קופערניקוס האט געשריבן:רבותי, בארוהיגט אייך אידן!
יעדער איינער באטראכט טראגעדיעס אנדערש, און עס גייט שוין אויף די נערווען אז שטארק געפילישע מענטשן טוישן זיך אין צייטן פון טראגעדיעס און שעלטן מיט ווילדקייט די מענטשן וואס נעמען אן טראגעדיעס מער קיל.
אפשר דארף מען מאכן א נייע אונטערשריפט וואס ווען איינער איז זייער סענסיטיוו און פארשוואנגערט מיט געפיל זאל ער אויפהענגען א צעטיל "דא נאט דיסטערב, כאן מקוננים".
עס איז נישט אייביג פשט אז דער מקונן איז מער אוהב ישראל ווי דער וואס קומט ווי א קילער אויבער-חכם און זאגט אז עס איז פרויענישער געפילן, ניין. עס קען זיין אז ער איז פונקט אזא אוהב ישראל, נאר האט א מער ניכטערן בליק אויף טראגעדיעס, ער ווייסט וואס פארעסט גאמפ זצ"ל זאגט בחכמתו "שיט העפאנס" און עס פעלט ביי אים די עלעמענט פון סורפרייז, אבער מען טאר נישט ווערן ווילד. דערקוויק דיר אין דיין ווייטאג, און זיי נישט בייז אויף איינעם וואס נעמט עס קיל.
פארשטייט זיך אז די רוף איז נאך מער צו די אנדערע זייט: זיי נישט קיין טיפש, ווען יענער איז אנגעווייטאגט און צובראכן שטיי נישט און לאך נישט ווי א נאר, קום נישט אריין מיט א קלאון-היטל אין א בית אבל.
מיר זעען דאס דא, און די זעלבע ביי וועבערמאן, מענטשן וואס לענגאויס די סומאטאכע זענען זיי געווען אויף זיין צד שכנגדו, האבן באוויינט די איבערגעטריבענע פסק וואס הרגעט אים זיין גאנץ לעבן. געוויסע קילע חברה זענען געבליבן די זעלבע הארט-הארציג, אין שכל אריין קען זיין אז מען קען זיי דן זיין לכף זכות, אבער עס איז אוממענטשליך, א מענטש דארף מיטוויינען און נישט לאכן אין פארווייטאגטע פנימער אריין.
און יא, עס איז פרויעניש, מיר אלע מענטשן זענען פרויעניש. אין יעדע טראגעדיע אז די וועסט אריינגיין זייער טיף און עס אנקוקן לילקע-ציביך'יש איז נישטא וואס צו וויינען. אויף וואס וויינסטו? אויף א מענטש, וואס איז א מענטש? די נשמה איז דאך ארויף, און בעצם האט דאך דער מענטש געהאט אויף זיך א טעג מיט א געוויסע אמאונט יארן וואס איז אים געווען באשערט, נאר די האסטו עס פשוט נישט געוויסט... וכו', ער וואלט עניוועי געשטארבן, שוין געשטארבן אביסל פריער.... אויף די בעיבי? אויב וואלט זי נאר געווען דריי חדשים וואלסטו אויך געוויינט? און אויב אכציג? סאו אויף וואס וויינסטו? אויף די יארן, און ביי וויפיל מענטשן גייען סתם אזוי די יארן אין גארבעדזש, טראץ וואס אויף די בוקס הייסט עס געלעבט. און אזוי קען מען פילאזאפירן און לאכן דעם מלאך המוות אין פנים, אבער למעשה איז טפשות צו טון אזוי,
איך וויין ווייל איך האב א הארץ, נישט דער פילאסאף אין מיר וויינט, נאר די פרוי אין מיר.
און די אלע וואס ווערן ווילד אויף ווער עס רעדט יעצט וועגן טראפיק לייטס, יא, שכליות'דיג איז טראפיק לייטס, קארס, סעיפטי והמסתעף די פאסיגסטע נושא צו בארירן, אבער משום איזה סיבה שהוא ווילן אבלים רעדן רומאנטיש וועגן גאט וואס איז אראפגעקומען קלויבן בלימעלעך... קרבן ציבור וכדומה, און מען דארף באמת לאזן בשעה שמתו מוטל לפניו צו רעדן די דאזיגע שפראך.
אני כשלעצמי ווער נישט בייז ווען איינער נעמט זיך יעצט פילאזאפירן איבער טויט, רעדן איבער טראפיק, קריטיקירן קול מבשר אדער פארדאמען די סיסטעם פאר עפעס אין די לויה וואס געפעלט אים נישט ; אבער אלס חבר הקהלה פון מענטשן וואס זענען בצער און האבן ליב זיך אריינקוועטשן אינעם צער דאכענע ביז איבערן קאפ, האב איך געשריבן א הארציגן פאעם, וממנו ילמדו וכן יעשו.
כמעט יעדעס ווארט גאלד, האסט מיר אראפגעשריבן מיינע הרגשים דא איבער דאס משוגעת דא פון זיך ארומהארגענען ווי קינדער.
רבותי אז איר זעט א תגובה וואס שמעקט אייך נישט, אדער איגנארירט, אדער דינגט אייך זאכליך, דאס מאכן דער זאך אויף פערסינאל פייט איז קינדעריש, לאזט עס איבער פארן עכטען קאווע שטיבל אדער מקוה. לאטץ רואיג דעם מצב.
לייק מיך יא לייק מיך נישט, כהאדיר עניוועי אין דר'ערד.
®