ברסלב, איך בין צומישט

[ציוני]

א נייע מהדורא, יעצט איז דער מחבר א ברסלב'ער,
מיט נייע חידושים בסופו, און בכלל משנה צורה געווען אביסל די זאך

[ציוני]

חלק ב'

[ציוני]

און דאס איז דער חלק האחרון

[לעיקוואד]

ייש"כ.
מיט וואס ביסטו צומישט, פארשטייטסט נישט קיין עסק? אנשטאטס זאגן קלאר את ר' נתן רעדט שטותים זאגט מען אז די ברסעלבער מאכן חוזק פון עם וייל לויט זיי רעדט ער דאך שטותים און דאס איז דאך א חוזק, אלא מאי ער מיינט נישט ערנסט וכו'. דאס איז א אלטע טאקטיק.
לגופם של דברים, אוודאי איז ער גערעכט אז די תורה איז נישט געגעבן געווארן פאר ר' נחמן ברסלעבער און ר' נתן און ממעג נוצען שכל אויך ווען מלערנט זיי, ודלא כמנהג כמה מאנ"ש, דאך זענען אסאך פון זיינע טענות נאריש און סתם נישט צו דער זאך.
אויב האט איר עפעס א ספעציפישע נושא וואס איר ווילט רעדן שרייב וואס דאס איז.

[ציוני]

דער עיקר וואס איך האב געזעהן,
איז אז ברסלב כהיום הערשט א גרויסע תוהו ובוהו,
איך בין אויפגעוואקסן אז ר' יעקב מאיר שעכטער איז ברסלב, ותו לא, דעמאלטס האב איך געוויסט אז אליעזר ברלנד איז א פרענק, און ניצט ברסלב פאר זיינע פריוואטע צרכים, וכן א.ש. שיק, ניצט דאס פאר זיינע תאוות של גינוני מלכות וכו' וכו',
יעצט זעה איך שוין אז יצחק מאיר מארגנשטערן איז אויך היבש צומישט, יעדן קונ' זיינער האט א אנדערע בירור וואס ר' נחמן האט געוואלט, (אולי לשיטתו, ווענדט זיך, ווען איטשע מאיר איז אין אצילות לערנט ער אנדערשט פשט, ווי ווען ער איז אין בריאה, כידוע לבקי בספרי ים החכמה)
בקיצור כהיום ווייסט קיינער נישט (חוץ ר' יעקב מאיר לדעתי) וואס ר' נחמן אדער ר' נתן האבן באמת געוואלט, און ווען מ'בעט א ברסלב'ער א סייעתא אז ר' נתן איז גערעכט, זאגט ער דיר נאך נאך א ר' נתן, וואס זאגט אז ר' נחמן האט אים געזאגט, נאך א טוץ מיט הגזמות, בקיצור ס'איז נישטא קיין שום סייעתא מן החוץ

[לעיקוואד]

דער עיקר וואס איך האב געזעהן,
איז אז ברסלב כהיום הערשט א גרויסע תוהו ובוהו,
איך בין אויפגעוואקסן אז ר' יעקב מאיר שעכטער איז ברסלב, ותו לא, דעמאלטס האב איך געוויסט אז אליעזר ברלנד איז א פרענק, און ניצט ברסלב פאר זיינע פריוואטע צרכים, וכן א.ש. שיק, ניצט דאס פאר זיינע תאוות של גינוני מלכות וכו' וכו',
יעצט זעה איך שוין אז יצחק מאיר מארגנשטערן איז אויך היבש צומישט, יעדן קונ' זיינער האט א אנדערע בירור וואס ר' נחמן האט געוואלט, (אולי לשיטתו, ווענדט זיך, ווען איטשע מאיר איז אין אצילות לערנט ער אנדערשט פשט, ווי ווען ער איז אין בריאה, כידוע לבקי בספרי ים החכמה)
בקיצור כהיום ווייסט קיינער נישט (חוץ ר' יעקב מאיר לדעתי) וואס ר' נחמן אדער ר' נתן האבן באמת געוואלט, און ווען מ'בעט א ברסלב'ער א סייעתא אז ר' נתן איז גערעכט, זאגט ער דיר נאך נאך א ר' נתן, וואס זאגט אז ר' נחמן האט אים געזאגט, נאך א טוץ מיט הגזמות, בקיצור ס'איז נישטא קיין שום סייעתא מן החוץ

די גאנצע שאלה איז נישט ריכטיג ווי איך האב מסביר געווען, די תורה איז נישט געגעבן געווארן פאר ר' נחמן און אפילו ער זאגט עפעס קלאר איז מען נישט מחוייב עם צו פאלגען.
און אויך ר' יעקב מאיר ווייסט נישט, פון וואו זאל ער וויסען? ער ווייסט פונקט ווי ר' אליעזר און מהרא"ש און ר איטשע מאיר.
די גאנצע בירור וואס ר' נחמן האט געוואלט איז א געלעכטער, הגם איך בין שטארק מעריך די ברסלבער, איז אבער ממש טפשותדיג צו שרייבען בירורים וואס ר' נחמן האט געוואלט.
ברסלב איז דא שיינע קהילות ומניהיגים יעדער אויף זיין שטייגער וכולם אהובים וכו', און יעדער נעמט און לערנט זיך פון ר' נחמן לפי דרכו, אזויווי גאנץ כלל ישראל כלפי זייערער רביס. די גאנצע וויכוח וואס איז עכט די ברעליבע שיטה איז א דזשואק אדער א פאליטיק פון געלט און כבוד.

[ציוני]

דאס הייסט אז זיי גייען סך הכל אויפן דרך פון חב"ד אז "חזקה על תעמולה שאינה חוזרת ריקם"???

[לעיקוואד]

דאס הייסט אז זיי גייען סך הכל אויפן דרך פון חב"ד אז "חזקה על תעמולה שאינה חוזרת ריקם"???

?

[ציוני]

זיי טומלען א וועלט יעדער להוכיח צדקת דרכם, וחזקה על תעמולה,
דערפאר גייט דאס אריין אין קאפ פון מענטשן שיש בזה קצת אמת

[איך זאג דיר]

דער עיקר וואס איך האב געזעהן,
איז אז ברסלב כהיום הערשט א גרויסע תוהו ובוהו,
איך בין אויפגעוואקסן אז ר' יעקב מאיר שעכטער איז ברסלב, ותו לא, דעמאלטס האב איך געוויסט אז אליעזר ברלנד איז א פרענק, און ניצט ברסלב פאר זיינע פריוואטע צרכים, וכן א.ש. שיק, ניצט דאס פאר זיינע תאוות של גינוני מלכות וכו' וכו',
יעצט זעה איך שוין אז יצחק מאיר מארגנשטערן איז אויך היבש צומישט, יעדן קונ' זיינער האט א אנדערע בירור וואס ר' נחמן האט געוואלט, (אולי לשיטתו, ווענדט זיך, ווען איטשע מאיר איז אין אצילות לערנט ער אנדערשט פשט, ווי ווען ער איז אין בריאה, כידוע לבקי בספרי ים החכמה)
בקיצור כהיום ווייסט קיינער נישט (חוץ ר' יעקב מאיר לדעתי) וואס ר' נחמן אדער ר' נתן האבן באמת געוואלט, און ווען מ'בעט א ברסלב'ער א סייעתא אז ר' נתן איז גערעכט, זאגט ער דיר נאך נאך א ר' נתן, וואס זאגט אז ר' נחמן האט אים געזאגט, נאך א טוץ מיט הגזמות, בקיצור ס'איז נישטא קיין שום סייעתא מן החוץ

די גאנצע שאלה איז נישט ריכטיג ווי איך האב מסביר געווען, די תורה איז נישט געגעבן געווארן פאר ר' נחמן און אפילו ער זאגט עפעס קלאר איז מען נישט מחוייב עם צו פאלגען.
און אויך ר' יעקב מאיר ווייסט נישט, פון וואו זאל ער וויסען? ער ווייסט פונקט ווי ר' אליעזר און מהרא"ש און ר איטשע מאיר.
די גאנצע בירור וואס ר' נחמן האט געוואלט איז א געלעכטער, הגם איך בין שטארק מעריך די ברסלבער, איז אבער ממש טפשותדיג צו שרייבען בירורים וואס ר' נחמן האט געוואלט.
ברסלב איז דא שיינע קהילות ומניהיגים יעדער אויף זיין שטייגער וכולם אהובים וכו', און יעדער נעמט און לערנט זיך פון ר' נחמן לפי דרכו, אזויווי גאנץ כלל ישראל כלפי זייערער רביס. די גאנצע וויכוח וואס איז עכט די ברעליבע שיטה איז א דזשואק אדער א פאליטיק פון געלט און כבוד.

הרב לעיקוואוד, און הרב ציוני, הערטס מיך אויס, איך וויל אייך קלאר מאכן דאס ענין, וועם עס געפעלט נישט ברסלב זאל מוחל זיין און ארויסגיין, מ'האט קיינעם נישט געצווינגען צו זיין קיין ברסלב'ר, הגם איך בין נישט קיין ברסלב'ר האב איך הנאה צו זען ווי שיין ס'פירט זיך דאס חסידות, אפילו זיי האבן נישט קיין רבי'ן וואס איז בעלמא הדין האבן זיי אבער א גרויסן רבי'ן וואס האט זיי געוויזן דעם דרך ישכון אור אין זיינע הייליגע ספרים, און א יעדע יאר פארן קיין אומאן צענדליגער טויזנטער ברסלבר חסידים בנוסף אידן פון אלע שיכטן, קרייזן, און שאטירונגען פונעם יהדות החרדית, און אז ס'איז דא מנהיגים מיט משפיעים אין ברסלב, נו, מה כל הרעש? על מה יצא הקצף? און אז אין ברסלב איז דא פארשידענע קרעמלעך איז עק וועלט ? "סוי פליז קאט די קרעפ". איר קאנט אויך פארן קיין אומאן מ'וועט אייך אריינלאזן אויב איר וועט שטארק וועלן!

ממילא בעט איך אייך, מישט נישט קאשע מיט מילך, הגם ס'איז דא היינט אויך ערליכע אידן רבי'ס לאויט"א, איז אבער אויך דא רבי'ס פוסטע יונגען וואס ס'אינטרעסירט זיי גארנישט א חוץ ניאוף כבוד מיט געלט און שררה, זיי שטייען אייך גארנישט אין וועג, נאר דער הייליגער צדיק איש אלקים קדוש מרנא ורבנא רבי נחמן מברסלב מיט זיין הייליגן תלמיד ר' נתן זכרון צדיקים וקדושים לברכה, שטייען אייך אין וועג, אבער די אנגעפרעסענע פוסטע יונגען, וואס אויב דאכט זיך זיי אז איינער האט נאר געוואלט ארייקומען אין זייערע אזוי-גערופענע גבולים, זענען זיי גרייט אים קורע כדג צו זיין, איך רעד שוין נישט וואס זיי צאפן אויס דאס געלט און בלוט פון אידישע קינדער, די חברה זענען גוט פאר אייך.

ממילא זאג איך אייך, טוט'ס תשובה און טאקע שוין, לערנטס לקוטי מוהר"ן מיט נאך ספרים וואס דער צדיק זצוק"ל האט מחבר געווען, וועט אייך ליכטיג ווערן אין די אויגן.

יסכר פי דוברי שקר הדוברות על צדיק עתק בגאוה ובוז.

[berlbalaguleh]

זיי טומלען א וועלט יעדער להוכיח צדקת דרכם, וחזקה על תעמולה,
דערפאר גייט דאס אריין אין קאפ פון מענטשן שיש בזה קצת אמת

דאס גייט נאר אריין אין קאפ פון מענטשן וואס זענען לכתחילה צומישט און האבן נישט קיין קלארן דרך החיים. זיי זוכן עפעס א תכלית אין לעבן פאלן זיי אריין צו די מנהיגים וואס זה אומר בכה וזה אומר בכה. פאר זיך אליין קענען די מנהיגים זיין גאנץ וואוילע יודן אבער די תורה און שיטה וואס זיי פרעדיגן האט נישט קיין הענט און קיין פוס.

[ציוני]

יעדעס יאר פארן קיין אומאן צענדליגער טויזנטער ברסלבר חסידים בנוסף אידן פון אלע שיכטן, קרייזן, און שאטירונגען פונעם יהדות החרידית, און אז ס'איז דא מנהיגים מיט משפיעים אין ברסלב,

הער מיר אויס,
קודם די אלע טויזנטער וואס פארן, זענען רובם פושעים וואס האבן נישט מיט ברסלב ולא כלום, נאר קומען טוהן זייערע מעשי תעתועים דארטן
והשנית מנהיגים מיט משפיעים, רוב פון זיי זענען איינער קרומער ווי דער צווייטער, און יעצט האב איך נישט קיין צייט צו מרחיב זיין אויף די אלע מפיונערן וואס רופן זיך מנהיגים אין ברסלב, ודי לעת עתה

[לעיקוואד]

איך האב גארנישט קעגן ברסלב אדרבה. איך האב זיך נאר באצויגען צו די אלע כלומר'שטיגע ויכוחים און קונטרסים וואס זענען מברר דעת ר נחמן וואס לענ"ד איז דאס א וויץ, קיינער וייסט נישט עכט אלס איז בחינות מיט ענינים וואס סאיז נישט שייך ביי זיי קיין הכרעה בכלל סנישט קיין הלכה און די תורה איז נאך געווען פאר ר' נחמן און קיינער איז נישט מחוייב עם צו פאלגען [אנדערש ווי די קונטרסים וואס שריבען קלאר אז סאיז א חיוב צו פארען אין אומאן נאר אפשר איז ען יוצר אויך מיט בחינת אומן אין אר"י וכו']

[שמעקעדיג]

הגם איך בין נישט קיין ברסלב'ר

דער הייליגער צדיק איש אלקים קדוש מרנא ורבנא רבי נחמן מברסלב מיט זיין הייליגן תלמיד ר' נתן זכרון צדיקים וקדושים לברכה

לערנטס לקוטי מוהר"ן מיט נאך ספרים וואס דער צדיק זצוק"ל האט מחבר געווען, וועט אייך ליכטיג ווערן אין די אויגן

איז דאס נישט קיין סתירה אביסל?..

[ציוני]

לדעתי נישט
נאר דאס מיינט א "ברסלב'ער"

[עפל פאי]

ווער איז דער וויינגארטען, ער האלט אז ר' נתן איז געווען א בעל דמיון ר''ל, ער פארשטייט נישט אז הרה"ק ר' נתן איז גענוג מקור. פונקט ווי איינער זאל זאגען אז וואס ר' חיים וויטל שרייבט בשם האר''י ז''ל איז זיינע דמיונות עפ''ל.

דער מחבר איז נעבעך א חולה נפש, ביודעי ומכירי. (ער הייסט נישט וויינגארטן נאר א......)

דער עיקר וואס איך האב געזעהן,
איז אז ברסלב כהיום הערשט א גרויסע תוהו ובוהו,
איך בין אויפגעוואקסן אז ר' יעקב מאיר שעכטער איז ברסלב,
אליעזר ברלנד איז א פרענק,
וכן א.ש. שיק,
יצחק מאיר מארגנשטערן איז אויך היבש צומישט,
וואס ר' נחמן אדער ר' נתן האבן באמת געוואלט,
מ'בעט א ברסלב'ער א סייעתא אז ר' נתן איז גערעכט,
נאך א טוץ מיט הגזמות,
נישטא קיין שום סייעתא מן החוץ

וואס שטערט דיך פונקטליך? כ'בין זייער צעמישט...

אז אין ברסלב "כהיום" איז דא א תוהו ובוהו, אדער ווי דער קונטרס וויל זאגן, אז אין ברסלב איז אייביג געווען תוהו ובוהו?

ווער עס איז ברסלב? ר' יעקב מאיר, ברלנד, שיק, מארגענשטערן, ארוש, כ'קען דיר אויסרעכענען נאך, וויפיל דו ווילסט... בעצם למאי נ"מ?

ווילסט טאקע "באמת" וויסן וואס ר' נחמן האט באמת געוואלט? זאגסט דאך אז ר' יעקב מאיר ווייסט יא לדעתך, איז גיי צו אים זיי מברר און פארטיג, וואס איז די תעמולה דא פארן קונטרס?

דער טוץ מיט גוזמות לאזט דיך נישט שלאפן ביינאכט?

דארפסט סייעתא מן החוץ? צו וואס?

צעמישט? אדער מיט אן אגענדע קעגן ברסלב?

קודם די אלע טויזנטער וואס פארן, זענען רובם פושעים וואס האבן נישט מיט ברסלב ולא כלום, נאר קומען טוהן זייערע מעשי תעתועים דארטן
והשנית מנהיגים מיט משפיעים, רוב פון זיי זענען איינער קרומער ווי דער צווייטער, און יעצט האב איך נישט קיין צייט צו מרחיב זיין אויף די אלע מפיונערן וואס רופן זיך מנהיגים אין ברסלב, ודי לעת עתה

שוין נישטא קיין פראבלעמס קעיר צו נעמען ביי כלל ישראל נאר דאס פארן אויף אומאן?

צווייטנס, ביזט דארט געווען? האסט געזען די טויזענטער פושעים מיט די מעשה תעתועים? האסט אויך געזען די טויזענטער וואס פארגיסן דארט טייכן טרערן צו תשובה טון און פארן אהיים אויסגעלייטערטע און ריינע נשמות, גרייט צו זיך צו שלאגן מיטן יצה"ר אויף נאך א יאר???

נאכדעם פארשטיי איך נישט, ממ"נ, רעדסטו פון די רובם פושעים וואס האבן גארנישט מיט ברסלב ולא כלום, איז וואס ווילסטו פון אומאן, ברסלב... אבער אינמיטן טאנצטו אריבער צו בארעדן די 'מפיונערן מנהיגים אין ברסלב', נאר פשוט דו האסט נישט צייט מרחיב צו זיין...

ווען דו ווייסט וואס דו ווילסט, חוץ סתם שרייען 'שקצים' קום צוריק...

די זאך איז, אז דו ווילסט גארנישט דורך טון למשל עפעס א נושא פון ברסלב, אויף א נארמאלער גאנג, וואס דאן קען מען אויף א שיינעם וועג זיך אדורך רעדן, נאר ברענגסט אראפ א גאנצע קונטרס וואס "האקט" אויף ברסלב, זייערע ספרים, זייער גאנג, זייערע רבי'ס...

אונז זענען שוין זאט פון די אלע שרייערס!

אויב ברסלב געט איינעם א געפיל צום באשעפער, ער קען זיך אויסרעדן צום אייבירשטן, שפירן ווי איינער וויל אים נאך אויף דער וועלט, איינער קעיר'ט פאר אים, ער איז נישט קיין איבריגער שטיקל דא, סתם אראפ געווארפן אינעם גרויסן וועלטל אן קיין חשבון... און דאס ברענגט אים נענטער צו אידישקייט, ווילסטו מיט די שטותים אים עס צונעמען?

האסט בעסערס פאר אים? נאו פראבלעם, אבער אז איינער וויל גיין אויף דעם וועג לאז אים לעבן, מאך אים נישט אוועק און רייס אים נישט אראפ.

[ברסלבער]

(איך האב עס שוין געשריבן אין א צווייטע אשכול, אבער אזוי ווי איך זעה אז מען רעדט דא אויך פונעם ביכל, וועל איך עס דא איבערשרייבן)

איך האב דורכגעליינט בעיון דעם העסליכן נארישן ביכל "חונן הדעת", און איך וועל שרייבן מיין מיינונג לעניית דעתי אויף דעם ביכל.

הקדמה

א) ער שרייבט (דף 2) אז דער ביכל איז נישט געשריבן געווארן פאר ברסלבע חסידים, נאר פאר די אלע וואס זענען נאכנישט פארכאפט געווארן, ער האט א שטארקע פּוינט מיט דעם ווייל א אמת'ער ברסלבער חסיד וואס קען גוט די ברסלבע ספרים זעהט גלייך אז ער ווייסט נישט וואס טוט זיך מיט זיין לעבן, ער שרייבט בכלל נישט צו די זאך, אבער א גרינער וואס ווייסט נישט גארנישט, ווערט טאקע איבערגענומען פון זיינע - אזוי גערופענע – לאגישע ווערטער.

ב) נאכן דורכליינען דעם ביכל, זעה איך קלאר אז דער מענטש הייבט נישט אן צו וויסן וואס ברסלב איז בפרט, און נישט וואס די דרך החסידות איז בכלל, ער לייגט אראפ יסודות געבויעט אויף זיין געוואלדדיגן כח הדמיון, און אויף דעם בויעט ער אויף גאנצע בנינים אן קיין שום האפט.

ג) אויסער דעם איז דא אסאך זאכן אינעם ביכל וואס זענען סתם אפענע שקרים, ווי איך וועל ווייטער אראפברענגן הכל על מקומם, אסאך זאכן ברענגט ער אראפ פעלערדיג, ער שרייבט נישט די המשך וואס עס שטייט פארדעם און נאכדעם און פון דעם קומט ער אויף מיט א געוואלדיגע באמבע קשיא, וואס האט נישט קיין הענט און קיין פיס, איך בין אים נאר דן לכף זכות אז ער האט זיכער געמיינט מיט דעם העכערע זאכן, ווייל על פי פשוטו רעדט ער אסאך מאל בכלל נישט צו די זאך.

ד) דרך אגב (דף 3) דער מחבר רעגט זיך שוין פון פאראויס אויף די אלע וואס גייען ענטפערן אויף זיין ביכל, זאגענדיג "היתכון מען רעגט זיך אויף דעם ביכל? יעדער האט דאך א רעכט צו זאגן זיין מיינונג" מיין קשיא איז אבער אז אויב מעג יעדער זאגן זיין מיינונג, מעג איך דאך אויך זאגן מיין מיינונג אויף דיין ביכל, נישט אזוי? טא וואס ביזטו אזוי ברוגז?

ה) ווען איך צייכן צו א דף אין זיין ביכל איז עס לויט די דפין פון מהדורא בתרא.

און יעצט צום ענין

איך וועל גיין מענין לענין לויטן סדר פונעם ביכל, און אדרבה, אויב האב איך עפעס אויסגעלאזט, אדער ווער עס האט אן הגהה, זאל זיך אנרופן, און איך וועל עס פרובירן צו פארענטפערן.

א. דף 2 - "יש הוספות וגרעון בליקוטי מוהר"ן" - ווי ווייט איך ווייס זענען זייער אסאך אדער רוב ספרי חסידות געשריבן געווארן דורך די קינדער אדער תלמידים וואס זיי האבן געהערט פונעם צדיק, ממילא מיינט דאס אז מען קען דאס נישט אנעמען אלץ אמת, ווייל דער צדיק אליינ'ס האט עס נישט געשריבן?

ב. דף 3 - "אין להדפיס דברים תמוהים בשם צדיקים" - אז אין דיינע אויגן איז עס תמוהים, מיינט נאך נישט אז מען טאר עס נישט דרוקן, ברוך ה' עס זענען נאך דא אסאך אידן וואס האבן אביסל מער שכל פון דיר, און זיי פארשטייען עס ב"ה זייער גוט.

ג. דף 3-16 ער איז מאריך היבש אפאר בלעטער קעגן פארן אויף אומן און נאך, זיין בנין איז געבויעט אויף יסודות פון זיין פארקרומטע קאפ, וועל איך שרייבן עטליכע נקודות, וואס וועט אפווארפן זיין יסוד און אוטאמאטיש דעם גאנצן בנין, און אין איינוועג'ס וועט עס אויך אפפרעגן א גרויס חלק פון דעם ביכל.

1) רבי נחמן ברסלב'ער זי"ע האט געשריבן ספרים און געזאגט תורות, מיטן זעלבן ציהל וואס אלע צדיקים האבן עס געטוהן, צו מקרב זיין אידן לאבינו שבשמים אז אלע אידן זאלן זוכה זיין מקיים צו זיין אלע מצות שבתורה בכל פרטי' ודקדוקי'.

2) יא! מען מוז צוקומען צו א צדיק וואס זאל העלפן דעם מענטש מקיים צו זיין די מצות, חז"ל זאגן (מובא ברש"י פ' עקב יא,כב) ולדבקה בו, אפשר לומר כן, והלא אש אוכלה הוא? אלא הדבק בתלמידים ובחכמים ומעלה אני עליך כאלו נדבקת בו, דו ווילסט דיך מדבק זיין אינעם אייבערשטן? זיי דיך מדבק אין צדיקים! דער הייליגער רמב"ם פסק'נט עס (הלכות דעות ו, ב) מצות עשה להדבק בחכמים ותלמידיהם כדי ללמוד ממעשיהם כענין שנאמר "ובו תדבק" וכי אפשר לאדם להדבק בשכינה, אלא כך אמרו חכמים בפירוש מצוה זו הדבק בחכמים ותלמידיהם. דער רמב"ם האלט אז עס איז א מצות עשה דאורייתא, און נישט נאר עפעס א שיינער ענין, ווי ער שרייבט אין זיין ביכל.
און אזוי איז פיל אלע ספרים פון מתן תורה ביז יעצט, אין אלע ספרי מוסר וחסידות, אז מען קען נישט זיין אן אמת'ער ערליכער איד, נאר אויב מען איז מקושר צו א צדיק.

3) צו וועלכן צדיק? קענסט גיין צו וועלכן צדיק דו ווילסט, יעדענ'ס הארץ ציהט אים צו א צווייטן דרך, דער עיקר איז נאר אז מען טאר זיך נישט לאזן נארן, מען קען נישט גיין צו א צדיק נאר צו טאנצן אויף די פארענטשעס און זיך דביקות'ן, דער עיקר דארף מען זעהן צו דו באקומסט עפעס פון דעם צדיק, אויב העלפט ער דיר צו זיין ערליך, צו לערנען תורה, צו תשובה טוהן, צו מקיים זיין די מצות ווי מען דארף, דעמאלט'ס זאלסטו גיין צו אים.

4) פארשטייט זיך אז ווען מען גייט צו א צדיק דארף מען פאלגן וואס ער הייסט.

5) גדולים צדיקים במיתתן יותר מבחייהם! אז מען לערנט די ספרים פונעם צדיק קען מען זיך אויך מדבק זיין צו אים, אויב מען פאלגט וואס ער שרייבט, מען גייט אין זיינע וועגן איז מען זייער מצליח.

6) אזוי ווי אלע צדיקים האט רבי נחמן אויך געהאט זיין אייגענארטיגע דרך ווי אזוי מקרב זיין אידן צום אייבערשטן, ער האט געזאגט תורות און געשריבן ספרים, פיל מיט געוואלדיגע עצות, ווי אזוי יעדער איד אן אויסנאם, פונעם קלענסטן ביזן גרעסטן קען דורך זיינע עצות נתקרב ווערן צום אייבערשטן.

7) ובפרט זיין הויפט עצה, פון רעדן צום אייבערשטן, אלע ברסלב'ע ספרים זענען פיל מיט דעם, רבי נחמן האט געזאגט אז די עצה איז שוין אן אלטע עצה וואס אלע צדיקים האבן געטוהן, ער איז נאר געקומען עס אויפפרישן, אז מען זאל עס אנהייבן צו טוהן למעשה, און ווער עס וועט עס טוהן וועט זיכער ווערן אן ערליכער איד.

8) "ברסלב" איז נישט קיין פארטיי און אפילו נישט קיין חסידות, "ברסלב" איז נאר רבי נחמנ'ס ספרים און זיינע עצות, ווער עס טוט עס, ער פאלגט זיינע עצות איז א ברסלב'ער חסיד, דאס מיינט נישט אז ער מוז זיך יעצט ארויפלייגן א נאטיץ אויף זיין שטערן: "איך בין א ברסלב'ער", ער קען ווייטער אנגיין אין לעבן פונקט ווי פריער, ער קען בלייבן אין די זעלבע חסידות ווי ער איז געווען ביז יעצט, די איינציגע חילוק איז נאר אז ער ניצט די גוטע עצות פון רבי נחמן אז עס זאל אים העלפן אין לעבן, צו זיין אן ערליכער איד.

9) רבי נתן דער געטרייער תלמיד פון רבי נחמן, וואס האט אויף זיינע אייגענע הויט געפילט וואס רבי נחמן האט געטוהן מיט אים, ווי זיינע געוואלדיגע עצות האבן אים מקרב געווען צום אייבערשטן, איז אים עס אזוי געגאנגען אין לעבן אז ער האט אפגעמאכט אז ער גייט דאס אויספויקן פאר די גאנצע וועלט, פארוואס זאלן נישט אלע אידן וויסן פון דעם?
אלע זיינע תורות און ספרים וואס ער האט געמאכט זענען נאר געבויעט אויף די ווערטער פון רבי נחמן, און לעניית דעתי פארשטיי איך נישט פארוואס דער בעל ה'ביכל איז אזוי ברוגז אויף אים אז ער מאכט רבי נחמן אזוי גרויס? די אלע גרויסקייטן וואס רבי נתן זאגט אויף רבי נחמן זענען אלעס אויף די נקודה אז רבי נחמן'ס תורות האבן א גרויסן כח צו מקרב זיין יעדן איד צום אייבערשטן, אדרבה פרוביר עס אויס און דו וועסט אויך הנאה האבן, און דו וועסט אויך ווערן אן ערליכער איד!

10) עס איז באקאנט אז וואס א צדיק טוט בחייו, די זעלבע זאך איז ער עוסק במותו, בחייו איז רבי נחמן'ס איינציגע ציהל געווען צו מקרב זיין אידן צום אייבערשטן, און אויך במותו איז ער ווייטער עוסק אין דעם.
און יא! רבי נחמן האט צוגעזאגט אז ווער עס וועט קומען צו זיין קבר און זאגן דארט די צעהן קאפיטלעך פון תיקון הכללי, וועט ער אים ארויסשלעפן ביי די פאות פון שאול תחתית!
דאס איז נישט נאר נאכן שטארבן פונעם מענטש, וועט ער אים העלפן, אזוי ווי עס איז דא אזא ענין ווי ער ברענגט דארט פון ספרים אינעם ביכל.
ניין, דאס איז נאך דא אויף דער וועלט! רבי נחמן נעמט זיך אונטער אז ווער עס וועט עס טוהן, וועט ער זיך לייגן אויף די לענג און אויף די ברייט, און העלפן דעם מענטש אז ער זאל מקורב ווערן צו אים, און אז ער זאל אנהייבן צו ווערן אן ערליכער איד נאך אויף די וועלט, און שוין דא אויף די וועלט שלעפט ער אים ארויס פון שאול תחתית.

11) רבי נחמן האט אויך געזאגט אז אפילו די מענטשן וועם ער קען נישט העלפן א גאנץ יאר אויב זיי וועלן קומען צו אים אויף ראש השנה, קען ער זיי אויך העלפן.

12) הבחירה בידיך! קיינער צווינגט נישט, קיינער שלאגט נישט, קיינער שלעפט נישט, ווער עס האט אביסל יראת שמים און אביסל שכל אין קאפ, וועט אויספרובירן און פארן אויף אומן און זאגן די צעהן קאפיטלעך תהלים, וואס קען עס שאדן?
עס זענען דא אידן וואס האבן עס שוין געטוהן (וגם אני הקטן בתוכם) און זיי זאגן עדות אז עס האט זיי געטוישט זייער גאנצער לעבנ'ס שטייגער, יעצט פארן זיי אויף אומן נישט ווייל זיי "גלייבן" אין רבי נחמן אז ער וועט זיי ארויסשלעפן פון שאול תחתית, נאר ווייל זיי האבן דאס "געזעהן" מיט די פליישיגע אויגן, אז נאך אויף די וועלט שלעפט זיי רבי נחמן ארויס פון שאול תחתית, צוביסלעך מער און מער.

13) "עס קומען אויף אומן אלע סארט מענטשן" - אמת עס זענען דא אסאך סארט מענטשן אין אומן ובתוכם אסאך בעלי עבירה.
שתי תשובות בדבר.
קודם, קען איך דיר ווייזן אין יעדע היימישע בית המדרש אין וויליאמסבורג, בארא פארק, מאנסי, מאנרא, וכו' וכו' אז עס זענען דא דארט גענוג בעלי עבירה, בסתר ובגלוי, נא? פארדעם זענען מיר דאך דא, ווען דער בעל עבירה גייט טוהן עבירות איז עס א פראבלעם, אבער אז ער קומט אין בית המדרש, אז ער קומט אויף אומן צו תשובה טוהן, איז דאך גוט.
צווייטנ'ס, וואס האב איך מיט יענעם? עס איז אמאל אריין א איד אין שפיטאל, ער האט זיך צובראכן די פינגער און ער איז אריין אין שפיטאל זיך היילן, ער קומט אריין און זעהט וואס דארט טוט זיך און ער לויפט גלייך ארויס און שרייט: "ווי האט עטץ מיר דא אריין געברענגט? עס איז דאך ממש א משוגעים הויז, איינער גייט ארומגעבינדן די האנט איינער איז ארומגעבינדן די קאפ, און איינער ליגט צוגעבינדן צו מאשינען, א.א.וו., ווי קום איך דא אריין?"
זאגט מען אים: "רבי איד, דא איז א שפיטאל, און יעדער קומט זיך היילן אויף אנדערע קרענק, דאנק דעם אייבערשטן אז דו ביזט נישט אזוי פארוואונדעט ווי זיי, אבער דו דארפסט אויך קומען דא צו אויסהיילן דיינע וואונדן".
אומן איז א שפיטאל! מיט א גאר גרויסע דאקטער רבי נחמן, יעדער קומט זיך היילן ברוחניות ביי אים, ב"ה איך בין נישט אזוי שטארק פארוואונדעט ווי אנדערע מענטשן וואס קומען דארט, אבער איך קען אויך ניצן א דאקטער, איך בין דאך אויך נישט אינגאנצן גוט בשלימות.

14) אזוי ווי אידן האבן זיך עס אליינ'ס איבערצייגט, פון די געוואלדיגע התעוררות וואס זיי האבן באקומען אין אומן, אין ווי דאס האט געטוישט זייער גאנצע לעבן, עס האט זיי שוין יעצט ארויסגעצויגן פון שאול תחתית, דערפאר ווילן זיי דרוקן ספרים און פארשפרייטן פאר יעדן איינעם די גרויסקייט פון פארן אויף אומן ובפרט אויף ראש השנה, פשוט משום אל תמנע טוב מבעליו, פארוואס זאלן נישט נאך אידן הנאה האבן?
עס קרענקט דיר די צעטליך און די ספרים? עס שטעכט דיר אויס די אויגן? ווער הייסט דיך עס קוקן? אבער איך פארשטיי נישט וואס איז די פראבלעם ווען מען וויל מיטטיילן מיט נאך אידן מיין עקספיריענס?

15) און עס איז אפילו נישט כדאי זיך מטפל צו זיין מיט די לעכערליכע טענה, אז ווען מען רעדט פון די גרויסקייט פון גיין אויף אומן לייגט מען צו צו די תרי"ג מצות.
די טפשות דערפון רעדט פון זיך אליינ'ס, א צדיק זאגט צו אז ער וועט העלפן ווער עס וועט קומען צו אים, און ער בעהט מען זאל קומען צו אים אויף ראש השנה, פארשטיי איך בכלל נישט ווי קומט אריין דא בל תוסיף?

איך וויל נישט רעדן אויפ'ן מחבר פונעם ביכל, אבער עס מוז זיין אז ער האט דא אינזין געהאט עפעס העכערע זאכן וואס מיר פארשטייען נישט, אבער ווי מעג מען שרייבן דברים תמוהים פאר מענטשן?

איך האף אז פון יעצט וועט דער בעל ה'ביכל מער אינזין ביי די ברכה פון "חונן הדעת" וואס ער קען דאס גאנץ גוט ניצן.

איך וועל מיר דא אפשטעלן, און איך וועל בקרוב צוריק קומען מיט די המשך (אפשר לויט די תגובות)

[outspoken]

די הארץ טוט וויי אז א ברסלבר מוז זיך פארענפערען.
יאבד הוא ואלף כמותו ואל יאבד אות אחת מר' נתן

[לעיקוואד]

כבין מסכים באופן כללי אז אין "חונן הדעת" איז נישט דא עפעס עקסטער דעת, הגם אז איך מיין נישט אז די תורה איז געגעבן געווארן פאר ר' נחמן.
אינטרעסאנט נאר אז איך האב געזעהן אין די רשימה פון ספרים וואס גיין אריין גיין אין די נייע עדכון פון אוצר החכמה [11] איז דער קונטרס אריין, אפשר נעמט זיך איינער אן זיי מודיע צו זיין אז סבאלאנגט נישט זא קונטרס אין זייער אוצר.

[איחוד פעלד]

איי ברסלב,
א שאד די גאנצע וועלט איז נישט ברסלבער חסידים, משיח וואלטעך שוין געקומען.
ברסלבר זאגען ליגענט, ווי אלע, ער איז נישט רעלאווענט תירוצים אהין אדער אהער, צו ר' נחמן האט געזאגט צו נישט.
דאס אז מען מאכט דארט ראש השנה אזוי ווי עס איז היינט איז זיכער א נייער זאך, אפילו אויב אמאהל איז אויך געוועהן א געפארעכץ אהין, אבער עס איז נישט געוועהן קיין חתונה מוצאי ראש השנה וכו'.
יעצט איז די שאלה אויב מען דארף פארנעמען א נייע אידישקייט צו נישט.
מצידי גייט מיך נישט אהן, נייע זאכען און מנהגים קומען און גייען מימות מתן תורה.

[משה געציל]

אטש! מיין קאפ טוט מיר וויי... וואס זאגט דער עולם צו דעם? איינער האט קאמפאזירט א גאנצע ליסטע מיט מימרות וואס גדולים זאלן האבן געזאגט אויף די גרויסקייט פון רבי׳ נחמן און זיינע ספרים.

רבי אברהם מקאליסק: "קדוש יאמר לו.. אתו חכמה ודעת אלוהים השכל… היושב בחדרי לבי.."

רבי אברהם חיים מזלאטשוב בעל "אורח לחיים": "אדם הגדול בענקים.. ואדמהו ואכנהו ולא ידעתיו.. הרב הגדול.. נר הקדוש .. מופת הדור.."

בעל ה"חזון איש": "אור האורות של האמת.." וסיפר הרב בן ציון אפטר שה"חזון איש" דיבר עמו מדי פעם על כוחו וגדולתו של רביז"ל.. ובכל פעם נהג לומר לו: נו, אמור עוד איזה תורה מהרבי."

רבי אברהם מרדכי אלטר האדמו"ר מגור, לאחר שסיים סדר ליל הפסח נהג ללמוד בלקוטי מוהר"ן. רבי אהרן מבעלזא: "מעלתו של ספר זה (ליקו"מ) גבוה עד מאד.. הם (חסידי ברסלב) יהודים כשרים."

רבי אורי מסטרליסק, בשעה שאמר תורה על שולחנו הטהור אמר לעצמו: "אורי אורי איך תוכל דברי תורה כשהליקוטי מוהר"ן ישנו בעולם.."

הרב יצחק גלבך היה תלמיד ישיבת ברנוביץ של הגאון רבי אלחנן (תלמיד החפץ חיים), וסיפר שרבי אלחנן היה מעריץ את תלמידיו שהתקרבו לרבינו נחמןמברסלב.

רבי אליהו לאפיאן (על ספרי רביז"ל) "הן אלו הם ספרי מוסר האמיתיים."

רבי אליהו קלאצקין מלובלין: "לשבח את רבינו במעלת החכמה אין בזה אלא אפס קצהו כפי ערכו הנעלה והנשגב."

הרב דסלר ה"מכתב מאליהו", מביא בספריו הרבה מדברי רביז"ל. ובמכתב לבניו הוא מעודדם שילמדו בספרי רביז"ל כדי שיזכו ליראת שמים.

רבי אליעזר שולביץ (ראש ישיבת לאמז'א): "מי שמחפש אמת, בסוף מגיע לברסלב…"

רבי אפרים זלמן מרגליות מבראד ה"מטה אפרים": "איש קדוש מבין חידות.. יודע תעלומות. חכמה ושושן סודות..מפענח נעלמים.. מגלה רזים במקרא בתלמוד באגדות.. ודבריו עומדים ברומו של עולם.."

רבי ברוך ממעזבוז': "כפות רגליו גבוהים ונעלים יותר מראשם של אלו שדברו עליו…"

רבי ברוך סורוצקין (ראש ישיבת טלז): "חסידי ברסלב המה החסידים האמיתיים.."

רבי דוב ויידנפעלד הגאון מטשעבין: "רבינו היה העילוי של הרבי'ס" (האדמורים).

רבי דוד שפארבער אב"ד בראשוו: "בלקוטי הלכות (למוהרנ"ת) טמונים כל ספרי החסידות.."

רבי דוד יצחק אייזיק מסקאליא: "הוא היה קדוש ישראל"

רבי דוד משה מצ'ורטקוב, ה"לקוטי תפילות" שלו היה עבה מרוב דמעות..

רבי חיים מצאנז ה"דברי חיים" על הלקו"מ: הספר שלי עבור שבת.. עוד אמר "היום אין חסידות ואם בכל זאת אתה מחפש איזה חסידות לך לחסידי ברסלב"

האדמו"ר בעל "צמח צדיק" אמר: "אצל אבא (היינו רבי חיים מקאסוב בעל ה"תורת חיים") לא ירד ספר ליקו"מ מעל שולחנו.."

רבי חיים מקראסני תלמיד הבעש"ט: "את העקשנות דקדושה ראו עליו (על רביז"ל) כבר בימי ינקותו.."

רבי חיים סנוואני (מרבני תימן): "הלומד בספריו (של רביז"ל) ייווכח לראות שהמוסר שם הינו גדול ועצום ומפלח כחץ לבבות.." (והיה רבי חיים נוהג בשנותיו האחרונות לחלק לתלמידיו ספרי רביז"ל).

רבי חיים פאלאג'י הרבה לצטט מספרי רביז"ל וכן את ה"תיקון הכללי."

רבי חיים שמואלביץ (ראש ישיבת מיר): "על ידי זה (ספר ליקו"מ) נפתח המוח.." ואמר: "אנו עוסקים להקשות ולתרץ תוס'. והם (חסידי ברסלב) עוסקים בעבודה תמידית של "ליראה את ה' ולאהבה אותו כל הימים."

רבי אלעזר שפירא ממונקאטש ה"מנחת אלעזר" אמר: "כשכל העולם יתחילו ללמוד ולעיין ב"סיפורי מעשיות" (לרביז"ל) יבוא משיח צדקנו. וצוה להדפיס ספר "השתפכות הנפש."

רבי חיים מאיר האגער מויזניץ ה"אמרי חיים", הספר ליקו"מ לא ירד מעל שולחנו. ואמר: "זה ספר (סיפורי מעשיות) של הקבלה.."

רבי חנוך העניך מרדז'ין בעל התכלת אמר: "רבי נחמן, למה לא יחלקו עליכם שהרי לקטנים אתם מראים שהם קרובים להשם יתברך. ואילו לגדולים אתם מראים שהם עדיין רחוקים.. ובודאי הם יחלקו עליכם."

רבי יהודה הורוביץ מדז'יקוב שלח את תלמידיו אל חסידי ברסלב כדי שישמעו כיצד אומרים שם "למנצח מזמור" ו"מן המיצר" וכו' שקודם התקיעות.

רבי יהודה הורוביץ מסטעטשין: "הם (חסידי ברסלב) החסידים האמיתיים.."

רבי יהודה צדקה ראש ישיבת "פורת יוסף" סיפר על סטודנט שמילא פיו צחוק עם חבריו כשהראה להם מה שכתב רביז"ל ש"מי שיסתכל בספר הזה (ליקו"מ) בעין האמת בודאי יהיו נפתחין אצלו כל גידי קשיות לבבו ויהיה נעשה בעל תשובה גמור", ואותו סטודנט אמר לחבריו מבטיח אני לכם שאפילו שאתעמק בכל הספרים שלו, כדי להוציא עבודה יפה ולקבל ציון טוב לא אחזור בתשובה לעולם. ואכן הלה למד והעמיק בספרי רביז"ל ולאט לאט שינה דרכיו עד שנהיה בעל תשובה ועזב את האוניברסיטה. וסיים הרב צדקה את דבריו ואמר: "רואים אתם מה גדול כוחו של רבי נחמן מברסלב"!.

רבי יהודה לייב ה"שפת אמת" לפני פטירתו ביקש שיקריאו לפניו מספורי מעשיות לרביז"ל. ואמר כי בסיפור האחרון מרומזת הגאולה.

רבי יואל טייטלבאום מסאטמר: "רבי נחמן חזה ברוח קדשו את נסיונות דורינו בעניני אמונה.. ובזמננו אי אפשר להתחזק כי אם בספרי קודש אלו… כי בהם נמצאת האמונה האמיתיית." ואמר: "אי אפשר להיות יהודי כשר בלי ללמוד ספרי מוהר"ן מברסלב." ואמר: "בעל הליקוטי מוהר"ן היה מזוכך לגמרי לכן היה אצלו בחינת 'ויקנאו בו אחיו' הנאמר ביוסף הצדיק." ופעם התבטא: "רואים אצל האדמו"ר מברסלב יותר רוח הקודש מאשר אצל שאר הצדיקים.." ובאחת השבתות אמר: "מי יכול לחזקנו?! רק רבי נחמן יוכל לחזקנו במצב כזה."

רבי יחיאל יהושע מביאלה: "הוא (רביז"ל) הרבי לדור הזה."

רבי יעקב יצחק החוזה מלובלין: "הרב המאור הגדול… איש קדוש… מופת הדור.." ועל הספר ליקו"מ התבטא: "הדברים מאליהם יעידון ויגידון דברי אמת לאמיתו.. דברי אלוהים חיים."

רבי יעקב ישראל קנייבסקי הסטייפלר: "ספר זה (לקו"מ) מעורר אותי ליראת שמים. ואני רואה כי ביום שאיני לומד בספר זה חש אני חסרון ביראת שמים"

רבי יצחק מווארקי כשהביאו לו ספר ליקו"מ נתמלא שמחה עצומה ולבש השטריימל ויצא לקבל הספר "והיה אצלו כמו שמחת תורה."

רבי יצחק מאיר מגור ה"חידושי הרי"ם" לקח את הספר סיפורי מעשיות והתעסק בו וכשהגיע לסיפור שבע הקבצנים אמר: "עד כאן עוד הבנתי משהו. הלאה איני יודע כבר כלום.."

רבי ירוחם ליבוביך ה"חכמה ומוסר": "ספרי ברסלב הם אש ממש.."

רבי ישראל אבוחצירא: "הצדיקים הללו יוציאו את השכינה מהגלות.." עוד סיפר ה"בבא סאלי" כי בנו האדמו"ר רבי מאיר אבוחצירא נגלה אליו בחלום ואמר לאביו: "כל הצדיקים פה בשמים הולכים לשמוע תורה מרבי נחמן."

רבי ישראל אלתר מגור ה"בית ישראל": "בכל מקום שהם (חסידי ברסלב) הולכים רבם איתם, הם חיים ומחיים..

רבי ישראל מקוזניץ ה"עבודת ישראל": "איש חי רב פעלים מקבציאל המאור הגדול.. גדול מרבן שמו.." ועל ספר ליקו"מ : "דברי נפלאים .. ונורא הוא סביביו.. דברים ערבים נעימים.. חדודים עמוקים מאד.. איש לפי ערכו.. להם דומיה תהילה.. יקרים מפז ומפנינים.. וראויים להכניסם לפני ולפנים.."

רבי ישראל מאיר ה"חפץ חיים" אמר לאחד מתלמידיו: "אם הנך חפץ להתקרב לחסידות תתקרב לחסידי ברסלב היות והם שומרים את השו"ע, ומקיימים את הכתוב בו."

בנו של הח"ח נהג להתפלל עם חסידי ברסלב שבווארשא.

רבי יששכר דוב מודיסלאוו: "רואים בעינים שמכל החסידויות חסידי ברסלב נשארו אורגינאל כמו שהיה בימי יסוד החסידות". פעם שר דקות ארוכות את הניגון של חסידי ברסלב על "אם אין אני לי מי לי" בהתעוררות רבה ולאחר מכן אמר: "כפי שפלות הדור צריך כל אחד להיות ברסלבר חסיד."

רבי לוי יצחק מברדיטשוב רבן של כל ישראל אמר לתלמידו: "תאמין לי אם הייתי יודע שהעולם ישמעו בקולי, הייתי צועק בקול גדול מסוף העולם ועד סופו שכל מי שרוצה להיות איש כשר וצדיק ועובד ה' באמת, יהיה זהיר וזריז להתקרב להרב הקדוש רבי נחמן מברסלב.." עוד אמר: "איפה שיש משהו אמיתי וטוב חטף אותו רבי נחמן."

רבי מאיר אבוחצירא על שולחנו היו מונחים ספרי רביז"ל תמיד. פעם נתן לבתו את הספר "לקוטי עצות" ואמר לה: "כשתהיי זקוקה לעצה בכל ענין שהוא הביטי בספר הזה…"

רבי נחום מצ'רנוביל (היה תלמיד הבעש"ט) ה"מאור עינים": "הוא יפה עינים" ופעם כשראה את רביז"ל בימי נעוריו נבהל מעוצם היראה שהיה על פניו (של רביז"ל) ואמר ש"הכתוב "למען תהיה יראתו על פניכם" זה רואים אצלו בחוש."

רבי משה מרדכי מלעלוב: "בדף אחד מליקו"מ יש תמצית של הרבה דפים מספרי חב"ד." ואמר על מוהרנ"ת: "הוא היה בעל המוח הגדול ביותר בחסידות."

רבי צבי אריה מאליק, תלמיד המגיד הגדול: "אני ראיתיו ולא היה לי בו שום השגה.. וכפי הנראה צריכים כולנו להתבייש מפניו.. ומן המעט הוא לומר עליו "ויחכם מכל האדם."

רבי צדוק הכהן מלובלין כידוע כתב ביאורים לספר המידות של רביז"ל. ואמר: "הספר הזה הוא חיותי."

רבי שלום מושקוביץ משאץ: "כל דיבור ודיבור שיצא מפיו הקדוש (של רביז"ל) הוא עמוק עמוק מאד מאד.. מלא חכמה ומוסר ועצות נפלאות ונוראות לתכלית האדם עלי אדמות."

רבי שלמה מזויל סיפר שאביו הקדוש בא אליו בחלום ואמר לו: "בעולם העליון כשבא חסיד ברסלב נעשה רעש גדול. והם חשובים שם מאד.." וביקש שידוך לנכדו עם איזה חסיד ברסלב.

רבי שמעון, המשגיח דישיבת חכמי לובלין: "לקוטי מוהר"ן הוא פירוש על התיקוני הזוהר." ואמר: "רבי נחמן מברסלב היה אדם גדול נורא מאד."

רבי שמעון בצלאל אב"ד טארנא: "אור המאיר לארץ ולדרים.. פאר מקדושים.. משמח אלוהים ואנשים.."

רבי שניאור זלמן בעל ה"תניא": "אדם גדול מאד.. גבור מלחמה.."

[ברסלבער]

גראדע א שיינער ליקוט, ש'כח משה געציל.

מיין ציהל איז מער ארויסצוברענגן די טפשות פון דעם מחבר פון דעם ביכל חונן הדעת, ווי ארויסצוברענגן די גרויסקייט פון רבי נחמן.
רבי נחמן דארף בכלל נישט מיין הסכמה, אבער די קורץ קעפיקייט פון דעם בעל ה'ביכל חונן הדעת איז דאך ממש להפליא.

איך האף בעז"ה היינט ממשיך צו זיין מיטן איבערבליק אויפ'ן ביכל.

[ברסלבער]

לאמיר גיין אביסל ווייטער צו צולייגן די רשעות, טפשות, שקר, וואס ליגט אין דעם נארישן ביכל "חונן הדעת".

ד. "הליכה לקברי צדיקים" – מען האט אייביג געוואוסט ביי אידישע קינדער די גרויסקייט פון גיין אויף קברי צדיקים דארט מתפלל צו זיין, ער מישט דא צאם הודו מיט כוש אז מען טאר נישט מתפלל זיין נאר צום אייבערשטן און נישט צו א צדיק, וואסערע שייכות האט איינ'ס מיטן צווייטן? מען איז אייביג געגאנגען צו צדיקים אז זיי זאלן מתפלל זיין פארן מענטש, ווייל דער צדיק האט א גרעסערע כח צו פועל'ן ביים אייבערשטן א ישועה, און אזוי איז מען אויך געגאנגען צו קברי צדיקים אויך מיטן זעלבן ציהל אז דער צדיק וואס איז אין די בחינה פון "גדולים צדיקים במיתתן יותר מבחייהם" קען ער נאך שנעלער פועל'ן ישועות, עס זענען דא טויזנטער מעשיות ווי אזוי מענטשן זענען געהאלפן געווארן מיט געוואלדיגע ישועות ביי קברי צדיקים.

זעהט אויס אז שנאה מקלקלת השורה, ער איז אזוי אויסן צו אראפרייסן אומן, אז ער מאכט שוין אין איינוועג'ס אוועק די גאנצע גיין צו קברי צדיקים, וואס איז אנגענומען הייליג ביי אלע אידישע קינדער אין אלע דורות, אין די תורה זעען מיר נאך אז כָּלֵב איז זיך געגאנגען משתטח זיין ביי די קברי אבות אז ער זאל נישט פארכאפט ווערן מיט די מרגלים, און לויט דעם טיפש דער בעל ה'ביכל, איז דאך לכאורה זייער שווער, ווי אזוי איז ער געגאנגען מתפלל זיין צו די אבות? ואין ראוי להתפלל לזולתו?

נאכדעם ברענגט ער א מעשה פון רביה"ק מסאטמאר וואס האט כאילו אוועקגעמאכט דאס גיין צום ציון פון הייליגן רבי ר' אלימלך, "ער האט געפרעגט פון א מענטש צו ביים תפלין לייגן שפירט ער אויך אזא התעוררות ווי ביים ציון פון רבי ר' אלימלך, און ווען יענער האט געזאגט אז נישט, האט דער רבי געזאגט אז עס איז נאר א דמיון".

קודם רביה"ק מסאטמאר אליינ'ס האט געהאקט קעגן דערציילן אבי מעשיות אן א מקור

צווייטנ'ס ווי קומט דא אריין התעוררות? אז איך פיל נישט קיין התעוררות אין לייגן תפלין, זאל איך נישט לייגן קיין תפלין? אויב עס אנגענומען ביי אלע אידן צו גיין צו קברי צדיקים צו פועל'ן ישועות, און מען טרעפט דאס אסאך מאל אין חז"ל און אין אלע ספרים, ווי אזוי קען מען עס אזוי גרינג אוועק מאכן?

דריטנ'ס, און דאס איז שוין אן ענטפער אויף נאך עטליכע פלעצער אינעם ביכל, ער ברענגט אסאך מאל מעשיות וואס ער האט געהערט פון דעם אדער פון יענעם, אלץ מקור צו זיינע ווערטער, יעצט וויל איך פארשטיין, אויב רבי נחמן און רבי נתן זענען נישט קיין גוטע מקורות, איז דיינע אויסגעזויגענע מעשיות וואס דו האסט געהערט פון איינעם און עס איז נישט געדרוקט אין ערגעץ, איז דאס יא א גוטע מקור? אתמהה?

און דרך אגב איבער דעם ענין איז דא אן אינטערעסאנט שטיקל אין שיחות הר"ן סימן קנ"ו.
(אפילו לשיטתו פון דעם טיפש, איז דאך שיחות הר"ן יא מער קראנט, און עס איז יא געשריבן געווארן לדורות פאר יעדן איינעם).

כשהיה באומאן שמע בביתו קול של הצועקים על הבית עלמין על קברי אבותם שדרכם לצעוק ולהתפלל שם בקול מר כנהוג, ופעם אחת שמע אשה אחת שהיתה צועקת שם על קבר אביה, אבי, אבי, בקול מר מאד, ובתו תחיה היתה עומדת אצלו אז ענה ואמר לה: האשה הזאת צועקת בכונה היטב אבי אבי, אבל אביה אינו בכאן כלל.
ואמר אז שטוב כשבאים על קברי אבות לומר להמתים השוכנים סביב סביב לקבר אביהם ואמם וכיוצא שבאים אליו לבקש מהם שיודיעו לו שבא בנם או בתם אליו כי בודאי לא כל המתים נסתלקים ממקום קבורתם למקום שנטרדים כי הרבה שרויים על קברם על כן טוב להודיעם כדי שהם יודיעו לאביהם וכו'.
ואמר אז: אבל אצל הצדיק אין צריכים לחשש על זה שמא אינו שם, כי מיתת הצדיק הוא רק כמו מי שיוצא מחדר לחדר אחר והמשיל אז לבתו על עצמו כמו שאני עתה בחדר זה ואחר כך אני יוצא מחדר זה ונכנס לחדר השני וסוגר הדלת אחרי אם אתה תבוא אצל הדלת ותצעק אבי אבי וכו' לא אשמע דבריך ?!
כדברים האלה נשמע מפיו הקדוש כמה פעמים שרמז לכל אחד ואחד כמה גדולה המעלה של מי שיזכה לבוא על קברו הקדוש והנורא כי בודאי ישמע דבריו ויעזר ויושיע לו בכל מה דאפשר.

ווי אזוי זאגט מען? ווער ס'האט שכל פרובירט עס אויס, אבער שכל קען מען נאך דערווייל נישט קויפן.

פארזעצונג בקרוב אי"ה.