"דארפן" מיר זיך פירן מאראליש ?

[רביה''ק זי''ע]

אם תמצא לומר אז מיר דארפן זיך פירן מאראליש בלייבט נאכאלץ א ספק צו מיר דארפן טוהן וואס מיר דארפן, (ואת"ל אז יא ווער זאגט אז מיר דארפן טוהן וואס מיר דארפן וואס מיר דארפן...) בלייבט עס א ספק ספיקא, וספק ספיקא להקל.

[מי אני]

דאס איז בעצם וואס טשאַרלס דאַדזשסאן (״לוּאיס קעראל״) טענה׳ט אין זיין וואס דער טשערופאכע האט געזאגט צו אקילוס אויף לאגיק בכלליות. ער ברענגט דארט ארויס אז טאמער איינער נעמט נישט אָן די געדאנק פון א סילאגיזם בכלל, והיינו ער נעמט נישט אָן אז אפילו וואו ער גייט אָננעמען די צוויי הנחות קדומות אז זיי זענען אמת, דאך זאגט ער נישט אז מחמת זה איז ע״כ ג׳ אויך אמת (אפילו וואו עס בעצם followed און איז נישט קיין non-sequitur), דאן קען מען אים נישט אויפווייזן אזא סארט לאגישע טענה קיינמאל. ווייל אפילו מ׳זאל די עצם זאך אליינס [״אויב הנחות א׳ און ב׳ זענען אמת דאן איז ע״כ ג׳ אויך אמת״] אריינלייגן אלס א דריטע הנחה וואס ער נעמט אָן, דאך וועט ער דאס נישט אָננעמען, וויבאלד מען מוז דאך יעצט דאס אליין ווייטער אריינלייגן אלס א פערטע הנחה, וואס דאס נעמט ער (נאך) נישט אָן. וועט מען די אלע פיר הנחות מוז׳ן אריינלייגן, וואס דאס ווערט יעצט א פיפטע הנחה וואס ער האט נאך נישט אָנגענומען, וכן הלאה והלאה צו אַן אינפיניט ריגרעס. ועיין לעיל.

[מי אני]

יאיר, ארויפצוברענגן ספיקות איבער די חשיבות פון לאגיק מיט "לאגישע ארגומענטן" איז אבסורד.

דער רוימישער סטאָאיק פילאזאף עפּיקטיטוס האט דאס געזאגט: אז די וואס ווילן זיך טענה׳ן קעגן די שטארקייט פון לאגיק וועלן זיך דארפן באנוצן מיט לאגיק אליין דאס אויפצוווייזן.

עס איז אינטרעסאנט ווי דער מדרש בילקו״ש (בהעלותך סימן תשלח; צוגעברענגט בראשית חכמה שער קדושה פי״א) זאגט אביסל ענליך לגבי מסביר זיין אז שתיקה איז בעסער ווי דיבור:

אמרו רבותינו שני דיקולוגין היו עומדין לפני אדריינוס היה אחד מהן מלמד על הדבור שהוא יפה ואחר מלמד על השתיקה שהיא יפה. א"ל האחד מרי אין טוב מן הדיבור, אלולי הדיבור היאך הכלות מתקלסות והיאך היה משא ומתן בעולם. מיד א"ל לאותו שהיה מלמד על השתיקה שהיה יפה, היאך אתה למד על השתיקה, מיד בא לדבר עמד אותו שהיה מלמד על הדבור וסטרו על פיו, א"ל המלך למה סטרת אותו, א"ל מרי אני למדתי מן הדבור על הדבור, וזה בא ללמד משלי על שלו.