קאך_לעפל האט געשריבן:הנוי כ'נעם אן דיין מוסר רייד.
כ'האב עטליכע פראגעס.
וויפול געלט באקומען די מוסדות פון די רעגירונג פער קינד?
וויפול איז די געהאלט פון די אלע הויכע איינגעשטעלטע אין די מוסדות?
וויפול (אויב מ'מעג פרעגן הויך) גנב'עט מען?
דאס זענען די פאדאמענטלע פראגס וואס דער ציבור דארף צו וויסן, איידער מ'גיבט איבער דאס עתיד פון אונזערע קינדער פאר זיי אין די הענד.
מיר די עלטערן ווילן וויסן צו עס איז פארהאן א מעגליכקייט צו דעקען דעם דעפעציט אן די שטיצע פון די רעגירונג, אז יא? פילייכט לוינט זיך נישט איינצושטעלן ענדערונגן אינעם חינוך...
נישט אזוי?
לאמיר דיך קלאר מאכן אפאר נקודות על ראשון ראשון:
די אלע מערערים דא זענען אנגעבליך באזארגט ווי דאס געלט גייט, צו קען מען געטרויען די עסקנים וכדו'. איך וויל דיר נאר שטעלן איין פראגע: ווען דו גייסט אריין אין א געשעפט צו קויפן א היט אדער א שטריימל, ביסטו פארנומען שטעלן פראגעס פונעם סוחר פארוואס ס'קאסט אזויפיל, ווי דאס געלט גייט? ניין, דו ביסט מסכים צו געבן וויפיל ער פארלאנגט ווייל דו ווילסט דעם פראדוקט. איי, דער פיפיגער סוחר איז א פשוטע גנב, דער שטריימל קאסט ניטאמאל האלב פונעם פרייז? דו מאכסט אבער נישט קיין עסק, ווייל דו ווייסט אז דאס איז די מארקעט פרייז און דער עיקר אז דו האסט א שיינעם שטריימל.
לדידן, ווען ס'קומט צו די חינוך פון אונזערע קינדער, ווילסטו דאס בעסטע פאר זיי. דו שיקסט זיי אין די מוסדות און דו צאלסט אריין די קאסטן. פארוואס האסטו פונקט דא טענות מיט חשבונות וויפיל יעדער באקומט און וויפיל מען גנב'ט? איז נישט די חינוך פון דיינע קינדער פונקט אזוי וויכטיג אויסצוגעבן פאר זיי ווי דיין שטריימל און שיינע קאר? פונקט דא געטרויסטו נישט דיינע אייגענע היימישע ברודער וואס געבן זיך אפ מיט אזא געטריישאפט פאר די וואוילזיין פון דיין קינד? אז זיי פראדוסן דיר א סערוויס, ברויכסטו זיי צו צאלן וויפיל זיי פארלאנגען, און דו וואלסט זיי געדארפט געטרויען מער ווי די פיפיגע געלט גייציגע סוחרים. און אדרבה, דא וואלסטו זיך געדארפט קאסטן די מערסטע, ווייל זייער סערוויס איז די וויכטיגסטע וואס קען זיין: חינוך הבנים.
לאמיר צולייגן נאך א נקודה. מאנכע טעהנ'ן דא אז מען איז נישט "טראנספארענט" מיטן עולם. וויל איך פרעגן, ווען דו צאלסט שטייער פאר די רעגירונג, פרעגסטו אויך ווי דו געלט גייט, און ווי איז די טראנספערעסי? אפילו דו ווייסט אז ס'איז פול מיט קארופציע און זיי נוצן נישט דאס געלט כשורה, ביסטו שטיל. פארוואס? ווייל דו פארשטייסט אז דו ביסט א בירגער פון דעם לאנד, און דו פארדינסט פון די פארשידענע רעגירונג בענעפיטן און פראגראמען, קומט זיך זאלסט געבן דיין חלק אינעם שיסל.
די זעלבע איז שייך דא, אונז אלע באלאנגען אין דעם קערפערשאפט וואס הייסט כלל ישראל, און ווען ס'שטייען היימישע עסקנים בהדרכת גדולי ישראל פון אלע שיכטן און קרייזן און קעמפן פאר כלל ישראל, קומט זיך אז אונז זאלן געבן אונזער חלק, און אנטייל נעמען אין דעם קאמפיין פון כלל ישראל. ווייל דו ביסט א חלק פונעם כלל, כי עצמי ובשרי אתה.
ווער קעמפט די לעצטע פאר יאר פאר אונזער חינוך? פאר וועמען ווענדסטו זיך פאר הילף מיט רעגירונג פראגראמען? ווער נעמט זיך אהן פאר אונזערע רעכטן אין די קארידארן פון די רעגירונג? דער ענטפער ווייסט יעדער. אז דו געניסט פון זייערע בענעפיטן ווען דו דארפסט עס, איז נישט מער ווי יושר אז דו זאלסט צושטייער געבן פאר די קאסע אויפצוהאלטן זייערע פעולות.
צוליב דעם איז נאריש און לעכערליך צו באשולדיגן די עסקנים אין נישט זיין טרענספערנט, זיי זענען דא פאר איין צוועק און נישט מער, אונז צו באשיצן. קיין אנדערע אגענדע האבן זיי נישט. נו, פארוואס זאלסטו זיי נישט געטרויען מער ווי די קארופטירטע רעגירונג און ביזנעס פרעסער? חוץ מזה וואס זיי זענען אונטערן אויפזיכט פון אלע גדולי ומנהיגי הקהילות, איז נישט מסתבר אז זיי זענען דא מיט בייזוויליגע כוונות.
דער גאנצע "שערורי' " איז בסך הכל א זייפן בלאז, געפירט דורך אפאר ליידיגייערס, זייער פראבלעם איז נישט געלט, ס'איז פשוט א ציל ברעט צו קענען האקן קעגן די עסקנים, כדרכם ביי יעדע מערכה אונטערצוהאקן וויפיל ס'איז שייך. בעסער זאלסטו אנפאנגען א מערכה קעגן די שטריימל סוחרים און די אנדערע מייקרי השער, וואס זיי זענען די אמת'ע גנבים, דאס וועט פיל מער בענעפעטירן דעם ציבור.
און לגבי דעם וואס דו האסט מורא פון "ענדערונגען אינעם חינוך", וויל איך דיר מגלה זיין, אז זיי האבן גארנישט משנה געווען לרעה, זיי האבן געטון עפעס וואס אלע ערליכע מנהיגי ישראל האבן שוין לאנג געוואלט, צו מאכן אייגענע ענגלישע ביכער געשריבן דורך היימישע מענטשן, כדי נישט צו זיין אויסגעשטעלט צו די השפעה פון די גויש'ע גאס. פארקערט גאר, די ביז יעצטיגע ביכער זענען געווען מלא טומאה וזוהמא, מען האט פשוט נישט געהאט קיין ברירה, און מען האט געדארפט צענזורירן.
וויבאלד די רעגירונג האט געוואלט אריינברענגען נייע מהלכים מיט קאמאן קאור, האבן די עסקנים מחליט געווען אז זיי וועלן אדאפטירן "געוויסע" מהלכים פון דארט, און עס צופאסן פאר אונזער ציבור, דהיינו מען זאל לייגן מער געוויכט אויף גרונטליך אנאלאזירן די לימודים, וואס ברענגט מער תוצאות און פאדערט ווייניגער צייט. די אנדערע חלקים, ווי למשל די טעסטס פון קאמאן קאור, האט מען נישט גענומען בכלל, ווייל עס איז נישט צוגעפאסט פאר אונז. דאס איז די אויפטוה פון די נייע ביכער.
אנדערש ווי מאנכע מיינען, איז די נייע קאמאן קאור שינויים שוין געווען אין קראפט אין די היימישע מוסדות לאנג פאר די גזירת החינוך, און לאנג פאר פערל"ס האט עקזיסטירט. ווען נישט די שינויים, וואלט די רעגירונג פארלאנגט אז מען זאל לערנען זייערע ביכער און פיל מער שעות.
נאך דארף מען אנמערקן, אז די רעגירונג צאלט בכלל נישט מער פאר קאמאן קאור ביכער ווי אנדערע ביכער, און די מוסדות פארדינען נישט אויף דעם. ס'איז א פשוטע שקר אז פערל"ס פארדינט פון די רעגירונג אויף יעדן תלמיד, זיי באקומען נאר הנחות אויף ביכער אזויווי ס'איז געווען ביז יעצט. וממילא פאלט אוועק דיין טענה צו קענען מיר דעקן די בודשזעט אליין אהן די רעגירונג, די תירוץ איז ניין, מען דארף די געלטער אזויווי מען האט געדארפט ביז היינט, אבער די סטעיט פארלאנגט נישט מער שינויים וועגן דעם. ס'גייט נישט געשעהן קיין שום ענדערונגען אינעם חינוך צוליב נעמען געלט פון די רעגירונג, עכ"פ אויף ביזדערווייל.
אינטערסאנט מען איז אזוי באזארגט אויף "ענדערונגען אינעם חינוך", בשעת מען האקט אויף די רבנים און עסקנים אז זיי גנבנ'ן געלט, אויב איז חינוך הבנים דאס וויכטיגסטע ביי דיר דארפסטו זיין גרייט צו שפענדן די מערסטע און זיך לאזן קאסטן, ווי פריער דערמאנט. אלא מאי חינוך איז נישט גענוג וויכטיג צו עפענען דיינע טאשן, איז קום מיר נישט פארדרייען אז דו ביסט באזארגט אויף שינויים אין דעם הינזיכט. ס'איז לאכעדיג די היפאקריטיע.