איבער'ן אינטערנעט און דער מערכה דערקעגן

[משכיל]

wow ! you are such a trusting person, i'm jealous, yes there are smart people but are they really truthful and trustworthy?

i'll repeat myself quote:

why are people frum because it tastes good, but the problem is sometimes the potato kugel tastes better.

[DotCom]

קווארטין לעבן, איך ווייס נישט ווי איר האט געזעהן אין מיינע ווערטער אז דער חתם סופר זאגט מען זאל 'זוכן' קשיות, אויך האב איך נישט געזאגט מען זאל זוכן תירוצים אויף די אינטערנעט, די אינטערנעט איז אבער א פאקטישע מיטל וויאזוי מען ווערט היינט נתעורר די קשיות, קענטליך איר האט נישט אזוי גוט פארשטאנען וואס איך ברענג ארויס, אבער שקויעך פאר דיינע ווערטער.

ועוד, אז דו רעדסט שוין פון פרעגן, איך זוך שוין לאנג איינער א היימישער מיט וועם אדורכשמועסן די ענינים, איינמאל ווען כאב שוין גענומען די גאטס צוצוגיין צו א גאר חשוב'ן אארויפגעקוקטן איד האט ער מיר געזאגט אז קשיות קומען צוליב פגם הברית... א מין תירוץ.

[שרייבער]

די האסט אין היינטיגען דור אזא מין אמונה דאקטאר דא אין אמעריקע ?י

קוק דיך ארום, יגעת ומצאת, ס'איז ב"ה לא אלמן ישראל, ס'איז נאך דא גענוג ערליכע אידן יר"ש, ריזיגע תלמידי חכמים, וואס זענען לן בעומקן של הלכה. מ'דארף נאר האבן אביסל קאראזש צו-צוגיין. אין טאמער יענער וויל זיך נישט אריינלאזן אין די דיסוקסיעס, וועט ער דיך זיכער רעקאמענדן א צווייטן, כ'ווייס פון פעלער וואס אזעלעכעס האט שוין פאסירט נאר כ'קען נישט שרייבן קיין פרטים, סאו חזק ואמץ.

איך האב געהערט אז ר' שמעון זאב מייזליש שליט"א האט דעם שב"ק אין זיין ביהמ"ד געהאלטן עטליכע פייערדיגע דרשות בעניני אמונה, געפינט זיך דא איינער וואס איז דארט געווען וואס קען עפעס איבערגעבן

[שמואל הלוי]

געפינט זיך דא איינער וואס איז דארט געווען וואס קען עפעס איבערגעבן?

דאס קען פירן צו גילוי ה"י.

[קווארטין]

ר' דאט טייערע, אנטשולדיגט פארן נישט פארשטיין דיינע ווערטער, אבער נאכאמאל "דער" חת"ס קומט נישט אריין דא, אנלעסס דו ווילסט זאגן אז אריינגעפאלן א אינטערנעט אין טאש אדער אין אפיס, הייסט אז ס'פאלט גראד אדער אפי' שפעטער אריין שאלות אין עניני אמונה, אפי' מיט א פילטער, דאן גיי איך טאקע שוין פאלגן די רבנים און פארמאכן דעם אינטערנעט, נישט סתם פארמאכן נאר סילן, כ'גלויב נישט אז דער רבש"ע וויל דאס, אפי' מ'עט דערלייגן געלט, זאל זיין "תמות נפשי עם פלשתים".

בנוגע וואס אנדערע פרעגן וועם מ'זאל פרעגן אויב ס'ווערט נולד א קושיא, וויל איך קלארער ארויסברענגען, איך רעד דייקא ווען ס'פאלט עמיצן איין א קושיא, דוגמת פון וואס דער הייליגער חת"ס רעדט, אויף אזעלעכע קושיות איז דא גענוג אידן ת"ח, און כ'מיין דייקא נישט קיין פערזענליכקייטן, נאר פון די ערליכע "הצנע לכת אידן", וואסיז ב"ה דא א סך פון זיי, אבער ליידער זיי לאזט מען אין די לופט, זיי זאל מען פרעגן. דאט, כאב מורא אז דו האסט געפרעגט א "פערזענליכקייט". אני הצעיר איז מיר אמאל עפעס שווער געווארן, האבעך זיך נישט געשעמט און געפרעגט מיין'ס א שוואגער, א ת"ח, און ער האט מיר גראד געענטפערט, פורצופאל פון א גמרא, ווידער אויב איינער האט זיך ערנסט פארפלאנטערט אין עניני אמונה, דארט ווייסעך נישט, און כ'האף כעל נישט אנקומען דערצו.

[וחלופיהן]

די גאנצע אידיי פון רעדען פון א טיילונג זעט מיר אויס שרעקלעך קוימיש און אפילו קינדעריש. אין א וועלט פאר גלאבאליזאציע און מאסען קאמיוניקיישנס און אין א וועלט וואו עס איז געווען איין קהלה, איין רב, איין שיל וכדומה ווי אין אונגארן בשעתן פירוד האט מען זיך געקענט אפטיילען. היינט ווער גייט זיך טיילען פון וועם? חסידים פון עקסטרעמע חסידים? פוק חזי ווי עס האט אויסגעזען ביי דף היומי וואו 90 טויזנט מענטשן שומרי תו"מ האבן פארברענגט לכבודה של תורה און וואו חסידים האבן שוואך געשפילט א ראלע. רוב רובם פון זיי האבן מן הסתם אינטערנעט אין דער היים און זיכער ביים ארבעט און א גרויסער חלק האבן לכאורה אויך סמארטפאוינס וכדומה. זיי וועלן זיך אפטיילען? מען וועט זיך פון זיי אפטיילען? חסידים האבן כמעט אויף זיי נישט קיין שום השפעה אויסער אפאר נארישע בילדער אין המודיע. די פרומע לייקוואדער זענען אויך א מיעוט שבמיעוט.

איז רעדט מען אז די עקסטרעמסטע חסידים אין אמעריקא ווי סאטמאר וואס שפילען גאנץ א שוואכע ראלע אין כלל לעבען וועלען זיך אפטיילען פון זיך אליין. און די אן אינטערנעט וועלען זיין אדער די ליגנערס אדער די גאר פרומע (אז איר האלט נישט דאס איז היינו הך) וואס פארדינען קוים. הגע בעצמך צי דאס איז שייך. סאטמאר איז שוין איינמאל צוטיילט סייווי וועט מען יעצט האבן א דריטע סארט, אינטערוינים. זייערע כוח קען מען זען פון דעם אז ליפא טאנצט ארום אין צה"ל מונדירען און איך גלייב נישט ער האט געהאט אפילו איין קאנצעליישן.

דער בעל דרשן ביים סיטיפילד אסיפה האט גערעדט פון א פילוג און ער איז געווען איין גרויסער דזאק און איך פארשטיי נישט ווי עמעצער קען דאס נעמען ערנסט.

אינטערנעט וועט ווערן ווי לשון הרע, יעדער וועט שרייען און יעדער וועט טון כנפשו בסתר ובגלוי.

[בן תמליון]

די גאנצע אידיי פון רעדען פון א טיילונג זעט מיר אויס שרעקלעך קוימיש און אפילו קינדעריש. אין א וועלט פאר גלאבאליזאציע און מאסען קאמיוניקיישנס און אין א וועלט וואו עס איז געווען איין קהלה, איין רב, איין שיל וכדומה ווי אין אונגארן בשעתן פירוד האט מען זיך געקענט אפטיילען. היינט ווער גייט זיך טיילען פון וועם? חסידים פון עקסטרעמע חסידים? פוק חזי ווי עס האט אויסגעזען ביי דף היומי וואו 90 טויזנט מענטשן שומרי תו"מ האבן פארברענגט לכבודה של תורה און וואו חסידים האבן שוואך געשפילט א ראלע. רוב רובם פון זיי האבן מן הסתם אינטערנעט אין דער היים און זיכער ביים ארבעט און א גרויסער חלק האבן לכאורה אויך סמארטפאוינס וכדומה. זיי וועלן זיך אפטיילען? מען וועט זיך פון זיי אפטיילען? חסידים האבן כמעט אויף זיי נישט קיין שום השפעה אויסער אפאר נארישע בילדער אין המודיע. די פרומע לייקוואדער זענען אויך א מיעוט שבמיעוט.

איז רעדט מען אז די עקסטרעמסטע חסידים אין אמעריקא ווי סאטמאר וואס שפילען גאנץ א שוואכע ראלע אין כלל לעבען וועלען זיך אפטיילען פון זיך אליין. און די אן אינטערנעט וועלען זיין אדער די ליגנערס אדער די גאר פרומע (אז איר האלט נישט דאס איז היינו הך) וואס פארדינען קוים. הגע בעצמך צי דאס איז שייך. סאטמאר איז שוין איינמאל צוטיילט סייווי וועט מען יעצט האבן א דריטע סארט, אינטערוינים. זייערע כוח קען מען זען פון דעם אז ליפא טאנצט ארום אין צה"ל מונדירען און איך גלייב נישט ער האט געהאט אפילו איין קאנצעליישן.

דער בעל דרשן ביים סיטיפילד אסיפה האט גערעדט פון א פילוג און ער איז געווען איין גרויסער דזאק און איך פארשטיי נישט ווי עמעצער קען דאס נעמען ערנסט.

אינטערנעט וועט ווערן ווי לשון הרע, יעדער וועט שרייען און יעדער וועט טון כנפשו בסתר ובגלוי.

איר זאגט פיין. עס איז בולט אייער אידיש, חאטש א ריינער, איז נישט א היימישער אדער חסידישער. וואונדערט מיר פון וואו אהין קומט אייער גוטן אידיש. (אדער יידיש?).

[יאנקל]

אין ״סלעיט״ איז ערשינען אן ארטיקל איבער דער לעצטיגער פארפלייצונג פון חסידים וואס פארלאזן דעם דרך. דער ארטיקל, אונטער׳ן קעפל ״גוגל קעגן גאט״, טוט שילדערן וויאזוי דער אינטערנעט ברענגט אז די מושגים מיט וועלכע חסידישע אידן וואקסן אויף זאלן געברענגט ווערן אונטער א פראגע-צייכן, און ווי דער בליק אז דאס חסידיש לעבן איז אן ״אאזע פון הייליגקייט אין א קארופטירטער און סכנה׳דיגער וועלט״ ווערט פארלוירן. מען קען פון דעם ארטיקל ארויסנעמען צוויי אנדערע לימודים.

איין לימוד איז: די סכנה פון אינטערנעט, און ווי דאס קעפל פון דעם ארטיקל לויטעט - אינטערנעט איז א סתירה צו גאט. די וואס נעמען דעם לימוד פאר דעם עיקר פארשטייען געווענליך אז עס פארלאנגט פון זיי צו האמערן איבער דער גרויזאמקייט פון דעם ״טמא׳נעם כלי״ און מען דארף עס אויסראטן פון יעדן אידישן שטוב. 

דער צווייטער לימוד וואס מ׳קען ארויסנעמען איז די פאלגנדע ווערטער: 
[I]f you have no preparation for engaging with the outside world—if your English is limited, you have no schooling past high school, you've never experienced television or movies or radio, you've been taught that your community in Williamsburg, Monsey, or Kiryas Joel is an oasis of holiness in a corrupt and dangerous world—you are ill-prepared to recover once the outside world doesn't meet those dark expectations.

דער דאזיגער לימוד זאגט אונז אז וויבאלד אינטערנעט איז א פאקט פון לעבן קענען חסידים מער נישט אנגיין מיט פרעדיגן שקר און איגנאראנץ. אין א דור וואו א וועלט פון אינפארמאציע ליגט אין יעדנ׳ס טאש, מוז מען טוישן דעם מהלך פון חינוך, מיט מער אמת און אפנקייט. 

עס וועט נישט זיין קיין חידוש צו זען אז דער ארטיקל וועט גענוצט ווערן דורך מאנכע צו באשטעטיגן דווקא דעם ערשטן לימוד, און וועלן איגנארירן דעם צווייטן. 

[יידל]

איין קאמענטארער שרייבט דארט ווי פאלגנד:
I always come back to the same thing. If your faith is so weak that exposure to things make you waver, then how strong was your faith to begin with?

Which speaks to the very dictatorial nature of the very religious. They are terrified their flocks will wander and so clamp down on information and propagate only their worldview. Somebody who truly had faith would say "I think my way is best, but here is what the world is, if you choose to follow this religion then I will be here for you".

Not surprising at all that when people are exposed to the real world, they choose it over a life of ignorance.

[איך אויך]

ברענג אויך די אנדערע העדליינס דארט אוין זעלבן בלאט.

.Help! I Had a Fling With a Married Man. Now His Wife Won’t Stop Calling me

Abortion for rape victims isn’t just a women’s issue. It’s a crime issue.

.Help! I Lied and Told Our Son the Dog Died. Now He Wants To Exhume the Body

Opening Act: The Skinnydippers

וכדומה, אדרבא פאר וועם עס שמעקט די גרויסע גליקן פון אזא לייפסטייל קען זיך גיין געזונטערהייט, מיר האבן גענוג חסר דעה'ס.

[געפילטע פיש]

Shoot the messenger, very smart.

[נולד מאוחר]

ועוד, אז דו רעדסט שוין פון פרעגן, איך זוך שוין לאנג איינער א היימישער מיט וועם אדורכשמועסן די ענינים, איינמאל ווען כאב שוין גענומען די גאטס צוצוגיין צו א גאר חשוב'ן אארויפגעקוקטן איד האט ער מיר געזאגט אז קשיות קומען צוליב פגם הברית... א מין תירוץ.

כ'מיין איך ווייס ווער דער גאר חשוב'ער איד איז ער שרייבט דא

[יאנקל]

ועוד, אז דו רעדסט שוין פון פרעגן, איך זוך שוין לאנג איינער א היימישער מיט וועם אדורכשמועסן די ענינים, איינמאל ווען כאב שוין גענומען די גאטס צוצוגיין צו א גאר חשוב'ן אארויפגעקוקטן איד האט ער מיר געזאגט אז קשיות קומען צוליב פגם הברית... א מין תירוץ.

כמיין איך וויס ווער די גאר חשוב'ן איד איז ער שרייבט דא

אויך דא.

[נולד מאוחר]

ועוד, אז דו רעדסט שוין פון פרעגן, איך זוך שוין לאנג איינער א היימישער מיט וועם אדורכשמועסן די ענינים, איינמאל ווען כאב שוין גענומען די גאטס צוצוגיין צו א גאר חשוב'ן אארויפגעקוקטן איד האט ער מיר געזאגט אז קשיות קומען צוליב פגם הברית... א מין תירוץ.

כמיין איך וויס ווער די גאר חשוב'ן איד איז ער שרייבט דא

אויך דא.

אביסל אן אאנדרע געדאנק. איך פארשטיין וואס ער זאגט, סאיז נאר א שאלה צי ער איז גערעכט.

[גלעזעלע]

א מענטש וואס זאגט קלאר ער גלייבט נישט אין גאט רח"ל טאר מען זיך מיט אים נישט טענה'ן! כבעט ענק אחי ורעי! ענדערש עפענטס אויף עקסטערע אשכולות און דיסקוטירט דארט אלעס אפענערהייט, זיינערייד זענען נישט אזוי פשוט און מ'קען און מ'מעג דיסקוטירן, (באמת האט מען שוין יעדע זאך גערעדט דא כמ"פ) אבער נישט מיט אים! אין משיבין לאפיקורס!

מען טענה’ט זיך, צו איז דער שרייבער גלויביג צו נישט, און צו מען מעג/זאל איהם צוריקענטפערן.

צום הייליגען בארדיטשובער האט א חסיד זיינער זיך דערקלערט אז ער גלייבט נישט אין גאט! האט אים דער רבי גענטפערט: בארואיגט אייך, אין דעם גאט וואס דו גלויבסט נישט, גלייב איך אויך נישט.

עס קומט פאר פון די וויכוחים, אז די טאטאלע נושא פון טרוקען אמונה, יא גלייבן צו נישט גלייבן, איז מער ווייניגער נישט רעלעוואנט, נאר כלפי די מצוות מעשיות פון דעם פריוואטען מענטש.
לדוגמא: אויב וואלט דער שרייבער געזאגט אז נאך זיין קלארע הכרה אז לית מנהיג לבירה, איז איהם דאך גרינגער און פראקטישער צו מקיים זייו אלע מצוות בגלוי ובסתר. דאן וואלטן רוב טענות פון די שרייערס נעלם געווארן, און עס וואלט זיך קלאר געשטעלט אז בנוגע די פארעם פון אידישקייט וואס מיר פראקטיצירן היינט, זענען די מיינונגען פונעם מאמין און כופר אקוראט גלייך. און זאל זיך אמנון יצחק אויס'טענה'ן מיט ריטשארד דאקינס אז ער וויל, אבער צום היימישען שבת שמועס וועט עס קיינמאל נישט אריינקומען.

דער שרייבער האט געקענט שרייבן נאך 10 בלעטער פון לאגיק און זיינע אבזערוואציעס, און עס וואלט נישט ארויסגערינען צו ער גלויבט צו נישט. זיין איינציגסטע וועג אייך צו מודיע זיין אז ער איז א כופר, איז זיך אליינס דערקלערען אלס איינס. עפעס שמעקט נישט בסדר מיט א מצב, ווען "אין משיבין לאפיקורס" איז פשוט ווייל אלע זענען מסכים צו כמעט אלעס וואס ער האלט.

[יאנקל]

כאפטס דעם גלעזעלע און לאזט אים נישט ארויס פון דא, פאר ער אנטלויפט שוין ווידער.

[גלעזעלע]

כאפטס דעם גלעזעלע און לאזט אים נישט ארויס פון דא, פאר ער אנטלויפט שוין ווידער.

יאנקל מזל טוב צום 1000 לייקס. און אז דער בעל שמחה בעהט מען זאל זיך זעצן גיי איך נישט קיין ערגעץ.

אנטשולדיגט אז איך בין אנטשלאפן געווארן. אבער היינט ביי סליחות האב איך ביי יעדען אשמנו אינזינען געהאט אן אנדערע עוולה וואס איך בין דאס יאהר באגאנגען. און ערגעץ-וואו צווישן תעבנו-תעתענו בין איך אויסגעלאפן פון עבירות, ביז איך האב מיר דערמאנט דעם עוולה פון ממעט זיין ב'וויזיטס אין קאווע שטיבעל, און מקבל געווען צו זיין אן אפטער גאסט. איז אויב וועט דאס נישט האבן דעם זעלבן סוף ווי מיינע פאריעריגע קבלות, איים היער טא סטעי

[יאנקל]

אה, דאס איז פיינע נייעס! תשע"ג פאנגט שוין אן צו גיין מיט'ן רעכטן פוס.

[געפילטע פיש]

ש'נה ת'מימה ע'ם ג'לעזעלע.

[a1b2]

א בריוו וואס איז ארויסגקומען אין אי אונטערגשריבן הרב וואזניר ר ניסן קארליץ

[yisroelotd]

נישט קיין חילוק וואס די תגובות וועלן זיין אויף מיין הודעה, גיי איך שרייבן וואס איך גיי שרייבן.

איך זעה מיר אין יעדע ווארט וואס ער שרייבט, נאר מיט איין שינוי אז איך האב אלץ געפרעגט קשיות, די אינטערנעט האט נאר אויפגעטוהן אז איך זאל טרעפן תירוצים, און איך האב אסאך חברים (אפגעפארענע) וואס זענען זיכער געווען אז איך האב געשריבן דעם בריוו, עס איז אבער נישט אזוי, פון מיין זייט זאלן די רבנים נישט טוישן די חינוך, און וועלן זיך בקרוב טרעפן מיט א דור פון אפיקורסים.

איך פערזענליך קען עדות זאגן, אז עס זענען דא הונדערטער - אויב נישט טויזענטער - אזעלכע וואס איך קען פערזענליך, אדער פון איינע פון די פייסבוק גראפ'ס וואס אונז האבן, "מסלתה ומשמנה פון כלל ישראל" רבנים און דיינים, אדמורי"ם וראשי ישיבות, מגידי שיעור (ואני בתוכם) און כל-ערליי כלי קודש, וואס זענען כופרים בעיקר, אדער ווי מען רופט עס ביי אונז, האלטן עס איז אפילו נישטא אויף וועמען צו זיין א כופר... איך פערזענליך קען א גרויסע רבי, פארהייליגט ביי גאנץ כלל ישראל, פון ארץ ישראל, א כופר הכל, איך טעקסט מיט אים שבת פאר ער גייט אריין פירן טיש פאר הונדערטער אידן....

נאר וואס איך וויל יא אויפטוהן דא (מיינע דברי כפירה גיי איך נישט שרייבן דא, איך רעספעקטיר דעם מנהג המקום, פאר דעם האב איך א בלאג), מיין הארץ גייט אויס צו טראכטן אז אזויפיל וועלן מיטמאכן וואס איך מאך מיט, על כן, איך בעט די אלע וואס קענען עפעס טוהן, איך ווייס קלאר אז אידישקייט קען זיין געשמאק אויב גלייבט מען, הערטס אויף אוועקלויפן פון ענקערע פראבלעמען און נעמטס קעהר דערפון, מען קען מחנך זיין קינדער אויף א וועג זיי זאלן נישט מוזן גיין זוכן דעם אמת, אויב ווילטס עס דווקא בלייבן ביי אידישקייט, טוט עס כאטש אויף א וועג אייערע קינדער זאלן נישט ליידן, ודי לחכימא, תן לחכם ויחכם, ואיש בער לא ידע, רק יענה מען טאר אים נישט ענטפערן ער איז אן אפיקורס, וד"ל.

[מורינו הרב]

איך פערזענליך קען א גרויסע רבי, פארהייליגט ביי גאנץ כלל ישראל, פון ארץ ישראל, א כופר הכל, איך טעקסט מיט אים שבת פאר ער גייט אריין פירן טיש פאר הונדערטער אידן....

ליגנט. ס'האקסטו אין קאפ...

[villager]

איך זעה מיר און יעדע ווארט וואס ער שרייבט, נאר מיט איין שינוי אז איך האב אלס געפרעגט קשיות, די אינטערנעט האט נאר אויפגעטוהן אז איך זאל טרעפן תירוצים, און איך האב אסאך חברים (אפגעפארנע) וואס זענען זיכער געווען אז איך האב געשריבן דהן בריוו, עס איז אבער נישט אזוי, פון מיין זייט זאלן די רבנים נישט טוישן די חינוך, און וועלן זיך בקרוב טרעפן מיט א דור פון אפיקורסים.

אינטערעסאנט, איך האב אויך אלס געהאט אסאך קשיות און איך האב אויף אלעם געטראפן תירוצים אויף די אינטערנעט און היינט איז מיין אמונה אסאך שטערקער ווי אמאל, אין א וועג איז מיין אמונה שטערקער ווי מיינע רבי'ס און עלטערן'ס, היינט האלט איך קלאר אז איינער וואס איז א כופר הכל האט נישט קיין קאממאן סענס, און פונקט ווי איך פארשטיי נישט דעם מהלך המחשבה פון א פעדאפייל אזוי פארשטיי איך נישט דעם מהלך המחשבה פונעם עיטעאיסט, איך האב געליינט און געליינט, געקוקטט אומצאליגע יוטוב פרעזענטעישאן'ס פון אלע מינע דעבאטעס, און איך בין געקומען צום מסקנא אז אמונה איז די איינציגסטע "לאגיק" אויף בריאת העולם און די אידישע אמונה איז די מערסטע "לאגיק" פון אלע אמונות, איך האלט אז אויב אסר'ן די אינטערנעט דארפן עס די עיטעאיסטן אסר'ן, די רבנים דארפן עס מחזק זיין.