א גרויסן יישר כח פאר אלע מגיבים, עס גיבט א שטופ אויף פאראויס, אז עס לוינט צו נעמען די מחשבות וואס ווירבלען זיך און מערן זיך אין קאפ, און עס מסדר זיין בכתיבה להעלות על גפי הפארום.
ממי_שאמרו האט געשריבן:זייער שיין געשריבן און הערליך פאר א ערשטע תגובה. שלום עליכם ויהא בואכם לברכה ולהצלחה.
בנוגע די נושא, ענדליך מיר מיט לעיקוואד האבן שלום געמאכט דארפסטו אויפרישן די מחלוקת? הוא אשר דברנו. א מענטש וואס אליינס געבויעט זיין אימפיערע בשתי ידיו, קיינער חוץ די רעגירונג און די תורה קען אים נישט איינטיילן וואס צו טוהן. עס איז כולו שלו ואין חייב להכריז. אזוי ווי ווען א לענדלארד שטארבט, קענען נישט די טענענטס מאכן וואלן ווער עס זאל איבערנעמען די בנין, נאר עס גייט צום יורש, די זעלבע דא. לאמיר האפן אז לעיקוואד וועט מודה זיין צו מיר
איך וויל נישט מרבה זיין במחלוקת, אבער דאס איז טאקע געבויעט זיין אימפעריע בשתי ידיו, אבער אנדערש ווי לאמיר זאגן דעם זאבילטובער איז מען דארט נאר צוליב דעם נאמען סאטמאר, גיבט דאס א רעכט עס זאל בלייבן ביי אים לו ולזרעו אחריו? אדער איז מען מחוייב אויפצונעמען דעם סאמע געלונגענסטען קאנדידאט וואס איז שייך? אויב גייט מען מיט דעם צווייטן מהלך, איז מען לימיטעד צו נעמען א קאנדידאט מתוככי הקהילה, אדער מען דארף זיך לאזן זוכן אויף די גארער וועלט זוכן ?
קופערניקוס האט געשריבן:נו, האסט אנגעכאפט א נייע דוגמא, אשר על כן? מיט וואס טוישט עס די מהות הוויכוח?
אויב דער "מנהיג" ווי די האסט בוחר געווען אים צו רופן, ווערט אלט? ברויך מען אים אריינפירן מיט א רעספערעיטאר ער זאל שעלטן דעם דעמאלטסדיגן אלישיב ווען ער האט שוין נישט קיין ציין אין מויל, און אחרי מאה ושמונים, איז עס נכסים פון זיינע קינדער אדער קענען אפאר מתפללים פאדערן וואלן און אריינוואטן לייביש לאנגער?
בכל אופן, רבות מחשבות, געב זיך א וואש, ווער היימיש, די שרייבסט פיין, טראץ וואס איך זעה נישט אז די זאלסט עפעס מחדש זיין דא. ברוכים הבאים בצל קורתנו.
אוי, ממישאמרו האקט
יישר כח קופערניקוס, טראץ דעם וואס דו האלטסט אז איך האב גארנישט מחדש געווען, אפרישיעט איך דיין קבלת פנים. לעת עתה האב איך נישט קיין צייט מיך צו וואשן. היימיש ווערן? אי"ה.
בענדזשאמין פרענקלין האט געשריבן:קופערניקוס, ביזט אויפן קאפ געפאלען ? אזוי גיט מען שלום עליכם פאר א פריש געקומענער ? זעהט אויס אז דו האסט שוין פארגעסן ווי אזוי די ציינער שאקלן זיך פאר פחד ביים שרייבן די ערשטע תגובה. איך וואלט מיר געטרויעט צו זאגן אז שרייבן די ערשטע הודעה, איז אפילו מער שרעקעדיג ווי די ערשטע בעשאו, געדענקסט נאך ווי אזוי האסט געפרעגט דאס מיידל, וואו ארבעט איר ? וויפיל ברודערס האסטו ? און נאך אזעלעכע נאן סענס קשיאס און שאלות, און בשעת מעשה איז דיר גיין קאפ געפלויגן אויף טויזענט זאכן, אויסער די ווערטער וואס דו אין דאס מיידל שיסן ארויס, בערך אזוי פילט זיך יעצט ביים רבות מחשבות אין קאפ, זיינע מחשבות זענען רבות, אין ער איז נישט אינגאנצען בא זיך, קומסטו גרויסע קאפ שטיק און באגיסט אים מיט א קיתון של שופכין, רב קופערניקוס שטיי אין די זייט א מינוט און נעם שימוש פון מיר ווי אזוי מען איז מקבל א פריש געבוירענער.
שלום עליכם רבות מחשבות'ל. עס אונז ממש א כבוד צו האבן אזא חשובן ניק דא אין שטיבל, פון דיין עצם ניק זעהט מען שוין אז זה הקטן גדול יהיה. כ'מיין, נישט יעדן טאג פאלט אריין ביי אונז אזא שטיק קריעטטעוועטי , און ווי עס שטעלט זיך ארויס פון דיין לאנגע תגובה, איז שמך נאה לך ואתה נאה לשמך, ממש כ'קען זאגן אז פין יעדע שורה שפריצט ארויס חכמה און גאונות, קופערניקוס האקט א טשייניק, ער זאגט ער זעהט נישט קיין חידושים אין דיינע ווערטער, איך ווייס נישט וואס ער רעדט איך זעה אין יעדעס ווארט פערל ווערטער, רמזים און פילאסאפיע, ווען דער עולם וועט אנפאנגען איינזעהן דיין ארגינעלע געדאנקן און דיינע בליציגע רעיונות, וועל איך מיך קלאפן דעם בייכל און שטויסן קופערניקוס פון אינטן ווי צו זאגן: כ'האב דער געזאגט קופערניקוס, לא הרי השטיבל לפני בואו של רבות מחשבות כהשטיבל של אחרי בואו של רבות מחשבות, אין אידישע איבערזעצונג: עס איז געווען א שטיבל אן רבות מחשבות און יעצט איז א שטיבל מיט רבות מחשבות.
יישר כח בענדשי, שמך נאה לך ואתה נאה לשמך, הולך בדרכיו, זיך אנצונעמען פאר די באקריוודעטע פונעם פשוט'ן המון...
בנוגע די ערשטע בעשאו, דאכט זיך מיר, אז ביים צווייטן בעשאו האב איך אנגעהויבן, אז אין די גמרא שטייט עבר ושנה נעשה לו כהיתר, איז משמע אז עס פעלט אויס א צווייטע מאל עס זאל ווערן כהיתר, די צווייטע מאל איז נאך אזוי שווער ווי די ערשטע... די צווייטע תגובה טרייסעלט נאך די ציינדעלעך...
נאך איין בקשה איידער איך גיי, בעפאר דו שטויסט קופערניקוס פון אונטן לאז מיר וויסן