איך האב פארשטאנען די מהלך אנדרש ווי די זאגסט. אז חז''ל האבן געוויסט די אמתע פשט און האבן נישט געמיינט זייערע דרשות מיט גאנצן ערענץקייט נאר זיי האבן עס געזאגט באופן צי שיין מאכן די תורה , שמועסן אין תורה. וכו. דאס האב איך פארשטאנן אז זיי זענען די פויעטס נישט די משה רבינו אדער גאט. די שטיקלעך פויעט און תורה איז קלאר שירת הזינו שירת ים סוף.
איך מיין אז עס איז אזוי ווי יאיר זאגט. מען לערנט אפ די דינע הרגשמליך פינעם טעקסט. אזוי ווי ווען א מענטש רעדט קען מען זעהן דעם סאבטעקסט פין זיינע ווערטער, אזוי אין אלף פעמים ככה קען מען אפרלערנען דבר ה'. וביותר אויב קוקט מען גיט זעהט מען אז די גאנצע תורה איז פאעזיע ועתה כתבו לכם את השירה הזאת (העט טיפ, יאיר) נעם סיי וואסארע פסוק וועסטו זעהן די פאעזיא.
לאמיר קוקען די וואכעדיגע פרשה זייער פונקטליך אין אביעקטיוו. וידבר אלקים אל משה, ויאמר אליו אני ה'. דאס איז נישט געשריבען ווי איינער דערציילט א מעשה. ווען מען וויל זאגען טריקענע פאקטן, זאגט מען ויאמר אלקים אל משה, אני ה'. איבערזאגען די זעלבע זאך מיט אנדערע אויסשפריכען איז געשריבען שרייבעריש דראמאטיש. איך מיין אז אפי' די ווערטער וידבר אלקים, קומט נישט אזוי מצד די פשוטע מבנה הלשון. עס דארף ווען שטיין ואלקים אמר אל משה אני ה'.
וארא אל אברהם, אל יצחק, ואל יעקב. פארוואס נישט וארא אל אברהם, יצחק, ויעקב? עס איז אבער מער דראמאטיש איך האב מיך באוויזען צו אברהם, צו יצחק, צו יעקב. עס איז שענער ווי זאגען איך האב מיך באוויזען צו אברהם, אין יצחק, אין יעקב.
ושמי ה' לא נודעתי להם. היה צ"ל, ולא נודעתי להם שמי ה'. ווען מיר רעדן סתם אזוי זאגען מיר 'אין איך האב זיי נישט מודיע געווען מיין נאמען משה'. נישט, אין מיין נאמען משה האב איך זיי נישט מודיע געווען. אבער מצד פאעזיע איז שענער דוקא צו זאגען 'אין מיין נאמען משה האב איך זיי נישט מודיע געווען.
איך מיין אז מיר קענען זעהן אז עס איז שענער אין מער דראמאטיש די וועג וואס די פסוק זאגט. אבער פאר די פאן אף איט לאמיך זאגען וואס איך האב אמאל געהערט פין איינעם וואס איז טאקע די נקודה פין שיינקייט דערין.
די נקודה איז אז מען בויעט אויף סוספענס. 'אין מיין נאמען ה'', נו וואס איז מיט דיין נאמען ה', דו זאגסט דאך גארנישט, די האלטסט מיך אין די דארק. איך האב נאך נישט די מינדעסטע מושג וואס דא קומט. אין פלוצלינג מיטן צולייגן 'לא נודעתי להם', האסטו באלאכטען דעם ערשטען זאץ אויך.
משא"כ ווען מען שרייבסט אין האב נישט מודיע געווען.... א.ק. יעצט ווייס איך עפעס, די ווערטער פאר זיך אליין זענען נישט קאמפליטלי אומבאוויסט, איך ווייס וואס דו זאגסט מיט די ווערטער. אוודאי וויל איך נאך הערן וואס דו האסט נישט מודיע געווען, אבער עט ליסט איך הער שוין די האלבע מעשה. משא"כ ווען מען פאנגט אהן מיט ושמי ה', איז מען קאמפליטלי אין די דארק.
די נעקסטע צוויי פסוקים פאנגען זיך ביידע אהן מיט 'וגם'. דאס איז געשמאק.
איך מיין דעט איים פריטשינג טו די קווייער, יעדער ווייסט דאס שוין, איא? די תורה איז געשריבען פאעטיש. נקודה.
אבער צוריק צו יאיר'ס שאלה. וואס איז פשט מיט די ביליאנען וואס זענען אויסגעשטארבען שלשת ימי אפילה. דאס איז שוין דברה תורה בלשון הבאי. אין אויך איז לאו דוקא אז זיי מיינען אז דאס איז פשט אין פסוק. מען וויל ארויסברענגן אז גאר אסאך מענטשען האבען ליב געהאט מצרים אין געוואלט בלייבען, טרעפט מען א שיינע ווערטל אויף וואס עס צו זאגען. וחמושים עלו בני ישראל, איינס פין פינעף, פיפציג א.א.וו. די דרוש דא איז נישט אז מען פרובירט צו זאגען אז דאס איז די פסוק. אין אויך מיינט מען בכלל נישט פופציג, נאר גוזמא קתני. אפי' די תורה שבכתב שטייט אז דברה תורה בלשון הבאי, איז דאך אוודאי אזוי ביי געשמאקע ווערטליך פין חז"ל. [בזכרוני אז די רבינו יונה ברכות זאגט אויף די דרשה וצפונך תמלא בטנם (ערשטע פרק) אז מען ניצט די דרשה לזכרון בעלמא. וכמדומה אז ר' אברהם בן הרמב"ם זאגט אויף עשר בשביל שתתעשר אז מען נישט דעם פסוק פאר די געשמאק פין דרשה. איך מיין ער זאגט אז עס איז 'למליצת השיר']
דא האבען מיר א גיטע ציור פין וואס איך האב דערמאנט אין פריערדיגע פאוסטס וועגן די פארשידענארטיגע לעוועלס פין הבנה אין אידישקייט. די כיתה א' לעוועל זאגט אז אוודאי האבען זיי געמיינט דוקא צו זאגען אז עס איז געווען ביליאנען מענטשען אין ח"ו צו טראכטען אנדערש. ביי זיי ווי מער weird, אלס בעסער. עס איז דא אן עקסטרע געשמאק צו מאכען אויסקוקען די תורה זייער שווער אין נישט לאגיש ח"ו.
די כיתה א' אידן מיינען אז זיי טוען גאט א טובה מיט לערנען אזעלעכע שטותים. ביזדערווייל מאכט דאס אסאך ווייטאג פאר די אמתע מענטשען. אבער אז מען גייט צום נעקסטען לעוועל, אין מען איז נישט ביזי פייטן אין זיין ברוגז אויף די נערנים, קען מען באמת טרעפען שיינע אמתע זאכען. [איך האף אז איך סאונד נישט ווי א kiruv clown, דעי וואס פרובירן צו שוגערקאוטען די תורה מיט האלבע ליגענטס. איך זאג וואס איך טראכט באמת, אין איך וויל הערן ווי איך בין ראנג.]
יאיר, בנוגע וואס די זאגסט וועגן א' מיט ו': האו עבאוט דיס. ברענג פינעף צען רענדאם הלכהדיגע דרשות. אדער די קענסט אפי' אויספיקען דוקא אפאר שווערע. אין לאמיר אלע דא זעען צו מיר קענען מאכען סענס פין עס, אין ע ריעל וועי. לעטס גיוו איט אן אונעסט שאט. are you game?
.
. שכל הישר איז א רעלאטיווע זאך. באט טענקס עגעין. 
