל ישראל, איך האב בדרך לא דרך אויסגעפונען נארוואס ממש לעצטענס וועגן דעם ווינקל. און כ'האב זיך שנעל אריינבאקומען אהער, מיטן ציל להנות בהן בני אדם.

כ'האף דא אויכעט משתתף זיין מיט מיינע מעמוארן, וואס איך שרייב מזמן לזמן.
מנשה האט מער ליב לאכן ווי ערנסט, דאך טאמער ווער איך אמאל ערנסט, נעמט מיך אן און פארנעמט עס ווי סעזאן טויש.. חחח

כל הכבוד אני ולא הגבאי אני ולא אחר... מנשה לוסטיג - פרילינג קוואל..

[אוי טאטי]

וועלקאם מנשהלע! שפירט אייך היימיש!

[יידל]

איז עס טאקע מנשה בכבודו ובעצמו? אפשר גאר איז עס עפעס א משתמש בקרוין חבירו? וועלן מיר מוזן טון אזויווי מ'האט געטון מיט דעם ר' יונתן פון יום שבת קודש הוא, און מיטן דובנא מגיד... מנשה, שטעל ארויס עפעס גוטע סחורה, עמער וויסן אז ס'איז טאקע דיר!

[אבי גערעדט]

שלום עליך מנשה היקר, ביסטו געווען היבש פאפולער די וואך אבער צוליב נישט באטעמטע סיבות, לאמיר האפן אז דא וועט מען הערן די געשמאקע סחורה

[שמואל הלוי]

שלום עליכם ר' מנשה!
מיר ווארטן שוין צו זעהן זאפטיגע תגובה'לעך פון דיר.

[משה געציל]

שלום עליכם מנשה!
וואו לאנג עס קומט עפעס פריש וואלטען מיר זיך מחי' געווען מיט אפאר אלטע מאמרים.

[ידען]

מנשה איז פיינע נייעס. שוין גיזען אסאך קליפס פון דיר, אביר לעצטנס ביסטו זייער שטיל. וואס גייט פאר?

שלום עליכם אונז פריי זיך דיר צו זען דא, איך האף אז דו קענסט אויך נעמען heat אמאל אמאל

[מנשה לוסטיג]

לאמיר דא אין איין קורצע שורה זאגן קלאר, אלע היעט קען איך נעמען, אבער אקעגן מיין רבין, בין איך ממש יעצט געווארן זייער עמפינדלעך, זייט ראטנבערג עפאכע, ווי כ'זע ווי בלונד מענטשן קענען זיין, און ווי מיאוס מ'קען רעדן אקעגן אזעלכע וואס מ'קען נישט און מ'האט נישט געליטן. אין די צייט וואס איך יא, איך קען גוט דער ראטנבערג.
און בעיקר! איך בין דאך לעת עתה א אלמן, די פאקט איז געווען אז מיין ווייב ע''ה האט קיין קינדער נישט געקענט האבן. איך האב איין ייונגעלע, וואס דער סקווערע רבי האט מיך צוגעזאגט, און ווי נאר ער האט מיר געזאגט די ווערטער ניין יאר צוריק. 'זאלסט זוכה זיין מקיים זיין והגדת לבנך' האב איך אין ניין חדשים אויפן טאג געהאלטן א פרישע ב'חנ'טע נשמה'לע. ממילא איז ביי מיר די ווארט נישט ''גלייבן'' ווייל אז מ'זעט אפענע זאכן איז עס נאר א פאקט.
ס'טוהט מיר די לעצטע חדשים שטארק וויי די אפענע מיאוסע רייד אקעגן אזא פועל ישועות.
און בנוגע אנדערע סארט קריטיק? עמ... אקעגן מיינע קליפס מוזט איר אויכעט פארשטיין, א איך קלער איבער טויזענט מאל ווען איך מאך עפעס, און אז איך האב אפגעמאכט דאס ארויסצולייגן, דארף דאס צוזיין א גוטס, און טאמער פארשטייט איר נישט דערצו, אדער איר האלט ס'צו לאנג אדער בארד, בעסער פרעגט שיין א פירוש ווי איידער שיסן מבינות, יא גוט נישט גוט.
דאס איז שוין סתם א הודעה אבער ס'שטערט מיר נישט אזוי ווייט ווען מ'זאגט קריטיק, ס'פשוט א מודעה, איך ווייס וואס איך טוה. די טאלאנט האב איך פון הימל, און איך כ'האב קיינעם נישט געבעטן צו לאכן, און אוודאי נישט קיין געלט דערפאר. לאכט אן אויפהער.

[ידען]

אויף דיינע קליפס האב איך נישט קיין קריטיק (בעסער געשריבן, איך געדענק נישט קיין קריטיק-שוין לאנג נישט געזען) זיי זענען גוטע סחורה און דו מאכסט א tremendous job

איין פיצי קריטיק אז מיר דארפן נאך... אבער איך קען נישט פארלאנגען און נאר בעטן.

און יעצט קען איך שוין נישט רעדן וועגן דיין רבי (צו דיר...) אויך נישט ווייל מיט מופתים ווער איך שטים. דיע שפראך קען איך נישט און פארשטיי עס נישט.. בפרט ווען נישט איך האב מיטגעהאלטן דעם מופת און דארף גלייבן באמונה פשוטה אז עס איז א מופת פון רבין און נישט פון בוני עולם..

באט פאר דיר, keep it up, און סע א גוטע זאך אז מען גייט נאך א רבין.

[מיכאל]

לאמיר דא אין איין קורצע שורה זאגן קלאר, אלע היעט קען איך נעמען, אבער אקעגן מיין רבין, בין איך ממש יעצט געווארן זייער עמפינדלעך, זייט ראטנבערג עפאכע, ווי כ'זע ווי בלונד מענטשן קענען זיין, און ווי מיאוס מ'קען רעדן אקעגן אזעלכע וואס מ'קען נישט און מ'האט נישט געליטן.

מנשה איך גיי יא רעדען, איך קען יא סקווירא, אין האב יא געליטען דערפין,

און בעיקר! איך בין דאך לעת עתה א אלמן, די פאקט איז געווען אז מיין ווייב ע''ה האט קיין קינדער נישט געקענט האבן. איך האב איין ייונגעלע, וואס דער סקווערע רבי האט מיך צוגעזאגט, און ווי נאר ער האט מיר געזאגט די ווערטער ניין יאר צוריק. 'זאלסט זוכה זיין מקיים זיין והגדת לבנך' האב איך אין ניין חדשים אויפן טאג געהאלטן א פרישע ב'חנ'טע נשמה'לע. ממילא איז ביי מיר די ווארט נישט ''גלייבן'' ווייל אז מ'זעט אפענע זאכן איז עס נאר א פאקט.

מנשה לאמיר דיר עפעס מסביר זיין טאמער די ווייסט נאכנישט, דאס צי די האסט געהאט א קינד דורך די ברכה פין סקווערע רבי דאס איז נישט מוכרח, אדער יא אדער נישט, אבער אפילו אז יא, לאמיר דיר פארציילען א מעשה וואס איז געווען ביים אלטען סקווערען רבי'ן,

ס'געווען ווען דער ליוובאוויטשער רבי זצ"ל איז געווארען רבי, האט דעמאלץ דער אלטער סקווערע רבי געווען שטארק ברוגעז, אז היתכן איינער וואס האט געלערענט אין קאלעזש איז געווארען א רבי, ער איז געווען זייער ציטראגען דערפין, עכ"פ מיט די צייט האט אים איינער געזאגט אז מען זעהט אז ער האט א כוח צי העלפען אידען, אידען ווערען ביי אים געהאלפען האט ער גענפערט אזוי:

"יעדער וואס צען אידען גלייבען אין אים באקומט א כוח דערפין" , אין ער האט נישט געוואלט נעמען דערפין א ראי' אפצישאצען זיין ערליכקייט, עכ"פ שפעטער ווען ער האט געהערט אז ער טוט אויף פאר אידישקייט האט ער מער נישט געוואלט רעדען אויף אים,

אבער עכ"פ לעניניני, סקווערער רבי האט הונדערטער אויב נישט טויזענעטער וואס גלייבען אין אים בלינדעהייט,(כ'וויל נישט יעצט אריינגיין אין די אפגעפרעגטקייט דערפין אין ווי דאס איז נגד דעת תורתינו הקדושה), אין טאמער האט ער עפעס א כוח קומט עס פין דעם אין עס האט גארנישט ציטוהן מיט ערליכקייט אין ס'נישט קיין ראי' אויף די מסקנות וואס די ציהסט דערפין אז וועגען ס'קוקט דיר אויס ווי ער האט עפעס א כוח מיינט עס שוין אז אלעס וואס ער טוט איז גערעכט, דיין רעכענונג איז פשוט פעלערהאפט,

צווייטענס מנשה די אליינס ווייסט אז א גרויסע חלק שטעטעל איז זייער אנגעווייטאגט אויפען סיסטעם דארט, אין מען רעדט נישט דא פין וואגאבונדען, מען רעדט פין איידעלע יונגעלייט, ביודעי ובמכירי קאמינא, דאס אלעס וואס אומשולדיגע מענטשען ליידען פארגארנישט דאס באדערט דיר נישט קיין כי היא זה, זייער ווייטאג אין פיין נעמט נישט אויף קיין פלאץ אין דיין הארץ, נאר זאל זיך איינער דערווייגען אנצירירען דעם כבוד פין דער ווואס איז דער גורם דערצי אין דער וואס קען דאס אלעס טוישען, דאן ווערסטע פ-ליצלונג עמפינדלעך..........

[אוי טאטי]

מנשה דזשאסט וואן ליטל פעיוואר פליז!

איז אזוי, פאר די דריקסט ״שיק״ אויפן ענטפער וואס די שרייבסט יעצט וואס גייט לכאורה זיין היבש באלבאטיש קלער דיך איבער א מינוט אין לייג עס נישט דא ארויף!
אז די ווילסט עפן אויף א נייעם אשכול צו דעבאטירן צי סקיוורא איז יא גערעכט צו נישט..

אונז זענען שוין פעט אף פון די נערישע טאנערייען א גאנצע וואך! קיינער גייט סייווי נישט איבערצייגן א צווייטן סאו פארוואס פעלט עס אויס?!

לאז דעים אשכול נאר פאר דיין פרייליכע מאמרים פליז!

טענקס אין עדווענס...

[אברעמעל]

כאוי טאטי

[מנשה לוסטיג]

איך קלער און קלער, און כ'זע נישט קיין אנדערע עצה, און קיין אנדערע פשט אויף דיינע ווערטער, נאר דאס אז אנגעווייטאגט איז א זאך וואס קומט מיט די פעקעדזש, מ'קען נישט יעדן צופרידנשטעלן, ווען מ'פירט א קהילה, און די עול הקהילה און אלע פראבלעמען ליגן נישט נאר אויף זיין פלייצע, און איך בין דאך דא, איך בין גענוג א נאז שטעקער, ס'מיר קלאר 'קריסטאל קלאר' אז ווען די אנגעווייטיגטע זאלן ווען וויסן וואס מיינט א רבי, וואס מיינט חסידות, וואס מיינט אמונה וואס מיינט דעת תורה, וואלטן זיי פארשטאנען אז זיי זענען בייז אויפן עול מלכות שמים, וואס מורא רבך כמורא שמים.
איך ווייס גוט די אלע אנגעווייטאגטע, ס'קומט נישט פון אויפגעקלערטקייט, ס'קומט, ווייל ס'פעלט זיי ווייטאמינען...
כ'בין דאך נישט דער בלינדע פערד, איך בין געווען אין די וועלט זיבן יאר, איך האב שטודירט אנדערע הויפן. כ'זע נישט אז מ'זאל אזוי טרייבערן די אדערען ווי די שילדערסט. איך בין מיך אזוי מחיה מיט די חסידים ואנשי מעשה, וואס האבן און געבן מיר אלץ אזויפיל חיזוק און ווארימקייט אדורכצוגיין אלע שווערע טעג.
ווער פון די אלע לשון הרע רעדנערס דא און דארט, טוהען עפעס מחזק צוזיין צעבראכענע נפשות. איך טוה טאג טעגליך ארומגיין צו גייסטישע און פיזישע חולים, און זיי פארציילן מיר אסאך פון טובות וואס זיי האבן דירעקט צו אומדירעקט פון רבינס שטוב. און דו זאגסט מיר כאילו ס'איז א מאפיע גרופע וואס האט איין ציל, לייגן כלל ישראל אריין אין שטיוועל און אין טערקישע טלתים..
וואס זענען די צענדליגע בחורים עלטערע יונגערע פון אלע סארט ישיבות וואס קומען אלץ אויף שבתים און ימים טובים אהער קיין סקווער? ווער שמייסט זיי צו קומען?
ווער זענען די טויזענטע יודען וואס שטופען זיך אריינצוגיין צום רבין מיט בקשות עצות, יעדע נאכט כמעט אלע נעכט פון יאר, אכט שעה מידי לילה בלילה. ווער טרייבט זיי אהער?
ווי קען זיין אז איך בין אזוי העפי או דו באליידיגט און באבלאזן? אז איך האב נישט ליב קיין קארטאפל וועל איך עס נישט עסן און אוועקשטיין, אז דו האסט נישט ליב דעם 'סיסטעם'.. שטיי אוועק. טויזענטע לעבן דערמיט און דערקוויקן זיך אלע לעבענס טעג מיט קדושה וטהרה להם ולבניהם אחריהם

[מנשה לוסטיג]

איר קענט זיין זיכער, ווען ס'קומט א פרייליכע מאמר, וועט עס זיין אין א באזונדערע אשכול.. מיטן שטעכן און ציפן, קען נישט יערן קיין פרייליכע מאמר קינדערלעך..

[יידל]

איר קענט זיין זיכער, ווען ס'קומט א פרייליכע מאמר, וועט עס זיין אין א באזונדערע אשכול.. מיטן שטעכן און ציפן, קען נישט יערן קיין פרייליכע מאמר קינדערלעך..

אוי זאגסטו גוט! רבותי, אז איר זענט אנגעווייטאגט אויף סקווירא אחז מנשה נישט שולדיג. מנשה איז נישט דער סקווירא'ר שליח אין קאווע שטיבל און לאזט אים צורי. אז איינער וויל קען ער עפענען א באזונדער אשכול אויף סקווירא און 'קען זיך דארט טענה'ן עד עלות השחר. דא אין דעם אשכול איז די פלאץ צו באגריסן מנשה'לע און אים גיבן א ברייטן שלום עליכם ווי ס'קומט אים. ואסיים מעין הפתיחה: טוטס א טובה און לאזט מסקווירא פאר א צווייטער אשכול! און נאכאמאל: וועלקאם ר' מנשה! יהא בואך לברכה ולצחקה.

[מיכאל]

הערצי מנשה, לאקשען קענסטע פארקויפען פאר ווער עס ווייסט נישט, איך ווייס וואס טוט זיך אין סקווירא, אין כ'ווייס זייער אסאך וואס דארט גייט פאר אין וואס ס'איז פארגעגאנגען פאר פערציג אין פאר זעכציג יאר צוריק,

נאר די זאך איז אזוי, איך האב מיט סקווער גארנישט, ממילא בין איך נישט עכט אינטערעסירט זיי צי אויסשמירען דא ברבים סתם אין די וועלט אריין, אבער טאמער די קומסט מיט הוילע פראפעגאנדע אין די זיכסטעך וועל איך דיר דארפען אפענפערען, איז לאמיר הערען מנשה ווילסטעך מתווכח זיין מיט מיר כ'בין מסכים אבער דארפסט זיין גרייט אז די אמת גייט ארויף שווימען, אין ענפער צים זאך נישט אז "אנגעווייטאגט" זאל זיין די תירוץ אויף אלע קשיות,

כ'קען דיר פארציילען מעשיות מיט נעמען אין פאקטען וואס די וועסט נישט קענען אפפרעגען, דיין איינציגע תירוץ וועט קענען זיין אז אזוי ווי די האסט געזעהן א מופת ביי אים, וועגען דעם מעג ער שוין האט ער שוין א פאס צי טוהן וואס ער וויל, אין די דארפסט גלייבען אז ער האט אזוי געזעהן אין הימל,

סאו כ'ווארט אויף דיין ענפער, ווילסטע אדער נישט ?

[מיכאל]

אוי זאגסטו גוט! רבותי, אז איר זענט אנגעווייטאגט אויף סקווירא אחז מנשה נישט שולדיג. מנשה איז נישט דער סקווירא'ר שליח אין קאווע שטיבל און לאזט אים צורי. אז איינער וויל קען ער עפענען א באזונדער אשכול אויף סקווירא און 'קען זיך דארט טענה'ן עד עלות השחר. דא אין דעם אשכול איז די פלאץ צו באגריסן מנשה'לע און אים גיבן א ברייטן שלום עליכם ווי ס'קומט אים. ואסיים מעין הפתיחה: טוטס א טובה און לאזט מסקווירא פאר א צווייטער אשכול! און נאכאמאל: וועלקאם ר' מנשה! יהא בואך לברכה ולצחקה.

יידל ביסט נישט גערעכט, מנשה האט אנגעהויבען צי רעדען דערפין אין איך האב עים נאר גענפערט, ווען ער הייבט ווען נישט אן צי זאגען זאכען וואס איך האלט אז ס'שטותים וואלט איך עים גארנישט געזאגט, ער האט עס דאך באשטעלט, סאו וואס ווילסטע יעצט ?

[קול גדול]

קודם כל שלום עליכם מנשה, איך פלעג אמאל ארויפקוקן אויף אייך אלץ א גוטע קאמיקער וואס מאכט פרייליך, אבער אזויווי אנדערע בין איך אנטוישט געווארן אז איר שטיצט א דיקטאטורישע רעזשים מיט טעראריסטישע אקטיוויטעטן.
וועגן איר האלט אזוי שטארק פון דיין רבי מיינט עס שוין אז מ'מעג דורכפירן געוואלדטאטן? מיט וואס איז עס אנדערש פון איסלאמישע טעראר גרופעס וואס שעצן אויך שטארק זייער פירער און האלטן אים פאר א בעל מופת? ער איז א בעל מופת? וואס פאר א מופת איז דאס צו ווינטשן איינער זאל האבן א קינד און עס ווערט מקיום, סאיז דאך מעשים בכל יום אז פארפעלקער וואס האבן נישט קיין קינדער פאר א לאנגע צייט האבן מיטאיינמאל א קינד וואס על פי רוב קומט דאס אדאנק די היינטיגע וויסענשאפט. אז אן אנדערע גייסטישע פירער וואלט דיר געווינטשן און עס איז מקיום געווארן וואלסטו געגלייבט אין אים? און וויפיל עלטערן האט ער אנגעווינטשן און ס'איז נישט מקיום געווארן? איך ווייס לכל הפחות פון איין פאל ווי ער האט אנגעווינטשן איינעם ער זאל מצליח זיין אין זיין ביזנעס און ווי ס'האט זיך ארויסגעשטעלט איז ער גאר געגאנגען באנקראט.

הקיצור, דברים וואס פאסירן סיי ווי סיי קען מען פון דעם נישט ברענגן קיין ראיה אלץ א מופת. און אפילו וועסט וועלן טענה'ן אז יא איז עס נאך נישט קיין בארעכטיגונג צו באגיין געוואלדטאטן.

[מנשה לוסטיג]

נאך איינער האט א קשיא?
מ'האט מיר געפרעגט צו כ'פארנעם היעט, האב איך געענפערט וואס יא און וואס נישט, און פארוואס.
כ'מיין, מ'האט געשמועסט אז אויפן סקווערן טעמע קען מען עפענען א באזונדערע אשכול. דא האב איך נאר בקיצור געזאגט וואס מיינע געפילן זיינען.

[שמואל הלוי]

איך מיין ס'איז צייט צו פארקירעווען די טעמע צוריק צו "א ברייטן קבלת פנים פאר מנשה ידידינו".

[ידען]

אקעי ווען מנשה בעט און נאכדערמו מיט אזא ענווות חן וועלן מיר אים צוליב טוהן.

וואס גייסטו שרייבן דא און וואס אין אייוועלט?

[מנשה לוסטיג]

ווען כ'שרייב עפעס, לייג איך עס איבעראל.

[געפילטע פיש]

איך מיין ס'איז צייט צו פארקירעווען די טעמע צוריק צו "א ברייטן קבלת פנים פאר מנשה ידידינו".

גם אני מצטרף, שלום עליכם האדמו"ר מלוסטיג, אבער האת נישט קיין טענות פארוואס די אשכול איז געווארן פאליטיזירט ווייל איר האט דאס ארויפגעברענגט, אלזא פון היינט און ווייטער אנשטאט זיך צו אדענטיפיצירן מיט וועלכע חסידות מ'באלאנגט צו, לאמיר טרייען שיך סייזעס, איך בין א 10, וואס זענט איר?

און לגבי אייער חתימה

כה דברי מנשה'לע.. פה פרילינג קוואל

וואס מיינט דאס? אויב מיינט איר ספרינג וואלי מיין איך אז די ריכטיגע אפטייטש איז פרילינג טאָל, נישט קוואל.