רבי דוב בער פון ליעווע - וואס האט דארט פאסירט? (דיסקאסיע)

[רוח קדים]

בכלל קען מיר אפשר איינער זאגן ביז וועלכן יאר לסדר העולם זענען בלינדערהייט געווען אלע מחלוקות, מעשי זמרי, קאלטבלוטיגקייט, גאווה, תאוות, גענגסטער שטיק, געלט און אמעראצעס "העכערע זאכן", און ביי וועלכן יאר זענען די אלע אויבנדערמאנטע אריינגעפארן אין דער זאנע פון מענטשליכן פארשטאנד.

אמונה פשוטה, אמונת צדיקים האט אויך א גבול.

[[NAMELESS]]

רוח קדים, טוט'ס א טובה און לייג א לינק.

דא האט איר א לינק [זייטס מוחל, און געבטס אפ א דאנק...].

[הקטן]

תושבע''פ איז דען נישט תורה?

זיכער יא! פארדעם ברענג איך דאס.
און פארדעם ברענגט דאס די גמרא
אבער ורבא מנא ידע?
איז דאס הלכה למשה מסיני?
וואס מיינסטו?

[ליטוואק פון בודאפעסט]

כנראה ס'פעלט דא עיקרי הדת. דער סמכות פון רבא איז נישט ווייל ער איז געווען א צדיק און וואס ער זאגט איז גערעכענט אין הימל. אלס וואס שטייט אין גמרא איז גערעכענט פאר הלכה למשה מסיני. הייסט'ס אז יעדער סברא הלכה אדער חידוש מוז זיין פון א גמרא. דאס איז אדער ווי מאנכע זאגען אז אלע מסקנות פון ש"ס איז הלכה למשה מסיני און ס'איז נאר געשריבען דרך פלפול אויף צו קענען ריכטיג ארויסברענגען די זאך. אדער ווייל די חותמי התלמוד האבען צוזאמענגעברענגט אלע ריכטיגע סברות און יסודות און געקליבען אין איין פלאץ, ווייל אזוי האבען די שפעטערדיגע גערעכנט מיט דעם, און ממילא איז יעדער סברא וואס האט נישט קיין יסוד אין גמרא חשוד אלס נישט ריכטיג.
יעצט איינער וואס האט אויך א ססברא וויאזוי זיך צו פיהרען, אפילו אויב ער איז א גרויסע צדיק, איז אויך משועבד צו א גמרא. ווען רעק"א זאגט א חידוש פרעגט מען גלייך "וואס איז זיין ראיה?" ווייל ס'איז נישט יתכן אז א סברא זאל זיין ריכטיג אן א יסוד אין ש"ס.
לדעתי, איז דאס די יסוד פון די שיטה פון די מתנגדים, לויט ווי דער זון פון דער ח"ח ברענגט פון זיין טאטע אז ער האט געקוקט אמאל אין א חסידישע ספר און ער האט אראפגעלייגט זאגענדיג "איך האב תנאים און אמוראים, וואס דארף איך דאס?". טאמער חסידים האבען אנדעריש אנגענומען, האב איך מרמז געווען אז מיין חינוך איז נישט איינשטימיג מיט דער יסוד וואס איך האב ארויפגעלייגט אויפ'ן ריזשינער, אבער ס'מעגליך אז ס'איז געווען א גשמיותדיג'ער סברא לש"ש, נאר נישט מיט מיין חינוךאון מסורה געשטימט.

[הקטן]

נעם-טא-דאם
איך פארשטיי נישט קיין ווארט.

[berlbalaguleh]

בכלל קען מיר אפשר איינער זאגן ביז וועלכן יאר לסדר העולם זענען בלינדערהייט געווען אלע מחלוקות, מעשי זמרי, קאלטבלוטיגקייט, גאווה, תאוות, גענגסטער שטיק, געלט און אמעראצעס "העכערע זאכן", און ביי וועלכן יאר זענען די אלע אויבנדערמאנטע אריינגעפארן אין דער זאנע פון מענטשליכן פארשטאנד.

אמונה פשוטה, אמונת צדיקים האט אויך א גבול.

הוא אשר דיברתי: אז איך זעה דעם רבי'ן עסן א סטעיק און פארטרונקען מיט א קאלט גלעזל ביר, דארף איך נישט אריינטייטשן קיין העכערע זאכן. נאר פשוט די רבי האט הנאה פון די וועלט. ער מעג אויך...!

[[NAMELESS]]

נעם-טא-דאם
איך פארשטיי נישט קיין ווארט.

עזאס, קעסענעם.

[berlbalaguleh]

נעם-טא-דאם
איך פארשטיי נישט קיין ווארט.

עזאס, קעסענעם.

פריעד באטשי: דו מעגסט שרייבן אויף א שפראך אז אונז גאליציאנער (מלשון גאלא) זאללן אויכעט פארשטיין...

[ליטוואק פון בודאפעסט]

ער האט גערעדט צו מיר, אבער איך קען נישט קיין אונגאריש און איך בין נישט פון גאליציא.

[[NAMELESS]]

The ability to entertain an idea without accepting it is the hallmark of an educated mind.
מ'קען ליינען א בוך פון א משכיל אן ווערען א משכיל.
ובכל אופן, ביי ענק איז יעדער מתנגד אוטומאטיש א משכיל, עי' ערך אליאך

כ'האב נישט געמיינט צו זאגן אז מ'קען ווערן א משכיל פון דעם ביכל. ער פרעדיגט נישט קיין השכלה דארט, אבער ס'איז פשוט אז א משכיל קען מען נישט אלעס גלייבן. ער איז דא אויף אפצופרעגן רבי'ס אויף זיין מהלך. ער קען צומאל רעדן געפערליך אויף רבי'ס וואס זענען באמת יא געווען הייליג. זיין בלינדער פיינטקייט צו רבי'ס זעט מען קלאר וואס אינדערצייט וואס די צדיקים פאר זיינע צייטן וואס ער האט נישט געקענט מאכט ער זיי גרויס, איז אבער די רבי'ס און זיינע צייטן (וואס אגב זענען זיי געווען זיינע נאנטע קרובים) האסט ער געפערליך.

[[NAMELESS]]

בכלל קען מיר אפשר איינער זאגן ביז וועלכן יאר לסדר העולם זענען בלינדערהייט געווען אלע מחלוקות, מעשי זמרי, קאלטבלוטיגקייט, גאווה, תאוות, גענגסטער שטיק, געלט און אמעראצעס "העכערע זאכן", און ביי וועלכן יאר זענען די אלע אויבנדערמאנטע אריינגעפארן אין דער זאנע פון מענטשליכן פארשטאנד.

אמונה פשוטה, אמונת צדיקים האט אויך א גבול.

גוט, דאס האב איך געמיינט. כ'האב הנאה אז האסט דיך גוט ארויסגעברענגט.
למעשה פרעגסטע א גוטע קשיא. איך וואלט מציע געווען אז די זאלסט אויך ענטפערן אויף דעם. בכלל וואס איז פשט פון די גאנצע מעשה זמרי, און וואס פנחס האט אפגעטון, און וואס ס'האט זיך געענדיגט מיט 24000 גאנץ אומשולדיגע קרבנות, האסט א הסבר?

[רוח קדים]

The ability to entertain an idea without accepting it is the hallmark of an educated mind.
מ'קען ליינען א בוך פון א משכיל אן ווערען א משכיל.
ובכל אופן, ביי ענק איז יעדער מתנגד אוטומאטיש א משכיל, עי' ערך אליאך

כ'האב נישט געמיינט צו זאגן אז מ'קען ווערן א משכיל פון דעם ביכל. ער פרעדיגט נישט קיין השכלה דארט, אבער ס'איז פשוט אז א משכיל קען מען נישט אלעס גלייבן. ער איז דא אויף אפצופרעגן רבי'ס אויף זיין מהלך. ער קען צומאל רעדן געפערליך אויף רבי'ס וואס זענען באמת יא געווען הייליג. זיין בלינדער פיינטקייט צו רבי'ס זעט מען קלאר וואס אינדערצייט וואס די צדיקים פאר זיינע צייטן וואס ער האט נישט געקענט מאכט ער זיי גרויס, איז אבער די רבי'ס און זיינע צייטן (וואס אגב זענען זיי געווען זיינע נאנטע קרובים) האסט ער געפערליך.

כ'הער. ס'טייטש איינער וואס שרייבט אז מענטשן זענען עקשעלי געווען מענטשן, עמען קען מען נישט גלייבן – נגיעות. אז מ'איז געפלויגן אין הימלען, זיך געטראפן מיט משיח'ן, אליין געווען משיח, מחיה מתים געווען, אוועקגעלייגט שונאי ישראלים, געקענט די שפראך פון דער גאנצער בריאה, זיך געקריגט לשם שמים און געהאט העכערע כוונות אין יעדער מענטשליכער תאווה – דאס איז ריזענעבל, דאס איז בלי שום נגיעות, דאס איז וואס מאכט סענס, דאס איז וואס מ'קען און מ'דארף גלייבן ואסור להרהר אחריהם.

ס'איז עקשעלי יא דא ווער ס'זאל לאכן...

[[NAMELESS]]

רוח קדים, טוט'ס א טובה און לייג א לינק.

דא האט איר א לינק [זייטס מוחל, און געבטס אפ א דאנק...].

אביסל ווינדער איך מיר אויף הרב שש שליט"א. איך ווייב אז די ביכל דערמאנט טאקע נישט אמשינאוו נאר טשערנאביל, אבער דאך ווינדערט עס מיר. כ'האב געקלערט עם אנצופרעגן אין אישי אבער איך מיין אז ס'בעסער דא ברבים (האסט דעך שוין אניוועי אפאר מאל זיך אויסגעבראכן אויף מיר ברבים, נו זאל שוין זיין נאכאמאל). מ'ווארט צו הערן.

[[NAMELESS]]

The ability to entertain an idea without accepting it is the hallmark of an educated mind.
מ'קען ליינען א בוך פון א משכיל אן ווערען א משכיל.
ובכל אופן, ביי ענק איז יעדער מתנגד אוטומאטיש א משכיל, עי' ערך אליאך

כ'האב נישט געמיינט צו זאגן אז מ'קען ווערן א משכיל פון דעם ביכל. ער פרעדיגט נישט קיין השכלה דארט, אבער ס'איז פשוט אז א משכיל קען מען נישט אלעס גלייבן. ער איז דא אויף אפצופרעגן רבי'ס אויף זיין מהלך. ער קען צומאל רעדן געפערליך אויף רבי'ס וואס זענען באמת יא געווען הייליג. זיין בלינדער פיינטקייט צו רבי'ס זעט מען קלאר וואס אינדערצייט וואס די צדיקים פאר זיינע צייטן וואס ער האט נישט געקענט מאכט ער זיי גרויס, איז אבער די רבי'ס און זיינע צייטן (וואס אגב זענען זיי געווען זיינע נאנטע קרובים) האסט ער געפערליך.

כ'הער. ס'טייטש איינער וואס שרייבט אז מענטשן זענען עקשעלי געווען מענטשן, עמען קען מען נישט גלייבן – נגיעות. אז מ'איז געפלויגן אין הימלען, זיך געטראפן מיט משיח'ן, אליין געווען משיח, מחיה מתים געווען, אוועקגעלייגט שונאי ישראלים, געקענט די שפראך פון דער גאנצער בריאה, זיך געקריגט לשם שמים און געהאט העכערע כוונות אין יעדער מענטשליכער תאווה – דאס איז ריזענעבל, דאס איז בלי שום נגיעות, דאס איז וואס מאכט סענס, דאס איז וואס מ'קען און מ'דארף גלייבן ואסור להרהר אחריהם.

ס'איז עקשעלי יא דא ווער ס'זאל לאכן...

די דארפסט האבן דער קשיא פארוואס האראדעצקי האלט יא פון די פריערדיגע צדיקים, וואס האבן אויך געזאגט גרויסע זאכן אויף זיך.

[רוח קדים]

בכלל קען מיר אפשר איינער זאגן ביז וועלכן יאר לסדר העולם זענען בלינדערהייט געווען אלע מחלוקות, מעשי זמרי, קאלטבלוטיגקייט, גאווה, תאוות, גענגסטער שטיק, געלט און אמעראצעס "העכערע זאכן", און ביי וועלכן יאר זענען די אלע אויבנדערמאנטע אריינגעפארן אין דער זאנע פון מענטשליכן פארשטאנד.

אמונה פשוטה, אמונת צדיקים האט אויך א גבול.

גוט, דאס האב איך געמיינט. כ'האב הנאה אז האסט דיך גוט ארויסגעברענגט.
למעשה פרעגסטע א גוטע קשיא. איך וואלט מציע געווען אז די זאלסט אויך ענטפערן אויף דעם. בכלל וואס איז פשט פון די גאנצע מעשה זמרי, און וואס פנחס האט אפגעטון, און וואס ס'האט זיך געענדיגט מיט 24000 גאנץ אומשולדיגע קרבנות, האסט א הסבר?

כ'האב נישט קיין אהנונג וואס דו רעדסט. זאל שוין זיין אז די דאזיגע תגובה איז אן ענטפער צו מיין שאלה, צייגט דאס דאך פונקט דאס פארקערטע. א נשיא פון כלל ישראל וואס האט מזנה געווען. זיינע חסידים האבן געהאלטן אז וויבאלד דער רבי זינדיגט מסתם איז דאס העכערע זאכן און ס'באלאנגט אזוי.

פנחס ווידער איז געווען דער צאנזער רב, טאקע געווען א ווילדן קנאי, אבער ער האט כאטש געמיינט דעם אייבערשטן. ער איז דערפאר ארויס בחרב ובחנית אנטקעגן די קינדער פונעם ריזשענער.



כ'האב באמת נישט קיין אהנונג וואס דו ווילסט דא.

[[NAMELESS]]

שוין איך צו צוריק. ביזט נישט קיין.... ביזט א צאנזער חסיד מיט א צאנזער תורה.

[רוח קדים]

שוין, סליחה שנפגשנו. גיי מאך משוגע א צווייטן. איך בין טייט אין עטענשאן, איך קעמיך נישט אזוי ערלויבן צו זיך ווארפן דערמיט. נעקסט טיים.  

א גוטע נאכט און א שמחת תמיד.

[[NAMELESS]]

רוח קדים, טוט'ס א טובה און לייג א לינק.

דא האט איר א לינק [זייטס מוחל, און געבטס אפ א דאנק...].

אביסל ווי דער איך מיר אויף הרב שש שליט"א. איך ווייב אז די ביכל דערמאנט טאקע נישט אמשינאוו נאר טשערנאביל, אבער דאך ווינדערט עס מיר. כ'האב געקלערט עם אנצופרעגן אין אישי אבער איך מיין אז ס'בעסער דא ברבים (האסט דעך שוין אניוועי אפאר מאל זיך אויסגעבראכן אויף מיר ברבים, נו זאל שוין זיין נאכאמאל). מ'ווארט צו הערן.

כ'פארשטיי נישט וואס דו רעדסט.
קענסט אריינקומען קלארער?

[diff]

.

[diff]

.

[איש את רעהו]

אינטערסאנט איז אז מ'רעדט און מ'רעדט פון סאדיגורא און מע דערמאנט נישט די ווארט וואס סאטמאר רב פלעגט זאגן

אזוי האב איך געהערט פון אידן וואס האבן געהערט מפיו של הרב מ'סאטמאר, המלחמה של הרבי מ'צאנז נגד ה'סאדיגורים הי' בשביל שהתחיל אז הנהגה שהרבי הוא למעלה מהתורה חלילה והרבי מ'צאנז לחם בחירוף נפש נגד דעה פסולה כזו

נאך עמיצער ווייסט פון אזא מימרא?

[איש את רעהו]

די דעה פסולה אז די פארגלויבקקייט אין רבי'ס איז אפילו העכער די תורה ר''ל איז נעבעך בזמנינו און א דור בלי דעת שטארק נפוץ

[berlbalaguleh]

אינטערסאנט איז אז מ'רעדט און מ'רעדט פון סאדיגורא און מע דערמאנט נישט די ווארט וואס סאטמאר רב פלעגט זאגן

אזוי האב איך געהערט פון אידן וואס האבן געהערט מפיו של הרב מ'סאטמאר, המלחמה של הרבי מ'צאנז נגד ה'סאדיגורים הי' בשביל שהתחיל אז הנהגה שהרבי הוא למעלה מהתורה חלילה והרבי מ'צאנז לחם בחירוף נפש נגד דעה פסולה כזו

נאך עמיצער ווייסט פון אזא מימרא?

נישט דעם ווארט פונקטליך. אבער אן ענליך ווארט אין די זעלבע בחינה ווערט נאכגעזאגט בשם כ"ק האדמו"ר מסאטמאר בעל הדברי יואל זצוק"ל. אז בעיקבתא דמשיחא וועלן זיין רעבעס וועלכע וועלן עובר זיין אויף איסורי תורה און זיי וועלן פארן אום שבת און די חסידים וועלן זיי פארענטפערן און נאך שטופן דעם וואגן...!