קאווע שטיבל

צדקו דבריו של וואלווי.
איך האב אויך אזוי אלס געלערנט פשט אין דער ארבעים שנה אקוט בדור, אז דער אויבערשטער האט געמוזט צוליב די מרגלים ווארטן פערציג יאר
אבער נישט אז ס'געווען פריע פראבלעמען שפעטער

אברך משי האט געשריבן:צדקו דבריו של וואלווי.

סא די לייקסט טאקע מיין געדאנק?...

וואו?

עין יעקב ב"ב ק"ל ע"ב.

טור או"ח סי' נ"א

כל האומר תהלה לדוד בכל יום [שלוש פעמים] מובטח לו שהוא בן עולם הבא

עס האט מיר אלס געוואונדערט וואס איז די פשט פון די סגולה צו זאגן ג' פעמים אשרי וואס איז גרינגער פון 40 טעג פרק שירה, קומט דער אבודרהם און צופלאצט די באלון.

לא שמפני מצוה זו יזכה לעולם הבא, אלא דאם היה מצוה זו יתירה על מחצה זכויותיו מכרעת, וקמ"ל דמצוה היא

פארוואס זאגט מען צוויי מאל כל הנשמה און ה' ימלוך לעולם ועד?

ב"י או"ח סי' נ"א

כדי להודיע שנגמרו המזמורים של סוף תילים, וכו' וכן בשירת הים כופלין פסוק ה' ימלוך לעולם ועד מפני שהוא סוף השירה ואם לא היו כופלין אותו לא היה נראה שהוא סוף השירה

געוואלדיג האט געשריבן:פארוואס ווערט די קידוש שבת צופרי אנגערופן "קידושא רבה"

פסחים קו.

רב אשי איקלע למחוזא אמרו ליה ליקדיש לן מר קידושא רבה.
רש"י:בורא פרי הגפן ואהכי קרי ליה קידושא רבה דאכולהו קידושי אמרי לה:

לחיבת הקודש בין איך דא מעתיק וואס איך האב געשריבן א צייט צוריק אין א צווייטן אשכול

א איד האט געשריבן:כהאב אמאל געזעהן א צעטיל, ווי וואלוויש ווייסהויז פון וויליאמסבורג רופט דעם עולם צ׳ו א קידוש פון א אייניקל, שרייבט ער אזוי.
קידושא רבא אחר התפילה, קידושא זוטא (קאווע) לפני התפילה, ודפח״ח
דאס איז זיכער געווען נאך פאר קאווע שטיבלס צייטן, ווייל היינט איז שוין קאווע א קידושא מרובא.

ביליג האט געשריבן:אלץ חלק נדה מעג מען שלאגן נאר מיט א שטעקן נישט מיד די הענט.
סתם אזוי טאר מען נישט שלאגן

איך האב געהערט אמאל ביי א שובבי"ם שיעור פון א רב, אז דער בן איש חי שרייבט אז מען האט זיך געפירט צו האבן צוויי שטעקענעס צו שלאגן די ווייב, איינס פאר די ימי טהרה, און איינס פאר די ימי נדתה.... ודפח"ח

אינטערסאנטער האט געשריבן:די אמת'ע תירוץ איז זייער פשוט, די תלמידים פון די בעש"ט פארוועם ער האט געזאגט די ווערטער זענען געווען מופשט פון גשמיות אינגאנצן (א מושג וואס אויב מען דרייט זיך צופיל אויף די וועב פארשטייט מען דאס נישט בכלל...) און ממילא איז די שפראך געווען פאר זיי אן אנדערע סארט דערהער ווי באנונז ואכמ"ל.

גראדע אויב דרייט מען זיך צופיל אויפן וועב קען מען עס יא פארשטיין, אז מען ווערט מופשט פון גשמיות, מען רעדט נישט צו קיינעם, און מען איז נאר ביזי אויף די אונטערנעט אן קיין שיעור וסוף...

די משנה ברורה שרייבט אויף וואס די מחבר זאגט: הכל חייבים להתענות ארבה צומות הללו ״ואסור לפרוץ גדר״, שרייבט ער: (א) ואסור לפרוץ גדר. ר"ל אע"ג דמסקינן בגמרא דבזמן דאין מצוי גזירות עובדי כוכבים על ישראל תלוי הדבר ברצון ישראל דהיינו אם רצו רוב ישראל והסכימו שלא להתענות בהג' צומות הרשות בידן כתבו הפוסקים דעכשיו כבר רצו וקבלו עליהן כלל ישראל מדור דור ואסור לפרוץ גדר.

דער משנה ברורה האט מיך גאר שווערער געמאכט מיט דעם וואס ער ציטירט די גמרא. לויט ווי דער משנה ברורה ברענגט נאך, איז די גדר בעיקר ווייל קבלו עליהן ישראל מדור ודור. יעצט, אפשר קבלו עליהם וועגן די גזירות עובדי כוכבים, און יעצט ווען עס איז נישט מצוי וואלטן זיי זיך אנדערש מקבל געווען? און פארוואס זאל נישט די רצון תלוי זיין פון די ״היינטיגע רוב ישראל״ וואס וועלן אפשר דאס מבטל זיין? פארוואס איז א קבלה (מחמת סיבות) מדור ודור שטערקער פוו די רצון רוב כלל ישראל, אזוי ווי די גמרא איז מברר?

די כלל פון רצו איז אז ווען עס איז דא שמד מוז מען פאסטן ווען עס איז נישטא שמד און נישט שלום היינו ביהמ"ק, איז עס תלוי ברצון, אבער די כוונה איז אז דעמאלטס ווען די מצב האט זיך געטוישט וואס איז געווען די החלטה, און וויבאלד דאן ווען איז געווארן אויס מצב פון שמד איז געווען רצו צו פאסטן איז עס שוין געבליבן אזוי, נישט יעדע דור קען מחליט זיין נאר ווען די מצב טוישט זיך, און וויבאלד ווען כלל ישראל איז געווארן אין די מצב פון אין שלום ואין שמד איז געווען רצו און מען האט אזוי מקבל געווען אויף זיך וכ"ש היינט וואס במרוצת הדורות איז שוין פילע מאל יא געווען שמד אויף, איז מען מחויב צו פאסטן מקבלת אבותינו.

סא וועלכע תקופת כלל ישראל באשטימט די ״קבלה״ אויב איז עס געוואנדן אין א רצוי פון א פרידליכע תקופה? והשנית, עס איז אינטערסאנט אז די צומות באשטימט דורך די חכמים קענען ווערן אנידערגעשטימט דורך ״אידן״ שלא בתקופת השמד.

פרייוויליג האט געשריבן:די משנה ברורה שרייבט אויף וואס די מחבר זאגט: הכל חייבים להתענות ארבה צומות הללו ״ואסור לפרוץ גדר״, שרייבט ער: (א) ואסור לפרוץ גדר. ר"ל אע"ג דמסקינן בגמרא דבזמן דאין מצוי גזירות עובדי כוכבים על ישראל תלוי הדבר ברצון ישראל דהיינו אם רצו רוב ישראל והסכימו שלא להתענות בהג' צומות הרשות בידן כתבו הפוסקים דעכשיו כבר רצו וקבלו עליהן כלל ישראל מדור דור ואסור לפרוץ גדר.

דער משנה ברורה האט מיך גאר שווערער געמאכט מיט דעם וואס ער ציטירט די גמרא. לויט ווי דער משנה ברורה ברענגט נאך, איז די גדר בעיקר ווייל קבלו עליהן ישראל מדור ודור. יעצט, אפשר קבלו עליהם וועגן די גזירות עובדי כוכבים, און יעצט ווען עס איז נישט מצוי וואלטן זיי זיך אנדערש מקבל געווען? און פארוואס זאל נישט די רצון תלוי זיין פון די ״היינטיגע רוב ישראל״ וואס וועלן אפשר דאס מבטל זיין? פארוואס איז א קבלה (מחמת סיבות) מדור ודור שטערקער פוו די רצון רוב כלל ישראל, אזוי ווי די גמרא איז מברר?

איך הער דיין 'אפשר', אבער די burden ליגט אויף דיר צו באווייזן אז קבלו עליהם וועגן די גזירות עובדי כוכבים, און נאכער קען מען זיך זעצן מבטל זיין די תענית איבער א שניט קעז-טארט.

מיין hesitation איז נישט וועגן א הכרח וואס איך האב. נאר איך פארשטיי נישט די פשיטא פונעם משנה ברורה.

שאלות ותשובות אגרוה באהלך חלק ג' לר' יעקב יצחק ניימן אב"ד פאפא בעלזא מאנטריאל, סימן כ"ג.
ר' גבריאל ציננער פרעגט אים דארט אהן איבער א קינד וואס ווערט געוואויר אז ער איז אדאפטעט און ס'ווערט נתעורר א ספק אויב ער איז בכלל א יוד וכו', בקיצור א פארצווייגטע שאלה. שרייבט אים רי"י בתוך הדברים "ואספר מעשה שהיה פה בעירנו שבא אלי אברך אחד שכבר הי' לו כמה בנים ובנות ואז נודע לו שאשתו מאומצת, והי' כמה שאלות וספקות בדבר, והצעתי הענין לפני הגאון בעל שבט הלוי שליט"א, כי איני מרשה עצמי להורות בכזה, ואם כב' יקבל עצתי גם הוא ימשוך ידו מכל הענין, ויש ע"ז רבנים אחרים".

איזה רבנים?

דאס איז שוין נישט וויכטיג, וויכטיג איז צו וויסן אז מ'מוז נישט אייביג זאגן אין אלץ א דעה.

יע דער קיטשי פאפא רב זצ''ל איז געווען א גאון אין לערנען ווי אין פשטות. ואגב ,זיין ספר הזכרונות איז א זעלטענהייט פון א דרייסטקייט צו שרייבן אפען ללא כחל וסרק (כאטשיק למעשה זה נדפס רק אחרי פטירתו) ספעציעל די פרקים ווי ער לייגט אראפ די טעראר מאינשי דלא מעלי אזש ביז א סכנה פאר זיין לעבן כפשוטו.

איש חזון האט געשריבן:שאלות ותשובות אגרוה באהלך חלק ג' לר' יעקב יצחק ניימן אב"ד פאפא בעלזא מאנטריאל, סימן כ"ג.
ר' גבריאל ציננער פרעגט אים דארט אהן איבער א קינד וואס ווערט געוואויר אז ער איז אדאפטעט און ס'ווערט נתעורר א ספק אויב ער איז בכלל א יוד וכו', בקיצור א פארצווייגטע שאלה. שרייבט אים רי"י בתוך הדברים "ואספר מעשה שהיה פה בעירנו שבא אלי אברך אחד שכבר הי' לו כמה בנים ובנות ואז נודע לו שאשתו מאומצת, והי' כמה שאלות וספקות בדבר, והצעתי הענין לפני הגאון בעל שבט הלוי שליט"א, כי איני מרשה עצמי להורות בכזה, ואם כב' יקבל עצתי גם הוא ימשוך ידו מכל הענין, ויש ע"ז רבנים אחרים".

איש חזון: ייש"כ. ראשית כל האביך אויסגעפונען אז הרה"ג ר' יעקב יצחק ניימאן ז"ל האט מחבר /מלקט געווען א ספר שו"ת. איך האב איהם פערזענליך געקענט. אפילו געלערנט ביי איהם 2 זמנים אין ישיבה. ס'איז איראניש אז מ'האט געברענגט צו איהם אזא מין שאלה. ווייל ער אליינס האט ל"ע נישט געהאט קיין קינדער. אבער דאס ליגט מיר אין זיכרון אז ס'פלעגן קומען צו איהם מענטשן (נישט קיין היימישע) אינמיטן שיעור. און ער איז ארויס געגאנגען רעדן צו זיי אויף א קורצע ווייל. מ'האט געשמועסט אז דאס איז געווען ווייל צוליעב זיינע קענטענישן אין מילי דעלמא (ר'איז געווען א קאלעדזש גראדואנט, ווען ר'איז געקומען צום ויגד יעקב, לערנען אין ישיבה.) איז ער געווען א שותף/יועץ אין א קעמיקל מענופעקטשורינג פלענט. בכל אופן. ר'איז געווען א פוסק אין די שטאט מאנטריאל און מ'איז איהם געקומען פרעגן שאלות בהלכה פון די גאנצע שטאט.
דאס וואס ער האט געשיקט פרעגן דעם בעל שבט הלוי, איז געווען א נארמאלע זאך ביי איהם. ווייל ער האט אייביג גערופן קיין ארץ ישראל אנצופרעגן די גדולי הפוסקים דארט. מכח מידת ענוותנותו, וואס ר'האט נישט געוואלט זיך פארלאזן אויף דעת עצמו...!

berlbalaguleh האט געשריבן: מ'האט געשמועסט אז דאס איז געווען ווייל צוליעב זיינע קענטענישן אין מילי דעלמא (ר'איז געווען א קאלעדזש גראדואנט, ווען ר'איז געקומען צום ויגד יעקב, לערנען אין ישיבה.) איז ער געווען א שותף/יועץ אין א קעמיקל מענופעקטשורינג פלענט.

ביסט זיכער? עס שמעקט ווי צואת השור.

מפוזרי: ס'איז שוין גארנישט קיין צואת השור. ווייל ר'איז געווען א גרויסער ידען. ווי קליין זיין פיזישע סטאטור איז געווען...! אזוי האט דער עולם געשמועסט. ווייל ער האט אפילו לויט געוויסע שמועות נישט גענומען קיין געהאלט פון די קהילה. ר'האט געהאט אינוועסטמענטס/שותפות...!
ס'קען זיין דו שפירסט נאכאלץ א גערוך פון צואת השור. באקוק דיינע שיך. אפשר האטציך עפעס אנגעקלעבט ווען דו ביסט לעצטנס געווען אין שטאל...

ר׳ בערל, וואו קום איך אריין?