ליבנו בתורתו - גור

[תרמב]

נאר די סקווירא זענען שקצים פארן גיסן אויף דיין שוואגער, אבער די וואס וואגן זיך אריינצוטרעטן ביי ר' שאול אלטר מעג מען אויסצאפן די בלוט ווייל זיין קאזין איז יורש דאוריתא מיט נאך א פאר בעלאוניס וואס דו גייסט באלד אויפטרעפן פארוואס גור מיט מהר"א מעגן טוהן וואס זיי ווילן? איך ווייס שוין נישט וואס דו מיינסט ערנסט און וואס דו ביזט סארקאסטיש.........

[berlbalaguleh]

תרמב: כמו שאמרתי. גערעכט אדער נישט. דאס איז די מציאות פון די רעבעס היינטיגע צייטן.

דעם גערער רעבע ווילל קיינער נישט בארויבן פון זיין רעכט צו זיין רעבע. ס'נאר דא א ביסל קאמפעטישן. משא"כ אין קר"י שב'מאנרא האט מען (די זאליס און בני יואל. ושאר מרעין בישין.) געוואלט בארויבן מהר"א שליט"א פון זיינע לעגיטימע רעכטן. האט ער זיך באשיצט. און ער האט (ב"ה) געוואונען.

פארקערט. ער איז גאר מקיים דעם מאמר חז"ל אין פרקי אבות..."איזהו גיבור הכובש את יצרו. טוב ארך אפיים מגיבור. ומושל ברוחו מלוכד עיר."...! קוק אריין וואס ר"ע מ'ברטנורא זאגט פשט אויף דעם...!

מהר"א וסייעתו לאזן די בני יואל לעבן במנוחה. כל זמן זיי רודערן נישט (צו שטארק) ארום. איך ווייס נישט אויב אין בעלזא און וויזניץ אין ארץ ישראל וואלט מען אויך געלאזט די .."שונאים"... לעבן במנוחה פאר זייער נאז...!

איך האב אליינס געזעהן, ווען כ'האב געדאוונט אמאל שבת אין ביהמ"ד עצי תמרים. דארט האט אויך געדאוונט א יונגערמאן וואס איז א זון פון איינעם פון די הויפט רודערערס פון די בני יואל. און דער עולם האט זיך באצויגן צו איהם מיט'ן גרעסטן כבוד...!

[א חסיד פון ווילנא]

ביי די זעלביגער דין תורה, האט דער שרף פון שומר אמונים אויך ארגומענטירט, אז ער זעט זיין פאטער רבי אהרן ז''ל בהקיץ, און ער זאגט מיר אז איך בין גערעכט!
דער ירושלימער צדיק רבי דוד האט זיך מער נישט געקענט באהערשן, און ער האט געזאגט פאר דעם שומר אמונים שרף: די ביזט א פרעכער ליגנער! כ'האב אליינס געזען ווי מ'לייגט אים אין דער ערד אריין...

עס איז געווען ר' פנחס עפשטיין ז"ל נישט ר' דוד

[berlbalaguleh]

א חסיד פון ווילנא: וואס איז דיין קשיא. ער (דער שרף אדער זיין טאאטע) האט באקומען ערלויבעניש פון בי"ד של מעלה אראפצוקומען צוריק אין דעם עולם השפל. זיך באווייזן צו זיין זוהן דעם צאאדיק. _כ'האף אז נישט דער גרויסער צאאדיק וואס איז א וועטעראן פון די איזראעלישע תפיסה סיסטעם. (צוליעב עפעס א בילבול וואס האט ווירקליך פאסירט האבן איהם די רשעי הציונים אריינגעווארפן אין תפיסה. אויך די אמעריקאנער רעגירונג איז (ליידער) נתפס לציונות. מסתמא ווייל זיי נעמען פון די טמא'נע געלטער פון די מדינה. און זיי האבן דעם צאאדיק פארטריבן פון אמעריקע. וואו ער האט געזוכט שוץ פון די ציוניסטישע רשעים, שר"י).

אבער אונז, אמת'ע חסידים לעכצן צו נעמען שיריים מפה קדשו. און פון זיינע הייליגע הענט...!

[כלבאשבוע]

פון ישראל כהן אויף טוויטער:

השמועות בגור מספרות על אירוע מתגלגל לפיו בקשה של ראשי הקהילה בארה"ב כי הרבי יבוא אליהם לביקור חיזוק בחודש אלול לאחר שלא יכלו לבוא לארץ בשנת הקורונה, הובילה ליוזמה כי במסגרת זו גם נישואי נכדת הרבי בת לבנו הגה"ח ישראל מנחם תתקיים בארה"ב. לדברים אין עדיין אישור רשמי מגורם בחסידות.

א מין חוזק... שיינט ווי א קלארע רעאקציע צו ר׳ דניאלס מוצלחדיגע קאמפיין יעצט אין ניו יארק

[berlbalaguleh]

אונז ווייסן אז ס'איז דא כלבין דחציפין. אונז ווייס מיר נאר נישט ווער זיי זענען. ביי א יעדן איינעם זענען זיי אנדערע. לויט די אינטרעסן פון די רעבע און חסידות...!

[שמעון וואלף]

מיר דא אויף קאווע שטיבל, האבן א באזונדערע פליכט...

קיינער האט מיר נישט געזאגט בשעתן אויפסיינען אויף ק"ש, אז דאס קימט מיט געוויסע פליכטען אדער אז מיר דארפ אלע טראכטען איין וועג און האבן איין געדאנקען גאנג...

לאל
איך טראכט נאך מער אז יעצט ביים קאמפיין קומט ר' שאול אריין זייער שטארק און ווייזט ווי פאפולאר ער איז, איז שוין אפשר צייט מ'זאל אים ארינטעררייסן דא....

[שמעון וואלף]

תרמב: כמו שאמרתי. גערעכט אדער נישט. דאס איז די מציאות פון די רעבעס היינטיגע צייטן.

דעם גערער רעבע ווילל קיינער נישט בארויבן פון זיין רעכט צו זיין רעבע. ס'נאר דא א ביסל קאמפעטישן. משא"כ אין קר"י שב'מאנרא האט מען (די זאליס און בני יואל. ושאר מרעין בישין.) געוואלט בארויבן מהר"א שליט"א פון זיינע לעגיטימע רעכטן. האט ער זיך באשיצט. און ער האט (ב"ה) געוואונען.

פארקערט. ער איז גאר מקיים דעם מאמר חז"ל אין פרקי אבות..."איזהו גיבור הכובש את יצרו. טוב ארך אפיים מגיבור. ומושל ברוחו מלוכד עיר."...! קוק אריין וואס ר"ע מ'ברטנורא זאגט פשט אויף דעם...!

מהר"א וסייעתו לאזן די בני יואל לעבן במנוחה. כל זמן זיי רודערן נישט (צו שטארק) ארום. איך ווייס נישט אויב אין בעלזא און וויזניץ אין ארץ ישראל וואלט מען אויך געלאזט די .."שונאים"... לעבן במנוחה פאר זייער נאז...!

איך האב אליינס געזעהן, ווען כ'האב געדאוונט אמאל שבת אין ביהמ"ד עצי תמרים. דארט האט אויך געדאוונט א יונגערמאן וואס איז א זון פון איינעם פון די הויפט רודערערס פון די בני יואל. און דער עולם האט זיך באצויגן צו איהם מיט'ן גרעסטן כבוד...!

בערל, דא איז א גור'ר אשכול.

האלט דיך איין, פליז

[תפארת]

דער רבי ר' יאנקעל איז א פשוט'ע קרח, א מחזיק במחלוקת, א בעל מדות מגונות, און א בור ריק.

אישתבי כ'ווייס נישט צו דו קענסט היסטאריע פון גור אבער ווען אזא זאך פארסירט אין בית ישראל וואלט געוועהן פונקט די זעלבע זאך בעלזא און אלע אנדערע חסידי' ווארטן שוין צו זעהן ווי גער צוברעכט שוין ביי די לב שמחה צייטן אדער פריער איך קען די ברענגן פיל מיט מעשיות פון די פולישע גיאות וואס זיי האהן זיי געהאט אפי' זיי זענען געוועהן גרויסע תלמידי חכמים

און לגופו של ענין דעהם וואס מ' רודפט זיי אזי וואס מ טרעפט ביי א צווייטע פלאץ (עכ"פ אויף אזא גרויסע פארנעם) איז וויבאלד ס' נאך נישט געווען אזא זאך אז איינער וואס איז געוועהן אפיציעל אונטער א רבי איז זיך פורש און נעמט ארויס א גאנצע חברה אדער עכ"פ קען ארויסנעמען א חברה מיט רעכט אדער אהן רעכט. גראדע דא איז עס שטערקע וויבאל זיי זענען פולישע חברה

קיין שום גדלות אז די שאלוסטן טוען גראנישט און זיי זענען מוחל... ווייל זיי האבן אפי' לשיטתם נישט קיין רעכט און ס' גארנישט ווערד זיין מוחל זיין סייווי ווייל קיינער האט איהם נישט געבעטן

בכלל ווערט זעהן אז אייביג איז דער פורש א גרויסע צדיק וויל ער טהוט גארנישט צוריק אין דער צווייטע איז דער רודף כמו שמצינו בבעלזא (הי' כן עכ"פ), באבוב,ועוד ודו"ק.

גראדע בין איך געוועהן אפאר וואכן צוריק אין א"י און געגאנגן דארט צו של"ס האב איך ממש געזעהן ווי ס' דרייען דארט ממש קנאנען בחורים לענען ממש בעיון ווייפיל מען קען נאר אפי' ווען מ' פארשטייט שוין נישט.... ס' האט מיר אויסגעזעהן אז זיי האבן די זעלבע שמחה ווי ווען איך גיי אריין אין באבוב 45 נאך א שיעור כללי און דער דער עולם שטריילט מיט א פארווייטאגטע שמחה אז זיי האבן א רבי וואס קען לערנען.

[berlbalaguleh]

שמעון וואלף:...

[נאך א מיינונג]

דער רבי ר' יאנקעל איז א פשוט'ע קרח, א מחזיק במחלוקת, א בעל מדות מגונות, און א בור ריק.

אישתבי כ'ווייס נישט צו דו קענסט היסטאריע פון גור אבער ווען אזא זאך פארסירט אין בית ישראל וואלט געוועהן פונקט די זעלבע זאך בעלזא און אלע אנדערע חסידי' ווארטן שוין צו זעהן ווי גער צוברעכט שוין ביי די לב שמחה צייטן אדער פריער איך קען די ברענגן פיל מיט מעשיות פון די פולישע גיאות וואס זיי האהן זיי געהאט אפי' זיי זענען געוועהן גרויסע תלמידי חכמים

און לגופו של ענין דעהם וואס מ' רודפט זיי אזי וואס מ טרעפט ביי א צווייטע פלאץ (עכ"פ אויף אזא גרויסע פארנעם) איז וויבאלד ס' נאך נישט געווען אזא זאך אז איינער וואס איז געוועהן אפיציעל אונטער א רבי איז זיך פורש און נעמט ארויס א גאנצע חברה אדער עכ"פ קען ארויסנעמען א חברה מיט רעכט אדער אהן רעכט. גראדע דא איז עס שטערקע וויבאל זיי זענען פולישע חברה

קיין שום גדלות אז די שאלוסטן טוען גראנישט און זיי זענען מוחל... ווייל זיי האבן אפי' לשיטתם נישט קיין רעכט און ס' גארנישט ווערד זיין מוחל זיין סייווי ווייל קיינער האט איהם נישט געבעטן

בכלל ווערט זעהן אז אייביג איז דער פורש א גרויסע צדיק וויל ער טהוט גארנישט צוריק אין דער צווייטע איז דער רודף כמו שמצינו בבעלזא (הי' כן עכ"פ), באבוב,ועוד ודו"ק.

גראדע בין איך געוועהן אפאר וואכן צוריק אין א"י און געגאנגן דארט צו של"ס האב איך ממש געזעהן ווי ס' דרייען דארט ממש קנאנען בחורים לענען ממש בעיון ווייפיל מען קען נאר אפי' ווען מ' פארשטייט שוין נישט.... ס' האט מיר אויסגעזעהן אז זיי האבן די זעלבע שמחה ווי ווען איך גיי אריין אין באבוב 45 נאך א שיעור כללי און דער דער עולם שטריילט מיט א פארווייטאגטע שמחה אז זיי האבן א רבי וואס קען לערנען.

איך שטוין מיר פון די ידיעות אין היסטאריא דא. \S

וואס איז די היסטאריא פון גור\קוצק\פרשיסחא ווייסטו? וויאזוי אונטער די פיס פון רבי'ן פון לובלין האט זיך אויסגעשפראצט א פרשיסחא? און באמת ווי דער רבי פון לובלין האט זיך אויסגעשפראצט אונטער די פיס פון דער רבי ר' מיילעך ווייסטו יא?

בקיצור, ר' שאול דארף נישט זיין קיין גרויסע רשכבה"ג, ער מוז נישט ווייזן קיין סאך. ער קען זיין א רבי ווי אלע רביס. ריכטיג איז עס אבער אז יעדער זאל קענן זיך וויילן א רבי לויט זיין פארשטאנד, לעבן אומשטענדן און צופרידענהייט. דאס איז א געבענטשטע זאך פאר אונז אלע, אז מיר זענען שוין נישט סטאק. עס וועט אייביג זיין 'יורש דאורייתא' פרעדיגערס, אבער טאמער דער פורש קען בויען א זאך, איז עס א לעקציע פאר אלע אנדערע קרייזן.

און עס וואלט געווען א פיינער זאך אז יעדער חסיד זאל האבן א רבי וואס קען אים פערזענליך, נישט נאר זיין משפחה. איין רבי קען פארטראגן א פאר הונדרעט מענטשן, אפשר ביז א טויזענט. נאך דעם איז עס א סטאדע נישט קיין קהלה.

[אישתישבי]

דער לובלינער האט אנגעהויבן בחייו פין רר"א, איינער ווייסט וועלכער יאר?

דער איד הקדושַ האט אביסל צופיל געפירט בחייו פין חוזה. ממילא איז געוועהן התנגדות. שפעטער ווען דער ר"ר בונם איז שוין געוועהן בלינד, האט ר' שמעון דייטש געוואלט מאכן א חרם אדער א טיילונג, ביי די אוסטילא חתונה אין תקע"ה בערך, און דער אפטער רב האט מחליט געוועהן כנגד. ווי עס זעהט אויס האט דער ר"ר בונם אויך אנגעהויבן בחייו פין חוזה.

דער ווארקער האט אנגעהויבן נאך דער הסתלקות פין פשיסחא ווען דער קאצקער האט אנגעהויבן. דער חידושי הרי"ם נאך דער קאצקער. דער איזביצער איז אוועק פין קאצק און אנגעהויבן פירען ווען דער קאצקער האט געלעבט בשעת דער הסגר דעפרעסיע, שמחת תורה נאך דער מעשה מיט דער לייכטער, דער הסגר איז אנגעגאנגען גאנץ לאנג, איך מיין איבער צען יאר.

אויסער דעם געדענק איך נישט איינער זאל אנהייבן בחיים פין דער אנדערע אין דער גזע.

דא זאגט נישט ר' שאול א סיבה פארוואס ער פילט אז ער מוז אנהייבן. ער איז געוועהן ראש ישיבה פריער. חוץ ווייל מען האט אים געמאכט שטילע צרות, און ער האט מחליט געוועהן אז גענוג געוועהן, מתי אעשה גם אנכי לביתי. ביי די אלע אמאליגע איז געוועהן סיבות, מחמת דער פריעדיגער רבי איז נישט געוועהן מער אזוי קעיפיבעל (לדעתם).

[מורינו ורבנו]

מיר האט ר' שאול געזאגט אז ער האט עס געטון, ווייל דער פריעדיגער האט שוין נישט דעם כח. איך האב דיר געשריבן אין אישי.

[ליב צו וויסן]

Backfiring בתפארתה...

סיי ר' שאול אלתר און סיי צאנז א"י מאכן היינט Charidy קאמפיינס.
צאנזער חסידות ציילט זיך אין די טויזנטער, ר' שאול אלתר לכל היותר 500 משפחות.
בשעת די שורות ווערן געשריבן האט צאנז שוין אויפגעטריבן ארום 6 מיליאן שקלים, און ר' שאול?? 23 מיליאן שקלים!!
קאמפיין צאנז ארום 10 טויזנט Donors, ר' שאול 20 טויזנט!

איינער האט א Guess פארוואס??.....

[אבשלום בן מעכה]

קודם כל ר' שאול האט קודם אנגעהויבן, ס'איז מער צייט אין קראפט.

צווייטנס, זיי קומען דאך ביידע ארויס צו די גאס. די גאס שפירט אז ר' שאול איז א גרעסערע צורך, ער איז נאכנישט אזוי עסטעבלישט און דארף וויכטיגער צוקומען צו די הילף אז ער זאל קענען ווערן עסטעבלישט. אויסער דעם וואס מען וויל ארויסווייזן מיטגעפיל און סאדראליטעט (איך שרייב עס גוט?), און גלייכצייטיג אויסדרוקן א מחאה קעגן טעראר.

...
אין אנדערע נייעס האט זיך אפגעשפילט א סענזאציע אין בעלז הגדול, ווען די חברה פון ר' שאול האבן געעפנט א טישל אין די שטיבלעך. שמעון וואלף איז אנגעקומען און געהייסן זיי זאלן זיך פאקן און גיין. ס'איז געווארן א שטיקל גערודער, ביז מען איז געקומען זאגן אין נאמען פון הרה"צ ר' אהרן מרדכי, אז זיי זאלן דארט בלייבן. שמעון וואלף האט אפגעצויגן.

דא האט איר די בילדער.

[ליב צו וויסן]

אויסער דעם וואס מען וויל ארויסווייזן מיטגעפיל און סאדראליטעט (איך שרייב עס גוט?), און גלייכצייטיג אויסדרוקן א מחאה קעגן טעראר.

יא יא, גור נדל"ן איז א געוואלדיגע הילף צום קאמפיין.

[פאליטיקאנט]

סאדראליטעט (איך שרייב עס גוט?),

סאלידאריטעט. (solidarity)

[ארי נוהם]

קודם כל ר' שאול האט קודם אנגעהויבן, ס'איז מער צייט אין קראפט.

צווייטנס, זיי קומען דאך ביידע ארויס צו די גאס. די גאס שפירט אז ר' שאול איז א גרעסערע צורך, ער איז נאכנישט אזוי עסטעבלישט און דארף וויכטיגער צוקומען צו די הילף אז ער זאל קענען ווערן עסטעבלישט. אויסער דעם וואס מען וויל ארויסווייזן מיטגעפיל און סאדראליטעט (איך שרייב עס גוט?), און גלייכצייטיג אויסדרוקן א מחאה קעגן טעראר.

...
אין אנדערע נייעס האט זיך אפגעשפילט א סענזאציע אין בעלז הגדול, ווען די חברה פון ר' שאול האבן געעפנט א טישל אין די שטיבלעך. שמעון וואלף איז אנגעקומען און געהייסן זיי זאלן זיך פאקן און גיין. ס'איז געווארן א שטיקל גערודער, ביז מען איז געקומען זאגן אין נאמען פון הרה"צ ר' אהרן מרדכי, אז זיי זאלן דארט בלייבן. שמעון וואלף האט אפגעצויגן.

דא האט איר די בילדער.

א גרעסערע סענזאציע האט זיך שפעטער אפגעשפילט אין בעלז הגדול, ווען ר' אהרן מרדכי זעלבסט איז אדורכגעגאנגען ביים טישל און געגעבן הונדערט דאלער פארן צוועק, און זיי ווארעם אנגעוואונטשן. כ'האב געזען א בילד דערפון.

[ארי נוהם]

דער לובלינער האט אנגעהויבן בחייו פין רר"א, איינער ווייסט וועלכער יאר?

דער איד הקדושַ האט אביסל צופיל געפירט בחייו פין חוזה. ממילא איז געוועהן התנגדות. שפעטער ווען דער ר"ר בונם איז שוין געוועהן בלינד, האט ר' שמעון דייטש געוואלט מאכן א חרם אדער א טיילונג, ביי די אוסטילא חתונה אין תקע"ה בערך, און דער אפטער רב האט מחליט געוועהן כנגד. ווי עס זעהט אויס האט דער ר"ר בונם אויך אנגעהויבן בחייו פין חוזה.

דער ווארקער האט אנגעהויבן נאך דער הסתלקות פין פשיסחא ווען דער קאצקער האט אנגעהויבן. דער חידושי הרי"ם נאך דער קאצקער. דער איזביצער איז אוועק פין קאצק און אנגעהויבן פירען ווען דער קאצקער האט געלעבט בשעת דער הסגר דעפרעסיע, שמחת תורה נאך דער מעשה מיט דער לייכטער, דער הסגר איז אנגעגאנגען גאנץ לאנג, איך מיין איבער צען יאר.

אויסער דעם געדענק איך נישט איינער זאל אנהייבן בחיים פין דער אנדערע אין דער גזע.

דא זאגט נישט ר' שאול א סיבה פארוואס ער פילט אז ער מוז אנהייבן. ער איז געוועהן ראש ישיבה פריער. חוץ ווייל מען האט אים געמאכט שטילע צרות, און ער האט מחליט געוועהן אז גענוג געוועהן, מתי אעשה גם אנכי לביתי. ביי די אלע אמאליגע איז געוועהן סיבות, מחמת דער פריעדיגער רבי איז נישט געוועהן מער אזוי קעיפיבעל (לדעתם).

אויש, אזויפיל שיינע נקודות אבער אזויפיל טעותים...

1. דער איד הקדוש האט געפירט, און איז אפילו נפטר געווארן, בחייו פונעם חוזה.

2. די אוסטילא חתונה איז געווען אין זומער שנת תקפ"א [פונקטליך צוויי הונדערט יאר צוריק]. עס וואלט ניטאמאל געקענט זיין אין יאר תקע"ה, וואס ערשט דאן זענען אפטער רב'ס חברים - דער חוזה, דער קאזשניצער מגיד און ר"ר מענדעלע רימנובער - נפטר געווארן, און אפטער רב איז נאך נישט געווען דער אנערקענטער זקן האדמורי"ם.

3. פארט האט ר"ר בונם פון פרשיסכא אנגעהויבן צו פירן בחייו פונעם חוזה, וויבאלד דער איד הקדוש - זיין פערזענליכער רבי - איז דאך שוין נפטר געווארן בחיי החוזה, און ר"ר בונם האט נאטורליך איבערגענומען זיין ארט אין פרשיסכא.

4. דער ווארקער האט נישט אנגעהויבן פירן נאכן פטירה פון ר"ר בונם. ווען ר"ר בונם איז נפטר געווארן האט זיין זון ר' אברהם משה איבערגענומען, פאר די מעסיגערע עולם (ווי ווארקע, ביאלע, סטריקוב, אלכסנדר), און דער קאצקער האט איבערגענומען פאר די שארפערע עולם (ווי גער, איזשביצא, גאסטינין). דער ווארקער איז געגאנגען צו ר' אברהם משה. וויבאלד ר' אברהם משה איז נפטר געווארן א קנאפע אנדערטהאלבן יאר נאך זיין טאטע, האט די ציבור אויפגענומען דעם ווארקער אויף זיין ארט.

5. דער איזשביצער איז אוועק פון קאצק נאך שמחת תורה שנת ת"ר, וואס דאס איז געווען א קנאפע פאר חדשים נאך דער קאצקער האט אנגעהויבן זיך איינצושפארן, נישט נאך א לענגערע תקופת הסגר.

6. די לעגענדע מיטן לייכטער האט נישט קיין שום קראנטע באזיץ, און פאסט ניטאמאל אראפצוברענגען בלויז צו זיין "קיל". אזוי אויך האט יענץ אנגעבליך פאסירט אום ליל שבת, נישט אום ליל שמחת תורה.

7. נאכן מרידה פונעם איזשביצער, האט דער קאצקער זיך ערשט אנגעהויבן איינצושפארן, פאר דאס רעשט פון זיין לעבן. דאס איז געווען פאר נאך ניינצן יאר, נישט קיין צען יאר.

8. פון דיין שפראך זעט אויס ווי דו מאכסט א קוגל צווישן איד הקדוש, ר"ר בונם און איזשביצער, אז די מחלוקות'ן קעגן זיי האבן זיך געדרייט ארום דער פאקט אז זיי האבן אנגעהויבן פירן בחייהם פון פריערדיגע רבי'ס. ס'איז אבער נישט ריכטיג, הגם אזויפיל איז יא אמת אז אפטמאל ווען א תלמיד האט אנגעהויבן פירן בחיי רבו האט זיין רבי געהאט תרעומות, אבער קיין מחלוקת ממש האט עס נישט געברענגט. די איד הקדוש און איזשביצער האבן געטון עפעס וואס האט יא געברענגט א סאלידע מחלוקת, אז ביידע האבן אנגעהויבן פירן באתרא דמר. דער איד הקדוש האט געפירט חבורות נאך אין לובלין - הגם נישט אלס רבי, און דאס זעלביגע מיטן איזשביצער אין קאצק. עווענטועל האט דער איזשביצער געמאכט א מרידה - א זאך וואס דער איד הקדוש האט קיינמאל נישט געטון. אויפן ר"ר בונם איז געווען טענות איבערן סארט מהלך החסידות וואס ער האט אנגעפירט, און דערפאר האט מען אזוי שפעט ווי שנת תקפ"א געוואלט פירן א מערכה ביים אויסטילער חתונה קעגן אים (דיין טעזע איז טאקע נאר געבויט אז אין יאר תקע"ה - שנת פטירת החוזה - איז פארגעקומען די אוסטילא חתונה). אגב, אויך אויפן איד הקדוש האט זיך ארויסגעשיילט א התנגדות צוליב זיין מהלך החסידות (און אפילו ביים איזשביצער איז אויך אזוי געווען).

9. אזוי אויך איז אומריכטיג אז זיי זענען די איינציגסטע - בנוסף להחוזה בחיי רבו מליזענסק - וואס האבן אנגעהויבן פירן ביים לעבן פון זייער רבי'ן. ר' דוד'ל לעלובער האט געפירט און איז אפילו נפטר געווארן בחיי רבו החוזה. ר' אהרן הגדול מקארלין האט געפירט און איז אפילו נפטר געווארן בחייו רבו המגיד ממעזריטש. אזוי זענען געווען נאך אסאך אסאך רבי'ס, טייל בהסכמת און טייל שלא בהסכמת רבם.

10. עד כאן היסטאריע, מכאן ואילך פרשנות:

ר' שאול האט יא קלאר געגעבן א סיבה פארן טיילונג, און ס'איז אפילו מאדנע אז מ'קען זיך גאר וואונדערן וואס עס האט אים באוואויגן דערצו. אוודאי האט מען אים געציפקעט די זייטן פאר די לעצטע 25 יאר, אבער ער האט אלעס אראפגעשלינגען.

דער פראבלעם איז אז עס זענען געוואקסן די צאל מענטשן וואס זענען נמאס געווארן פון גער, אבער האבן געליטן רדיפות פון גער. ר' שאול, אלס חשוב'סטער גערער אויטאריטעט ביי אלע וואס זענען נישט פארגלייבט אז גאט דינט ר' יענקל אלתר, פלעגט צאמהערן די מעשיות אויף א טעגליכע פארנעם און זיי האבן אים שטענדיג געבעטן אנצוהייבן א קהילה פאר זיך, וויבאלד אזוי זענען זיי בין פטיש לסדן. ר' שאול איז געווען גענוג עסעט פאר גער - וי"א אז זיי האבן זיך פשוט געפארכטן איבער די צוקונפט אויב ער רייסט זיך אפ, ווי ס'האט זיך טאקע שפעטער ארויסגעשטעלט - אז ער האט זיי געקענט סטראשענען צוריק אריינצונעמען די נרדפים און זיי אויפהערן צו רודפ'ן אויב זיי ווילן נישט אז ער זאל עפענען אליינס.

די מכה בפטיש איז געווען ביים מעשה מיט בערלינער אין ב"פ, וועמען די ממסד פון גער האט באשלאסן צו באראבעווען אין נאמען פון ר' יענקל אלתר. די טעראר איז געגאנגען "נעקסט לעוול", און זייענדיג פון ר' שאול'ס מענטשן איז ר' שאול ארויסגעקומען מיט א שארפע בריוו קעגן די טעראר. עס איז נישט געווען דירעקט קעגן ר' יענקל אלתר וויבאלד דער לעצטער האט נישט "אפיציעל" געשטיצט די מערכה קעגן בערלינער, נאר די מערכת האט זיך כלומר'שט אנגענומען פארן רבי'נס כבוד. פארט אבער האבן גערע חמומי מח באשלאסן אים צו לערנען לקח, און האבן אים נישט געלאזט האבן פריערדיגע כיבודים אין גער. אזוי אויך האבן זיי פארשפרייט גאר שמוציגע פאשקעווילן קעגן אים.

ר' שאול האט געזען אז קיין צוטריט צו גער האט ער נישט און זיין מחאה טוישט נישט גארנישט, וואס באדייט אז מ'קען ווייטער סעקירן יעדער וואס גייט נישט אין שפאן, און האט באשלאסן זיך אפצוטיילן און געבן אן ארט פאר די אלע נרדפים. גערע רבי'ס קינדער האבן נאך געמאכט א זיצונג מיט אים און צוגעזאגט אלדאס גוטס, אבער ר' שאול האט זיך איינגעשטעלט אויף א סעיף אז מ'מוז צוריק אריינלאזן די נרדפים און זיי אויפהערן טשעפענען, און דאס איז שוין געווען צופיל פאר זיי. דאן איז די פילוג ארויס אין וועג, מיט א נאו-ריטורן פאליסי.

בנוגע די נארישע הבנה אז זיין חשבון איז געווען מתי אעשה גם אנכי לביתי, איז גענוג צו דערציילן אז ער האט געהאט אן א שיעור געלעגנהייטן ביז יעצט, וואס ער האט קיינמאל נישט איינגעקעשט טראצדעם וואס אמאל האט ער אפילו געהאט א שטערקערן ארט אין גער. ווען מ'האט געסטאפט עיון האט ער געקענט ארויסגיין, ווען מ'האט אים פארמאכט די ישיבה - וואו זיין טאטע האט אים געשטעלט - האט ער געקענט ארויסגיין, ווען מ'האט געטראסקעט הגאון ר' בצלאל וועקסעלשטיין האט ער געקענט גיין, און אזוי ביי נאך געלעגנהייטן. ער האט דאס קיינמאל נישט געטון כאטש ער האט געקענט רייטן אויף גרעסערע פראבלעמען. מצד שני, דער גערער איז שוין עטליכע מאל געווען קראנק, ער האט א גאנצע פאק קינדער פראסטאקעס, מיט זערא כאריזמע, יר"ש, למדנות צו סיי וואס, און ביז אפאר יאר וואלט ר' שאול געקענט ווערן רבי מיטן טויט פון ר' יענקל אלתר, און איבערנעמען א ריזיגע טייל פון גער - אן קיין פחד פון טעראר. ער האט דאס אלעס אפגעשאקלט, טאקע ווייזנדיג אז זיין חשבון איז נישט מתי אעשה גם אנכי, נאר העלפן אנדערע. איבעריגס, אפילו יעצט פירט ער א נייע קו און איז נישט קיין רבי.

צולעצט, דיין הבחנה אז אלע אנדערע וואס האבן זיך אפגעריסן בחיי רבם, האבן כאטש געהאלטן אז דער פריערדיגער רבי איז שוין נישט קעיפעבל צו פירן, משא"כ ר' שאול בחיי ר' יענקל. היא נפלאת בעיני. אפגערעדט פונעם פאקט אז ר' שאול איז קיינמאל נישט געווען קיין חסיד פון ר' יענקל, נאר האט געהערט צום קהילה און האט געוויס נישט געזוכט ארויסצוטרעטן קעגן דעם מנהיג העדה (אנדערש ווי ווען דער איד הקדוש איז ארויס בחיי "רבו" וכו'), איז אבער אויב עפעס דער פאקט דא פונקט פארקערט. דער חוזה האט נאך פעסט געפירט אין יאר תקע"ד - ווען דער איד הקדוש איז שוין נפטר געווארן. ער איז שוין איינמאל געווען קעיפעבל. פארט האט דער איד הקדוש געהאלטן אז געוויסע חסידים דארפן אן אנדערן קו און האט אנגעהויבן פירן אויף זיין שטייגער. דא, איז ר' יענקל אלתר נישט נאר א מענטש מיט א מאדנע קו וואס ר' שאול האלט קלאר אז מ'דארף פירן אנדערש, נאר ער איז געוויס נישט קעיפעבל צו פירן זיין ריזיגע עדה. ער איז א ריזיגע דורכפאל אלס מנהיג העדה, מיט טויזנטער אנגעווייטיגטע און "אנוסים", און שוין אפגערעדט אז ער איז פיזיש נישט ביכולת צו פירן אזא ריזיגע סטאדע אליינס. כ'ווייס נישט ווען אין די היסטאריע עס איז געווען אזוי בארעכטיגט זיך אפצורייסן און פירן אליינס! מעגליך אז אפילו מער בארעכטיגט ווי דאס אפרייסן פונעם איזשביצער פון קאצק (ווי דערמאנט אויבן אז מ'האט דעמאלט געהאלט א קנאפע פאר חדשים נאכדעם וואס דער קאצקער האט משנה געווען זיין פריערדיגע הנהגה).

[פאליטיקאנט]

טאקע יעצט מנדב געווען, נישט אז איך האלט אז זיי דארפן וויכטיג די געלט, נאר צו אויסרופן א קול מחאה און שטיצן נרדפים.

[רביה''ק זי''ע]

כ׳זעה אז אנדערע דא פרובירן צו ספינען כאילו די ברייטל וואס מ׳מאכט פון רבי שאול איז אז ער קען לערנען, דארף מען נאר קלארשטעלן איין זאך. ס׳איז ריכטיג אז געווענליך ווען ס׳דא א מחלוקת וועט די גאס האבן מער סימפאטיע פאר׳ן תלמיד חכם אבער ס׳איז נישט כאילו איינעם אינטערעסירט וויפיל מסכתות דער מענטש קען און וויפיל פילפולים ער קען ארויסשפייען א טאג, די סיבה דערצו איז פשוט ווייל אין א געזעלשאפט וואו לערנען תורה ווערט אנגעקוקט ווי די תכלית איז דאס זייער א גוטע מעסטער אויף די ערנסקייט פון א מענטש. ס׳נישט ווייל דער מענטש איז א תלמיד חכם האלט מען פון איהם נאר ווייל ער איז א מענטש (לפי ערך עכ״פ) איז ער געווארן א תלמיד חכם, אין דער צייט וואס זיין פעטער איז געשטאנען ביים שפיגל דרייען די פאות און גע׳גנב׳עט היסטארישע חפצים פון בנש״קים האט ער פארגעלערנט שיעורים אין ישיבה אוודאי האלט מען פון איהם. און דער ראיה אז ס׳נישט די תורה נאר די מענטש איז פון די אנדערע מחלוקת וואו ביידע ברידער זענען ליידיגע שטריקעס נאר וויבאלד אין דער צייט וואס איין ברודער איז כסדר געשטאנען ביים טאטנ׳ס טיר זיכער מאכן אז די שוועסטער קומט נישט איבעררעדן דעם טאטן צוריקצולאזן דעם ברודער איז דער ברודער געווען פארנומען אנווארענען זיינע חברים נישט צו רעדן קעגן דעם טאטן האט מען סימפאטיע מיט איהם. און צומאל איז גאר פארקערט, דער הגה״ק דער בעל מסדר קידושין מיט׳ן גרויסן פיסק האט איהם זיין גאנצע פילפולים זאגן געהאלפן א רעטעך ותורתו נעשית לו סם המוות, און וויפיל זיינע חסידים מאכן חוזק פונעם ברודער קומט עס נישט צו צו וויפיל די גאס מאכט חוזק פון איהם מיט׳ן גרויסן גאון וואס ער איז. ווען ר׳ יענקל זאל ווען זיין א תלמיד חכם ווי ר׳ שאול און ר׳ שאול זאל ווען זיין אן עם הארץ ווי דער בעל השוואנצונעס וואלט מען געהאט פונקט אזויפיל סימפאטיע מיט איהם. כ׳האב א באקאנטער א כופר בעיקר פון א גורע משפחה, פון אלעס לאכט ער אבער רבי שאול איז ביי איהם קודש קדשים, ס׳גייט איהם אין לעבן אריין אז רבי שאול זאל מצליח זיין טראץ וואס ער האט שוין נישט גארנישט מיט די גאנצע זאך. תורה אינטערסירט איהם?! ער זעהט א מענטש! פשוט א מענטש וואס מיינט עס (נעבעך?) ערנסט און נעמט זיך אן פאר די נרדפים, יא, די מענטשן וואס רבי יענקל׳ס שלוחים פייניגן זיי אויס דאס לעבן. אוודאי וויל יעדער מענטש וואס אידענטיפיצירט זיך אלס מענטש אז ער זאל מצליח זיין.

[berlbalaguleh]

רביה"ק זי"ע: ניין. איך ווילל נישט אז ר' שאול אלתר זאלל מצליח זיין. כ'ווייס נישט. אפשר ביניך נישט קיין מענטש. אבער לפי ידיעתי איז ר' שאול נישט גערעכט מיט וואס ער טוט.

איך רעד נישט אלס גערער חסיד. נאר אלס א זייטיגער אבזערווירער. ער צוברעכט דאס חסידות. און ער איז מרבה מחלוקות בישראל.

די זעלבע טענות האבן געהאט קורח ועדתו צו משה רבינו..."דו נעמסט אלעס פאר דיר און פאר דיינע קינדער. לאז עפעס איבער פאר א צווייטן אויך"...! נאר דער תירוץ איז חסידות איז נישט קיין דעמאקראטיע. סאציאליזם איז. דארט איז דא אזוי גערופענע עגאליטאריאניזם. ניין. ביי חסידות איז דאס נישט דא...!

[אישתישבי]

דער לובלינער האט אנגעהויבן בחייו פין רר"א, איינער ווייסט וועלכער יאר?

דער איד הקדושַ האט אביסל צופיל געפירט בחייו פין חוזה. ממילא איז געוועהן התנגדות. שפעטער ווען דער ר"ר בונם איז שוין געוועהן בלינד, האט ר' שמעון דייטש געוואלט מאכן א חרם אדער א טיילונג, ביי די אוסטילא חתונה אין תקע"ה בערך, און דער אפטער רב האט מחליט געוועהן כנגד. ווי עס זעהט אויס האט דער ר"ר בונם אויך אנגעהויבן בחייו פין חוזה.

דער ווארקער האט אנגעהויבן נאך דער הסתלקות פין פשיסחא ווען דער קאצקער האט אנגעהויבן. דער חידושי הרי"ם נאך דער קאצקער. דער איזביצער איז אוועק פין קאצק און אנגעהויבן פירען ווען דער קאצקער האט געלעבט בשעת דער הסגר דעפרעסיע, שמחת תורה נאך דער מעשה מיט דער לייכטער, דער הסגר איז אנגעגאנגען גאנץ לאנג, איך מיין איבער צען יאר.

אויסער דעם געדענק איך נישט איינער זאל אנהייבן בחיים פין דער אנדערע אין דער גזע.

דא זאגט נישט ר' שאול א סיבה פארוואס ער פילט אז ער מוז אנהייבן. ער איז געוועהן ראש ישיבה פריער. חוץ ווייל מען האט אים געמאכט שטילע צרות, און ער האט מחליט געוועהן אז גענוג געוועהן, מתי אעשה גם אנכי לביתי. ביי די אלע אמאליגע איז געוועהן סיבות, מחמת דער פריעדיגער רבי איז נישט געוועהן מער אזוי קעיפיבעל (לדעתם).

אויש, אזויפיל שיינע נקודות אבער אזויפיל טעותים...

1. דער איד הקדוש האט געפירט, און איז אפילו נפטר געווארן, בחייו פונעם חוזה.

2. די אוסטילא חתונה איז געווען אין זומער שנת תקפ"א [פונקטליך צוויי הונדערט יאר צוריק]. עס וואלט ניטאמאל געקענט זיין אין יאר תקע"ה, וואס ערשט דאן זענען אפטער רב'ס חברים - דער חוזה, דער קאזשניצער מגיד און ר"ר מענדעלע רימנובער - נפטר געווארן, און אפטער רב איז נאך נישט געווען דער אנערקענטער זקן האדמורי"ם.

3. פארט האט ר"ר בונם פון פרשיסכא אנגעהויבן צו פירן בחייו פונעם חוזה, וויבאלד דער איד הקדוש - זיין פערזענליכער רבי - איז דאך שוין נפטר געווארן בחיי החוזה, און ר"ר בונם האט נאטורליך איבערגענומען זיין ארט אין פרשיסכא.

4. דער ווארקער האט נישט אנגעהויבן פירן נאכן פטירה פון ר"ר בונם. ווען ר"ר בונם איז נפטר געווארן האט זיין זון ר' אברהם משה איבערגענומען, פאר די מעסיגערע עולם (ווי ווארקע, ביאלע, סטריקוב, אלכסנדר), און דער קאצקער האט איבערגענומען פאר די שארפערע עולם (ווי גער, איזשביצא, גאסטינין). דער ווארקער איז געגאנגען צו ר' אברהם משה. וויבאלד ר' אברהם משה איז נפטר געווארן א קנאפע אנדערטהאלבן יאר נאך זיין טאטע, האט די ציבור אויפגענומען דעם ווארקער אויף זיין ארט.

5. דער איזשביצער איז אוועק פון קאצק נאך שמחת תורה שנת ת"ר, וואס דאס איז געווען א קנאפע פאר חדשים נאך דער קאצקער האט אנגעהויבן זיך איינצושפארן, נישט נאך א לענגערע תקופת הסגר.

6. די לעגענדע מיטן לייכטער האט נישט קיין שום קראנטע באזיץ, און פאסט ניטאמאל אראפצוברענגען בלויז צו זיין "קיל". אזוי אויך האט יענץ אנגעבליך פאסירט אום ליל שבת, נישט אום ליל שמחת תורה.

7. נאכן מרידה פונעם איזשביצער, האט דער קאצקער זיך ערשט אנגעהויבן איינצושפארן, פאר דאס רעשט פון זיין לעבן. דאס איז געווען פאר נאך ניינצן יאר, נישט קיין צען יאר.

8. פון דיין שפראך זעט אויס ווי דו מאכסט א קוגל צווישן איד הקדוש, ר"ר בונם און איזשביצער, אז די מחלוקות'ן קעגן זיי האבן זיך געדרייט ארום דער פאקט אז זיי האבן אנגעהויבן פירן בחייהם פון פריערדיגע רבי'ס. ס'איז אבער נישט ריכטיג, הגם אזויפיל איז יא אמת אז אפטמאל ווען א תלמיד האט אנגעהויבן פירן בחיי רבו האט זיין רבי געהאט תרעומות, אבער קיין מחלוקת ממש האט עס נישט געברענגט. די איד הקדוש און איזשביצער האבן געטון עפעס וואס האט יא געברענגט א סאלידע מחלוקת, אז ביידע האבן אנגעהויבן פירן באתרא דמר. דער איד הקדוש האט געפירט חבורות נאך אין לובלין - הגם נישט אלס רבי, און דאס זעלביגע מיטן איזשביצער אין קאצק. עווענטועל האט דער איזשביצער געמאכט א מרידה - א זאך וואס דער איד הקדוש האט קיינמאל נישט געטון. אויפן ר"ר בונם איז געווען טענות איבערן סארט מהלך החסידות וואס ער האט אנגעפירט, און דערפאר האט מען אזוי שפעט ווי שנת תקפ"א געוואלט פירן א מערכה ביים אויסטילער חתונה קעגן אים (דיין טעזע איז טאקע נאר געבויט אז אין יאר תקע"ה - שנת פטירת החוזה - איז פארגעקומען די אוסטילא חתונה). אגב, אויך אויפן איד הקדוש האט זיך ארויסגעשיילט א התנגדות צוליב זיין מהלך החסידות (און אפילו ביים איזשביצער איז אויך אזוי געווען).

9. אזוי אויך איז אומריכטיג אז זיי זענען די איינציגסטע - בנוסף להחוזה בחיי רבו מליזענסק - וואס האבן אנגעהויבן פירן ביים לעבן פון זייער רבי'ן. ר' דוד'ל לעלובער האט געפירט און איז אפילו נפטר געווארן בחיי רבו החוזה. ר' אהרן הגדול מקארלין האט געפירט און איז אפילו נפטר געווארן בחייו רבו המגיד ממעזריטש. אזוי זענען געווען נאך אסאך אסאך רבי'ס, טייל בהסכמת און טייל שלא בהסכמת רבם.

10. עד כאן היסטאריע, מכאן ואילך פרשנות:

ר' שאול האט יא קלאר געגעבן א סיבה פארן טיילונג, און ס'איז אפילו מאדנע אז מ'קען זיך גאר וואונדערן וואס עס האט אים באוואויגן דערצו. אוודאי האט מען אים געציפקעט די זייטן פאר די לעצטע 25 יאר, אבער ער האט אלעס אראפגעשלינגען.

דער פראבלעם איז אז עס זענען געוואקסן די צאל מענטשן וואס זענען נמאס געווארן פון גער, אבער האבן געליטן רדיפות פון גער. ר' שאול, אלס חשוב'סטער גערער אויטאריטעט ביי אלע וואס זענען נישט פארגלייבט אז גאט דינט ר' יענקל אלתר, פלעגט צאמהערן די מעשיות אויף א טעגליכע פארנעם און זיי האבן אים שטענדיג געבעטן אנצוהייבן א קהילה פאר זיך, וויבאלד אזוי זענען זיי בין פטיש לסדן. ר' שאול איז געווען גענוג עסעט פאר גער - וי"א אז זיי האבן זיך פשוט געפארכטן איבער די צוקונפט אויב ער רייסט זיך אפ, ווי ס'האט זיך טאקע שפעטער ארויסגעשטעלט - אז ער האט זיי געקענט סטראשענען צוריק אריינצונעמען די נרדפים און זיי אויפהערן צו רודפ'ן אויב זיי ווילן נישט אז ער זאל עפענען אליינס.

די מכה בפטיש איז געווען ביים מעשה מיט בערלינער אין ב"פ, וועמען די ממסד פון גער האט באשלאסן צו באראבעווען אין נאמען פון ר' יענקל אלתר. די טעראר איז געגאנגען "נעקסט לעוול", און זייענדיג פון ר' שאול'ס מענטשן איז ר' שאול ארויסגעקומען מיט א שארפע בריוו קעגן די טעראר. עס איז נישט געווען דירעקט קעגן ר' יענקל אלתר וויבאלד דער לעצטער האט נישט "אפיציעל" געשטיצט די מערכה קעגן בערלינער, נאר די מערכת האט זיך כלומר'שט אנגענומען פארן רבי'נס כבוד. פארט אבער האבן גערע חמומי מח באשלאסן אים צו לערנען לקח, און האבן אים נישט געלאזט האבן פריערדיגע כיבודים אין גער. אזוי אויך האבן זיי פארשפרייט גאר שמוציגע פאשקעווילן קעגן אים.

ר' שאול האט געזען אז קיין צוטריט צו גער האט ער נישט און זיין מחאה טוישט נישט גארנישט, וואס באדייט אז מ'קען ווייטער סעקירן יעדער וואס גייט נישט אין שפאן, און האט באשלאסן זיך אפצוטיילן און געבן אן ארט פאר די אלע נרדפים. גערע רבי'ס קינדער האבן נאך געמאכט א זיצונג מיט אים און צוגעזאגט אלדאס גוטס, אבער ר' שאול האט זיך איינגעשטעלט אויף א סעיף אז מ'מוז צוריק אריינלאזן די נרדפים און זיי אויפהערן טשעפענען, און דאס איז שוין געווען צופיל פאר זיי. דאן איז די פילוג ארויס אין וועג, מיט א נאו-ריטורן פאליסי.

בנוגע די נארישע הבנה אז זיין חשבון איז געווען מתי אעשה גם אנכי לביתי, איז גענוג צו דערציילן אז ער האט געהאט אן א שיעור געלעגנהייטן ביז יעצט, וואס ער האט קיינמאל נישט איינגעקעשט טראצדעם וואס אמאל האט ער אפילו געהאט א שטערקערן ארט אין גער. ווען מ'האט געסטאפט עיון האט ער געקענט ארויסגיין, ווען מ'האט אים פארמאכט די ישיבה - וואו זיין טאטע האט אים געשטעלט - האט ער געקענט ארויסגיין, ווען מ'האט געטראסקעט הגאון ר' בצלאל וועקסעלשטיין האט ער געקענט גיין, און אזוי ביי נאך געלעגנהייטן. ער האט דאס קיינמאל נישט געטון כאטש ער האט געקענט רייטן אויף גרעסערע פראבלעמען. מצד שני, דער גערער איז שוין עטליכע מאל געווען קראנק, ער האט א גאנצע פאק קינדער פראסטאקעס, מיט זערא כאריזמע, יר"ש, למדנות צו סיי וואס, און ביז אפאר יאר וואלט ר' שאול געקענט ווערן רבי מיטן טויט פון ר' יענקל אלתר, און איבערנעמען א ריזיגע טייל פון גער - אן קיין פחד פון טעראר. ער האט דאס אלעס אפגעשאקלט, טאקע ווייזנדיג אז זיין חשבון איז נישט מתי אעשה גם אנכי, נאר העלפן אנדערע. איבעריגס, אפילו יעצט פירט ער א נייע קו און איז נישט קיין רבי.

צולעצט, דיין הבחנה אז אלע אנדערע וואס האבן זיך אפגעריסן בחיי רבם, האבן כאטש געהאלטן אז דער פריערדיגער רבי איז שוין נישט קעיפעבל צו פירן, משא"כ ר' שאול בחיי ר' יענקל. היא נפלאת בעיני. אפגערעדט פונעם פאקט אז ר' שאול איז קיינמאל נישט געווען קיין חסיד פון ר' יענקל, נאר האט געהערט צום קהילה און האט געוויס נישט געזוכט ארויסצוטרעטן קעגן דעם מנהיג העדה (אנדערש ווי ווען דער איד הקדוש איז ארויס בחיי "רבו" וכו'), איז אבער אויב עפעס דער פאקט דא פונקט פארקערט. דער חוזה האט נאך פעסט געפירט אין יאר תקע"ד - ווען דער איד הקדוש איז שוין נפטר געווארן. ער איז שוין איינמאל געווען קעיפעבל. פארט האט דער איד הקדוש געהאלטן אז געוויסע חסידים דארפן אן אנדערן קו און האט אנגעהויבן פירן אויף זיין שטייגער. דא, איז ר' יענקל אלתר נישט נאר א מענטש מיט א מאדנע קו וואס ר' שאול האלט קלאר אז מ'דארף פירןאנדערש, נאר ער איז געוויס נישט קעיפעבל צו פירן זיין ריזיגע עדה. ער איז א ריזיגע דורכפאל אלס מנהיג העדה, מיט טויזנטער אנגעווייטיגטע און "אנוסים", און שוין אפגערעדט אז ער איז פיזיש נישט ביכולת צו פירן אזא ריזיגע סטאדע אליינס. כ'ווייס נישט ווען אין די היסטאריע עס איז געווען אזוי בארעכטיגט זיך אפצורייסן און פירן אליינס! מעגליך אז אפילו מער בארעכטיגט ווי דאס אפרייסן פונעם איזשביצער פון קאצק (ווי דערמאנט אויבן אז מ'האט דעמאלט געהאלט א קנאפע פאר חדשים נאכדעם וואס דער קאצקער האט משנה געווען זיין פריערדיגע הנהגה).

יישר כח ביסט מוסיף כהנה וכהנה, און זייער שיין, אבער די לייגסט צו איבריגע טעותים צו מיינע רייד.

דער זמן החתונה פין אוסטילא איז טאקע ראנג. אויסער דעם זאגסטו שיין, אבער איך זאג נישט פארקערט.

1. דער איד הקדוש האט געפירט, און איז אפילו נפטר געווארן, בחייו פונעם חוזה.

אמת. זיין פירען איז געוועהן נאך רדיפות פאר ער האט געפירט עמטליך. אין תפארת היהודי איז דא סתירות צו דער חוזה האט מסכים געוועהן אדער נישט. אויך איז משמע דארט אין תפארת היהודי אז די יונגע עולם האט זיך נישט געפינען דאס פלאץ אין לובלין און זענען געגאנגען קיין פשיסחא, אויך שטייט דארט אז די שארפערע תלמידי חכמים זענען אהין געגאנגען. זעהט אויס דער איד הקדוש האט מער גערעדט אין פלפול אויך. ווי אויך שארפער. סוף דבר, איז עס געוועהן פאר אזעלכע וואס די איד הקדוש האט פארשטאנען אז זיי געפינען נישט אין לובלין קיין סיפוק.

דא אין אות ע"ז איז משמע אז דער חוזה אליין איז געקומען קיין פשיסחא זיך איבערצייגען צו ער פירט יא אדער נישט. און אז די חסידים אין פשיסחא האבען חוזק געמאכט פין חוזה.

דא איז געדרינגען אז דער חוזה האט געהאט שטארקע חלישות הדעת פין פשיסחא, און עס איז געוועהן א עונש צוליב אנמאכען דער זעלבער חלישות הדעת פאר דער רר"א.

דא אות פ"ג שטייט דער באשמוצען קאמפיין אקציע פין גדולי עולם קעגען פשיסחא, ר' מאיר'ל אפטא, ראפשיץ, מאור ושמש, ר' שמעון דייטש און ווי אזוי זיי האבען דאס געטוהן. עס איז גראדע א חידוש אז זיי שרייבען אזעלכעס, אבער שוין. אזויפיל קען מען ארויסנעמען פין דארט אז דער הנהגה פין פשיסחא איז געוועהן א פחד עצום פאר לובלין, זיי האבען געציטערט אז לובלין זאל נישט ליידיג ווערען.

ווען די וואלסט געוועהן גערעכט מיט דעם וואס די שרייבסט

דער חוזה האט נאך פעסט געפירט אין יאר תקע"ד - ווען דער איד הקדוש איז שוין נפטר געווארן. ער איז שוין איינמאל געווען קעיפעבל. פארט האט דער איד הקדוש געהאלטן אז געוויסע חסידים דארפן אן אנדערן קו און האט אנגעהויבן פירן אויף זיין שטייגער.

וואלט די חשש פין די תלמידים צו נעמען "ביליגע" שריט קעגען פשיסחא נישט אויסגעפעלט. הגם מען קען טענה'ן אז לפי זה פארוואס דארף זילבערבערג נעמען ביליגע שריט קעגען ר' שאול, וואס האט ער מורא, ר' יענקל בלייבט א גרויסע רבי אזוי צו אזוי. דער תירוץ איז, אז זיי ווילען די נרדפים זאלען נישט האבען קיין פלאץ.

די שרייבסט אז ר' שאול טוט עס פאר די נרדפים, קען זיין, אבער קען אויך זיין אז ער זעהט פשוט אפערטאניטי אין די נרדפים צו האבען א בעיס.

ווי אויך ווען די שרייבסט אז ר' דוד'ל לעלובער האט געפירט, און נאך, איז דאס נישט נוגע ר' שאול, ווייל אים איז נוגע זיין גזע.

אין אמת מען וואלט געדארפט מאכען א באזונדערע אשכול אין היסטארי וועגען חסידישע טיילונגען וואס זענען געוועהן.