קו התאריך במשנתו של האדמו"ר מסאטמאר ז"ל

[אישתישבי]

איך וועל עס אפירזוכען, עס איז געוועהן אפאר יאר צוריק א גרויסע טראסק דערוועגן, און א לאנגע אשכול אין עצור.

אגב, דער חזון איש זעלבסט האלט אויך נישט פין א קו התאריך, ער האלט אז מען גייט נאך רוב וכו', און א קו התאריך מיינט א ליין וואס אויף דער זייט איז טאג, און דער זייט איז נאכט.

[אישתישבי]

א קורצע זיך האט געוויזן אז דער ווייצנער רב, און שו"ת הר צבי, שרייבט אזוי בפירוש, אז לדעתו אין קו התאריך, ער פילט אפילו נישט וויכטיג מאריך צו זיין אין דעם, ווייל עס איז געוועהן דער אנגענומענער שיטה פין רוב פוסקים דעמאלס

כידוע איז ער געװעהן נאך דער קריג א סאטמערער און שטארקע אנהענגער פין סאטמאר רב זי"ע, איז מסתבר אז אדער סאטמארער רב האט אויך אזוי געהאלטען, אדער מען האט געשריבן אז ער האט אזוי געהאלטען ווייל עס איז עולה בתלם.

הגם מיין זכרון זאגט מיר אז הארפענעס האט א ספר אויך דעם ווי ער ברענגט אנדערש בשמו פין סאטמארער רב.

[נהורא נפישא]

איך קלער יעצט אז די סיבה פארוואס רביה"ק האט נישט געהאלטן פון די גאנצע פראבלעם פון קו התאריך איז צוליב דעם וואס רביה"ק איז געווען א פייערדיגער פראפאנענט פון שיטת ר"ת, און לויטן שיטת ר"ת הויבט זיך נישט אן די פראבלעם ווייל די טאג רעכענט זיך פון ווען די זון קומט ארויס פונעם פענסטער זיינער אין הימעל ביז ווען ער גייט צוריק אריין און דאס איז נישט קיין נפק"מ ווי אימער אויף די וועלט מ'שטייט.

[אישתישבי]

דא איז עס

[ליטוואק פון בודאפעסט]

הייסט׳ס די חברה האלטען, און זענען זאגאר מרעיש עולמות, אז איינער פארט פון יוראפ קיין אמעריקא, האלט ער שבת אום סאטערדעי, און דער וואס קומט פון טשיינא האלט שבת אום פרייטאג? ווייל ער קומט דאך פון דארט און ער האט געהאלטען זעקס טעג ביז פרייטאג.

עס לייגט זיך שטארקער אויפ׳ן שכל אז דער ווייצענער רב האט אויך נישט געכאפט וואס דא טוט זיך.

דער חזו"א האט א חידוש פון ׳גרירה׳, אז א שטיק לאנד ווערט נאכגעשלעפט נאך די אנדערע, און דער קו קען נישט אפהאקן איין שטיק לאנד פון די צווייטען. נישט דוקא מיעוט בתר רוב, נאר נעכטן אויף היינט, וואס נענטער צו א"י. עס איז לכאורה א שווערע שיטה, און דער יסוד עולם פרעגט אויפ׳ן בעל המאור געבויט אויף דעם.

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

[אישתישבי]

יאך געדענק אז דער חזון איש ארבעט דוקא יא מיט רוב, און א אינזעל למשל וואס דער קו איז ערגעץ אינדערמיט גייט מען נאך רוב אינזעל. און למשל אױב דער קו איז אינמיטן ניו זילאנד וואלט עס געגאנגן נאך רוב. און אלעס איז דאך סוף כל סוף א אינזעל. און מיט דעם פארענטפערט ער אז מען קען האלטען ניינציג מעלות (זעקס שעה) און עס קומט נישט אויס אין מיטען א שטאט.

לויט דער חזון איש טאר מען נישט פארען אויף א שיף פין סידני אוסטראליע און זונטאג ווייל אויף דער וואסער איז שבת.

איך שיהיה איז דער קו נישט דער לעצטער קובע לויט דער חזון איש. טאקע נישט דער זעלבער שיטה ווי דער הר צבי.

און דער עולם וואס חידוש'ט זיך אזוי אויף דער שיטה כאילו עס מאכט נישט קיין סענס, הגם איך בין נישט אזוי פראו דער שיטה, פארשטיי איך עס גוט.

היות אין די תורה שטייט נישט דער מושג אז דער שקיעה און דער זריחה רוקען זיך, נאר כאילו דער גאנצע וועלט ווערט לעכטיג אויף איינמאל און טונקל אויף איינמאל, ולא עוד, די חכמים אין ש"ס שרייבן אויך נישט דערוועגן (לכאורה ווייל זיי האבן נישט געוויסט), קען מען עס נישט לייגן אין שיקול הדעת לגבי דער הלכה.

נאר וואס דען? מען דארף קוקען דערויף אזוי ווי די חכמי התלמיד האבן אויף דעם געקוקט. אז די גאנצע וועלט איז אויף איינמאל לעכטיג און אויף איינמאל טונקעל.

איי די זייגער איז גערוקט? זאל זיין. איז וואס? אין אויסטראליע איז יעצט נישט דינסטאג, נאר מאנטאג. דער חשבון וואס זאגט אז ווייל דער זון איז אויפגעהאנגען געווארן אין ירושלים און דערפאר דארף מען רעכענען

לאמיר אראפלייגן די טענה פין קו התאריך. אז דער זון איז געווארן אויפגעהאנגען אין ירושלים מיטוואך אינדערפרי, און דעמאלס איז איין מעלה פאר ירושלים געוועהן מיטוואך פיר מינוט נאך דער זריחה, און דער נעקסטע מעלה אכט, און ממילא דארף מען רעכענען 180 מעלות ווייל 180 מעלות פריער איז געוועהן א קורצע טאג פין איין מינוט, אבער פאר 180 מעלות געהערט צו די נעקסטע טאג.

דאס איז דער יסוד פין די בעלי קו התאריך.

איך האב אפאר קשיות.

ווער זאגט דער אויבערשטער האט אויפגעהאנגען די זון אין ירושלים?
איך וואלט געזאגט אין גן עדן התחתון, גיי טרעף עס. ווען איינער זאגט עס היינט איז עס א בויך סברא. עס האט נישט קיין מקור.

ועוד, ווער זאגט אז די אלע מקומות פאר ירושלים האבען א טאג אויב איז נישט געוועהן דארט קיין נץ החמה?

און מען קען מאריך זיין כהנה וכהנה.

אוודאי קען קיינער היינט נישט מכחיש זיין די מציאות, אבער וויאזוי די הלכה שטעלט זיך מיט דער מציאות איז נישט אזוי פשוט.

איז מאכטס נישט די וואס זאגען אין קו התאריך כלל ווי טפשים און נאראנים, זיי האבן א שטארקע סברא צו זיך.

ווען איך זאל זאגען אז מען דארף האלטען שבת לויט דער זייגער פין ירושלים אין די גאנצע וועלט, וואלט עס געוועהן א סברא מופרכת, פארוואס? ווייל ווער זאגט. דא אויך, ווער זאגט אז דער מיטוואך האט זיך אנגעהויבן אין ירושלים. און ווער זאגט אז א שטיקעל טאג הייסט טאג. דאס אלס האט נישט פין די גמרא קיין שום ראיות.

[איסר האטלקי]

קיינער האלט נישט אז אלעס ווערט לעכטיג און טונקל אין די זעלבע מינוט, נאר די שאלה איז לגבי רוקן מיט א גאנצן טאג אויף פאראויס. פלוצלינג געט מען עס א רוק מיט 24 שעה פון איין שטאט צום צווייטן, דאס האט דער חזון איש געהאלטן אז נישט.

[אישתישבי]

דער יסוד עולם פרעגט אויף דער שיטה פין 90 מעלות זעקס שעה, אז לפי זה ווערט גערוקט דער טאג אין מיטען א שטאט, און פארדעם האלט ער אז דער זמן איז נישט 90 מעלות נאר מער, באופן וואס ער האט געהאלטן אז עס איז נישט בין הישוב. און דער חזון איש ווייל יא האלטען 90 מעלות, ממילא זאגט ער דער סברא פין רוב.

דאס וואס די זאגסט אז קיינער זאגט נישט אז עס ווערט טונקעל אין איין מינוט דער גאנצער וועלט, איך האב געשריבן אז דער אמאליגער הבנה, אין דער זמן פין מתן תורה, און דער זמן פין חכמי התלמיד, ביז 600-800 יאר צוריק איז געוועהן אזוי. ממילא איז דער שאלה צו אונז היינט וואס ווייסט אנדערש דארפען אנהייבן מאכן חשבונות לויט ווי די תורה און די גמרא פארציילט אז די זון האט אנגעהויבן שיינען מיטוואך אינדערפרי, און קנאקען א מעשה אז עס איז געשעהן אין ארץ-ישראל, און פארדעם איז 90 צו 180 מעלות פאר ארץ ישראל א טאג שפעטער.

איך זעה נישט דער הכרח דערצו. עס איז שיינע תורות, אבער צו זאגען אז דער וואס לאכט עס אפ איז א טיפש צו א נאר וואס פארשטייט נישט, אזוי ווי מאנכע אין דער אשכול האבן זיך אויסגעדריקט מיט א זלזול אויף דער סאטמערער רב איז נישט גערעכט.

[שמעון וואלף]

א קורצע זיך האט געוויזן אז דער ווייצנער רב, און שו"ת הר צבי, שרייבט אזוי בפירוש, אז לדעתו אין קו התאריך, ער פילט אפילו נישט וויכטיג מאריך צו זיין אין דעם, ווייל עס איז געוועהן דער אנגענומענער שיטה פין רוב פוסקים דעמאלס

כידוע איז ער געװעהן נאך דער קריג א סאטמערער און שטארקע אנהענגער פין סאטמאר רב זי"ע, איז מסתבר אז אדער סאטמארער רב האט אויך אזוי געהאלטען, אדער מען האט געשריבן אז ער האט אזוי געהאלטען ווייל עס איז עולה בתלם.

הגם מיין זכרון זאגט מיר אז הארפענעס האט א ספר אויך דעם ווי ער ברענגט אנדערש בשמו פין סאטמארער רב.

ווייצנע רב'ס ספר הייסט שו"ת מקדשי השם. רצ"פ פראנק האט געמאכט א ספר שו"ת הר צבי

[אישתישבי]

א קורצע זיך האט געוויזן אז דער ווייצנער רב, און שו"ת הר צבי, שרייבט אזוי בפירוש, אז לדעתו אין קו התאריך, ער פילט אפילו נישט וויכטיג מאריך צו זיין אין דעם, ווייל עס איז געוועהן דער אנגענומענער שיטה פין רוב פוסקים דעמאלס

כידוע איז ער געװעהן נאך דער קריג א סאטמערער און שטארקע אנהענגער פין סאטמאר רב זי"ע, איז מסתבר אז אדער סאטמארער רב האט אויך אזוי געהאלטען, אדער מען האט געשריבן אז ער האט אזוי געהאלטען ווייל עס איז עולה בתלם.

הגם מיין זכרון זאגט מיר אז הארפענעס האט א ספר אויך דעם ווי ער ברענגט אנדערש בשמו פין סאטמארער רב.

ווייצנע רב'ס ספר הייסט שו"ת מקדשי השם. רצ"פ פראנק האט געמאכט א ספר שו"ת הר צבי

גערעכט וטעות לעולם חוזר.

עס איז אויך דא פין אים בנין צבי. און דאס האט מיר גורם געוועהן דער טעות.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

הרב אישתשבי, דו ווארפסט זאצען מיט א זיכערקייט, וואס איז בכלל נישט באשטעטיגט. ׳דער תורה דערמאנט נישט׳, קוק אין מיין ערשטע תגובה, ווי דער רמב"ן ברענגט די טייטש אין פסוק אזוי. ׳דער גמרא רעדט נישט׳, וואס עפעס? דער טייטש אין גמרא לויט דער בעל המאור, און דער ריטב"א ברענגט עס אויך, איז אז עס איז יא דא אן אנהייב צום טאג. ׳פארוואס עפעס ירושלים׳, קוק אין כוזרי וועסטו טרעפן פארוואס עפעס.

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

[אישתישבי]

די אלע פלעצער וואס די דערמאנסט הייסט נישט אז עס שטייט.
בדרך אגב, דער שבט הלוי האלט אויך אז מען דארף זיך פירן ווי דער מנהג במקום. אויך רב שטערנבוך. פין די פריעדיגע איז באקאנט דער יעבץ, ר' שמואל מאהליבער.

אגב, דער רמב"ן אויף ויהי ערב ויהי בוקר האט נישט מיט דער קו התאריך, אוודאי מוז דער מציאות האבן א קו, אבער די שאלה איז צו הלכה'דיג מוז מען אנעמען א קו בכלל. דער הנחה, אז עס איז אדער זעקס שעה, אדער צוועלעף שעה איז נישט אמת. כמה וכמה האבן געהאלטן אז עס איז נישטא קיין קו להלכה בכלל.


http://hb.borisute.com/reader/reader.as ... hlts=&ocr=

דא קענט איר זעהן ווי יצחקי ברענגט אלטע מאפעס פין דער צייטען פין דער בעל המאור, און פארוואס עס מאכט נישט קיין סענס נאך צו גיין דער שיטה פין בעל המאור ווען מען ווייסט אז זיין שיטה איז געבויט אויף א טעות מציאותי.

דא ווערט א נייע דיון, בעת וואס מען האלט זיך אינמיטן ראנגלען וואס צו טוהן מיט גמרות וואס זענען קעגן מציאות, דארף מען שוין אננעמען ראשונים וואס זענען קעגן מציאות.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

איך זאג דיר א בעל המאור, זאגסטו ׳הייסט נישט׳ און מיט א שבט הלוי. פליז, אביסל א רמה ווען עס קומט צו אזא סוגיא!

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

[אישתישבי]

http://hb.borisute.com/reader/reader.as ... hlts=&ocr=

דא קענט איר זעהן ווי יצחקי ברענגט אלטע מאפעס פין דער צייטען פין דער בעל המאור, און פארוואס עס מאכט נישט קיין סענס נאך צו גיין דער שיטה פין בעל המאור ווען מען ווייסט אז זיין שיטה איז געבויט אויף א טעות מציאותי

האב איך געשריבן וועגן דער בעל המאור.

ער ברענגט פיין ארויס אז דער בעל המאור האט געקליבן א פשט אין די סוגיא וואס האט געשטימט לויט דער מדע בזמנו, איז פארוואס זאל עס אונז משעבד זיין היינט ווען מען ווייסט אז עס איז געבויט אויף א טעות.

ר' ליטוואק
טאמער האט איר הייסע פילינגס צו דער קו התאריך סוגיא ווייל דער חזון איש האט זיך געקשנ'ט גאר שטארק, און די פילסט פאר דער חזון איש, פליז זאג יעצט, און איך וועל מסכים זיין מיט דיר אויף אלעס, און מען ברויך זיך נישט מתווכח זיין אויף גארנישט. איך וועל דיר מסכים זיין,
א. אז דער חזון איש איז פין די מעתיקי השמועה.
ב. אין אחר דבריו כלום, (אליו תשמעון).
ג. דער חזון איש האט געקענט דער היינטיגער מדע אין דער ענין.
ד. ועוד ועוד כהנה וכהנה

אױב ווילט איר אבער יורד זיין לעומק לאמתו של דבר, ביטע שרייב וואס איר ווילט, נישט פארלאנג רמה, און זאג האלבע זאצען וכו'.

אבער לדאבוננו איז דער אמת אין דער ענין אז דער חזון איש נעמט דא א צוויי זייטיגע שטעקען, ער נעמט אהן דער בעל המאור ווי תורה מסיני, ווייל די ראשונים ראשונים קענען חלילה נישט מאכן א טעות. און ער חזרט אליין איבער טעותים פין בעל המאור ווי פאקט, ווען דער בעל המאור אליין האט געבויט אויף מדע וואס איז מופרך היינט.

וועלכע טעות?

דער בעל המאור האט געמיינט אז אונז וואוינען נאר אויף דער איין זייט פין דער וועלט, און כמה פעמים חזר'ן זיי איבער "קצה המזרח" אלץ דער אנהייב פין דער טאג. ווען דער היינטיגע מציאות ווייסט יעדער תינוק שלא נשבה אז עס עקזיסטירט נישט קיין קצה המזרח.

און דער חזון איש פארט מיט דעם אליין.

זיי זשע מסביר וואס דא גייט פאר. אדרבה, איך וויל פארשטיין דער חזון איש.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

בקיצור, דו גייסט נאך די סקריפט. קודם האלבע זאצען, און ווען מ׳האלט דיר פאר, ברענגסט פערזענליכע אטאקעס. זייער גוט, דער סיסטעם האלט נאך אן פיין.

פאר אלע זייטיגע צוקוקערס, היט׳ס ענק פון ליקוטים און מאמרים. זיץ און לערן די גמרא מיט די פשטים פון די ראשונים, דער רש"י און תוספות און דער בעל המאור מיט דער ראב"ד. פארשטיי וואס זיי זאגען, נישט וואס מ׳ברענגט נאך פון זיי. און אז דו ווילסט פארשטיין די קטנות פון די מאמר שרייבערס, לערנט׳ס די הקדמה פון דער ספר אגן הסהר, ווי ער איז מסביר די חילוק פון עכט פסקנ׳ן מיט פאלש פסקנ׳ן, דוקא בנוגע דער קו התאריך.

[זאפטיג]

שכוח ליטוואק פאר דיינע ווארימע הדרכה
נאר איין שאלה ווי האסטו געזאגט קוקן און א ספר אגן הסהר??

[אישתישבי]

זייער שיין, יישר כח פאר צו אונז מיטטיילן וויאזוי צו לערנען. ביסט א געווינער ווען עס קומט צו געבען דעות.

האסט א תירוץ אויף קשיות וואס איך האב אויפגעברענגט??????

לכאורה נישט. ווען יא וואלט איר עפעס געשריבן זאכליך.

א. קו התאריך האט נישט א מקור אין די תורה און חז"ל.
ב. עס איז נישט מקובל תורה מסיני.
ג. דער בעל המאור כוזרי וכו' וואס שרייבען אזוי איז געבויט אויף מדע פין זייער צייט אז ירושלים איז באמצע הישוב. און דער גאנצע וועלט באשטייט פין א האלבע ערד קוגל. נישט געוויסט פין אמעריקא (כמובן).
ד. דער חזון איש האט זיך גאר שטארק תולה געוועהן אין א אמונה אז מען ברויך האלטען וואס ראשונים זאגען כאילו עס איז תורה מסיני.
ה. רוב פוסקים האבען אדער נישט געהאלטן פין קו התאריך בכלל, אדער געהאלטן א שיטה וואס טוישט נישט דער טאג פין דער אנגענומענער לאקאלע זמן.
ו. און דער קנאקער איז, כמעט קיינער האט נישט געהאלטן ווי דער חזון איש, נישט ר' אהרון קאטלער נישט כמעט קיינער וואס מען קען אלץ א חשובער תופס ישיבה. דער וואס יא האט עס געטוהן אלץ א בחינה פין אליו תשמעון, ימין ושמאל וכו'.
ז. דער שיטה פין זעקס שעה, ניינציג מעלות איז כנגד הדעת, און כנגד הסברה.
ח. זיך תולה זיין אויף א פשט וואס דער רמב"ן ברענגט פין רמב"ם אויף ויהי ערב ויהי בוקר, איז ווי זאגען אז ווייל דער תורה זאגט ראשית עריסותיכם דארף מען באקען חלות דער ערשטע זאך אינדערפרי. און משלים זענען ענדלאזע.

[אישתישבי]

ווען בערלאנד איז געוועהן אין גלות אויך דער אנדערע זייט וועלט, האט ער נישט געלאזט זיינע חסידים פארען צו אים דורך דער קו התאריך!! ער האט געהאלטן אז עס איז א סכנה מען באקומט קאפ וויי מען קען שטארבן.

די אמונות טפילות וואס אונז זענען געבענטשט.

איז דען דא א קו התאריך?

באנטש אפ קרעיזיס.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

א. חז"ל האבען געהאט בקבלה א ברייתא דסוד העיבור, וואס מיר האבען נישט די גאנצע.

ב. איין ברעקל וואס איז אונז געבליבען איז אז עס איז דא חילוק צווישען נולד קודם חצות און נולד לאחר חצות, א חילוק וואס שמואל האט נישט פארשטאנען.

ג. דער גמרא איז מסביר די ברייתא, אבער די פשט אין די גמרא איז נישט קלאר, די ראשונים טענה׳ן זיך דערויף, אזוי ווי רוב סוגיות אין ש"ס.

ד. דער בעל המאור פארדאמט שטארק דאס זיך באנוצען מיט פרעמדע מקורות ווען מיר האבען חז"ל, און ער לערנט אפ די גמרא אז עס איז געבויט אויף א קו התאריך.

לסיכום, דער בעל המאור האט א מפורש׳ע גמרא, וואס איז מסביר א ברייתא וואס איז מקובל איש מפי איש צו משה רבינו, אז עס איז דא א קו התאריך, און דאס איז א פערטל וועלט פאר א"י. און ער אליינס, אחוץ טאמער ער איז א היפאקריט, האט זיך נישט פארלאזט אויף פרעמדע מקורות.

פארקערט, די וואס ווילען זיך דינגען אויף דער בעל המאור, האבען נישט קיין גמרא אויף די סוגיא בכלל, און זיי דארפען זיך מוטשען צו טרעפן א קו התאריך אן א מקור אין חז"ל. זאגט אונז דער חזון איש עפעס אויף דעם, אבער שיטת בעל המאור האט גארנישט מיט דער חזון איש.

דער חזון איש׳ס גדלות איז נישט דא אויפ׳ן וואגשאל, און די ׳אלע׳ חולקים אויף איהם בשעתו זענען עפ"י רוב נישט געווען באהאווענט אין די סוגיא און נישט אין זיין שיטה. כדוגמת האדמו"ר וואס האט זיך אויסגעדרוקט אז אישתמיטתיה דברי הרמב"ם, ווען דער חזו"א אליינס ברענגט דער רמב"ם און שרייבט ׳אין מקום לראיות מעין אלו בביהמ"ד׳.

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

[אישתישבי]

א יישר כח פאר שרייבן עפעס זאכליך.

די טוסט דער זעלביקער וואס דער בעל המאור טוט.

שרייבסט כאילו די שרייבסט פין דיר, און דערווייל זאגט עס שוין גאר חזון איש אליין. ער שרייבט אויך אין דער סוגיא אז קיינער לערנט נישט אדורך די סוגיא מען ליינט נאר (כלומר קיינער פארשטייט נישט אזוי גוט ווי מיר), שרייבסטו דא דער זעלבער, אז קיינער פארשטייט נישט אזוי גוט ווי דער חזון איש. אדער אזוי גוט ווי דיר, ווייל אונז לערנען נישט דער גמרא מיט די ראשונים, אונז קוקן ליקוטים, וכו' מיט אזעלכע נארישע הדרכות.

טאמער איז אמת, אז די מיט דער חזון איש זענען די שפיץ פין די תורה, האב איך נישט וואס צו שרייבן און רעדן און פארשטיין, זיי גונז די גאנצע תורה, שרייב אפאר הלכות, און האפענטליך וועט איר האבען נאך פאלגער, לעת עתה ביסטו מיט דער חזון איש און יעדער אפען פאר סקרוטעני, און ווען עפעס וואס ענק ביידע זאגען איז נישט ריכטיג לדעתי העניה וואס ליינט די תורה און קוקט ליקוטים, וועלען אונז קליינע מוחות זאגען אז די מיט דער חזון איש זענען נישט להלכה ווייל אונז פארשטייען מיר ענק נישט. קען זיין ביסט גערעכט, ביסט גרעסער פין מיר, אבער עס מיינט נישט מען דארף פאלגען.

און די היסטאריע ווייזט אז בעלי גאה לא די מאכען זיי טעותים, נאר זיי האבען נישט דאס לעצטע ווארט אין קיין שום ענין.

און ווער דארפט איר א ראי', האט איר מניה וביה, דער שיטה פין חזון איש איז נישט געווארען אנגענימען, טאקע מהאי טעמא אפשר, ווייל ער שרייבט אז קיינער לערנט נישט, קיינער פארשטייט נישט.

צוריק צום בעל המאור, ער שרייבט פארשידענע יסודות כאילו עס איז זיינע, און דער ראב"ד אויפ'ן פלאץ שרייבט אז דער בעל המאור שרייבט יסודות כאילו עס איז זיינע, און ער נעמט עס אלץ פין כוזרי. און דאס טוסטו אויך ווען די בלאבערט נאך דיר חזון איש אז אונז לערנען נישט פארשטייען נישט וכו'. און די שרייבסט עס נאך מדעת עצמך אויך.

[אישתישבי]

[quote="ליטוואק פון בודאפעסט"]א. חז"ל האבען געהאט בקבלה א ברייתא דסוד העיבור, וואס מיר האבען נישט די גאנצע.

[quote][color=#FF0000]מסכים[/color][/quote]
ב. איין ברעקל וואס איז אונז געבליבען איז אז עס איז דא חילוק צווישען נולד קודם חצות און נולד לאחר חצות, א חילוק וואס שמואל האט נישט פארשטאנען.

[quote][color=#FF0000]מסכים[/color][/quote]
ג. דער גמרא איז מסביר די ברייתא, אבער די פשט אין די גמרא איז נישט קלאר, די ראשונים טענה׳ן זיך דערויף, אזוי ווי רוב סוגיות אין ש"ס.

[quote][color=#FF0040]מסכים[/color][/quote]

ד. דער בעל המאור פארדאמט שטארק דאס זיך באנוצען מיט פרעמדע מקורות ווען מיר האבען חז"ל, און ער לערנט אפ די גמרא אז עס איז געבויט אויף א קו התאריך.

[quote][color=#FF0040] איך זעה נישט ווי דער מאור שרייבט קעגען פרעמדע מקורות, פארקערט ער אליין באנוצט זיך מיט דער חכמה פין זיין זמן, אדרבה דער ראב"ד ער מאכט חוזק פין דער בעל המאור, אז ער איז א מתעטר בעדיים שאינו שלום וכו'.[/color][/quote]

לסיכום, דער בעל המאור האט א מפורש׳ע גמרא, וואס איז מסביר א ברייתא וואס איז מקובל איש מפי איש צו משה רבינו, אז עס איז דא א קו התאריך, און דאס איז א פערטל וועלט פאר א"י. און ער אליינס, אחוץ טאמער ער איז א היפאקריט, האט זיך נישט פארלאזט אויף פרעמדע מקורות.

[quote] נאך אמאל, איך זעה נישט ווי ער זאגט אז ער ניצט נישט קיין פרעמדע מקורות. אדרבה שרייב א ציטאט.

דער קו התאריך איז נישט מקובל פין קיינעם, עס איז א טעות. ער וויל טאקע מסביר זיין א שווערע גמרא מיט זיין טעות. און עס איז דא רש"י תוס' און אנדערע ראשונים. פונקט דא ווען איינער איז מסביר א גמרא מיט פעלערהאפטיגע יסודות ווערט עס מקובל איש מפי פיש
[/quote]

פארקערט, די וואס ווילען זיך דינגען אויף דער בעל המאור, האבען נישט קיין גמרא אויף די סוגיא בכלל, און זיי דארפען זיך מוטשען צו טרעפן א קו התאריך אן א מקור אין חז"ל. זאגט אונז דער חזון איש עפעס אויף דעם, אבער שיטת בעל המאור האט גארנישט מיט דער חזון איש.

[quote]
איך וועל דיר מודה זיין אז דער קו התאריך האט נישט קיין מקור, נישט זעקס און נישט צוועלעף. און פארדעם איז דער בעסטע שיטה אז אין קו התאריך כלל.
[/quote]

דער חזון איש׳ס גדלות איז נישט דא אויפ׳ן וואגשאל, און די ׳אלע׳ חולקים אויף איהם בשעתו זענען עפ"י רוב נישט געווען באהאווענט אין די סוגיא און נישט אין זיין שיטה. כדוגמת האדמו"ר וואס האט זיך אויסגעדרוקט אז אישתמיטתיה דברי הרמב"ם, ווען דער חזו"א אליינס ברענגט דער רמב"ם און שרייבט ׳אין מקום לראיות מעין אלו בביהמ"ד׳.

[quote]
סתם געפלאפעלד, דער חזון איש איז טאקע געווען א גאון און עמקן גדול, אבער אנדערע זענען אויך געווען. דער קצה המזרח באדערט, עס שטערט,מיילא דער מאור האט געמיינט עס איז אזוי, אבער דער חזון איש? פליז. האט ער טאקע געמיינט אז ווען מען פארט צום עק וועלט פאלט מען אראפ ווייל דער בעל המאור שרייבט אזוי?
[/quote]

Sent from my LG-K373 using Tapatalk[/quote]

[ליטוואק פון בודאפעסט]

טאמער דער פשט אין די גמרא איז ריכטיג, האט מען א ברייתא וואס רעדט פון דער קו התאריך. און דער ברייתא איז מקובל איש מפי איש, נישט ווי אנדערע ברייתות.

דער בעל המאור שרייבט ערגעץ אז דער וואס גייט צום קצה המזרח פאלט אראפ? אדער איז דאס אישתשבי און דער סאטמארער רב׳ס טעות?

די סברא פון ניינציג מעלות איז זייער פארשטענדליך. דער זון הייבט זיך אן פון ערגעץ, און ער וויל קומען קיין ארץ ישראל, די טאג הייבט זיך ווען דער זון קומט אויפ׳ן יבשה. עס וועט שפעטער קומען צו אנדערע יבשות, אבער יעצט הייבט זיך עס אן.

איך זאג דער עולם נאכאמאל. גלויבט׳ס נישט די וואס ברענגן נאך פון יענעם. לערן אליינס דער בעל המאור. און לערן אליינס דער חזון איש. לויט מיין פארשונג, איז נישט דא קיין איין קשיא וואס שפעטערע ברענגן, וואס ער פארענטפערט נישט. און די חולקים זענען נאך נישט אנטדעקט. הרב אהרן קוטלר איז נישט געווען דער נושא דארט, זיין שווער האט געפרעגט א קשיא, ותו לא. זיכער נישט געפסקנ׳ט אין דעם. דער בריסקער רב האט אויך געהאלטען ווי דער חזון איש. הרב טיקוצינסקי איז א פיינע מלקט, אבער נישט קיין פוסק (וכבר שמעתי מפי מו"ר שליט"א וואס איז געווען ביי ר׳ אליה לאפיאן און איינער האט דערמאנט עפעס פון לוח א"י. האט ר׳ אל׳ה געזאגט "ער איז א פוסק?") ר׳ משה פיינשטיין האט נישט געוואלט פסקנ׳ן די זאך. די אלע מתאספים ביי הרב הרצוג האבען מער ווייניגער מודה געווען אז זיי האבען די סוגיא נישט געקענט. הרב הנקין האט זיך געדינגען, אבער דער וואס האט געזען זיין תשובה וועט גלייך איינזען למי החותמת ולמי הפתילים.

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

[אישתישבי]

די סברא פון ניינציג מעלות איז זייער פארשטענדליך. דער זון הייבט זיך אן פון ערגעץ, און ער וויל קומען קיין ארץ ישראל, די טאג הייבט זיך ווען דער זון קומט אויפ׳ן יבשה. עס וועט שפעטער קומען צו אנדערע יבשות, אבער יעצט הייבט זיך עס אן.

און די שרייבסט נאך דער שטות אזוי ווי עס איז תורה מסיני.