לכבודך יאיר, האב איך איבערגעזעצט טייל פון זיינע ווערטער אין א פרייע איבערזעצונג:
"פון עקספיריענס האבן מיר געלערנט אז צום סוף קומט די אמת ארויס. אנדערע עקספערימענטן וועלן איבער'חזר'ן דיין עקספערימענט און אויסגעפונען אויב דו ביסט געווען גערעכט אדער נישט. נאטור'ס פענאמענע וועלן שטימען אדער נישט שטימען מיט דיין טעאריע. און, כאטשיג דו וועסט זוכה זיין צו צייטווייליגע רום און איבערראשונג, וועסטו אבער נישט זוכה זיין צו א גוטע רעפוטאציע אלץ סייענטיס אויב האסטו נישט פרובירט צו זיין פארזיכטיג און אזעלכע סארט ארבעט." - ריטשארד פעינמאן.
האט איר געהערט די נייעס? א נייע מציאות-טוישענדער געשיכטע איבערן אוניווערס איז אט וואס ארויסגעקומען! עפעס גאר גרויס, און גאר אנדערש פון וויאזוי מיר האבן געטראכט ביז היינט און עס וועט רעוואלויאנירן די יסודות'דיגסטע און פונדעמאנטאלסטע גדרים פון אונזער עקזיעסטענץ.
בלא, בלא, בלא. אדער נישט. (הערת המתרגם: כוונתו למאמר העולם "אדער יא, אדער נישט".)
אויסערארדנטליכע טענות ווי דאס האלטן אין איין ארויסקומען: קאסמאלאגישע אינפלאציע פעלט נישט אויס, נוטרינא פארטיקלס קענען לויפן שנעלער ווי ליכטיגקייט, אן עקספערימענט האט געטראפן דארק מעטטער, די פונדאמענטאלע קאנסטענסט זענען נישט ממש קאנסטענט, און אזוי ווייטער. אויב האלט איר אייער אויערן צו דער ערד (אדער אויב איר הערט זיך צו צו די מער ספעקאלוטיווע מקורות), וועט איר מסתמא הערן אזוינס לכה"פ איינס אדער צוויי א חודש.
און זיי זענען כמעט אייביג נישט גערעכט. (און איך בין געווען מסופק צו איך זאל אריינלייגן דעם 'כמעט' אין דעם זאץ.) אט איז פארוואס.
לאמיר זאגן אז איר האט א שטיקל נייע דעטע, אזוינס וואס שטימט נישט מיט די טעאריע וועלכע איז יעצט די בעסטע אנגענומען. די ערשטע אפענסיווע וואס די דעטע מיז דורכגיין איז דאס: איז די אבזערוואציע גענוג גוט?
אין אנדערע ווערטער, וואס וועט פאסירן אויב מען וועט איבערמאכן דעם עקספערימענט אדער איבערקוקן די אבזערוואציע נאכאמאל און נאכאמאל. וועט מען נאך אלץ באקומען די זעלבע רעזולטאטן? וועט מען נאכאמאל זען דעם זעלבן סיגנאל?
נניח אז די ענטפער איז יא, און די עקספערימענט/אבזערוואציע קען ווערן איבערגע'חזר'ט מיט די זעלבע רעזולטאטן, איז דא נאך א טעסט וועלכע די נייע דעטע מוז דורכגיין: צו פארשטייסטו פון ווי דיינע טעותים אין נישט פונקטליכע דעטע קומען?
דאס איז זייער וויכטיג וויבאלד אין דעם נקודה פאלן רוב איבערראשענדע אנטדעקונגען דורך. (דא איז סגל מסביר פארוואס פארשטיין, אדער בעסער געזאגט, נישט פארשטיין די טעותים און אומפונקטליכע דעטע ("נויז" ווי ער רופט עס) קען משפיע זיין אויף די אבזערוואציע און די רעזולטאטן פונעם עקספערימענט).
אלזא, עס איז אייביג דא הייפ וואס גייט ארום וויבאלד מענטשן ווערט איבערגענומען פון נייע רעוואלוציאנערישע געדאנקן. איך קען זיי נישט בלעימען דערפאר; איך טו די זעלבע זאך. אבער דאס איז סייענס און מיר פארלאנגן הויעכע סטאנדארטן פון עווידענס! לדוגמא, אויב וועט איר טענה'ן אז די אוניווערס וועט זיך בקרוב ענדיגן וויבאלד די קוואנטום וועקיום איז נישט סטאביל, זאלט איר -אויב ווייסט איר וואס איז גוט פאר אייך - מאכן זיכער אז די קוואנטום וועקיום איז טאקע אומסטאביל (עס איז אייגענטליך גאר סטאביל, אזוי ווי סייענטיסטן טענה'ן שוין פאר יארן).
די היגס באסאן איז גענוי די מאסע וואס עס דארף זיין צו סטאבילעזירן די סטענדערד מאדעל, ארויף ביז צו גאר הויכע ענערגיעס, און באקוועם אין די "טעות באר" פון אלע געמאסטענע מאסעס פון פארטיקלס*. אלזא, איר קענט ליינען וויפיל הייפ ארטיקלן איר ווילט אבער זיי זענען נאך אלץ נישט אמת.
(דא פרעדיקט סגל סארקאסטישערהייט די קומענדיגע סייענטיפישע פיזיקס הייפ).
געדענק:
אויסערארדנטליכע טענות פארלאנגן אויסערארדנטליכע באווייזן.
פאר א סייענטיפישע טעאריע, מיינט דאס אז
- די נייע טעאריע דארף שטימען מיט אלע אבזערוואציעס וועלכע זענען געקומען פאר איר.
- עס דארף קענען מסביר זיין די נייע אבזערוואציע.
- עס דארף קענען פרעדיקטן א פענאמענע וועלכע מ'קען אבעזערווירן און טעסטן היעמדו דברים או לו.
נאר דאן איז עס סייענס און נישט הייפ.
* ניין מיין קינד, איך ווייס נישט וואס דאס מיינט.