זאכן וואס כ'האב נישט געוואוסט ביז היינט

[יידל]

אז זר וועט נאך אמאל שרייבן דא מיטן זיין זר ניק.

[קאווע טרינקער]

אז דבורה מינקת רבקה איז געווען רבקה׳ס מאמע

דו קענסט מיין שוועסטער און מיין מאמע ביים נאמען?

[משה געציל]

אז דבורה מינקת רבקה איז געווען רבקה׳ס מאמע

דו קענסט מיין שוועסטער און מיין מאמע ביים נאמען?

נישט געוויסט אז די נעמסט משפחה אין ביזנעס....
געדענק עס גרענעצט זיך מיט כריתות...

[קאווע טרינקער]

איך פארשטיי פשוט נישט וואס ער מיינט. צו בקיצור פאר מיר

[יאיר]

אז די גמרא שבת קט"ז ע"ב [בשם א פילוסוף] ברענגט צוויי ציטוטים פונעם ברית החדשה, איינס פון ספר מתי, און איינס פון אונגליון.

א"ל מן יומא דגליתון מארעכון איתנטלית אורייתא דמשה ואיתיהיבת ספרא אחריתי וכתיב ביה ברא וברתא כחדא ירתון... אמר להו שפילית לסיפיה דספרא וכתב ביה אנא לא למיפחת מן אורייתא דמשה אתיתי ולא לאוספי על אורייתא דמשה אתיתי

דא זעה איך גאר א גירסא אז עס שטייט בפירוש, מיום שגליתם מארצכם בטלה תורת משה והתקבלה עוון גיליון.

מ'טרעפט נאך די ציטיטים אין די היינטיגע ברית החדשה?

אַל תַּחְשְׁבוּ שֶׁבָּאתִי לְבַטֵּל אֶת הַתּוֹרָה אוֹ אֶת הַנְּבִיאִים; לֹא בָּאתִי לְבַטֵּל כִּי אִם לְקַיֵּם. (מתי ה י"ז).
די ערשטע מימרא פון ברא וברתא ירתון כחדא האב איך נישט געטראפן.
אגב, דער שם הכולל פאר די פיר ספרים פון די תלמידים פון ישו איז אוונגליון (gospels) ס'איז נישט קיין עקסטערע ספר.

[געפילטע פיש]

אז דבורה מינקת רבקה איז געווען רבקה׳ס מאמע

דו קענסט מיין שוועסטער און מיין מאמע ביים נאמען?

נישט געוויסט אז לבן האט א ניק דא.

[לעיקוואד]

אז די גמרא שבת קט"ז ע"ב [בשם א פילוסוף] ברענגט צוויי ציטוטים פונעם ברית החדשה, איינס פון ספר מתי, און איינס פון אונגליון.

א"ל מן יומא דגליתון מארעכון איתנטלית אורייתא דמשה ואיתיהיבת ספרא אחריתי וכתיב ביה ברא וברתא כחדא ירתון... אמר להו שפילית לסיפיה דספרא וכתב ביה אנא לא למיפחת מן אורייתא דמשה אתיתי ולא לאוספי על אורייתא דמשה אתיתי

דא זעה איך גאר א גירסא אז עס שטייט בפירוש, מיום שגליתם מארצכם בטלה תורת משה והתקבלה עוון גיליון.

מ'טרעפט נאך די ציטיטים אין די היינטיגע ברית החדשה?

אַל תַּחְשְׁבוּ שֶׁבָּאתִי לְבַטֵּל אֶת הַתּוֹרָה אוֹ אֶת הַנְּבִיאִים; לֹא בָּאתִי לְבַטֵּל כִּי אִם לְקַיֵּם. (מתי ה י"ז).
די ערשטע מימרא פון ברא וברתא ירתון כחדא האב איך נישט געטראפן.
אגב, דער שם הכולל פאר די פיר ספרים פון די תלמידים פון ישו איז אוונגליון (gospels) ס'איז נישט קיין עקסטערע ספר.

איך מיין אז דער ציטוט פון בן ובת מוז נישט זיין מילולי, ער זאגט אויך אז אין אונזער תורה שטייט לא ירתון כחדא, און דאס איז אויך נישט קיין ציטוט מילולי. קען זיין סאיז גענוג אז סדא אזא משמעות אדער אפילו בעל פה.

אבער פון וואו ווייסט איר אז דער ספר האט א נאמען און עקזעסטירט? אונזער הייליגער ארטסקרול מאכט זיך גארנישט וויסענדיג פון דעם...

[יאיר]

איך האב נאכגעזוכט אלע פלעצער וואו ער רעדט וועגן ירושה און איך זע נישט דערמאנט קיין ווארט וועגן ירושת נכסים. נאר וועגן גייסטיגע ירושה. בכלל איז כמעט נישט דא קיין הלכות אין ברית חדשה. עס איז מער מסתבר אז דער מין האט זיך דאס אויסגעטראכט, פונקט ווי מתי און לוקוס און אלע זיינע תלמידים.

[לעיקוואד]

למעשה ווייסען מיר אז די שאלה צו אותו האיש איז געקומען מבטל זיין מצוות אדער נישט און די סתירות און אומקלארקייט ואוס איז דא אין זיינע ווערטער איבער דעם איז געווען איינע פון די גרויסע שאלות וויכוחים ביי די ערשטע קריסטן, וואס זיי רופט די גמרא אסאך מאל אן מינים, און איז עד היום הזה פון די פארפלאנטערסיטע שאלות אין יסודות הנצרות. פאול האט געטענהט אז גוים מוזען נישט מקיים זיין מצוות, אנדערע האבען זיך געדונגען אויף עם, און יעדער האט זיך געברענגט ראיות מט פסוקים מיט חזיונות וכו'. ממילא שטימט גוט דאס וואס די גמרא מאכט דא חוזק פון דעם אז א טאג זאגט ער אזוי און א טאג טרעפט ער א שטיקל פארקערט אלץ לויט ווי די נגיעות זיינע ארבעטן.. (אויך פאולוס איז געווען בעיקר וועגן די נגיעה זיינע אז ער האט געוואלט מקרב זיין גוים).
דער ספעציפישע הלכה קען זיין שטייט נישט נאר לפי דער צד אז בטלו המצוות קומט ממילא אויס אזוי. אויך קען זיין סגעווען אנדערע כתבים ומסורות בשמו וואס מיר האבן נישט היינט כידוע.

[משכיל]

חז"ל מוסרים לנו במסכת יומא סט. על מאבקם של אנשי כנסת הגדולה נגד יצרא דעבודה זרה, שגרם לחורבן האומה אולם בהמשך לנאמר שם נראה שקיים עוד יצר מחריב והורס והוא יצרא דבמת יחיד, שכל חוג "בונה לו במה לעצמו" למרות שהבמות נאסרו ועל השוחט ומעלה בחוץ, מחוץ למשכן הכללי נאמר ""דם שפך" שהישוותה אותו התורה לרוצח הואיל והורס הוא את אחדות האומה,י
והנה הצד השוה שבאבות נזיקין אלו, זהו החורבן וההרס, אלא שנחלקו בשטחי פעולתם יצרא דעבודה זרה פעל בהמון הכללי, ויצרא דבמת יחיד פעל בחוג היראים עובדי ה' ,י
וכמו שאנשי כנסת הגדולה בקשו והתפללו על ביטול יצרא דעבודה זרה, כך עלינו להמשיך ולהתפלל שנזכה לביטול יצרא דבמת יחיד,י
מועדי הראי"ה

[berlbalaguleh]

למעשה ווייסען מיר אז די שאלה צו אותו האיש איז געקומען מבטל זיין מצוות אדער נישט און די סתירות און אומקלארקייט ואוס איז דא אין זיינע ווערטער איבער דעם איז געווען איינע פון די גרויסע שאלות וויכוחים ביי די ערשטע קריסטן, וואס זיי רופט די גמרא אסאך מאל אן מינים, און איז עד היום הזה פון די פארפלאנטערסיטע שאלות אין יסודות הנצרות. פאול האט געטענהט אז גוים מוזען נישט מקיים זיין מצוות, אנדערע האבען זיך געדונגען אויף עם, און יעדער האט זיך געברענגט ראיות מט פסוקים מיט חזיונות וכו'. ממילא שטימט גוט דאס וואס די גמרא מאכט דא חוזק פון דעם אז א טאג זאגט ער אזוי און א טאג טרעפט ער א שטיקל פארקערט אלץ לויט ווי די נגיעות זיינע ארבעטן.. (אויך פאולוס איז געווען בעיקר וועגן די נגיעה זיינע אז ער האט געוואלט מקרב זיין גוים).
דער ספעציפישע הלכה קען זיין שטייט נישט נאר לפי דער צד אז בטלו המצוות קומט ממילא אויס אזוי. אויך קען זיין סגעווען אנדערע כתבים ומסורות בשמו וואס מיר האבן נישט היינט כידוע.

די גמ' זאגט אין מס' סנהדרין "תרי ישו הוו" אז ס'איז געווען צוויי אנדערע מענטשן וואס זענען אנגערופן געווארן "ישו" און זיי האבן געלעבט (בערך) 150 יאר אפגעטיילט. נאר ביידע האבן אנגעפיהרט רעוואלוציעס אין יודישקייט. ממילא קען זיין אז איינער האט געזאגט געוויסע זאכן און מ'האט עס נאכגעזאגט בשם פון דעם צווייטן. די גאנצע קריסטליכע "תורה" איז שטארק קאנפיוז'ד איבער די אללע מאמרים, מנהגים און "נסים" וואס זייער ישו האט אלץ געטון. למשל. זיי האבן א לעגענדע וואס איך האלט אז זיי האבן נאכגעקאפיעט דעם געדאנק פון אונז. די מעשה'לע גייט בערך אזוי: זייער "רבי" (יאשקע) איז געקומען אין א שטאט דרשנ'ען אין א שבת און ס'איז געווען זייער א גרויסער עולם. דארט איז אויך געווען א פאראליזירטער מענטש וואס האט זייער משתוקק געווען צו הערן די דרשה און מ'האט איהם נישט געקענט א דורך שטופן דורך די מענטשן. האבן זיי אויפגעבראכן דעם דאך און אריינגעלייגט דעם מענטש נאנט צו יאשקע.

[ונבנתה העיר]

היינט האביך געזעהן ווי עס הענגט אויפן וואנט אז זייגער וואס אנטשטאט אז יעדע סעקונדע זאל דער סעקונדע-ווייזער'ל געבן א טאנץ צום נעקסטן סעקונדע, פארט ער אין א שטענדיגע תנועה וואס דויערט א סעקונדע צו פארן פון איין סעקונדע-מארק צום צווייטען.

האט עס מיר געמאכט קלערן, כדי א זייגער זאל אנהאלטן די פונקטליכע צייט דארף די סעקונדע-האנט זיך דרייען די גאנצע צייט מיט די זעלבע ספיד [און ער דרייעט די אנדערע צוויי הענטלעך, כידוע], אויב אזוי וואלט א וואנט-זייגער געדארפט פארלירן צייט יעדע מאהל דער ווייזער'ל גייט פון 6 צו 12, ווייל דעמאלט'ס דארף ער זיך שלאגן קעגן גראוויטי, ומתחילה חשבתי אז אפשר אויפן וועג אראפ פון 12 צו 6 באקומט ער צוריק וואס ער האט פארלוירן, אבער אזא זייגער האט מיר אויסגעזעהן אביסל צו בחור'יש...

און דאן איז דער עפל געפאלן, אז מען באטראכט א זייגער זעהט מען אז די סעקונדע-ווייזער'ל האט אייביג אזא וויידל אויף די אנדערע זייט פון די שרויף, עס איז טאקע קורצער אבער עס איז אויך ברייטער [ולפעמים כעין באלי], ממילא קען גאר זיין אז די חלק וואס הענגט פון די אנדערע זייט וועגט גענוי ווי די ווייזער'ל, וואס גיבט עס א קאונטער בעלענס.

קען זיין אז דאס אלעס איז שטותי שטותים, אפשר קענען אונזערע חכמים יודעי העתי"ם עס קלאר מאכן.

[טאמבל סאס]

פארשטיי איך נישט פונקטליך. א בעטערי קען זיך נישט שלאגן מיט גראוויטי? פילייכט ארבעט דער בעטערי אויפ'ן וועג ארויף, שווערער, ווי אויפ'ן וועג אראפ.
וואס איך טראכט יא איז: ווען דער בעטערי ווערט אפגעשוואכט, אז דער ווייזערל קען זיך שוין נישט שלאגן מיט די גראוויטי, צו דאן וועט אים זיין עק העלפן מיט באלאנס אזוי אז די בעטערי זאל לענגער אנציעהן מחמת הטבע און נישט מחמת איר עלעקטעראנישע קראפט.

[טאמבל סאס]

אז גאט האט געמאכט יוסף הצדיק פאר א סרוס כדי ער זאל זיך קענען מתגבר זיין אויף אשת פוטיפר נסיון.
איי אסנת בת פוטיפרע?
גאט האט אים עס תיכף דערנאך צוריקגעגעבן!

[ונבנתה העיר]

פארשטיי איך נישט פונקטליך. א בעטערי קען זיך נישט שלאגן מיט גראוויטי? פילייכט ארבעט דער בעטערי אויפ'ן וועג ארויף, שווערער, ווי אויפ'ן וועג אראפ.

איך וואלט פארשטאנען אז די מאטאר גיבט ארויס די זעלבע מאס ענערגיע די גאנצע צייט, ממילא דארף עס איהם נעמען לענגער אויפן וועג ארויף.

[[NAMELESS]]

אבער א מענטש וואס האט א שטוב מיט קינדער קע"ה קען נישט פארשטיין די צער פון איינער וואס איז ל"ע קינדערלאז און בפרט א רבי א מנהיג וואס ער ווייסט אז לאחר מאה ועשרים וועט נישט זיין איינער וואס זאל איבער נעמען זיין פלאץ און זיין חסידות וועט מעגליך צופאלען און מען וועט אינגאנצען פארגעסן פון אים איז זיין צער אומבאשרייבליך

סאטמערע רב האט געהאט אמאל א שטוב מיט קינדער, ניין? מיטן צווייטען האלב ביסטו גערעכט....

וואס איז אינטערעסאנט אז די 5 גרעסטע מנהיגים פון כלל ישראל (אן פוגע בכבוד זיין פון די אנדערע) האבן נישט געהאט קיין זרע של קיימא.
סאטמאר רבי
דער לובאוויטשער
בעלזא רב
בית ישראל
חזון איש

[[NAMELESS]]

ר' משה פיינשטיין איז געווען אינסטרומענטאל אין גרינדען דעם ציוניסטיש'ן רעכט געשטימטן-מאדערן אמעריקאנעזירטן דזשואיש פרעסס צייטונג.

רבי משה האט מעיד געווען אויף זיך אליינס אז מימיו האט ער נישט אריינגעקיקט אין א צייטונג

[ונבנתה העיר]

.

[[NAMELESS]]

וואו!! האב איך עס געהערט איש מפי איש פונעם ערשטן שקרן (ח״ו נישט רבי משה)

[ונבנתה העיר]

אה, שכוח יאנקל, בשעתו האביך אראפגענומען דעם בילד, און יעצט האביך נישט געטראפן פון וואו.

[sunbar]

אבער א מענטש וואס האט א שטוב מיט קינדער קע"ה קען נישט פארשטיין די צער פון איינער וואס איז ל"ע קינדערלאז און בפרט א רבי א מנהיג וואס ער ווייסט אז לאחר מאה ועשרים וועט נישט זיין איינער וואס זאל איבער נעמען זיין פלאץ און זיין חסידות וועט מעגליך צופאלען און מען וועט אינגאנצען פארגעסן פון אים איז זיין צער אומבאשרייבליך

סאטמערע רב האט געהאט אמאל א שטוב מיט קינדער, ניין? מיטן צווייטען האלב ביסטו גערעכט....

וואס איז אינטערעסאנט אז די 5 גרעסטע מנהיגים פון כלל ישראל (אן פוגע בכבוד זיין פון די אנדערע) האבן נישט געהאט קיין זרע של קיימא.
סאטמאר רבי
דער לובאוויטשער
בעלזא רב
בית ישראל
חזון איש

צ'ל, זיי האבן נישט 'איבערגעלאזט'...

[berlbalaguleh]

למעשה ווייסען מיר אז די שאלה צו אותו האיש איז געקומען מבטל זיין מצוות אדער נישט און די סתירות און אומקלארקייט ואוס איז דא אין זיינע ווערטער איבער דעם איז געווען איינע פון די גרויסע שאלות וויכוחים ביי די ערשטע קריסטן, וואס זיי רופט די גמרא אסאך מאל אן מינים, און איז עד היום הזה פון די פארפלאנטערסיטע שאלות אין יסודות הנצרות. פאול האט געטענהט אז גוים מוזען נישט מקיים זיין מצוות, אנדערע האבען זיך געדונגען אויף עם, און יעדער האט זיך געברענגט ראיות מט פסוקים מיט חזיונות וכו'. ממילא שטימט גוט דאס וואס די גמרא מאכט דא חוזק פון דעם אז א טאג זאגט ער אזוי און א טאג טרעפט ער א שטיקל פארקערט אלץ לויט ווי די נגיעות זיינע ארבעטן.. (אויך פאולוס איז געווען בעיקר וועגן די נגיעה זיינע אז ער האט געוואלט מקרב זיין גוים).
דער ספעציפישע הלכה קען זיין שטייט נישט נאר לפי דער צד אז בטלו המצוות קומט ממילא אויס אזוי. אויך קען זיין סגעווען אנדערע כתבים ומסורות בשמו וואס מיר האבן נישט היינט כידוע.

כבדרך אגב: די ראשי תיבות פון ווארט "מין" איז. "מ-אמין י-שו נ-וצרי".

[עסקן בדברים]

It’s obvious that min is not an acronym. I saw a nice theory (don’t remember where) that they called themselves maaminim, so we shortened it to minim.