קאווע שטיבל

ווען אנשטאט ״מהאט אויף מיר ארויף געצוואונגען״ נוצטו דעם אויסדרוק ״איך באצוואונג מיך אליינס״ ווייל איך האב מורא פונ׳ם סטיגמא צו ווערן אנגערופן באם, און אנשטאט ״מלבושים וואס זענען א עקל און א גרויל״ נוצטו מלבושים וואס עקלען מיך, בין איך מיט דיר הונדערט פארצענט.

ארי שאג! אז ס'טוט וויי שרייט מען...

גראדע געטראפן היינט צופרי א גאר גאר מאדערענע איד, מיט א פיציל קעפעלע, זיין לאנגע האר גע'דזשעלד פון פארנט און פון אונטען כמנהג השקצים, און גייט געקליידעט מיט א שיינעם בעקישע. נאכן דאווענען זאגט ער מיר אז קיינער פון זיין משפחה גייט נישט מיט דעם, זיי גייען ניטאמאל מיט האלבע רעקלעך, ער גלייכט פשוט די בעקישע..
קוקט אויס ס'נאך דא וואס גלייכן דאס אידישן לבוש. ב"ה לא אלמן ישראל.

דער ליטוואק זעהט אויס נארמאל? איך ווייס נישט אויב א פרעמדער קוקט אן דעם ליטווישע אויסזען מער נארמאל.

אוודאי אריגינעל קומט עס פון די אמאליגע נטיה ביי די ליטווישע אויסצוזען נארמאל, איך מיין אבער אז הרב שטיינמאן (נאר א משל) אלס בחור האט אויסגעזען סאך מער 'נארמאל' ווי א היינטיגער ליטוויק.

ארי נוהם האט געשריבן: מיר זענען אין גלות. נישט גלות אדום, נישט גלות אמעריקא, נישט גלות הנפש. נאר ווי מאנכע וועלן עס רופן גלות ראבינאוויטש, גלות צימערמאנס, אדער מער א כלליותדיגע נאמען, אבער א גלות שבתוך הגלות, די ערגסטע גלות, א גלות פון אידן ביי אידן

פרייוויליג האט געשריבן: די איינציגסטע זאך וואס איך דיסלייק פון דיין ארטיקל איז די לעגיטימאציע וואס דו געבסט פאר ראבינאוויטש. ווער רעדט אפילו פון אים, ער איז נישט ווערט אפילו דיקליינט צו ווערן.

איך כאפ באמת נישט פארוואס דער עולם איז בייז אויף ראבינאוויטש, איי לאוו הים, איך קען קוים ווארטן אים צו הערן נאכאמאל, ער איז דאך אזוי זיס.

אמת׳דיג גערעדט איך האב אים זייער ליעב צו הערן ער האט כסדר פרישע בליצן און חידושים. אסאך מאל טראכט איך אינדערפרי גייענדיג צום שול אז הלוואי זאל ראבינאוויטש היינט זאגן דרשות, ווען ער איז ביי אונז אין שול וועל איך אים נאכגיין דריי פיר מנינים צו הערן נאכאמאל זיינע דרשות.

חוץ דעם וואס מ׳קען זיך אסאך לערנען פון דער מענטש, ער האט א שיטה און ער האלט זיך ביי דעם, שעמט זיך נישט און שרעקט זיך נישט פאר קיינעם, ער האט אויפגעגעבן א דזשאב צו קענען טוהן וואס ער טוט. איך רעספעקט אים שטארק דערפאר, כאטש איך בין נישט אויף איין פעידזש מיט זיינע שיטות.

סמבטיון האט געשריבן:די אידן אין דייטשלאנד האבן אויך געשטרעבט אויסציזעהן 'מענטשליך' אדער אריסטאקראטיש ווי די ריפסט עס מיט דיין הויכגעבילדעטע שריפט, זיי האבן געוואלט אויסזעהן פונקט ווי דער דייטש, די ריינע ראסע, און פאר וועם סאיז באקאנט האבן די רוצחים אויסגעראטן דאס יודיש פאלק דארט, נישט נאר די אפער קלעסס און אריסטאקראטן, נאר זיי זענען נאכגעגאנגן ביזן עלטער זיידע צו מעשטאמט נישט פון עפעס א יודע. אלזא, איך ווייס נישט וועכע סארט קליידונג וועט אייך באפרידיגן, אבער וויסן זאלסטו, אז גארנישט וועט דיר העלפן, ביזט נעבעך געבוירן געווארן צו א יודיש חסידיש פאר פאלק, און אזוי וועסטו מוזן בלייבן, קענסט גיין אנגעטוהן מיט קארצע הויזן און א בלויזן אינטער העמד אויפן גאס, אבער א יוד בלייבסטו, וועסט פאר קיינעם נישט בעסער געפעלן, נו אויב ביזטו עניוועי א יוד גיי שוין ווי א יוד אונגעטוהן.

גראדע זאגט די וועלט אז פון דייטשלאנד האבן פראצענטואל די מערסטע זיך געראטעוועט. אפגעזען וואס די גענויע סיבה איז. עס זענען די איסטערנערס וואס האבן אזוי ביטער אפגעשניטן. יעדער וואס איז גענוג געלערנט געווען צו לעבן אין רעאליטי, גענוג געלט געהאט אדער גענוג ווערטפול געווען האט געפונען א וועג ארויס שוין נאכוואס די נאצישע פארטיי האט געקריגען מאמענטום. פון וואנעט און פון וועלכען עפאכע מיינסטו זענען געקומען די דייטשע טאטעס פון מד"י, די דייטשע אמעריקאנער און קאפעטיליסטן און וויסענשאפטלער פון בשעתן און נאכ'ן קריג, די נעקסטע דור ענגליש אידישער מיטל קלאס און די דייטשע און עסטרייכישע אידישע ארטיסטן וואס האבן עמיגרירט בכל ארבע כנפות, אויב נישט פון דייטשלאנד - פליטים פון די פאר דעקעידס ביז'ן לעצטע מינוט פאר'ן קריג?
סוירטש פאר א ליסטע דייטש-אידישע באקאנטע אינטעלעקטואלן און מענטשן פון טאלאנט אויסגיהארגעט דורכן קריג און די רעזולטאט וועט זיין מיינסטנס פאליטישע קרבנות און ארטיסטן - די ערשטע צוגיין ווען די לעבן איז נאר ווערט ווען דו האסט מיט וואס צו טרעידן, אין א צייט וואס די מענטשן האבן וויכטיגערס צוטוהן פון גיין אין טעאטער....
ביטע קיי נישט איבער די אלטע חדר בובקעס. ווער ס'ווייסט האט היטלער ימ"ש אנגעבליך געקלעימט אין האבן עקספיריענסד זיינע פריעסטע 'אנטיסעמיטישע סענטימענטן' ווען ער האט באגעגנט די ניי אנגעקומענע מזרח אייראפעישע פליטים אין אוסטריה צעווישען די צוויי וועלט קריגן. די טראדיציאנאל געקליידעטע פוילישע און רוסישע אידן וועמען ער האט באצייכנט "אנדערש ווי זייערער וועסטערען ברודער, שמוציג, דיזיזד און נוצלאז" זענען אפנים געקומען קלאפן אויף די טירן און פרובירן זיך איינגלידערן און מזרח אייראפע אדער פון דארט פארן ווייטער און ליידער האבן די דייטשע אידנ'ס פאראכטונג צו זיי געגיבן א גוטען תירוץ פאר די רשעים אין מויל. כקום חלילה נישט זאגן אז רעליגיע אדער פרומקייט האט אנגעברענגט די צרה. ווי געזאגט האט עס נישט מיט רעליגיע צוטוהן געהאט. אבער א פינגער האט ער געהאט אויף וועמען צווייזן אין וואס אימער ער האט אונז באשולדיגט? (צו דארף מען אים אונטערקויפען מיט געלט ווי ר' מיכאל בער? ניין! א געזונטען פויסט אין פנים דארף מען אים דערלאנגען.) אבער קומען זאגן אז סעקולאריזם [צו פרימיזם] האט געברענגט די צרה איז לודיקרעס.

Sent from my SM-G903F using Tapatalk

סמבטיון האט געשריבן:איך מיין אז סשוין העכסט צייט צוצילייגן נאך אן אשכול אינעם הויפט זייט וואס דארט זאל אריינגיין די אלע סיסטעם באקלאגעניש אשכולות, די קאליר וואלט איך מציע געוועהן זאל זיין געיל ווי יורין, איך ברעך שוין פון די אומגליקליכע געזעלשאפט ארעסטאנטן, יעדן צווייטן טאג מיזן די זעלבע פאר זיך ארויסגעבן זייערע מיטמאכענישן פארן עולם, גענוג! ס'לעבן איז ב"ה זייער געשמאק אזוי ווי עס איז, אז די ביזט נישט העפי, האסטו א ברירה זיך צו טוישן, האסט א פראבלעם מיט דיין משפחה/חבירים/קרובים, דאס איז דיין פראבלעם, אבער זיך צו באקלאגן און שיסן האס און שנאה צו יעדע מנהג/מלבוש פון חסידשע יודען,וואלט געווען ראטזאם צו מאכן א באזינדערע אשכול ווי אלע טענות זאלן דארט אראפגעלאדענט ווערן, און דארטן וועסטו קענען משלים זיין אלע דיינע בליציגע משלים וואס דו האסט נישט עספייעט צו ענדיגן.

ווען מ׳קען ווען וואלט איך געקישט יעדער ווארט

טאמבל סאס האט געשריבן:

סמבטיון האט געשריבן:די אידן אין דייטשלאנד האבן אויך געשטרעבט אויסציזעהן 'מענטשליך' אדער אריסטאקראטיש ווי די ריפסט עס מיט דיין הויכגעבילדעטע שריפט, זיי האבן געוואלט אויסזעהן פונקט ווי דער דייטש, די ריינע ראסע, און פאר וועם סאיז באקאנט האבן די רוצחים אויסגעראטן דאס יודיש פאלק דארט, נישט נאר די אפער קלעסס און אריסטאקראטן, נאר זיי זענען נאכגעגאנגן ביזן עלטער זיידע צו מעשטאמט נישט פון עפעס א יודע. אלזא, איך ווייס נישט וועכע סארט קליידונג וועט אייך באפרידיגן, אבער וויסן זאלסטו, אז גארנישט וועט דיר העלפן, ביזט נעבעך געבוירן געווארן צו א יודיש חסידיש פאר פאלק, און אזוי וועסטו מוזן בלייבן, קענסט גיין אנגעטוהן מיט קארצע הויזן און א בלויזן אינטער העמד אויפן גאס, אבער א יוד בלייבסטו, וועסט פאר קיינעם נישט בעסער געפעלן, נו אויב ביזטו עניוועי א יוד גיי שוין ווי א יוד אונגעטוהן.

גראדע זאגט די וועלט אז פון דייטשלאנד האבן פראצענטואל די מערסטע זיך געראטעוועט. אפגעזען וואס די גענויע סיבה איז. עס זענען די איסטערנערס וואס האבן אזוי ביטער אפגעשניטן. יעדער וואס איז גענוג געלערנט געווען צו לעבן אין רעאליטי, גענוג געלט געהאט אדער גענוג ווערטפול געווען האט געפונען א וועג ארויס שוין נאכוואס די נאצישע פארטיי האט געקריגען מאמענטום. פון וואנעט און פון וועלכען עפאכע מיינסטו זענען געקומען די דייטשע טאטעס פון מד"י, די דייטשע אמעריקאנער און קאפעטיליסטן און וויסענשאפטלער פון בשעתן און נאכ'ן קריג, די נעקסטע דור ענגליש אידישער מיטל קלאס און די דייטשע און עסטרייכישע אידישע ארטיסטן וואס האבן עמיגרירט בכל ארבע כנפות, אויב נישט פון דייטשלאנד - פליטים פון די פאר דעקעידס ביז'ן לעצטע מינוט פאר'ן קריג?
סוירטש פאר א ליסטע דייטש-אידישע באקאנטע אינטעלעקטואלן און מענטשן פון טאלאנט אויסגיהארגעט דורכן קריג און די רעזולטאט וועט זיין מיינסטנס פאליטישע קרבנות און ארטיסטן - די ערשטע צוגיין ווען די לעבן איז נאר ווערט ווען דו האסט מיט וואס צו טרעידן, אין א צייט וואס די מענטשן האבן וויכטיגערס צוטוהן פון גיין אין טעאטער....
ביטע קיי נישט איבער די אלטע חדר בובקעס. ווער ס'ווייסט האט היטלער ימ"ש אנגעבליך געקלעימט אין האבן עקספיריענסד זיינע פריעסטע 'אנטיסעמיטישע סענטימענטן' ווען ער האט באגעגנט די ניי אנגעקומענע מזרח אייראפעישע פליטים אין אוסטריה צעווישען די צוויי וועלט קריגן. די טראדיציאנאל געקליידעטע פוילישע און רוסישע אידן וועמען ער האט באצייכנט "אנדערש ווי זייערער וועסטערען ברודער, שמוציג, דיזיזד און נוצלאז" זענען אפנים געקומען קלאפן אויף די טירן און פרובירן זיך איינגלידערן און מזרח אייראפע אדער פון דארט פארן ווייטער און ליידער האבן די דייטשע אידנ'ס פאראכטונג צו זיי געגיבן א גוטען תירוץ פאר די רשעים אין מויל. כקום חלילה נישט זאגן אז רעליגיע אדער פרומקייט האט אנגעברענגט די צרה. ווי געזאגט האט עס נישט מיט רעליגיע צוטוהן געהאט. אבער א פינגער האט ער געהאט אויף וועמען צווייזן אין וואס אימער ער האט אונז באשולדיגט? (צו דארף מען אים אונטערקויפען מיט געלט ווי ר' מיכאל בער? ניין! א געזונטען פויסט אין פנים דארף מען אים דערלאנגען.) אבער קומען זאגן אז סעקולאריזם [צו פרימיזם] האט געברענגט די צרה איז לודיקרעס.

Sent from my SM-G903F using Tapatalk

ער האט אויך געהאט אין זיין אנטיסעמיטיזים די ראטשילדס וואס באהערשן די וועלט וכו׳ וואס דאס איז יא עפעס וואס האט צו טוען מיט די רייכע סעקולארע אידן.

די ראטשילדס זענען דייקא געווען אנטקעגן אסימילאציע. ווי אויך האבן זיי צוליב א ביוראקראטישע פראבלעם (היות פרייסטן מיט אויסטריה זענען געווען אויף מעסער שטעך - איז וואס וועט מען זאגן, ראטשילד איז א פאררעטער?) געלאזט א צווייטן הויף אידל גרשון וואן בלייכהאלדער עפענען א באנק אין פרוסיע און אזוי האבן די ראטשילדס פון אוסטריה געקענט פירן געשעפטן מיט בלייכהאלדער און אזוי צוזאמען פינאנצירען ביזמארק'ס הונגעריגע מלחמה אפעטיט. די קאנסערוואטיווע "קייזער אידן" ווי מ'האט זיי גערופן האבן נאך דאס גרעסטע שנאת ישראל אנגעבראכט אקארדינג צו Amos Alon

ס'באקאנט איינע פון די ראטשילד קינדער האט געביטערט ווען ער האט באזוכט בערלין (ארגינעל זענען זיי מיין איך א פראנקפורטע פאמיליע) און ער האט געזען ווי די אידישע מוידן האלטן עס פאר אזא גדולה צו פארכאפט ווערן דורך א דייטש. ס'האט אים געווייטאגט אז די געלט וואס מ'האט אנגעשוויצטערהייט געמאכט צוליב די רעליגיע פאלט אריין צו דער גוי אין קעשענע בעת וואס דער שייגעץ האט טאקע נאר דאס לכתחילה אינזינען געהאט ווען ער האט זיך פארליבט אין איר...

אויב איך געדענק גוט האבן זיי געהאט א רול אז דער וואס שמד'ט זיך באקומט נישט ירושה. עפעס אזוי.

דרייקאפ איינער, קודם זאגסטו אז ער האט זיך פארעקלט אזוי ווי ארי נוהם אין די עקלדיגע אוסט יודען, שפעטער זאגסטו ער האט פיינט געהאט יעדן וואס האט זיך געהאלטן צום אידישן אידענטיטעיט,
אבער נישט קיין חילוק וואס האט אויפגערייצט דעם שי״ן דל״ת צו די אוסט יודען, די אידישע באנקירן וואס באהערשן די וועלט, אידישע קאמוניסטן, די ציונים, שטריימל בעקיטשע, אדער זיין מאמעס אידישע דאקטאר, ער׳ט געהאט א אידישע שכן וואס האט אים געטשעפעט,למעשה האט ער געצילט יעדן איד אפגעזען ווי אסימילירט ער׳ז געווען.

ווער נישט פארדרייט, און מיש נישט אויס דייטשע אנטיסעמיטיזם אין ג'ענעראל מיט היטלער'ס שנאה. אדער זיין ריכטיגע ריזען מיט וואס ער האט געקלעימט צו האבן געווען די ריזען. איך זאג אז וואס סמבטיון זאגט איז נישט אמת. דער הויף איד האט אריינגעשפילט צו דער אנטיסעמיטישע טענה אז אידן זענען געלט גייציג, מאראליש קארופטירט און זוכן צו קאנטראלירן די וועלט. די אוסט יידן האבן אריינגעשפילט צו זייער באשולדיגונג אז יידן זענען שמוציג און טוען פאר'סמ'ן די מענטשליכע מין העגיעניש און פיזיש. אגב זאג איך אז די חצר אידן זענען ע"פ רוב געווען שומת"ו און ספעציפיש דער בלייכהאלדער האט אסאך אנטיסעמיטיזם גורם געווען. די קייזער יידן זענען גראדע פון זיי אסימילאנטן געווען אבער נישט זייערע עצם זיין אידן האט געבראכט אנטיסעמיטיזם נאר די מעשים וואס זיי האבן געטוהן און וויבאלד זיי האבן געהערט צו א געוויסע גרופע וואס נישט יעדער קען דזשוינען... איז געווען אויף וועמען צו פוינטן ווען עפעס איז געגאנגען ראנג. עיין וואלטער ראטענאוו. כנ"ל.

דאס אז די דייטשע פאליסי האט געציהלט יעדן איד אפגעזען ווי רעליגיעז ער איז געווען איז טאקע א ראיה אז ס'האט ניט מיט רעליגיע געהאט צוטוהן אבער ס'מיינט נאך נישט דערפאר אז איך מיט דיר מוזן יעצט האבן עפעס אינקאמען. הגם די רעליגיע איז ארגיובלי די ריזן מתחילה אן פארוואס די אלע יידן האבן זיך געטראפן אינעם זעלבן שיף ווען די צרות זענען אנגעקומען. ס'האט נאכנישט געהאט פאריבער גענוג צייט פון די ענלייטענמענט ביז דער חורבן פאר היטלער'ס רול פון פיהר דורות אריינצונעמען רוב אייראפעאישע יידן. וד"ל.

בליקענדיג אויף ארי נוהם'ס שרייבעכעץ איז מיר איינגעפאלן צי טיישען אילו היה שם לא היה נגאל אפילה דער רשע וואלט ארויס פין מיצרים וואלט ער נאך אלץ נישט געווארן אויסגעלייזט, ער וואלט ווען אין א יעדער זאך געזען דעם מה העבודה הזאת לכם און וואלט ווען געשריבן - זמן חירותינו ?! ינעץ געלעכרער

ווייסט איינער אויב דער ווארט שטייט ערגעץ?

ס'איז נאאיוו צי זאגן אז אנטיסעמעטיזעם דארף אדער האט א שכלדיגער תירץ
זיכער קען איך ניצען שכל דאס מסביר צי זיין אבער די לעכער וועלן זיין זייער גרויס און היסטאריש אפגעפרעגט.

הקטן האט געשריבן:בליקענדיג אויף ארי נוהם'ס שרייבעכעץ איז מיר איינגעפאלן צי טיישען אילו היה שם לא היה נגאל אפילה דער רשע וואלט ארויס פין מיצרים וואלט ער נאך אלץ נישט געווארן אויסגעלייזט, ער וואלט ווען אין א יעדער זאך געזען דעם מה העבודה הזאת לכם און וואלט ווען געשריבן - זמן חירותינו ?! ינעץ געלעכרער

ווייסט איינער אויב דער ווארט שטייט ערגעץ?

כ'ווייס נישט אויב די ווארט שטייט ערגעץ, אבער מיין טאטע האט ענליך געטייטשט דאס יאר ביים סדר. אז די רשעים האבן דעמאלס שוין נישט געוואלט 'דזשוינען' כלל ישראל, טענה'נדיג מה העבודה הזאת לכם, ס'בעסער צו לעבן מער סעקולאר אין מצרים, און דערפאר זענען זיי נישט אויסגעלייזט געווארן, נישט בעל כורחם נאר מרצונם. דאס איז פשט פון 'אילו היה שם לא היה נגאל', נישט אלס עונש נאר ווייל דאס איז זיין רצון, צו זיין א מצרי.

נאר די שייכות מיטן נושא האשכול, האב איך נישט געכאפט. אויב ער וועט זיין א ליטוואק, איז ער נאכאלס א 'מה העבודה הזאת לכם' שרייער? די אלע וואס האבן זיך באזעצט אויף זיינע טענות, און סתם געשריגן פוי, קען איך נישט פארשטיין. ער רעדט נישט פון פנימיות עבודה, אדער אפילו מצוות מעשיות, ער רעדט פון חיצוניות, וואו קיין 'מה העבודה הזאת לכם' קומט נישט אריין.

ירא שמים האט געשריבן:ווען אנשטאט ״מהאט אויף מיר ארויף געצוואונגען״ נוצטו דעם אויסדרוק ״איך באצוואונג מיך אליינס״ ווייל איך האב מורא פונ׳ם סטיגמא צו ווערן אנגערופן באם, און אנשטאט ״מלבושים וואס זענען א עקל און א גרויל״ נוצטו מלבושים וואס עקלען מיך, בין איך מיט דיר הונדערט פארצענט.

ער נוצט עקל אויף די מושג פונעם ביבער היט, נישט אויפן ביבער היט בכבודו בעצמו. דאס מושג ׳ביבער היט׳ און איר דיזיין, וואס האט נישט קיין שיכות מיט אידישקייט.

סמבטיון האט געשריבן:די אידן אין דייטשלאנד האבן אויך געשטרעבט אויסציזעהן 'מענטשליך' אדער אריסטאקראטיש ווי די ריפסט עס מיט דיין הויכגעבילדעטע שריפט, זיי האבן געוואלט אויסזעהן פונקט ווי דער דייטש, די ריינע ראסע, און פאר וועם סאיז באקאנט האבן די רוצחים אויסגעראטן דאס יודיש פאלק דארט, נישט נאר די אפער קלעסס און אריסטאקראטן, נאר זיי זענען נאכגעגאנגן ביזן עלטער זיידע צו מעשטאמט נישט פון עפעס א יודע. אלזא, איך ווייס נישט וועכע סארט קליידונג וועט אייך באפרידיגן, אבער וויסן זאלסטו, אז גארנישט וועט דיר העלפן, ביזט נעבעך געבוירן געווארן צו א יודיש חסידיש פאר פאלק, און אזוי וועסטו מוזן בלייבן, קענסט גיין אנגעטוהן מיט קארצע הויזן און א בלויזן אינטער העמד אויפן גאס, אבער א יוד בלייבסטו, וועסט פאר קיינעם נישט בעסער געפעלן, נו אויב ביזטו עניוועי א יוד גיי שוין ווי א יוד אונגעטוהן.

אויב וויל ער נישט בלייבן אידיש וואלט ער געוויס נישט געשריבן דא. איך הער שוין די אויסדריק זינט איך בין א קליין קינד: נו פארוועם ווילסטו געפעלן פאר די גוי? הא, היטלער האט נישט מבחין געווען פון א צושטרויבלעטע בארד און א געטרימטע בארד. פארן גוי? הא, די גוי האט דיך עניוועי פיינט.

די דזשיניעס פון די ענטפערס זענען פארפאסט געווארן דורך די מחבר פון די מעשה פון אקדמות מיט די פייער זויל... ער וויל לכאורה געפעלן פאר זיך אליין - לויט ווי איך פארשטיי. וויאזוי קען א מענטש האבן שעצונג ווען ער שעצט זיך נישט אליין. עס איבלט אים א שווארצע רעדל אויפן קאפ, און די לענג פונעם רעקל איז אים גורם מרה שחורה. וואס האט דאס מיט אידישקייט, אדער היטלער? זאגשע, אויף וועלכע עסן ער וויל, זאגסטו נישט היטלער?

פרייוויליג האט געשריבן:

ירא שמים האט געשריבן:ווען אנשטאט ״מהאט אויף מיר ארויף געצוואונגען״ נוצטו דעם אויסדרוק ״איך באצוואונג מיך אליינס״ ווייל איך האב מורא פונ׳ם סטיגמא צו ווערן אנגערופן באם, און אנשטאט ״מלבושים וואס זענען א עקל און א גרויל״ נוצטו מלבושים וואס עקלען מיך, בין איך מיט דיר הונדערט פארצענט.

ער נוצט עקל אויף די מושג פונעם ביבער היט, נישט אויפן ביבער היט בכבודו בעצמו. דאס מושג ׳ביבער היט׳ און איר דיזיין, וואס האט נישט קיין שיכות מיט אידישקייט.

איך פארשטיי נישט וואס דו מיינסט, אבער וואס איך מיין איז אז דער חכם פארשטייט נישט אז מאדע און אנטואכץ איז א סאביעקטיווע זאך און אזאך פון טעיסט און יעדער איז בארעכטיגט צו האבן זיין טעיסט, און ער קומט זאגן אז די חסידישע לבוש איז עקלדיג במהותו, איך קוק עס אהן אלס באליידיגונג צו זאגן צו א ציבור מענטשן עסט זעסט אויס עקלדיג.

נאכאמאל, עס איז קלאר אז מקען אביעקטיוולי טענהן אויף געוויסע סטיילן אין אנגעטועכץ אז סאיז שיין. אויסגעפאסטע קליידער אויף פרויען למשל און אפי' אויף מענער איז שיין ווייל מיר זענען יומען ביאינגס און נאטורליך ציהט דאס דער אויג. היטן האט א געוויסע חן ווען עס איז הויעך, ליגט אויף אן איש מכובד, בשעת וואס אלע ארום גייען נישט מיט זיי; אדער ווען דער היט האט א דיסטינקט אויסזע. און ווייטער דאס איז אויך ווי א מענטש. יעדער מיט זיין טעיסט. אבער דאס אז א גאנצע קהלה גייט אנגעטוהן די זעלבע פעך שווארצער גאנץ פשוטער היטל איז זייער באורינג מילד גערעדט. יעצט איך ווייס דאך יא וויאזוי א פינף יאריגע קרויסיגע באלי היט זעט אויס אויפן קאפ. איז בהחלט נישט כשר צו נוצן פאר קידוש.

מסכים אז סאיז דא זאכן וואס זענען נאטירלעך נישט איינגענעם פארן אויג ווי איינער וואס גייט געקליידעט שמוציג און צוריסן (הגם היינטיגע צייטן ווי מער שמוציג אלס מער שיין) אלס אנדערש אבער איז יעדער לויט זיין סביבה און זיין טעם.

ניין, עס איז נישט ווי מער שמוציג אלס מער שיין. ביי די לאווער קלאס איז דא א געוויסער סטייל, אויף געוויסע קליידונג, זיי זאלן אויסזען צעריסן און דאדורך אויפדעקן געוויסע חלקים פון די קערפער - אויב איז דאס וואס דו מיינסט. אבער ווען אן אפגעשליסענער אדער נישט בחנ'טער זאל גיין צעריסענע קליידער אנגעטוהן וועט קיינער נישט זאגן ער טראגט א סערטעין סטייל. ד.ה. שאר גופו וה"ה שאר מלבושו יוכיח...
אבער דאס איז סובדזשעקטיוולי שיין ווייל עס רעכנט זיך מיט פאקטן ארום. הגם מקען זאגן אז סאיז שיין צוליב יענע מקומות המגולים. משא"כ אונזערע מחנהדיגע אוניפארם איז אביעקטיוולי נישט שיין. קיין גוונים! קיין ווערייעטי! קיין קאנטראסט!

לענינינו כאפ איך אבער נישט וואס דו ווילסט זאגן דא אין רילעישן צו די נושא האשכול.

איך האב געמיינט די היפי סטייל, די סטייל פון ווי מער פראאסט אלס שענער.
אז סאיז דול קען זיין, (אגב די אפיציעלע מענער קאסטיום פון די פרייע וועלט די סוט און טיי איז אויך פחות או יותר די זעלבע חוץ די טיי,) די אוניפורם איז סוכ״ס נישט געשטעלט אויף שיינקייט, אבער פארוואס זאל עס זיין אביעקטיוו שוואכער ווי א סוט און טיי,
אין צום שלוס די חסידישע מלבושים דארפן ארויסברענגען רעספעקט פאר די ווירדן וואס זיי רעפרעזינטירן און אז דו האסט עס נישט ליב איטס יאר רייט.

ארי נוהם
א חלק ניכר פונעם כלל איז מער אדער ווייניגער באהאווענט אין אלץ וואס דו האסט אויסגערעכנט. די אונטערשייד צווישן געזונטע קאווע שטיבל באזוכער און אזעלכע ווי דיר איז אז די אנדערע שמועס׳ן דורך די פראבלעמן, מ׳רופט דעם בלאף ביים נאמן און שוין. מ׳פרעגט און מ׳שמועסט אויס זאכן וואס זענען אמאהל געוועהן טאבו — חס מלהזכיר. מ׳ברויך טאקע לויבן דעם בוכה״ע המחדש בטובו בכל יום תמיד מעשה בראשית וואס שענקט אונז שטענדיג מתנות חינם, פאר די געוואלדיגע בריאה פון דיגיטאלע קאמוניקאציע מיטלן. טאקע צוליעב אט דאס קענען מיר נהנה זיין איינע פון צווייטן און עררייכן אונזערע ידיעות אא״וו. אמאהל באקומט מען א פרישע אדער ברייטערע בליק אויף זאכן און אפילו א גוטע עצה אדער צוגאנג צו א געוויסע ענין.
מאידך, דו און דיין גלייכן (ווי אויך די אז״ג פרומע וואס שטויסן ווען מ׳רירט אהן געוויסע טעמעס) זענען אהנגעווייטאגטע לייט. קיינער האט נישט ליעב צו פארברענגען מיט אזוינס.
גראדע איז מיין פראבלעם נישט די לבוש; ס׳געפעלט מיר גראדע יא. מיר גייט גאנץ קנאפ אהן וואס דער גוי האט צו זאגן. כ׳מוז מיר נישט צושטעלן צום גוי׳אישן קולטור. אגב, כ׳זעה כסדר שוטה׳לעך וואס פליקן דעם בארד און טראגן דינטשיגע לאנגע לאקן אונטערן אויער, שמעקן זיך אהן ביז כדי צו ברעכן, לאזן וואקסן טשופיקעס, גייען ברילן שונים ומשונים מאד, הויכע שטריימל מיט נאך העכערע שווענץ, מאדנע טלית גדול מיט תכלת אא״וו. קוקן אויס גענוי ווי מאדנע יצורים. מאנכע טוהען אויס דעם שטריימל און בעקיטשע און טוהן זיך אהן אזויווי די נידעריגע שבנידעריגסטע, בלייבן פונקט אזוי פארדומבד און נאך ערגער. זיי בלייבן די זעלבע אומוויסנדע פערד בתורה און אלוועלטליכס. אבער דאס הייסט היינט אויפגעקלערט, חברה׳מאניש און צו-דער-זאך (cool בלע״ז). ביי די סארטן הייסט דאס פארשריט. אך כמאמר החכם:
This is part of an idea of progress to be just saying that we want something and then when we get it, say that that is progress
Nick Peters~

ארי טייערע, נישט דארט שטעקט די פראבלעם. און בעיקר געדענק אז ס׳כמעט נישטא א זאך אויף דער וועלט וואס איז ווערד צו באקומען דערויף א הארץ אטאקע חלילה.
א געזונטן זומער

יחיאל יעקבזון האט געשריבן:און בעיקר געדענק אז ס׳כמעט נישטא א זאך אויף דער וועלט וואס איז ווערד צו באקומען דערויף א הארץ אטאקע חלילה.
א געזונטן זומער

והיא העיקר