קאווע שטיבל

בר בי רב האט געשריבן:אלמלא שלש מקראות הללו
איך וויל זיך האלטן צו קורצע הערות, נישט אריינגיין אין טיפע טעאלאגישע דיסקוסיעס. ס'קען ארבייטן צוזאמען מיט הכל בידי שמים חוץ מיראת שמים. משל צו א געים פראגראם. איינער שפילט גאר א שווערע לעוועל. אדמין קען אלעמאל אריינקומען פון א הינטער טירל און רוקן די מענטשעלעך, אבער שפילן שפילט דער שפילער.

בר בי רב האט געשריבן:אזויווי ביי הבננו איז מערקבאר א נטיה פון שפעטערע דורות צו מצמצם זיין די די פעלער ווען הביננו איז אננעמבאר, איז דא ביי לא יפסיק. ס'זעט זיך ארויס אז די משנה האט באמת געמיינט כפשוטה, אפילו עד כדי מסירת נפש. וזו משנת חסידים.

בר בי רב האט געשריבן:הגע בעצמך, רב יוסף זאגט לא שנו אלא במלכי ישראל אבל במלכי עכום פוסק. פארוואס, ווייל מלכי ישראל פארשטיין אז ער דאווענט דאך. נו איז מאי קמ"ל, אז מפני הכבוד אין פוסקין? השתא בק"ש באמצע הפרק אינו פוסק מפני הכבוד, כ"ש ביי שמו"ע. אלא רב יוסף זאגט ווי די הלכה איז היינט, נישט וואס די משנה מיינט צוזאגן. ווייל מיינען מיינט זי אפילו מלכי עכום

אמר רבי חייא בר אבא אמר רבי יוחנן כל הנביאים כולן לא נתנבאו אלא למשיא בתו לתלמיד חכם ולעושה פרקמטיא לתלמיד חכם ולמהנה תלמיד חכם מנכסיו אבל תלמידי חכמים עצמן עין לא ראתה אלהים זולתך יעשה למחכה לו ואמר רבי חייא בר אבא אמר רבי יוחנן כל הנביאים כולן לא נתנבאו אלא לימות המשיח אבל לעולם הבא עין לא ראתה אלהים זולתך וכו' ואמר רבי חייא בר אבא אמר רבי יוחנן כל הנביאים כולן לא נתנבאו אלא לבעלי תשובה אבל צדיקים גמורים עין לא ראתה אלהים זולתך

בר בי רב האט געשריבן:הלכה פסוקה, כהא דרבי זירא בנות ישראל החמירו על עצמן.
דא אין א דערנעביגע אשכול היצט מען זיך שוין ארום צוויי וואכן איבער דעם, און דאס הייסט א הלכה פסוקה?

והאיש משה האט געשריבן:די משנה אנפאנג פרק אין עומדין ל: זאגט חסידים הראשונים היה שוהין שעה אחת וכו', פשטות מיינט דאס אן הנהגה טובה וואס גרויסע לייט האבן זיך געפירט (ועי' במג"א סי' צ"ג ס''ק א').

פלוצלינג קנאפע צוויי בלאט שפעטער אין די גמ' לב: ליינט זיך א ברייתא בזה"ל תניא נמי הכי המתפלל צריך שישהא שעה אחת קודם תפלתו, ושעה אחת אחר תפלתו, דהיינו ס'איז גאר א חיוב אויף יעדער מתפלל צו שוהה זיין שעה אחת, אזוי גייט עס קודם איז עס א מנהג חסידים נאכדעם קומט עס אריין אינעם סיסטעם און ס'ווערט א נחלת הכלל, און ווען איינער טוט עס חלילה נישט... ווערט ער באשריגן ס'הייסט? היתכן? דו טוהסט אנדערש ווי מ'האט זיך געפירט און דעראלטערהיים? מ'שטיינס געזאגט אזוי האבן זיך דאך אלע חסידישע יודן געפירט, בקיצור אזוי ווערט יעדער גוטע מנהג אדער ענין א מאסט, און אן הלכה פסוקה א פראסטער פשוטער "צריך". כ'וויל נישט מאריך זיין ווייל די בעל האשכול האט געבעטן זיך צו האלטן צו קורצע הערות ודו''ק כי קצרתי.

בר בי רב האט געשריבן:וואס איז פשט אז א צורבא מדרבנן איגנארירט די משנה? מ'קען זיין א צורבא און נישט קענען קיין משנה?
קוקט אויס ווי די משנה האט ברייתות החולקות.

בר בי רב האט געשריבן:אטו יראת שמים מילתא זוטרתא היא, והאמר רבי חנינא משום רשב"י אין לו להקב"ה באוצרו אלא יראת שמים בלבד.
ס'קוקט נישט אויס אין פלאץ. רשב"י רעדט נישט צו יראה איז מילתא זוטרתא אדער מילתא רבוותא. רשב"י איז א קשיא אויף הכל בידי שמים חוץ מיראת שמים, ווייל הקב"ה האלט די יראה אונטער זיין רשות. היות די שורות זענען זיך צעפארן האבן מיר נישט זוכה געווען צו קיין תירוץ דערויף.

מקשין העולם, משה רעדט דאך דא צום ציבור. וואס גייט מיך אן צו לגבי משה איז עס מילתא זוטרתא. אלא העניין הוא, אז ווי מער די השגה אין יראה דערגרייכט, אלץ ווייניגער קען מען משיג זיין וויאזוי ס'שייך אן יראה. און כ'מיין אז דאס מיינט דער משל איבער כלי גדול וכלי קטן.

ויהי כי יראו המילדות את האלקים ויעש להם בתים, ברש"י וכן הוא בגמרא (סוטה דף י"א ע"ב) רב ושמואל חד אמר בתי מלכות וחד אמר בתי כהונה ולויה, מ"ד בתי כהונה ולויה אהרן ומשה (ומ"ד מלכות נמי ממרים קאתי) ויש לפרש בזה מאמר חכז"ל (ברכות דף ל"ב ע"ב) ועתה ישראל מה השם אלקיך שואל מעמך כי אם ליראה אטו יראה מילתא זוטרתא היא, אין לגבי משה מילתא זוטרתא היא כי ראה משה יען כי יראו המילדות את האלקים נתן להם שכרם ויוכבד אמו אשר היתה ממילדות נחשב הוא שכרה וכדאיתא במדרש רבה וייטיב אלקים הה"ד הן יראת ה' היא חכמה שבשכר היראה זכתה למשה שנתנה החכמה היא התורה על ידו ומשה נבזה בעיניו הי' ונחשב כאין כאמרו ונחנו מה וחשב אם הוא הוא שכר היראה ממילא היראה מילתא זוטרתא היא:

בר בי רב האט געשריבן:

והאיש משה האט געשריבן:די משנה אנפאנג פרק אין עומדין ל: זאגט חסידים הראשונים היה שוהין שעה אחת וכו', פשטות מיינט דאס אן הנהגה טובה וואס גרויסע לייט האבן זיך געפירט (ועי' במג"א סי' צ"ג ס''ק א').

פלוצלינג קנאפע צוויי בלאט שפעטער אין די גמ' לב: ליינט זיך א ברייתא בזה"ל תניא נמי הכי המתפלל צריך שישהא שעה אחת קודם תפלתו, ושעה אחת אחר תפלתו, דהיינו ס'איז גאר א חיוב אויף יעדער מתפלל צו שוהה זיין שעה אחת, אזוי גייט עס קודם איז עס א מנהג חסידים נאכדעם קומט עס אריין אינעם סיסטעם און ס'ווערט א נחלת הכלל, און ווען איינער טוט עס חלילה נישט... ווערט ער באשריגן ס'הייסט? היתכן? דו טוהסט אנדערש ווי מ'האט זיך געפירט און דעראלטערהיים? מ'שטיינס געזאגט אזוי האבן זיך דאך אלע חסידישע יודן געפירט, בקיצור אזוי ווערט יעדער גוטע מנהג אדער ענין א מאסט, און אן הלכה פסוקה א פראסטער פשוטער "צריך". כ'וויל נישט מאריך זיין ווייל די בעל האשכול האט געבעטן זיך צו האלטן צו קורצע הערות ודו''ק כי קצרתי.

די חסידים הראשונים האבן געהאלטן אז המתפלל צריך שישהא... די ברייתא איז משנת חסידים.