קאווע שטיבל

אפאר אלטע אשכולות איבער דעם נושא

viewtopic.php?f=53&t=458

viewtopic.php?f=24&t=9466&start=0

viewtopic.php?f=24&t=9413

מענין לבנין.

פארשטייט זיך אליינס אז דאס קען מען נאר טון אז מ'נעמט נישט קיין געלט, ופשוט היא.

calculator האט געשריבן:אימש טאון?

מיר זענען (ליידער) אין ניו יארק. אמיש טאון איז נישט אין ניו יארק, נאר אין פענסילוועניע.

איסר האטלקי האט געשריבן:

calculator האט געשריבן:אימש טאון?

מיר זענען (ליידער) אין ניו יארק. אמיש טאון איז נישט אין ניו יארק, נאר אין פענסילוועניע.

פארשטייסט אליינס אז אויב די גאצע אידענטום פאראייניגט זיך אז עס איז אנטקעגען רעלוגיא, פארשטייסטו אויך אז מען קען עס שנעל פייטן, און אז די פארשטייסט נישט אזוי, איז אויך גארנישט.

אמת.

די שאלה איז נאר ווילאנג אזא פראצעדור וועט נעמען. אויב קומט עס אן צום העכסטן סופרים קאורט, קען מען ווארטן 26 יאר אויף א פסק.

די אמיש פראצעס המכונה Wisconsin V. Yoder האט געדויערט איין יאר.

איך וויל קלאר מאכן מיין דעה.

א) א אידישע מוסד דארף צו שטעלן לימודי חול עדיוקעשען, נישט קיין חילק צו זיי נעמען יא געלט פון די ממשלה אדער נישט.

ב) די סאבטשעקטס וואס מען זאל לערנען, דארף מען דורכטוען א יעדע סאבטשעק באזונדער, צו איז עס טאקע וויכטיג פאר א אידיש קינד צי קענען אדער נישט,
למשל, ענגליש, אריטמעטיק (אריטמעטיק האט עכט נישט מיט לימודי חול), קאמפיוטערס, איז זיכער וויכטיג, און די אנדערע סאבטשעקס ווייס איך נישט פונקטליך. און לויט וויפיל סאבטשעקס מען לערענט דארף מען אויסרעכנען וויפיל שעה מען דארף האבן עס צו לערנען.

ג) איך האלט עס פעלט נישט אויס אנצוהייבן לערנען לימודי חול בעפאר די קינדער זענען 9-10 יאר

ד) איך האלט אז א רעלוגיאזע מוסד, אויב זיי זענען באמת געטריי פאר זייער רעלוגיא טאר מען נישט נעמען קיין געלט פון א ליבעראלע רעגירונג, איי ווי וועט די מוסד קענען אויסהאלטן, סאטמאר קען זיכער נישט פרעגן די קשיא.

ה) פערלס ארגענזאציא איז נישט דא פאר אינזער טובה, זיי זענען דא אז אונזערע מוסדות זאלען זיך קענען פירען ווי ביז היינט, און צו ווייזען פארן יחיד(מאסטער) אז די וועסט נישט קענען רירען אינזער סיסטעם פון פלאטץ.

ו) יאפפעד ארעגענזאציע, גייט זיכער צו עקסטעירם

קען איינער פּליז אנצייגן וואספארא פּראָגרעס מאָסטער האט געמאכט זינט ער האט אנגעהויבן פארפירן? איך רעד פון אפעקטיווע פּראָגרעסצום בעסערן פון די בּילדונג פון אונזערע קינדער.

מיין געוויסן זאגט אז ער האט שטארק געשאָדט, אַדאַנק איהם זענען די מוסדות געווארן אסאך הארטער. אונזערע קינדער זענען די וואס ליידן אדאנק איהם.

מיין אינפאו זאגט אויך אז ער איז נישטא צו העלפן אונזערע קינדער מיט עדיוקאציע. זיין ענדגילטיגע פּלאַן איז צו צוגרינד לייגן אונזער גאנצע רעליגיעזע אייגנארטיקייט און אמונה וכו', די גאנצע קאמפיין זיינע איז נאר א בריק צום נעקסטן שטאַפל. איך האב עס געהערט פון א קראַנטע מקור. ווער ס'וויל אבער דאַרף מיר נישט גלויבן.

אויב אזוי זענען די רבנים און עסקנים טאקע טפשים פאר'ן אריינשפילן איז זיינע הענט, כ'הייב שוין אן שפעקולירן אז ס'איז איין גרופע מענטשן וועלכע שטייען אונטער יאפפעד און פירלס ביינעזאם און מישן א קאשע אינאיינעם.

איך האלט אויך אזוי. פערלס און יאפעד איז איינס.

און יעצט האט סאטמאר זאלונים געמאכט א יד אחת מיט יאפעד כדי צו קענען האקען די ארונים.

ווידער די ארונים האבן א פראבלעם, ווייל ר' אהרן האט געשאלטען דער ראש פון די עדיוקעישן, און זי האט זיך דערשראקן און מאכט פליטה, יעצט דארפען זיי ווארטן א גאנץ יאר ביז ער וועט שעלטען די נעקסטע ראש, און ביז דעמאלטס איז א גרויסע פראבלעם.

אישתישבי האט געשריבן:איך האלט אויך אזוי. פערלס און יאפעד איז איינס.

און יעצט האט סאטמאר זאלונים געמאכט א יד אחת מיט יאפעד כדי צו קענען האקען די ארונים.

ווידער די ארונים האבן א פראבלעם, ווייל ר' אהרן האט געשאלטען דער ראש פון די עדיוקעישן, און זי האט זיך דערשראקן און מאכט פליטה, יעצט דארפען זיי ווארטן א גאנץ יאר ביז ער וועט שעלטען די נעקסטע ראש, און ביז דעמאלטס איז א גרויסע פראבלעם.

און האסט פארגעסן אריינצולייגן משה דוד נידערמאן וואס האט געארבעט אריינצוברענגען וואקסינס ביים עולם און מבטל געווען רעלידזשעס עקזעמשאנס, און יעצט ארבעט ער מיט יאפעד און פערלס צו טוישן די חינוך, און דאס אלעס איז ווייל ער באקומט געלט פון ביל געיטס, דזשארדזש סאוראוס וחבריהם, פון די "ניו ווארלד ארדער", וואס די איינציגסטע וואס שטייט זיי נאך אין וועג זענען די הייפעלע היימישע אידן וואס נעמען נישט זייערע וואקסינס און לערנען נישט זייער חינוך.

פאר מער, הערט קול חומת הדת.

אונטער חכם האט געשריבן:

אישתישבי האט געשריבן:איך האלט אויך אזוי. פערלס און יאפעד איז איינס.

און יעצט האט סאטמאר זאלונים געמאכט א יד אחת מיט יאפעד כדי צו קענען האקען די ארונים.

ווידער די ארונים האבן א פראבלעם, ווייל ר' אהרן האט געשאלטען דער ראש פון די עדיוקעישן, און זי האט זיך דערשראקן און מאכט פליטה, יעצט דארפען זיי ווארטן א גאנץ יאר ביז ער וועט שעלטען די נעקסטע ראש, און ביז דעמאלטס איז א גרויסע פראבלעם.

און האסט פארגעסן אריינצולייגן משה דוד נידערמאן וואס האט געארבעט אריינצוברענגען וואקסינס ביים עולם און מבטל געווען רעלידזשעס עקזעמשאנס, און יעצט ארבעט ער מיט יאפעד און פערלס צו טוישן די חינוך, און דאס אלעס איז ווייל ער באקומט געלט פון ביל געיטס, דזשארדזש סאוראוס וחבריהם, פון די "ניו ווארלד ארדער", וואס די איינציגסטע וואס שטייט זיי נאך אין וועג זענען די הייפעלע היימישע אידן וואס נעמען נישט זייערע וואקסינס און לערנען נישט זייער חינוך.

פאר מער, הערט קול חומת הדת.

מארגען שרייבטס אריין וואס נאך עטץ האטץ ג'כלומ'ט ביינאכט אדער ביי די נאכמיטאג דרימל

רביה''ק זי''ע האט געשריבן:אויב אזוי זענען די רבנים און עסקנים טאקע טפשים פאר'ן אריינשפילן איז זיינע הענט, כ'הייב שוין אן שפעקולירן אז ס'איז איין גרופע מענטשן וועלכע שטייען אונטער יאפפעד און פירלס ביינעזאם און מישן א קאשע אינאיינעם.

ברוך שכוונתי לדברי הרב משפטיווקא.

רביה''ק זי''ע האט געשריבן:

רביה''ק זי''ע האט געשריבן:אויב אזוי זענען די רבנים און עסקנים טאקע טפשים פאר'ן אריינשפילן איז זיינע הענט, כ'הייב שוין אן שפעקולירן אז ס'איז איין גרופע מענטשן וועלכע שטייען אונטער יאפפעד און פירלס ביינעזאם און מישן א קאשע אינאיינעם.

ברוך שכוונתי לדברי הרב משפטיווקא.

דאכטצעך מיר אז אויך נחום ראזענבערג האלט אזוי

נעכטען האט ר' טודרוס געזאגט אז אזא טעראר וואס נטורי קרתא לייגט אים יעצט האט ער נאך קיינמאל געהאט, אגב ווען די חברה זענען געקומען צו אים אז ער זאל נישט גיין מיט פעירלס האט ער זיי געענטפערט ווי אזוי איך וועל ענק זאגען וועל איך סיי ווי זיין א שגץ סאו זייט מוחל און גייט פון דאנעט.

yerushalmi האט געשריבן:נעכטען האט ר' טודרוס געזאגט אז אזא טעראר וואס נטורי קרתא לייגט אים יעצט האט ער נאך קיינמאל געהאט, אגב ווען די חברה זענען געקומען צו אים אז ער זאל נישט גיין מיט פעירלס האט ער זיי געענטפערט ווי אזוי איך וועל ענק זאגען וועל איך סיי ווי זיין א שגץ סאו זייט מוחל און גייט פון דאנעט.

במחילות כבודו הרמה, פארשטיי איך נישט, ר' טודרוס פירט שוין יארן מערכות ציזאמען מיט די עקסטרמעסיטן בפרט ווען עס איז נוגע אין ארץ ישראל, פון ווי נעמט ער זיינע אלע ידיעות, נאר פון די עקסטרעמיסטן. פארוואס דא הערט ער זיי נישט אויס? כ'האב מורא דא האט ער פרעשור פון די אנטי עקסטרעמיטן וואס זענען פראו זלמן לייב פראטיי. (די מהות פון די זאלונישע פאלק, דארף מען קענען אפלערנען בעיון, עס איז צוטיילט אויף אסאך חלקים, ואכמ"ל).

און מיט וועם גייט די ארוינישע פארטיי?

זיי דיך קלארער מסביר.

איסר האטלקי האט געשריבן:און מיט וועם גייט די ארוינישע פארטיי?

זיי דיך קלארער מסביר.

יא יא, אבער די ארונישע פראטיי האט ניטאמאל א ציטריט צו ר' טודרוס.

איך שוין די סאטמארער מנהיג זלמן לייב ט"ב. מארגען איז כ"ו אב, ער מיז נעבעך רעדן א דרשה, און פארשטייט'זיך מיז ער רעדן פון די "גזירות החינוך", און מיט די דרשה דארף ער ציפרידן שטעלן זיין גאנצע פראטיי. דאס איז א שווערע עבודה יעצט, ווען אסאך זאליס, זענען אנגעווייטאגט פאר וואס מען האט זיך צוזאם געשטעלט מיט אגודות ישראל. ער גייט מסתמא איבער זיין דרשה איין מאל און נאכאמאל, און מען איז דן אויף יעדן ווארט צו מען מעג עס יא זאגן אדער נישט.

calculator האט געשריבן:איך שוין די סאטמארער מנהיג זלמן לייב ט"ב. מארגען איז כ"ו אב, ער מיז נעבעך רעדן א דרשה, און פארשטייט'זיך מיז ער רעדן פון די "גזירות החינוך", און מיט די דרשה דארף ער ציפרידן שטעלן זיין גאנצע פראטיי. דאס איז א שווערע עבודה יעצט, ווען אסאך זאליס, זענען אנגעווייטאגט פאר וואס מען האט זיך צוזאם געשטעלט מיט אגודות ישראל. ער גייט מסתמא איבער זיין דרשה איין מאל און נאכאמאל, און מען איז דן אויף יעדן ווארט צו מען מעג עס יא זאגן אדער נישט.

קיינער איז נישט אנגעווייטאגט יעדער פארשטייט און איז מסכים אז פעירלס פארטרעט זיי

דאס פארשטיי איך טאקע נישט פארוואס די זאלוינים האלטען נאך די קינדער פון די חברה אין זייער מוסד, און א יעדע אנדערע קהילה וואלט מען שוין לאנג געטראסקעט פון די מוסד אזעלכע קינדער פון מענטשען וואס טרעטען ארויס אנדערש.

.