קאווע שטיבל

כרם זית האט געשריבן:אן אינטערעסאנטע אבזערוואציע:

דער מהר"ם שיק האט געפרעגט פון זיין רבי דער חתם סופר, וואספארא כפירה ער האט געפינען אין די ביאור. האט אים דער חת"ס גענטפערט ער זאל אריינקיקן אין איינער פון די ויקרא סדרות און ער וועט דארטן זען אפיקורסות (די תשובה איז אראבגעברענגט פריער אין די אשכול).

די אינטערעסאנטקייט איז אז ביז חומש ויקרא איז די ביאור געמאכט געווארן דורך ר׳ שלמה דובנא, א תלמוד חכם און מדקדק עצום, וועלכע איז געווען א ירא ושלום. אבער ווען עס איז געקומען צו ספר ויקרא האט זיך ר"ש צעקריגט מיט רמ"ד (עיין באורך בקובץ ישורון ח), און ער האט אויפגענימען שוואכע עלעמענטן צו שרייבן זיין ביאור.

ממילא זעט מען טאקע אז ביז ספר ויקרא האט דער חת"ס גארנישט געטראפן שלעכט (אויסער די עצם לשון אשכנזי).

berlbalaguleh האט געשריבן:היסטאריע: איך האב נישט געזעהן דעם אריגינאלן טעקסט פון דעם פירוש אויף חומש פון רמ"ד. אבער איך קען דיר גאראנטירן אז דער פירוש בית יהודה אויף אידיש-דייטש/טייטש איז נישט פלאגירט פון דארט. ווייל דאס איז געשריבן געווארן זייער שטארק נישט פראפעסיאנאל. און איך גלייב נישט אז דער רמ"ד איז געווען אזוי שטארק אומוויסנד. למשל, ער (דער בית יהודה) טייטשט נישט קיין איינס פון די שווערע ווערטער אין חומש. דאס ווייזט אז דער קאפירער, פארפאסער, איבערזעצער איז געווען אן עם הארץ...!

כרם זית האט געשריבן:

לעיקוואד האט געשריבן:

קינות גירושין האט געשריבן:לעקוואד, איך האב נעבעך אייביג געמיינט אז רמ״ד (וואס חת״ס רופט עם אן)מיינט רשע משה מנדלסון

קודם כל, טוהט זיך א גרויסער מחלוקת צו דער חת"ס האט בכלל געשריבען ספרי רמ"ד אדער ספרי חמד, דהיינו סתם ספרי חול וחשק, און אפילו נאכדעם וואס דער אריגענעלער צוואה איז בנמצא איז דער ספק נאכנישט נפתר געווארען.

בכל אופן, אפילו לגירסא רמ"ד, איז פשוט ביותר אז דאס איז נישט ר"ת רשע, מדארף זיין א תמים מופלג צו טראכטען אז דער חת"ס זאל שרייבען א ר"ת וואס אלעמאל מיינט עס ר' מיט אזא כוונה, אז מוויל שרייבען רשע שרייבט מען עס דאך ארויס, נישט מיט א ר"ת שמשתמע לתרי אפי, ניין?

מדארף בודק זיין ווי דער חת"ס איז זיך מתייחס צו עם אין אנדערע געדריקטע בריוון וכו'.

מיטן פילן רעספעקט @לעיקוואד איז עס אומעגלעך אז דער חתם סופר האט געמיינט ספרי חמד. יעדער וואס האט שוין אמאל געזען די צואה ווייסט אז עס איז געשריבן אויף גראמען. יעצט בשלמא אויב עס שטייט בספרי רמ''ד, שטימט עס מיט די המשך ''אל תשלחו יד''. אבער אויב די גירסה איז בספרי חֶמד, ווי שטימט די אויספיר ''אל תשלחו יד''?

לעיקוואד האט געשריבן:לגבי דער קעפל: אזוי, משה, אן קיין טיטל? לפחות ר'. ווי דער חת"ס אליינס האט עם באטיטלט.

לעיקוואד האט געשריבן:

קינות גירושין האט געשריבן:לעקוואד, איך האב נעבעך אייביג געמיינט אז רמ״ד (וואס חת״ס רופט עם אן)מיינט רשע משה מנדלסון

קודם כל, טוהט זיך א גרויסער מחלוקת צו דער חת"ס האט בכלל געשריבען ספרי רמ"ד אדער ספרי חמד, דהיינו סתם ספרי חול וחשק, און אפילו נאכדעם וואס דער אריגענעלער צוואה איז בנמצא איז דער ספק נאכנישט נפתר געווארען.

בכל אופן, אפילו לגירסא רמ"ד, איז פשוט ביותר אז דאס איז נישט ר"ת רשע, מדארף זיין א תמים מופלג צו טראכטען אז דער חת"ס זאל שרייבען א ר"ת וואס אלעמאל מיינט עס ר' מיט אזא כוונה, אז מוויל שרייבען רשע שרייבט מען עס דאך ארויס, נישט מיט א ר"ת שמשתמע לתרי אפי, ניין?

מדארף בודק זיין ווי דער חת"ס איז זיך מתייחס צו עם אין אנדערע געדריקטע בריוון וכו'.

כרם זית האט געשריבן:כידוע איז רמ''ד געווען א שטיקל קריפל מיט זיין הויקער. קען זיין אז דאס איז פשט פון דער חתם סופר'ס רמז 'מום' בם.

קאצקער האט געשריבן:

לעיקוואד האט געשריבן:לגבי דער קעפל: אזוי, משה, אן קיין טיטל? לפחות ר'. ווי דער חת"ס אליינס האט עם באטיטלט.

קוקט אויס אז ער נעמט אן דו פארצייטישע לאקשן אז ס'ר"ת ר'שע מ'שה ד'עסויער