אין וועלכע עפאכע וואלט איר געוואלט לעבן?

[א חסיד פון ווילנא]

איך וואלט געוואלט מיטהאלטן די "געזונטע יארן" אין סאטמאר, ביים רבי׳ן זצ"ל, תשי׳ס און תש"כ׳ס, די למ"ד יארן האב איך ב"ה מיטגעהאלטן
יעצט וויל איך בלייבן דא ביז די 120 יאר

Sent from my LM-X210CM using Tapatalk

[ליטוואק פון בודאפעסט]

פאר עפעס א סבה האב איך בענקשאפט נאך די יארן גלייך פאר ת"ח ות"ט, אבער דאס קען זיין ווייל נאך ת"ח ות"ט האט מען גערעדט מיט נאסטאלגיע אויף יענער יארן, פונקט ווי מ'רעדט היינט אויף די תקופה פאר די קריג.

יעדער תקופה איז באקוועם מיט איר באגריפן, און עס איז שווער צו לעבן מיט אנדערע. אין די יארן גלייך נאך די קריג, האט יעדער עמך איד געטראכט פון בויען, אויפטון און עפעס אוועק שטעלן. דאס קען זיין ווייל די זעלבע נאטור האט געהאלפן אט די סארט מענטשן איבערלעבן די קריג, אדער ווייל די תוקפה האט עס געפאדערט, איך ווייס נישט. למעשה האבן זיי געלעבט מיט א תחושה אז וואס מ'טוט איז געטון. נישט ווי היינט ווי אלס גייט בעצלתיים. אפשר וואלט איך צוליעב דעם געוואלט לעבן אין די י' יארן. אז סאטמאר האט דעמאלס געבליט איז מיר נישט אזוי אינטרעסאנט, אנטשולדיגט.

[א חסיד פון ווילנא]

פאר עפעס א סבה האב איך בענקשאפט נאך די יארן גלייך פאר ת"ח ות"ט, אבער דאס קען זיין ווייל נאך ת"ח ות"ט האט מען גערעדט מיט נאסטאלגיע אויף יענער יארן, פונקט ווי מ'רעדט היינט אויף די תקופה פאר די קריג.

יעדער תקופה איז באקוועם מיט איר באגריפן, און עס איז שווער צו לעבן מיט אנדערע. אין די יארן גלייך נאך די קריג, האט יעדער עמך איד געטראכט פון בויען, אויפטון און עפעס אוועק שטעלן. דאס קען זיין ווייל די זעלבע נאטור האט געהאלפן אט די סארט מענטשן איבערלעבן די קריג, אדער ווייל די תוקפה האט עס געפאדערט, איך ווייס נישט. למעשה האבן זיי געלעבט מיט א תחושה אז וואס מ'טוט איז געטון. נישט ווי היינט ווי אלס גייט בעצלתיים. אפשר וואלט איך צוליעב דעם געוואלט לעבן אין די י' יארן. אז סאטמאר האט דעמאלס געבליט איז מיר נישט אזוי אינטרעסאנט, אנטשולדיגט.

סאטמאר האט געבליט? איך ווייס נישט דערפון, נישט וועגין דעם וויל איך, אלס סאטמארער וואלט איך געוואלט מיטהאלטן די עבודה פון מיין רבי׳ן
אוודאי אינטערסירט דיך נישט, פונקט ווי מיר אינטעסירט נישט לעיקוואד, פאנעוויזש וכדומה

Sent from my LM-X210CM using Tapatalk

[יעקב מעקסוועל]

איך בין אפטימיסטיש, די שענסטע צייטן איז נאך נישט געווען.

שלום וועט זיך פארמערן, רפואות וועלן זיך פארבעסערן, און הונגער וועט זיך פארמינערן. חכמה וועט זיין גרייט פאר ווער עס וויל, און פרייהייט און יוסטיץ וועלן זיך פארשפרייטן אין די וועלט.

איך וויל לעבן אין די עתיד, און צו דארט שפאן איך מיט פרייליכע טריט.

---

אויב דארף איך גיין צום עבר, וויל איך גיין צו איין פלאץ, אטענס 2,400 יאר צוריק. א זעלטענע שפע פון חכמה איז ארויסגעקומען פון אזא קליינע פלאץ אין אזא קליינע תקופה. מיטהאלטן א דיאלאג אונטער די פרייע הימל, הערן טעאריעס וואס ווערן געמאכט לעבעדיג און וועלן האלטן פאר טויזנטע יארן. אה! גם זה הבל.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

מיר אינטרעסירט אויך נישט פאנאוויעז אדער לעיקוואד, אין סיי וועלכע תקופה.
איך וואלט אבער געוואלט זען דער בעל התניא זאגן א מאמר, אע"ג אז איך בין נישט קיין חסיד. איך וואלט געוואלט מיטהאלטן א שיעור פון דער אריז"ל מיט זיין תלמידים, אע"ג אז איך בין נישט קיין מקובל.

אבער א תקופה צו לעבן זעט מיר אויס פאר ת"ח ות"ט א גאלדענע. ווען אשכנז האט געבליט און די מאכט איז געווען אין די הענט פון אזעלכע ווי דער סמ"ע און דער רבי ר' הערשל ועוד.

[מי אני]

איך בין אפטימיסטיש, די שענסטע צייטן איז נאך נישט געווען.

שלום וועט זיך פארמערן, רפואות וועלן זיך פארבעסערן, און הונגער וועט זיך פארמינערן. חכמה וועט זיין גרייט פאר ווער עס וויל, און פרייהייט און יוסטיץ וועלן זיך פארשפרייטן אין די וועלט.

איך וויל לעבן אין די עתיד, און צו דארט שפאן איך מיט פרייליכע טריט.

די אפטימיזם איז אויך אז מ׳נעמט אן אז דאס גרויסע פילטער איז אינעם עבר ווי איידער אינעם (עכ״פ נאנטן) צוקונפט.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

איך בין אפטימיסטיש, די שענסטע צייטן איז נאך נישט געווען.

שלום וועט זיך פארמערן, רפואות וועלן זיך פארבעסערן, און הונגער וועט זיך פארמינערן. חכמה וועט זיין גרייט פאר ווער עס וויל, און פרייהייט און יוסטיץ וועלן זיך פארשפרייטן אין די וועלט.

איך וויל לעבן אין די עתיד, און צו דארט שפאן איך מיט פרייליכע טריט.

לעבעדיג יאנקל, לעבעדיג יאנקל, לעבעדיג יאנקל,
לעבעדיג יאנקל, לעבעדיג יאנקל, לעבעדיג יאנקל.

אז משיח וועט צו אידן קומען,
וועט דער יצר הרע פון אלעמען ווערן צוגענומען.

און יראת שמים וועט זיך גיסן, גאר אן א מאס,
אוי, געוואלד ווי דערלעבט מען דאס.

לעבעדיג יאנקל, לעבעדיג יאנקל, לעבעדיג יאנקל,
לעבעדיג יאנקל, לעבעדיג יאנקל, לעבעדיג יאנקל.

דער בורא עולם וועט געבן,
און מיר וועלן דאס דערלעבן.

עס וועט דאך זיין שיין און פיין,
און מיר וועלן אלע הערליך זיין.

לעבעדיג יאנקל, לעבעדיג יאנקל, לעבעדיג יאנקל,
לעבעדיג יאנקל, לעבעדיג יאנקל, לעבעדיג יאנקל.

די גאנצע וועלט וועט זיין, פול מיט ישיבות,
גרויסע מרכזים, און קלענערע סביבות.

און תורה וועט זאך לערנען גאר אן א מאס,
אוי, געוואלד ווי דערלעבט מען דאס.

לעבעדיג יאנקל, לעבעדיג יאנקל, לעבעדיג יאנקל,
לעבעדיג יאנקל, לעבעדיג יאנקל, לעבעדיג יאנקל.

דער בורא עולם וועט געבן,
און מיר וועלן דאס דערלעבן.

עס וועט דאך זיין שיין און פיין,
און מיר וועלן אלע לומדים זיין

לעבעדיג יאנקל, לעבעדיג יאנקל, לעבעדיג יאנקל,
לעבעדיג יאנקל, לעבעדיג יאנקל, לעבעדיג יאנקל.

אלע ישיבות וועלן זיין, מוסר שטיבלאך,
און מוסר וועט זיך לערנען, ווארעם און ליבלאך.

און בעלי מוסר וועלן זיין, גאר אן א מאס,
אוי, געוואלד ווי דערלעבט מען דאס.

לעבעדיג יאנקל, לעבעדיג יאנקל, לעבעדיג יאנקל,
לעבעדיג יאנקל, לעבעדיג יאנקל, לעבעדיג יאנקל.

דער בורא עולם וועט געבן,
און מיר וועלן דאס דערלעבן.

עס וועט דאך זיין שיין און פיין,
און מיר וועלן אלע הערליך זיין.

לעבעדיג יאנקל, לעבעדיג יאנקל, לעבעדיג יאנקל,
לעבעדיג יאנקל, לעבעדיג יאנקל, לעבעדיג יאנקל.

די גאנצע וועלט וועט לעבן, מיט בטחון אן השתדלות,
מען וועט זיך מער נישט בוקן צו די האמער מיט די קאבאדלעס.

און געטלעכקייט וועט דאך זיין, גאר אן א מאס,
אוי, געוואלד ווי דערלעבט מען דאס.

לעבעדיג יאנקל, לעבעדיג יאנקל, לעבעדיג יאנקל,
לעבעדיג יאנקל, לעבעדיג יאנקל, לעבעדיג יאנקל.

דער בורא עולם וועט געבן,
און מיר וועלן דאס אין גיכן דערלעבן.

עס וועט דאך זיין, זיס און פיין,
און מיר וועלן אלע גליקלעך זיין.

לעבעדיג יאנקל, לעבעדיג יאנקל, לעבעדיג יאנקל,
לעבעדיג יאנקל, לעבעדיג יאנקל, לעבעדיג יאנקל.

(קרעדיט: נאוואהרדאק)

[מנחם ציון]

ובאותו הזמן לא יהיה שם לא רעב ולא מלחמה ולא קנאה ותחרות שהטובה תהיה מושפעת הרבה וכל המעדנים מצויין כעפר ולא יהיה עסק כל העולם אלא לדעת את ה' בלבד ולפיכך יהיו ישראל חכמים גדולים ויודעים דברים הסתומים וישיגו דעת בוראם כפי כח האדם שנאמר כי מלאה הארץ דעה את ה' כמים לים מכסים.

(רמב"ם הלכות מלכים ומלחמות יב ה)

[ליטוואק פון בודאפעסט]

ובאותו הזמן לא יהיה שם לא רעב ולא מלחמה ולא קנאה ותחרות שהטובה תהיה מושפעת הרבה וכל המעדנים מצויין כעפר ולא יהיה עסק כל העולם אלא לדעת את ה' בלבד ולפיכך יהיו ישראל חכמים גדולים ויודעים דברים הסתומים וישיגו דעת בוראם כפי כח האדם שנאמר כי מלאה הארץ דעה את ה' כמים לים מכסים.

(רמב"ם הלכות מלכים ומלחמות יב ה)

ווילסט זאגן אז 'לדעת את ה' איז א סתירה צו מוסר?

עכ"פ, דא זעט מען אז אין נאוואהרדאק האט מען אויך געהאלטן ענליך צו דער רמב"ם

[דוראק]

יעמאָלט ווען משיח וועט קומען במהרה בימינו אמן וועט מען ערשט ביינקען נאָך די גלות טעג. יעמאָלט וועט ערשט פאַרדריסן פאַרוואָס מ'האָט ניט געטאָן אין עבודה. מען וועט ערשט דערהערן דעם גרויסן ווייטאָג פון העדר העבודה. איצטער אין די ימי הגלות, איז די ימי העבודה צו מכין זײן זיך צו ביאת המשיח במהרה בימינו אמן.

[מנחם ציון]

ובאותו הזמן לא יהיה שם לא רעב ולא מלחמה ולא קנאה ותחרות שהטובה תהיה מושפעת הרבה וכל המעדנים מצויין כעפר ולא יהיה עסק כל העולם אלא לדעת את ה' בלבד ולפיכך יהיו ישראל חכמים גדולים ויודעים דברים הסתומים וישיגו דעת בוראם כפי כח האדם שנאמר כי מלאה הארץ דעה את ה' כמים לים מכסים.

(רמב"ם הלכות מלכים ומלחמות יב ה)

ווילסט זאגן אז 'לדעת את ה' איז א סתירה צו מוסר?

עכ"פ, דא זעט מען אז אין נאוואהרדאק האט מען אויך געהאלטן ענליך צו דער רמב"ם

ניין איך האב געוואלט זאגן אז @יעקב מעקסוועל'ס תגובה איז א תמצית פון רמב"ם

[ביבער]

אין מיין פריערדיגן לעבן בין איך געווען טובי' דער מילכיגער. נישט טאפאל נאר דער היימישער מיטן ווייסן בארד פונעם אידישן מאווי. און איך וואלט עניטיים צוריקגעגאנגען אהין.
דער מאווי האט מיר גאנץ גוט אראפגעשפילט, זיי האבן אבער ארויסגעלאזט די חלק אז איך בין געווען א דבקותדיגער חבדסקער וואס האט געהאקט אייז פארן זינגען די ד' בבות.
די צער גידול בנים איז קיין מילך מיט האניג נישט געווען אבער יעצט קוקנדיג צוריק האב איך הנאה פון זיי. ווי מזאגט ביינונז בדיעבד איז עס לכתחלה גוט געווען.

[ברוך שפינוזה]

[כספי]

קודם כל עטץ אלע גלייבסט רח''ל נישט אינעם יאפאנעזישע גלויבונג פון גילגולים?

חס ושלום! רבי סעדיה גאון האקט דאך שוין אויף דעם נארישן גלויבונג. (ער רופט עס דעה יוונית, אפשר ווען ער וואלט געוואוסט אז די יאפענעזער גלייבן אויך דערין וואלט ער נישט געווען אזוי שארף דערקעגן...)

@הוגה מיינט אז מיט'ן זאגן אז ער וואלט געוואלט זיין פון די ערשטע מענטשן האט ער זיך ארויסגעדרייט פון מיין "אין לדבר סוף ארגומענט", ווען ער וואלט געווען פון די ערשטע מענטשן וואלט ער זיך צוריקגעבענקט צו די צייטן וואס אונז פלעגט נאך זיין עיפס...

היינט איז שוין רביה"ק זי"ע פון די גרויסע חסידים פון די יוני'שע שפאנישע גלויבונג...

[מעיקלער]

איך וואלט געוואלט צוריקגיין צי די דורות הראשונים פשוט איינמאל פאר אלעמאל מברר צי זיין אויב זענען זיי געווען מלאכים אדער מענטשן
אזוי וועל איך קענען וויסן צי מיר זענען מענטשן אדער חמורים

[[NAMELESS]]

רבי עקיבא איגר איז מסביר אז דאס האט מיט אונזערע בליק
אויב איז אונזער בליק אויף די ראשונים אז זיי זענען מלאכים, דעמאלס זענען מיר מענטשען

[ברוך שפינוזה]

איך וואלט געוואלט צוריקגיין צי די דורות הראשונים פשוט איינמאל פאר אלעמאל מברר צי זיין אויב זענען זיי געווען מלאכים אדער מענטשן
אזוי וועל איך קענען וויסן צי מיר זענען מענטשן אדער חמורים

איך קען דיר זאגן שוין יעצט, די ראשונים זענען נישט געוועהן קיין מלאכים, מיר זענען נישט קיין חמורים, אויב עפעס פארקערט. סך הכל האט עס איין מענטש געזאגט אויף זיין רבי און פון דארט און ווייטער איז עס געווארן תורה מסיני.

[אפטימיסטיש]

איך וואלט געוואלט לעבן הונדערט יאר ארום, ווי איידער הונדערט יאר צוריק.

נעמענדיג אין באטראכט די פאזיטיווע ריכטונג אין וועלכע די וועלט רוקט זיך דורכאויס די לעצטע 100 יאר, איז צום שפעקולירן אז אין 100 יאר פון יעצט וועט די וועלט זיין אין א פיל בעסערע פאזיציע, דעריבער קלויב איך אויס די צוקונפט איבער די פארגאנגענהייט

[צוקוועטשטע איילבירטן]

איך וואלט געוואלט צוריק גיין צו די תקופה פון אמעריקן רעוועלושען אבער נישט וואינענידעג אין קאנאדע נאר טאקע וואו דער רעוועלוציע איז פארגקומען למשל אנטייל נעמען אין די באסטן טי פארטי. זיין פון לאפאיעטע'ס ארמייען. מיטהאלטן די דעם געווינס אין יארק קעגן די בריטישע ים פלאטעס. מיט לויפן מיט פאול ריווער ווען ער האט איינגעמאלדן פאר די אמעריקאנער אז די בריטישע גרייטן זיך פאר אן אפענסיוו. וכו וכו'

[הכנה דרבה]

דערמאנסט מיר פון די טשארלי בראון סעריע וואו ער לעבט מיט אמעריקאנע היסטארישע קאפיטלען מיט די זיסע איקאנישע פינאטס המואר.

[צוקוועטשטע איילבירטן]

גראדע אין די זייעניסט רעוועלושען וואלט איך ווען אויך געוואלט צוריקגיין. איי ווען כ'קען ווען זיין א חלק פון די קיבוצים. זאבוטינצקי'ס חברה, אדער פון מנחם בגין'ס חדר. דעם חיים נחמן ביאליק וואלט איך ווען געוואלט קענען.

[ראדני]

איך וואלט געוואלט לעבן פאר פערציג יאר צוריק ווען מען האט זיך געשלאגען אין די וויליאמסבורגע גאסען, די קליינע טעראריסט׳ל אין מיך בענקט נאך יענע צייטן.

[שמעקעדיג]

איך וואלט געוואלט לעבן הונדערט יאר ארום, ווי איידער הונדערט יאר צוריק.

נעמענדיג אין באטראכט די פאזיטיווע ריכטונג אין וועלכע די וועלט רוקט זיך דורכאויס די לעצטע 100 יאר, איז צום שפעקולירן אז אין 100 יאר פון יעצט וועט די וועלט זיין אין א פיל בעסערע פאזיציע, דעריבער קלויב איך אויס די צוקונפט איבער די פארגאנגענהייט

איך בין נישט מקנא די מענטאל העלט פראבלעמען וואס גייען זיין דעמאלס...