נשלח: דינסטאג מערץ 15, 2016 9:34 pm
[center]מהלך רב צוריאל שליט"א על הפיוטים השבתאים:[/center]
[justify]איינס פון די הויפט טענות אנטקעגן דער חמדת הימים וואס ווערט נישט פולשטענדיג פארענטפערט, איז דער טענה איבער די פיוטים. דער חמדת הימים איז פול מיט פיוטים וחרוזים אויף פארשידענע מאמענטן. דער חמדת הימים ברענגט דריי מאל פיוטים וואס די ר"ת פון די חרוזים זענען "אני בנימין נתן בן אלישע חיים חזק" דער נאמען פון נתן העזתי. די פיוטים זענען אויף דער ערשטע טאג פסח, שביעי של פסח און אויף שביעות.
דער חמדת הימים הייבט גאר שטארק ארויס דער מדובר, אלטץ אן איש קדוש.
דער מזרחי'סטישער רב הרב משה צוריאל שליט"א, איז איינע פון די גרויסע קענער'ס כהיום, איבער דער ספר חמדת הימים ומחברו. ער האט שוין געשריבן גאר אסאך איבער דער פולמוס. ר' משה נעמט זיך שטארק אן אויפצואווייזן אז דער ספר האט גארנישט מיט שבתאות איינגעלייגט. ער האט שוין איבערגעדרוקט דעם ספר, צולייגענדיג זיינע הוכחות וביאורים אנהייב פונעם ספר.
מיין מיינונג איבער רב צוריאל שליט"א: ער האט שעות אריין געלייגט אין זיין ארבייט. אבער ער געמאכט א שטחיות'דיגע דזשאב! דער כלל 'כל המוסיף גורע' גילט שטארק ביי אים. היות ער האט א דראנג צו איבערווייזן לצידו, און פרובירט צו מאכן א ריזיגע 'בעיס', קומט אויס אז ער באנוצט זיך מיט אסאך שוואכע ראיות, אזאנע וואס איז ראי בלויז מיט גיד אחית וגיד אסיק באפעסטיקט מיט דיקע שווארצע טעיפ...
אלטץ אן עקזעמפל צו זיין שוואכקייט פון ענטפערן אפי' לעכערליכע תירוצים, נאדיר דאס. אויף די אויבנדערמאנטע פראבלעם מיט די פיוטים, ענטפערט ער אזוי: דער פיוט איז נישט פון נתן, ווייל נתן האט געהייסן בנימין נתן בן אלישע לוי און דער פיוט שטייט בנימין נתן בן אלישע חיים. באשיינפערלעך בין איך מיט די צונג אינדרויסן.
טרעף איך דא א כתב יד מיט די חתימה פון נתן'ס טאטע אויף 'מגיד משרים' שנת ת"ו און עס ליינט זיך:
[center][/center] ( [center](אוצר החכמה)[/center]
דערנאך פרעגט ער אפ ענטוזיאסטיש די קשיא על הפיוטים מיט א גרעסערע בליץ. דהיינו: ס'נישט קיין ראיה אז דער פיוט באצוהט זיך צו נתן העזתי, (הערט א גוטס...) ווייל די גמ' זאגט, חיישינן לתרי יוסף בן שמעון. במילא אפשר מיינט עס א צווייטער 'אברהם נתן בנימין בן אלישע חיים' (א קאמען נעים וואס צענדליגער טויזענטער מענטשן הייסן אזוי...) און ס'גארניקס אונזער נתי דער שלאנג...
והשלישית. עס קומט נאך פון נתן בשעת ער איז געווען ערליך!
[ס'דערמאנט מיר די מעשה פון דער דארפסמאן וואס האט אומ'געקערט צובראכענערהייט די לאמטערנע וואס זיין חבר האט אום פארלייעט, און ענטפערט במצח נחושה: ערשטענס איך האב עס קיינמאל נישט געבארגט, צווייטנס, איך האב עס דיר צוריק געגעבן גאנץ ס'האט זיך יעצט צובראכן שוין אין דיינע הענט, דריטענס, איך האב עס שוין געבארגט צובראכענערהייט... והנמשל מובן]
רב צוריאל ענטפערט נאך תירוצים, בעסערע ווי שוואכערע. אינצווישן קומט ער צו, צו א מסקנה, אז דער חמדת הימים פלעגט נישט דווקא מדייק זיין צו שרייבן פון וועם ער האט גענומען וואס.
אין אנדערע ווערטער, ער ברענגט זאכן פון אנדערע, אבער מאכט אויסקוקן ווי זיינע חידושים. דאס הייסט אין אידיש, פלאגיאריזם!
איז דער חמדת הימים נישט מער ווי א בלויזער ליקוט, איז דער מחבר א פשוט'ער פלאגיאריסט?! ראה בהמשך. [/justify]
[justify]איינס פון די הויפט טענות אנטקעגן דער חמדת הימים וואס ווערט נישט פולשטענדיג פארענטפערט, איז דער טענה איבער די פיוטים. דער חמדת הימים איז פול מיט פיוטים וחרוזים אויף פארשידענע מאמענטן. דער חמדת הימים ברענגט דריי מאל פיוטים וואס די ר"ת פון די חרוזים זענען "אני בנימין נתן בן אלישע חיים חזק" דער נאמען פון נתן העזתי. די פיוטים זענען אויף דער ערשטע טאג פסח, שביעי של פסח און אויף שביעות.
דער חמדת הימים הייבט גאר שטארק ארויס דער מדובר, אלטץ אן איש קדוש.
דער מזרחי'סטישער רב הרב משה צוריאל שליט"א, איז איינע פון די גרויסע קענער'ס כהיום, איבער דער ספר חמדת הימים ומחברו. ער האט שוין געשריבן גאר אסאך איבער דער פולמוס. ר' משה נעמט זיך שטארק אן אויפצואווייזן אז דער ספר האט גארנישט מיט שבתאות איינגעלייגט. ער האט שוין איבערגעדרוקט דעם ספר, צולייגענדיג זיינע הוכחות וביאורים אנהייב פונעם ספר.
מיין מיינונג איבער רב צוריאל שליט"א: ער האט שעות אריין געלייגט אין זיין ארבייט. אבער ער געמאכט א שטחיות'דיגע דזשאב! דער כלל 'כל המוסיף גורע' גילט שטארק ביי אים. היות ער האט א דראנג צו איבערווייזן לצידו, און פרובירט צו מאכן א ריזיגע 'בעיס', קומט אויס אז ער באנוצט זיך מיט אסאך שוואכע ראיות, אזאנע וואס איז ראי בלויז מיט גיד אחית וגיד אסיק באפעסטיקט מיט דיקע שווארצע טעיפ...
אלטץ אן עקזעמפל צו זיין שוואכקייט פון ענטפערן אפי' לעכערליכע תירוצים, נאדיר דאס. אויף די אויבנדערמאנטע פראבלעם מיט די פיוטים, ענטפערט ער אזוי: דער פיוט איז נישט פון נתן, ווייל נתן האט געהייסן בנימין נתן בן אלישע לוי און דער פיוט שטייט בנימין נתן בן אלישע חיים. באשיינפערלעך בין איך מיט די צונג אינדרויסן.
טרעף איך דא א כתב יד מיט די חתימה פון נתן'ס טאטע אויף 'מגיד משרים' שנת ת"ו און עס ליינט זיך:
[center][/center] ( [center](אוצר החכמה)[/center]
דערנאך פרעגט ער אפ ענטוזיאסטיש די קשיא על הפיוטים מיט א גרעסערע בליץ. דהיינו: ס'נישט קיין ראיה אז דער פיוט באצוהט זיך צו נתן העזתי, (הערט א גוטס...) ווייל די גמ' זאגט, חיישינן לתרי יוסף בן שמעון. במילא אפשר מיינט עס א צווייטער 'אברהם נתן בנימין בן אלישע חיים' (א קאמען נעים וואס צענדליגער טויזענטער מענטשן הייסן אזוי...) און ס'גארניקס אונזער נתי דער שלאנג...
והשלישית. עס קומט נאך פון נתן בשעת ער איז געווען ערליך!
[ס'דערמאנט מיר די מעשה פון דער דארפסמאן וואס האט אומ'געקערט צובראכענערהייט די לאמטערנע וואס זיין חבר האט אום פארלייעט, און ענטפערט במצח נחושה: ערשטענס איך האב עס קיינמאל נישט געבארגט, צווייטנס, איך האב עס דיר צוריק געגעבן גאנץ ס'האט זיך יעצט צובראכן שוין אין דיינע הענט, דריטענס, איך האב עס שוין געבארגט צובראכענערהייט... והנמשל מובן]
רב צוריאל ענטפערט נאך תירוצים, בעסערע ווי שוואכערע. אינצווישן קומט ער צו, צו א מסקנה, אז דער חמדת הימים פלעגט נישט דווקא מדייק זיין צו שרייבן פון וועם ער האט גענומען וואס.
אין אנדערע ווערטער, ער ברענגט זאכן פון אנדערע, אבער מאכט אויסקוקן ווי זיינע חידושים. דאס הייסט אין אידיש, פלאגיאריזם!
איז דער חמדת הימים נישט מער ווי א בלויזער ליקוט, איז דער מחבר א פשוט'ער פלאגיאריסט?! ראה בהמשך. [/justify]
רבי אברהם אבולעפיא האלטסטו אויך אז ער האט נישט געהאט קיין שום אויסגעבויטע שיטה? דער רשב"א באטיטלט איהם מיט'ן טיטל "טאטאלער משוגענער". און דער בעש"ט וכת דיליה זענען דען יא געוועהן "נארמאלע מענטשן"? דערמאן זיך נאר וואס שלמה מימון שרייבט אויפ'ן חצר פונעם מעזריטשן מגיד. ווייל דו פארשטייסט נישט וואס פלוני טוהט מיינט נאכנישט אז ער איז א טאטאלער משוגענער, איך פלעג אויך אמאל האלטן אויף געוויסע מיסטיקס אז זיי זענען משוגע, כ'האב מקיים געוועהן דעם לא הביישן למד און פרובירט צו פארשטיין פארוואס זיי טוען וואס זיי טוען און צום סוף האב איך איינגעזעהן אז איך בין גאר דער משוגענער.