די אמת'ע סיבה פון די קרייציגלער מלחמה
די אמת'ע סיבה פון די קרייציגלער מלחמה
די יארן אנגעהויבן פון 1000 ביז בערך 1500 למספרם (אין געוויסע לענדער האט זיך דאס נאך אביסל געצויגן שפעטער) איז געווען זייערע ביטערע יארן פאר'ן אידישן פאלק אין אייראפע, די שחיטה פון די אידן אין די שטאט יארק (ענגלאנד) אין יאר 1190, די קרייציגלער (די דריי גרעסטע- ערשטע אין 1099 למספרם, דריטע 1192, און 6'סטע אין 1228), גירוש שפאניע 1492 למס', גירוש פארטוגאל 1497, גירוש פון די אידן פון ענגלאנד אין 1290, פאגראמען אין יעדע צווייטע שטאט, און נאך פיל באקאנטע און ווייניגער באקאנטע צרות יגון ואנחה וואס די אידן האבן זיך דאן צוזאמגעליטן פון די קריסטן.
ווייניג ווייסן דעם אמת'ן סיבה וואס איז געליגן אונטער דעם אז ספעציעל אין די תקופה איז געווען אזוי שווער פאר די אידן (פארשטייט זיך חוץ פון די הלכה בידוע שעשיו שונא ליעקב). דאס איז נישט געקומען סתם אין די וועלט אריין, דאס איז געווען אן אויסגערעכנטע האנט וועלכע האט זיכער געמאכט צו מישן די קאשע אגאנצן צייט, דא איז געווען איינער וועלכע איז געזיצן יומם ולילה און געטראכט ווי אזוי ארויפצוברענגען די אידן אויפן טיש ווען און ווי עס איז נאר מעגליך.
כדי צו קענען מסביר זיין ווער דאס איז געווען, דארפן מיר קודם מאכן אן הקדמה ווי אזוי עס האט אויסגעזעהן יענע תקופה ביי די גוים, און פון דעם וועלן מיר קענען פארשטיין וואס עס האט פאסירט. פון ווען דאס קריסטינטום איז אנגעקומען קיין אייראפע ביז די תקופה פון 1000 למספרם האט דער פויבסט געוועלטיגט אן קיין גרעניצן, ער איז געווען דער ממליך מלכים, א קעניג האט גארנישט געקענט טוהן אהן דעם וואס דער פויבסט גיבט אים רשות אדער הייסט אים. חוץ פון די רעליגיע אפטיילונג וואס דער פויבסט האט געפירט, האט ער געפירט פשוט גאנץ אייראפע, אויפגענומען און אראפגעווארפן קעניגן, אויפגענומען און אראפגעווארפן פירשטן וכו'. דער פויבסט האט געהאט א בישאפף אין יענע לאנד וואס ער איז געווען דער אמת'ע בעל הבית אינעם לאנד, און קיין איין קעניג האט זיך נישט דערוואגט זיך אנטקעגן שטעלן צו וואס דער בישאפף האט געזאגט, אפגערעדט אפילו צו טראכטן צו טוהן פארקערט פון וואס דער פויבסט האט געזאגט. אזוי איז אנגעגאנגען פאר יארן וואס דער פויבסט האט געפירט אייראפע מיט אן אייזענעם האנט, ביז עס איז אנגעקומען די תקופה פון 1000 למספרם ווען די קעניגן האבן מחליט געווען אז עד כאן אומרים בשבת הגדול, עס האט זיך גע'ענדיגט די תקופה ווי זיי זענען פאפירענע טיגערס, פון יעצט גייט זיך אנפאנגען א נייע תקופה וואס זיי גייען איינטיילן פאר'ן פויבסט וואס צו טוהן און נישט פארקערט.
אנגעהויבן האט זיך דאס אין דייטשלאנד און אזוי האט זיך עס פארשפרייט פון איין לאנד צום צווייטן, און איין שיינעם טאג האט זיך דער פויבסט געזעהן אז ער איז געווארן אויס קאפעליטש-מאכער, די קעניגן פייפן אים פשוט אן און ער קען גארנישט טוהן, ער האט נישט א מיליטער וועלכע קען גיין אייננעמען די אלע לענדער, ער איז געבליבן מלך בלא עם. אין די זעלבע פראבלעם האט זיך געטראפן דער בישאפף פון דייטשלאנד זייער שנעל ווי ער האט געזעהן ווי אזוי דייטשלאנד גליטשט זיך ארויס זייער שנעל פון צווישן זיינע פינגערס, ער איז געזיצן און זיך געבראכן קאפ ווי אזוי ער קען צוריקדרייען דאס רעדל ווי שנעלער ווייל וואס שפעטער פארלירט ער מער און מער. דא איז ער אויפגעקומען מיט א געוואלדיגע פלאן (וועלכע עס האט אים ליידער זייער געלונגען) און ער איז אראפגעפארן צום פויבסט אורבאן דעם צווייטער ימ"ש קיין רוים און ער האט אים פארגעשלאגן זיין פלאן:
ווער זאגט אז די קירכע האט נישט קיין מיליטער? זיי האבן די שטערקסטע מיליטער וואס עס איז נאר דא אין די וועלט! און מ'קען מסדר זיין דעם קעניג איינגעטיילט אין אפאר שטאפלן.
שטאפל 1) די גלחים גייען פרעדיגן פאר אפאר חדשים יעדן טאג איבער די גרויסע מצווה וואס ליגט אויף יעדע ערליכע קריסט צו פארן איין מאהל אין זיין לעבן עולה רגל זיין קיין ארץ ישראל (דארט איז יאשקע פאנדראק געבוירן און געפייגערט) און מסביר זיין אז ווער עס פארט נישט, גייט אריינגיין אין גיהנום, און ווער עס פארט יא, קען אפטוהן אלע עבירות שבעולם און וועט נאך אלס אריינגיין אין גן עדן.
שטאפל 2) דערנאך פאר אפאר חדשים גייט מען רעדן פון די שטארקע יסורים וואס יאשקע האט אויף יענע וועלט אז ירושלים איז אונטער די הערשאפט פון די אראבערס.
אזוי גייט אויסקומען אז דער עולם גייט ווערן זייער אנגעהעצט ארויפצופארן קיין ירושלים מלחמה צו האלטן און באפרייען זייערע הייליג לאנד פון די אראבער, און די קירכע גייט פארדינען אפאר זאכן איינס בעסער פונעם צווייטן. איינס, די לאנד גייט זיך אויסליידיגן פון אלע מלחמה-פעאיגע מענער און האפענדליך וועלן זיי אויסשטארבן אויפן שווערע וועג, אזוי וועט דער קעניג בלייבן אן א מיליטער וועלכע זאל אים געבן דאס געפיל פון שטארקייט און מעכטיקייט.
צווייטענס- דער קעניג וועט זיך טרעפן מיט א פאקט אז עס וועט דא זיין א מלחמה צווישן זיין לאנד מיט די אראבער צו ער גייט יא מיט, אדער ער גייט נישט מיט. וועט ער נישט וועלן בלייבן דער חוזק אינדערהיים און ווייזן פאר יעדעם אז ער גלייבט נישט אין קריסטינטוהם וועט ער דאך דארפן מיטפארן, אזוי וועט זיין קאפ זיין פארנומען מיט אנדערע וויכטיגערע זאכן ווי זיך שלאגן מיט'ן פויבסט.
דריטענס- דער פויבסט ווייסט אים וואספארא כוח די קירכע האט, אז אויב דער פויבסט איז מחליט, לאזן איבער טויזענטער און טויזענטער, קליגע ווי טיפשים, רייכע ווי ארעמע, שטארקע ווי שוואכע, אלע לאזן איבער זייער האב און גוטס און פארן קיין ארץ ישראל מלחמה צו האלטן מיט די אראבער, אן קיין פארוואס און אן קיין פארווען, סתם ווייל אזוי האט דער פויבסט מחליט געווען.
פערטנס- ביי א זמן מלחמה הערשט נישט אן ארדענונג אין לאנד, ווייל רוב מענער זענען דאך ווייט אוועק פון דערהיים, במילא וועט זיך דער קעניג טרעפן זייער שנעל מיט א לאנד וועלכע איז טיף אין א כאאס צושטאנד, און אויב ער וועט שוין יא אהיימקומען מיט אפאר מענטשן פון ארץ ישראל זאל ער טרעפן א לאנד וועלכע איז איבער געדרייט פון קאפ ביז פיס, אזוי עס זאל אים נעמען יארן צוריק אויפצובויען זיין לאנד און עס זאל אים מער נישט שמעקן זיך אנצופאנגען מיט'ן פויבסט.
וכך הוה, די גלחים האבן פארשטייט זיך אויפגעהעצט די פויערן ווי עס באדארף צו זיין, און די ערשטע קרייציגלער זענען ארויס אויפן וועג. אבער דא האבן זיך די גלחים געטראפן מיט א נייע פראבלעם, דאס צולאזטקייט וואס זיי האבן באקומען ביי די פויערן קען דאך אויסוועפן און זיי וועלן שיינערהייט מאכן א בואי בשלום און אהיימגיין און דאן וועט דאך ווערן אויס פלאן, אויפן וועג צום קרעטשמע דארף מען דאך אויך א טרינק, וואס טוט מען? זענען זיי אויפגעקומען מיט א רוצח'ישע פלאן, און די עצה דערצו איז- די אידן. יעדע פויער האט שוין געוואוסט פון אלס קליין אינגל אז די אידן זענען שולדיג און אלע זייערע פראבלעמען, די אידן זענען די מקור פון אלע שלעכטס, האט מען זיי א גאנצן טאג אריינגעבאקן אין קאפ אריין. האט זיך אויפגעשטעלט א גלח מיט'ן נאמען פעטער און אנגעהויבן צו דינערן מיט א דרשה: מורי ורבותי! אונז אלע האבן איבערגעלאזט אונזערע קינדער און פרויען אין שטוב, אונז האבן איבערגעלאזט אונזער פרנסה אויף הפקר, און מיר האבן זיך ארויסגעלאזט אויף א ווייטע וועג אויסצולייזן ארץ ישראל פון די אראבער. ברודער! דא ביי אונז אין לאנד וואוינען אויף אונזער חשבון די אידן וועלכע זענען נאך אסאך ערגער ווי די אראבער, זיי האבן גע'הרג'ט יאשקע פאנדראק, זיי וואוינען דא ביי אונז און לאכן פון אונז. לאמיר קודם אויסרייניגן אונזער אייגענע לאנד איידער מיר פארן אויף א ווייטע וועג אויסלייזן א ווייטע לאנד פון די נישט-גלויבעדיגע.
איבעריג צו זאגן אז די ווערטער האט אנגעצינדן א פייער וועלכע האט ליידער געקאסט אסאך אידיש בלוט, טויזענטער אידן פון דייטשלאנד און פראנקרייך זענען אומגעקומען מיט א שטאלץ אבי נישט צו טוישן זייער אידישע אמונה, קליינע קינדער האבן געלאכט דעם טויט אין פנים און ניטאמאל געהאט די מינדעסטע ספק צו טראכטן בכלל פון טוישן אונזער אידיש'ן גלויבן מיט אט די רציחה'דיגע גלויבן. אזוי איז אנגעגאנגען פאר א שטיק צייט ביז זיי האבן זיך ארויסגעלאזט קיין ארץ ישראל.
פארשטייט זיך אז די פלאן איז ליידער זייער גוט געלונגען פאר די קירכע, און זייט דעמאלס פאר די קומענדיגע פינף הונדערט יאר, ווען א קעניג האט נאר אנגעהויבן צו האבן מחשבות זרות האט מען געמאכט א פרישע קרייציגלער, אזוי איז געווען עטליכע מאהל וואס די קרייציגלער זענען ארויף (די חילוק פונעם ערשטן ביז צום לעצטן איז געווען איבער צוויי הונדערט יאר). נאכדעם וואס עס האט שוין אנגעהויבן אויס צו וועפן ביי די גוים די גאנצע געדאנק פון די קרייציגלער האבן די גלחים יעדעס מאהל וואס זיי האבן געהאט א פראבלעם פשוט אויפגעהעצט די גוים צו מאכן א גירוש אויף די אידן אזוי אנצוזעצן די לאנד פינאנציעל, אזוי וועט דער קעניג נישט האבן קיין צייט זיך צו שלאגן מיט די קירכע. אדער סתם מאכן א כאאס אין א שטאט-געגענט כדי דאס לאנד זאל אביסל אנהייבן צו פארן אויף רעדער און דער קעניג וועט באקומען זיין ווינק און פארשטיין אז מיט די קירכע הייבט מען זיך נישט אן.
לאמיר צוריקגיין צום ערשטן קרייציגלער נסיעה, נאך צוויי ביטערע און שווערע יאר וואס די גוים זענען געפאלן ווי די פליגן פון די שווערע נסיעה און די מלחמות וואס זיי האבן געהאט אויפן וועג, איז געלונגען פאר די קריסטן איינצונעמען ירושלים פון די אראבער און אויפגעשטעלט א רעגירונג מיט'ן נאמען "דאס קעניגרייך פון ירושלים". און במשך פון א תקופה פון צוויי הונדערט יאר האבן זיך די קריטסן מיט די אראבער זיך געשלאגן איבער ארץ ישראל, געווען תקופות וואס די אראבער זענען געווען שטערקער, און עס איז געווען תקופות וואס די קריסטן זענען געווען שטערקער. ביז עס איז אנגעקומען דער מצרישע און סורישע קעניג מיט'ן נאמען צלאח אלדין יוסף בן איוב, און ער האט אריינגעגעבן פאר די קריסטן א מנה אחת אפים, ביז זיי האבן איינגעזעהן אז זיי קענען אים נישט געווינען האבן זיי זיך שנעל אפגעטראגן פון דארט, און אזוי האט זיך גע'ענדיגט די קרייציגלער עפאכע.
ווייניג ווייסן דעם אמת'ן סיבה וואס איז געליגן אונטער דעם אז ספעציעל אין די תקופה איז געווען אזוי שווער פאר די אידן (פארשטייט זיך חוץ פון די הלכה בידוע שעשיו שונא ליעקב). דאס איז נישט געקומען סתם אין די וועלט אריין, דאס איז געווען אן אויסגערעכנטע האנט וועלכע האט זיכער געמאכט צו מישן די קאשע אגאנצן צייט, דא איז געווען איינער וועלכע איז געזיצן יומם ולילה און געטראכט ווי אזוי ארויפצוברענגען די אידן אויפן טיש ווען און ווי עס איז נאר מעגליך.
כדי צו קענען מסביר זיין ווער דאס איז געווען, דארפן מיר קודם מאכן אן הקדמה ווי אזוי עס האט אויסגעזעהן יענע תקופה ביי די גוים, און פון דעם וועלן מיר קענען פארשטיין וואס עס האט פאסירט. פון ווען דאס קריסטינטום איז אנגעקומען קיין אייראפע ביז די תקופה פון 1000 למספרם האט דער פויבסט געוועלטיגט אן קיין גרעניצן, ער איז געווען דער ממליך מלכים, א קעניג האט גארנישט געקענט טוהן אהן דעם וואס דער פויבסט גיבט אים רשות אדער הייסט אים. חוץ פון די רעליגיע אפטיילונג וואס דער פויבסט האט געפירט, האט ער געפירט פשוט גאנץ אייראפע, אויפגענומען און אראפגעווארפן קעניגן, אויפגענומען און אראפגעווארפן פירשטן וכו'. דער פויבסט האט געהאט א בישאפף אין יענע לאנד וואס ער איז געווען דער אמת'ע בעל הבית אינעם לאנד, און קיין איין קעניג האט זיך נישט דערוואגט זיך אנטקעגן שטעלן צו וואס דער בישאפף האט געזאגט, אפגערעדט אפילו צו טראכטן צו טוהן פארקערט פון וואס דער פויבסט האט געזאגט. אזוי איז אנגעגאנגען פאר יארן וואס דער פויבסט האט געפירט אייראפע מיט אן אייזענעם האנט, ביז עס איז אנגעקומען די תקופה פון 1000 למספרם ווען די קעניגן האבן מחליט געווען אז עד כאן אומרים בשבת הגדול, עס האט זיך גע'ענדיגט די תקופה ווי זיי זענען פאפירענע טיגערס, פון יעצט גייט זיך אנפאנגען א נייע תקופה וואס זיי גייען איינטיילן פאר'ן פויבסט וואס צו טוהן און נישט פארקערט.
אנגעהויבן האט זיך דאס אין דייטשלאנד און אזוי האט זיך עס פארשפרייט פון איין לאנד צום צווייטן, און איין שיינעם טאג האט זיך דער פויבסט געזעהן אז ער איז געווארן אויס קאפעליטש-מאכער, די קעניגן פייפן אים פשוט אן און ער קען גארנישט טוהן, ער האט נישט א מיליטער וועלכע קען גיין אייננעמען די אלע לענדער, ער איז געבליבן מלך בלא עם. אין די זעלבע פראבלעם האט זיך געטראפן דער בישאפף פון דייטשלאנד זייער שנעל ווי ער האט געזעהן ווי אזוי דייטשלאנד גליטשט זיך ארויס זייער שנעל פון צווישן זיינע פינגערס, ער איז געזיצן און זיך געבראכן קאפ ווי אזוי ער קען צוריקדרייען דאס רעדל ווי שנעלער ווייל וואס שפעטער פארלירט ער מער און מער. דא איז ער אויפגעקומען מיט א געוואלדיגע פלאן (וועלכע עס האט אים ליידער זייער געלונגען) און ער איז אראפגעפארן צום פויבסט אורבאן דעם צווייטער ימ"ש קיין רוים און ער האט אים פארגעשלאגן זיין פלאן:
ווער זאגט אז די קירכע האט נישט קיין מיליטער? זיי האבן די שטערקסטע מיליטער וואס עס איז נאר דא אין די וועלט! און מ'קען מסדר זיין דעם קעניג איינגעטיילט אין אפאר שטאפלן.
שטאפל 1) די גלחים גייען פרעדיגן פאר אפאר חדשים יעדן טאג איבער די גרויסע מצווה וואס ליגט אויף יעדע ערליכע קריסט צו פארן איין מאהל אין זיין לעבן עולה רגל זיין קיין ארץ ישראל (דארט איז יאשקע פאנדראק געבוירן און געפייגערט) און מסביר זיין אז ווער עס פארט נישט, גייט אריינגיין אין גיהנום, און ווער עס פארט יא, קען אפטוהן אלע עבירות שבעולם און וועט נאך אלס אריינגיין אין גן עדן.
שטאפל 2) דערנאך פאר אפאר חדשים גייט מען רעדן פון די שטארקע יסורים וואס יאשקע האט אויף יענע וועלט אז ירושלים איז אונטער די הערשאפט פון די אראבערס.
אזוי גייט אויסקומען אז דער עולם גייט ווערן זייער אנגעהעצט ארויפצופארן קיין ירושלים מלחמה צו האלטן און באפרייען זייערע הייליג לאנד פון די אראבער, און די קירכע גייט פארדינען אפאר זאכן איינס בעסער פונעם צווייטן. איינס, די לאנד גייט זיך אויסליידיגן פון אלע מלחמה-פעאיגע מענער און האפענדליך וועלן זיי אויסשטארבן אויפן שווערע וועג, אזוי וועט דער קעניג בלייבן אן א מיליטער וועלכע זאל אים געבן דאס געפיל פון שטארקייט און מעכטיקייט.
צווייטענס- דער קעניג וועט זיך טרעפן מיט א פאקט אז עס וועט דא זיין א מלחמה צווישן זיין לאנד מיט די אראבער צו ער גייט יא מיט, אדער ער גייט נישט מיט. וועט ער נישט וועלן בלייבן דער חוזק אינדערהיים און ווייזן פאר יעדעם אז ער גלייבט נישט אין קריסטינטוהם וועט ער דאך דארפן מיטפארן, אזוי וועט זיין קאפ זיין פארנומען מיט אנדערע וויכטיגערע זאכן ווי זיך שלאגן מיט'ן פויבסט.
דריטענס- דער פויבסט ווייסט אים וואספארא כוח די קירכע האט, אז אויב דער פויבסט איז מחליט, לאזן איבער טויזענטער און טויזענטער, קליגע ווי טיפשים, רייכע ווי ארעמע, שטארקע ווי שוואכע, אלע לאזן איבער זייער האב און גוטס און פארן קיין ארץ ישראל מלחמה צו האלטן מיט די אראבער, אן קיין פארוואס און אן קיין פארווען, סתם ווייל אזוי האט דער פויבסט מחליט געווען.
פערטנס- ביי א זמן מלחמה הערשט נישט אן ארדענונג אין לאנד, ווייל רוב מענער זענען דאך ווייט אוועק פון דערהיים, במילא וועט זיך דער קעניג טרעפן זייער שנעל מיט א לאנד וועלכע איז טיף אין א כאאס צושטאנד, און אויב ער וועט שוין יא אהיימקומען מיט אפאר מענטשן פון ארץ ישראל זאל ער טרעפן א לאנד וועלכע איז איבער געדרייט פון קאפ ביז פיס, אזוי עס זאל אים נעמען יארן צוריק אויפצובויען זיין לאנד און עס זאל אים מער נישט שמעקן זיך אנצופאנגען מיט'ן פויבסט.
וכך הוה, די גלחים האבן פארשטייט זיך אויפגעהעצט די פויערן ווי עס באדארף צו זיין, און די ערשטע קרייציגלער זענען ארויס אויפן וועג. אבער דא האבן זיך די גלחים געטראפן מיט א נייע פראבלעם, דאס צולאזטקייט וואס זיי האבן באקומען ביי די פויערן קען דאך אויסוועפן און זיי וועלן שיינערהייט מאכן א בואי בשלום און אהיימגיין און דאן וועט דאך ווערן אויס פלאן, אויפן וועג צום קרעטשמע דארף מען דאך אויך א טרינק, וואס טוט מען? זענען זיי אויפגעקומען מיט א רוצח'ישע פלאן, און די עצה דערצו איז- די אידן. יעדע פויער האט שוין געוואוסט פון אלס קליין אינגל אז די אידן זענען שולדיג און אלע זייערע פראבלעמען, די אידן זענען די מקור פון אלע שלעכטס, האט מען זיי א גאנצן טאג אריינגעבאקן אין קאפ אריין. האט זיך אויפגעשטעלט א גלח מיט'ן נאמען פעטער און אנגעהויבן צו דינערן מיט א דרשה: מורי ורבותי! אונז אלע האבן איבערגעלאזט אונזערע קינדער און פרויען אין שטוב, אונז האבן איבערגעלאזט אונזער פרנסה אויף הפקר, און מיר האבן זיך ארויסגעלאזט אויף א ווייטע וועג אויסצולייזן ארץ ישראל פון די אראבער. ברודער! דא ביי אונז אין לאנד וואוינען אויף אונזער חשבון די אידן וועלכע זענען נאך אסאך ערגער ווי די אראבער, זיי האבן גע'הרג'ט יאשקע פאנדראק, זיי וואוינען דא ביי אונז און לאכן פון אונז. לאמיר קודם אויסרייניגן אונזער אייגענע לאנד איידער מיר פארן אויף א ווייטע וועג אויסלייזן א ווייטע לאנד פון די נישט-גלויבעדיגע.
איבעריג צו זאגן אז די ווערטער האט אנגעצינדן א פייער וועלכע האט ליידער געקאסט אסאך אידיש בלוט, טויזענטער אידן פון דייטשלאנד און פראנקרייך זענען אומגעקומען מיט א שטאלץ אבי נישט צו טוישן זייער אידישע אמונה, קליינע קינדער האבן געלאכט דעם טויט אין פנים און ניטאמאל געהאט די מינדעסטע ספק צו טראכטן בכלל פון טוישן אונזער אידיש'ן גלויבן מיט אט די רציחה'דיגע גלויבן. אזוי איז אנגעגאנגען פאר א שטיק צייט ביז זיי האבן זיך ארויסגעלאזט קיין ארץ ישראל.
פארשטייט זיך אז די פלאן איז ליידער זייער גוט געלונגען פאר די קירכע, און זייט דעמאלס פאר די קומענדיגע פינף הונדערט יאר, ווען א קעניג האט נאר אנגעהויבן צו האבן מחשבות זרות האט מען געמאכט א פרישע קרייציגלער, אזוי איז געווען עטליכע מאהל וואס די קרייציגלער זענען ארויף (די חילוק פונעם ערשטן ביז צום לעצטן איז געווען איבער צוויי הונדערט יאר). נאכדעם וואס עס האט שוין אנגעהויבן אויס צו וועפן ביי די גוים די גאנצע געדאנק פון די קרייציגלער האבן די גלחים יעדעס מאהל וואס זיי האבן געהאט א פראבלעם פשוט אויפגעהעצט די גוים צו מאכן א גירוש אויף די אידן אזוי אנצוזעצן די לאנד פינאנציעל, אזוי וועט דער קעניג נישט האבן קיין צייט זיך צו שלאגן מיט די קירכע. אדער סתם מאכן א כאאס אין א שטאט-געגענט כדי דאס לאנד זאל אביסל אנהייבן צו פארן אויף רעדער און דער קעניג וועט באקומען זיין ווינק און פארשטיין אז מיט די קירכע הייבט מען זיך נישט אן.
לאמיר צוריקגיין צום ערשטן קרייציגלער נסיעה, נאך צוויי ביטערע און שווערע יאר וואס די גוים זענען געפאלן ווי די פליגן פון די שווערע נסיעה און די מלחמות וואס זיי האבן געהאט אויפן וועג, איז געלונגען פאר די קריסטן איינצונעמען ירושלים פון די אראבער און אויפגעשטעלט א רעגירונג מיט'ן נאמען "דאס קעניגרייך פון ירושלים". און במשך פון א תקופה פון צוויי הונדערט יאר האבן זיך די קריטסן מיט די אראבער זיך געשלאגן איבער ארץ ישראל, געווען תקופות וואס די אראבער זענען געווען שטערקער, און עס איז געווען תקופות וואס די קריסטן זענען געווען שטערקער. ביז עס איז אנגעקומען דער מצרישע און סורישע קעניג מיט'ן נאמען צלאח אלדין יוסף בן איוב, און ער האט אריינגעגעבן פאר די קריסטן א מנה אחת אפים, ביז זיי האבן איינגעזעהן אז זיי קענען אים נישט געווינען האבן זיי זיך שנעל אפגעטראגן פון דארט, און אזוי האט זיך גע'ענדיגט די קרייציגלער עפאכע.
- לעמאן דזשוס
- ידיד ותיק
- הודעות: 837
- זיך רעגיסטרירט: דאנערשטאג נאוועמבער 29, 2012 11:33 pm
- האט שוין געלייקט: 410 מאל
- האט שוין באקומען לייקס: 706 מאל
יישר כח ממי שאמרו,
כאב אפגעליינט דיין שטיקל אין איין פארכאפטן אטעם, די קרייציגלער סלעש מיטלאלטער יארן זענען פון מיינע פעיוואריט היסטארי עפאכע׳ס
און דו שרייבסט אזוי הערליך דערפון
איך האב נאר א בקשה, צו דיר און אלע וואס נעמען די מיה און שרייבן....ביטע אויב מעגליך צוצייכענען מקורות. אויף יעדן פאראגראף אדער כאטש בכלליות די נושא...
כאב אפגעליינט דיין שטיקל אין איין פארכאפטן אטעם, די קרייציגלער סלעש מיטלאלטער יארן זענען פון מיינע פעיוואריט היסטארי עפאכע׳ס
און דו שרייבסט אזוי הערליך דערפון
איך האב נאר א בקשה, צו דיר און אלע וואס נעמען די מיה און שרייבן....ביטע אויב מעגליך צוצייכענען מקורות. אויף יעדן פאראגראף אדער כאטש בכלליות די נושא...
רעדאגירט געווארן צום לעצט דורך 1 אום לעמאן דזשוס, רעדאגירט געווארן איין מאל בסך הכל.
אקעי, איך וועל צולייגן אי"ה פון היינט און ווייטער די מקורות. און אי"ה וועל איך עס פארעכטן מיט די מקורות
you can see few of the ideas i wrote (of course in much a shorter version) in Wikipedia
The Crusades were, in part, an outlet for an intense religious piety which rose up in the late 11th century among the lay public. This was an outgrowth of the Investiture Controversy, which had started around 1075 and was still on-going during the First Crusade. The papacy began to assert its independence of secular rulers and marshalled arguments for the proper use of armed force by Christians. As both sides of the Investiture Controversy tried to marshal public opinion in their favor, people became personally engaged in a dramatic religious controversy. The result was an awakening of intense Christian piety and public interest in religious affairs, and was further strengthened by religious propaganda, which advocated "Just War" in order to retake Palestine from the Muslims. Taking part in such a justified war was seen as a form of penance, which could remit sins.[16]
It was a hotly debated issue throughout the Crusades as what exactly "remission of sin" meant. Most believed that by retaking Jerusalem they would go straight to heaven after death. However, much controversy surrounds exactly what was promised by the popes of the time. One theory was that one had to die fighting for Jerusalem for the remission to apply, which would hew more closely to what Pope Urban II said in his speeches. This meant that if the crusaders were successful, and retook Jerusalem, the survivors would not be given remission.
http://en.wikipedia.org/wiki/Crusades
http://en.wikipedia.org/wiki/Pope_Urban_II
you can see few of the ideas i wrote (of course in much a shorter version) in Wikipedia
The Crusades were, in part, an outlet for an intense religious piety which rose up in the late 11th century among the lay public. This was an outgrowth of the Investiture Controversy, which had started around 1075 and was still on-going during the First Crusade. The papacy began to assert its independence of secular rulers and marshalled arguments for the proper use of armed force by Christians. As both sides of the Investiture Controversy tried to marshal public opinion in their favor, people became personally engaged in a dramatic religious controversy. The result was an awakening of intense Christian piety and public interest in religious affairs, and was further strengthened by religious propaganda, which advocated "Just War" in order to retake Palestine from the Muslims. Taking part in such a justified war was seen as a form of penance, which could remit sins.[16]
It was a hotly debated issue throughout the Crusades as what exactly "remission of sin" meant. Most believed that by retaking Jerusalem they would go straight to heaven after death. However, much controversy surrounds exactly what was promised by the popes of the time. One theory was that one had to die fighting for Jerusalem for the remission to apply, which would hew more closely to what Pope Urban II said in his speeches. This meant that if the crusaders were successful, and retook Jerusalem, the survivors would not be given remission.
http://en.wikipedia.org/wiki/Crusades
http://en.wikipedia.org/wiki/Pope_Urban_II
רעדאגירט געווארן צום לעצט דורך 2 אום [NAMELESS], רעדאגירט געווארן 0 מאל בסך הכל.
- לעמאן דזשוס
- ידיד ותיק
- הודעות: 837
- זיך רעגיסטרירט: דאנערשטאג נאוועמבער 29, 2012 11:33 pm
- האט שוין געלייקט: 410 מאל
- האט שוין באקומען לייקס: 706 מאל
איינע פון די אינטערעסאנטסטע קוריאזן וואס היסטאריע האט פרודוצירט איז די קאמישע אויסלאז פון די קרייצציגלער
הונדערטער יארן האבן די שמייליגע פויערן גע׳שחט׳ן יידן אויף זייער וועג קיין ארץ ישראל, אין נאמען פון קריסטנטום און די וואטיקאן....און עס איז זיי גארנישט געלונגען
פאר עטליכע זעכציג יאר צוריק, זענען עס געוועהן די אידן וואס האבן באפרייט ארצישראל פון אונטער די אראבער, און אויסגעפירט וואס זיי די שמייליגע האבן אזוי געווארט און געהאפט
און זינט דאן איז אפיציעל די וואטיקאן זייער נאנט צו אידן, די איוועןדזשעליקן און אמעריקא זענען פון די שטערקסטע שטיצער פון מדינת ישראל, יעדע פאר יאר קומט ארויס פרישע איבערבעטונגס פון רוים צו די אידן
די קאמישקייט איז הפלא׳דיג
הונדערטער יארן האבן די שמייליגע פויערן גע׳שחט׳ן יידן אויף זייער וועג קיין ארץ ישראל, אין נאמען פון קריסטנטום און די וואטיקאן....און עס איז זיי גארנישט געלונגען
פאר עטליכע זעכציג יאר צוריק, זענען עס געוועהן די אידן וואס האבן באפרייט ארצישראל פון אונטער די אראבער, און אויסגעפירט וואס זיי די שמייליגע האבן אזוי געווארט און געהאפט
און זינט דאן איז אפיציעל די וואטיקאן זייער נאנט צו אידן, די איוועןדזשעליקן און אמעריקא זענען פון די שטערקסטע שטיצער פון מדינת ישראל, יעדע פאר יאר קומט ארויס פרישע איבערבעטונגס פון רוים צו די אידן
די קאמישקייט איז הפלא׳דיג
- געוואלד געשריגן
- ידיד השטיבל
- הודעות: 347
- זיך רעגיסטרירט: דינסטאג דעצעמבער 04, 2012 12:03 am
- האט שוין געלייקט: 223 מאל
- האט שוין באקומען לייקס: 90 מאל
the evangelicals hate the catholics...they have a primarily protestant ideology, based primarily on converting Jews. The reason they support Israel is because of their agenda about the second coming. But...it's a cycle. They switch off hating us. The real irony is that the founder of the protestant reformation, Martin Luther, was a massive anti-semite.
- לעמאן דזשוס
- ידיד ותיק
- הודעות: 837
- זיך רעגיסטרירט: דאנערשטאג נאוועמבער 29, 2012 11:33 pm
- האט שוין געלייקט: 410 מאל
- האט שוין באקומען לייקס: 706 מאל
- געוואלד געשריגן
- ידיד השטיבל
- הודעות: 347
- זיך רעגיסטרירט: דינסטאג דעצעמבער 04, 2012 12:03 am
- האט שוין געלייקט: 223 מאל
- האט שוין באקומען לייקס: 90 מאל
לעמאן דזשוס האט געשריבן:שקויעך געוואלד און געשריגן
בכל אופן סיי די קאטאליקן, סיי די פראטעסטאנטן זענען שטיצער פון מדינת ישראל
זייער גוט. אבער יעצט מיר האבן די אראבער/מוסולמענער
!נאך בעסער
אוי וויי.
די אמתע קאמישע זאך איז אז די ליבעראלער אמעריקאנער און אייראפישער זענען קלאר אנטי-ציוניסטיש. נישט צוליב דעם וואס דער סאטמאר רבי האט געשריבן. ווייל זיי זאגן אז די מדינה איז ראסיסט און טעראריסטיש. אייראני..ווייל מדינת ישראל איז א דעמאקראטיש און אלע אראבישע לענדער זענען דיקטאטארשיפס אדער אנדערע גוטע זאכן. די הויפט געזעצן קומט פון די קאראן. נישט קיין סיוויל רייטס און אזוי ווייטער
I'm equating the two because goyim don't see a difference between zionism and judaism
the result. I could care less why or why not they support Israel. In turn, it means they have less hate for Jews.
אבער איך בין נישט קיין נאר
But yes, over the last 2000 years, the catholics have been the worst. Up until the holocaust, which was inspired by Martin Luther..may he rot in hell for eternity
p.s. sorry for rambling
- לעמאן דזשוס
- ידיד ותיק
- הודעות: 837
- זיך רעגיסטרירט: דאנערשטאג נאוועמבער 29, 2012 11:33 pm
- האט שוין געלייקט: 410 מאל
- האט שוין באקומען לייקס: 706 מאל
סופר ומונה האט געשריבן:לעמאן דזשוס האט געשריבן:און זינט דאן איז אפיציעל די וואטיקאן זייער נאנט צו אידן, די איוועןדזשעליקן און אמעריקא זענען פון די שטערקסטע שטיצער פון מדינת ישראל, יעדע פאר יאר קומט ארויס פרישע איבערבעטונגס פון רוים צו די אידן
הפנים עס האט גענומען פאר דעם וואטיקאן א שיינע פאר יאר ביז ער האט האט געקענט זיך בארואיקן מיטן פאקט אז די אידן הערשן אין ישראל. ערשט אין יאר 1994 האט דער וואטיקאן אנגעהויבן פירן אפיציעלע דיפלאמאטישע באציאונגען מיט דער אידישער מלוכה אין ארץ-ישראל.
יא און ניין
אין ניינטין פארטי זעבען האט די וואטיקאן אונטעגעשטיצט די יו ען רעזולוציע 181 אין וועלכע די פאראייניגטע לענדער פארלאנגן פון ענגלאנד זיך ארויסציצוען פון פאלעסטינע טעריטאריע און ירושלים זאל דינען אלס רעליגיע הויפט שטאט פאר אלע דריי רעליגיעס
היסטאריקער זענען צוטיילט אין דעם פראגע פארוואס עס האט געדויערט ביז 3991 אז די וואטיקאן זאל פארמאל אנערקענען מדינת ישראל און אנקניפן פאליטישע באציאונגן
טייל טענה׳ן אז די הויפט סיבה איז געוועהן מחמת זיי האבן געוואלט דערמיט באשיצן די קריסטן אין אראבישע לענדער, וואס וואלטן געקענט געשטעלט ווערן אין א באלדיגע סכנה, משא״כ נאך 39 ווען איזראעל האט זיך געריקט פאראויס אין אירע אייגענע באציאונגען מיט אראבישע לענדער דורך די אוסלו אפמאך
אנדערע ווילן יא זאגן אז עס האט געהאט צו טון מיט אנטיסעמיטישע געפילן וואס איז נאך געוועהן צו שטארק אריינגעבויעט אינעם וואטיקאן
- איך אויך
- חבר ותיק
- הודעות: 6351
- זיך רעגיסטרירט: דינסטאג אפריל 10, 2012 3:27 pm
- האט שוין געלייקט: 8611 מאל
- האט שוין באקומען לייקס: 2811 מאל
מילא 181 האסטו געשריבן די צווייטע 1 פאר די ערשטע ,אבער וועלכע מדינת ישראל איז געשטאנען אין יארע 3991?
Follow The Money ׁׂ(מרן Deep Throat ז''ל)
- לעמאן דזשוס
- ידיד ותיק
- הודעות: 837
- זיך רעגיסטרירט: דאנערשטאג נאוועמבער 29, 2012 11:33 pm
- האט שוין געלייקט: 410 מאל
- האט שוין באקומען לייקס: 706 מאל
- איך אויך
- חבר ותיק
- הודעות: 6351
- זיך רעגיסטרירט: דינסטאג אפריל 10, 2012 3:27 pm
- האט שוין געלייקט: 8611 מאל
- האט שוין באקומען לייקס: 2811 מאל
און וואס איז מיט די 39 איזראעל ? קענסט נישט באשולדיגן דיין מאשניקע אויף אלעס.
Follow The Money ׁׂ(מרן Deep Throat ז''ל)
-
- היימישער באניצער
- הודעות: 351
- זיך רעגיסטרירט: דינסטאג נאוועמבער 13, 2012 12:46 pm
- געפינט זיך: אין אנטארטיקע
- האט שוין געלייקט: 144 מאל
- האט שוין באקומען לייקס: 235 מאל
פון אלע קרייצצוגן וואס זענען געווען, דענק איך זענען א חלק בכלל געווען אומארגאניזירט, נישט דורך די קירכע און נישט דורך די קעניג, סתם אזא רעוואלט, ווען די פויערן האבן זיך איינגערעדט אז מ'וועט טוישן די רעגירונג.
בכלל איז געווען קעניגן וואס האבן טיילגענומען אין די קרייצצוג, וואו למשל ביי די דריטע, די ענגלישע ריטשארד די הארץ פון א לייב.
אויסער דעם זענען דא קעניגן וואס רופן זיך קעניג פון ירושלים, וואו למשל די שפאנישע קעניג כואן קארלאס דער ערשטער, איינע פון זיינע טיטלען איז "קעניג פון ירושלים". א זכר פארבליבן פון יענע תקופות
בכלל איז געווען קעניגן וואס האבן טיילגענומען אין די קרייצצוג, וואו למשל ביי די דריטע, די ענגלישע ריטשארד די הארץ פון א לייב.
אויסער דעם זענען דא קעניגן וואס רופן זיך קעניג פון ירושלים, וואו למשל די שפאנישע קעניג כואן קארלאס דער ערשטער, איינע פון זיינע טיטלען איז "קעניג פון ירושלים". א זכר פארבליבן פון יענע תקופות
ס'איז בעסער צו לערנען די הייליגע תורה, מער פון אלע לאלי'ס און קענדי'ס.
קרעדיט: כיתה א' רבי.
קרעדיט: כיתה א' רבי.
- יאיר
- שריפטשטעלער
- הודעות: 4765
- זיך רעגיסטרירט: דינסטאג יוני 26, 2012 9:42 pm
- האט שוין געלייקט: 6187 מאל
- האט שוין באקומען לייקס: 8320 מאל
א גרויסן ייש"כ ממי שאמרו פאר'ן באקענען די ליינער מיט איינע פון די טרויעריגסטע תקופות פון כלל ישראל.
עס איז געווען נאך א שטאפל וואס ווערט גערופן indulgence דער באדייט דערפון איז, אז צוליב די שרעקליכע יסורים וואס ישו האט געליטן ביים ווערן געהאנגען, האט ער נישט בלויז פארגעבן די זינד פאר אלע זיינע נאכפאלגער עד סוף כל הדורות, נאר ער איז נאך געבליבן מיט א גאנצער באגאזש מיט "זכותים". אויף דעם באגאזש האט דער פויפסט די אויסשליסליכע רעכט צו פארטיילן זכותים פאר אזעלכע גוטע און ווירדיגע אקטן ווי למשל פייניגן די אידן און זיי אומברענגען. םאר די קרייצצוגן האט דער פויפסט געלאזט אויסרופן אז ווער עס וועט אנטיילנעמען אין די קרייצצוגן וועט געשענקט ווערן א שיינע הויפן פון זכותים. נו, וועלכער ערליכער קריסט האט זיך נישט צוגעכאפט צו אזא גוטע געלעגנהייט?
ממי שאמרו האט געשריבן:שטאפל 1) די גלחים גייען פרעדיגן פאר אפאר חדשים יעדן טאג איבער די גרויסע מצווה וואס ליגט אויף יעדע ערליכע קריסט צו פארן איין מאהל אין זיין לעבן עולה רגל זיין קיין ארץ ישראל (דארט איז יאשקע פאנדראק געבוירן און געפייגערט) און מסביר זיין אז ווער עס פארט נישט, גייט אריינגיין אין גיהנום, און ווער עס פארט יא, קען אפטוהן אלע עבירות שבעולם און וועט נאך אלס אריינגיין אין גן עדן.
שטאפל 2) דערנאך פאר אפאר חדשים גייט מען רעדן פון די שטארקע יסורים וואס יאשקע האט אויף יענע וועלט אז ירושלים איז אונטער די הערשאפט פון די אראבערס.
עס איז געווען נאך א שטאפל וואס ווערט גערופן indulgence דער באדייט דערפון איז, אז צוליב די שרעקליכע יסורים וואס ישו האט געליטן ביים ווערן געהאנגען, האט ער נישט בלויז פארגעבן די זינד פאר אלע זיינע נאכפאלגער עד סוף כל הדורות, נאר ער איז נאך געבליבן מיט א גאנצער באגאזש מיט "זכותים". אויף דעם באגאזש האט דער פויפסט די אויסשליסליכע רעכט צו פארטיילן זכותים פאר אזעלכע גוטע און ווירדיגע אקטן ווי למשל פייניגן די אידן און זיי אומברענגען. םאר די קרייצצוגן האט דער פויפסט געלאזט אויסרופן אז ווער עס וועט אנטיילנעמען אין די קרייצצוגן וועט געשענקט ווערן א שיינע הויפן פון זכותים. נו, וועלכער ערליכער קריסט האט זיך נישט צוגעכאפט צו אזא גוטע געלעגנהייט?
האדם לא נברא אלא להתענג