קאווע שטיבל

יאיר האט געשריבן:דאס וואס ער שרייבט וועגן אפיקורסות וכו' איז סתם נאריש, אויב מען דארף שוין באטיטלען יענעם אלס אפיקורס מיינט אז מען האט נישט וואס צו ענטפערן. אבער די פוינט אז אין יענע צייט איז ארץ ישראל בכלל נישט געווען אזוי פארזיכערט איז גאנץ א פיינער ענטפער.
אגב, פאריגע וואך האב איך געליינט אין די צייטונג אן אינטערעסאנטע אינטערוויו מיט א איד וועלכער האט געוויילט אין קראקא ביי די מלחמה, וואו דער בעלזער און בילגורייער רב זענען געווען. ער דערציילט אז ווען א קאר איז אנגעקומען אפנעמען דעם בעלזער רב זענען אידן נאכגעלאפן דעם קאר און געשריגן, "רבי, פארלאזט אונז נישט בעת צרה!" (והרה"ק העצים עיניו בדביקות כדרכו בקודש ולא ראה ולא שמע כלום).

ליטוואק פון בודאפעסט האט געשריבן:יאיר'ס מעשה פון די קאר איז נישט געשטויגען, פארשטייט זיך. ער איז דאך נישט געווען אין קראקא, ועוד ווען ער איז ארויס פון באכניא, איז עס געווען באישון לילה בסודי סודיות, און כמעט קיינער האט נישט געוואוסט דערפון.

ליטוואק פון בודאפעסט האט געשריבן:יאיר'ס מעשה פון די קאר איז נישט געשטויגען, פארשטייט זיך. ער איז דאך נישט געווען אין קראקא, ועוד ווען ער איז ארויס פון באכניא, איז עס געווען באישון לילה בסודי סודיות, און כמעט קיינער האט נישט געוואוסט דערפון.

איך אויך האט געשריבן:איש(בחור?)תישבי דו ווייסט אפשר וואס דער רמב''ם האט געזאגט פארען גר''א ווען זיי האבען זיך געטראפען ביי ר' מיילעך בידערמאן אינדערהיים?

ליטוואק פון בודאפעסט האט געשריבן:דעמאלס האט עס א גאנץ אנדערע באדייט. זיי זענען נישט געווען אין א שטארבליכע צרה און ער האט קאלטמוטיגעהייט זיי אפגעזאגט. סך הכל האבען זיי אויסגעדרוקט זייער בענקשאפט צו א רבי'ן.

אישתישבי האט געשריבן:

איך אויך האט געשריבן:איש(בחור?)תישבי דו ווייסט אפשר וואס דער רמב''ם האט געזאגט פארען גר''א ווען זיי האבען זיך געטראפען ביי ר' מיילעך בידערמאן אינדערהיים?

וואס איז דיין פראבלעם?

בעלזער זענען אליך מודה צו דער מעשה מיט פויגעל

הוגה האט געשריבן:קרן צייגט אז נישט נאר האט דער רבי געטון גאר ווייניג צו העלפן זיינע מענטשן זיך ראטעווען פון די גרויסע סכנה, נאר ער האט זיי נאך אפגערעדט דערפון מיט כל מיני טצדקי, ווי לדוגמא אז מען דארף האבן אמונה און בטחון וכדומה. ביז היינט האבן מאנכע געמיינט אז די סיבה איז געווען צוליב דעם וואס דער רבי האט נישט ארויסגעהאט די ערנסטקייט פון די סיטואציע, און ער האט מעגליך טאקע געהאלטן אז די מצב איז נישט אזוי געפערליך. פארציילט אונז קרן, אז דער רבי האט געהאלטן די דאזיגע דרשות און ער האט געפירט דער הנהגה, אין די זעלבע צייט וואס ער אליינס האט שוין פארארבייט מעשים אויף זיין אייגענע רעטונג און דאס אנטרינונג פון זיינע נאנטע. דאס צייגט אונז אז דער רבי האט יא ארויסגעהאט ווי שלעכט דער מצב איז.

ישראל קאפקע האט געשריבן:"ווי דאס גרונדן אידישע זעלבסט שוץ ארגאניזאציעס"
"צו עמיגרירן צו אנדערע לענדער"
that's a good one.