פרשת שערי חמלה - פאבליק סקול

[[NAMELESS]]

[היסטאריע]

געוועהן זמנים

[היסטאריע]

ס'איז דא א טייטש פון איינע פן די תלמידי הבעש"ט הק' אויפ'ן פסוק ולא תעלה במעלות על מזבחי אשר לא תגלה ערותך עליו. איינער פון די צדיקים האט געהאט א מענטש וואס האט איהם זייער שטארק גערודפ'ט. האט דער צדיק מגלה געווען יענעמ'ס עבירות. האט ער נאכדעים געטייטשט דעם פסוק...."דו זאלסט נישט טרעטן אויף די צדיקים וועלכע זענען בבחינת מזבח, ווייל דיין אייגענע שאנד, די עבירות וועללן אויפגעדעקט ווערן...!

זאגסטו אז ר' אהרן גייט אויף דער אלטע דרך החסידות. איי דער פעטער ז"ל האט געזאגט נשתכחה תורת הבעש"ט, וצע"ג.

[היסטאריע]

ווי אויך, איז דא ווען די צדיקים זענען געוועהן ר' אברהם לייטנער און קאשויער רב, זאגט דער פסוק, ולא תעלה במעלות, דאס הייסט מיט גאות, על מזבחי, אויף מיינע צדיקים, ווייל מיט דעם ביסטו נאר זיך אליין מבזה, און ביסט מגלה דיין אייגענע ערוה.

ווער עס ווייסט אדער געדענקט, האט נישט נאר דער וועלט געלאכט פין ר' אהרן'ס חוצפה, נאר סאטמאר אליין זעהן די מענטשן אויך געוועהן היבש שאקירט פין די פרעכע חוצפה. נישט ער, נישט דער ברך האבן פארדינט פין דעם. ווען זיי איגנארירן זיי אינגאנצען וואלטן זיי געשטאנען היבש בעסער. חוצפה און מבזה זיין יענעם, ברענגט נאר אייגענע בזיונות.

[שמן למאור]

פארוואס דערמאנט מען נישט דא די מערכה וואס ר' מאטעלע ויזניצער האט געפירט קעגן די פאבליק סקול?
איז ער אויך בלויז געווען א שונה פונעם מי שברך און האט פשוט געזיכט א געלעגנהייט זיך צו שלאגן מיט אים?

[signout]

פארוואס דערמאנט מען נישט דא די מערכה וואס ר' מאטעלע ויזניצער האט געפירט קעגן די פאבליק סקול?
איז ער אויך בלויז געווען א שונה פונעם מי שברך און האט פשוט געזיכט א געלעגנהייט זיך צו שלאגן מיט אים?

וואס איז טאקע פשט אז ר' מאטעלע האט אייביג געהאט די אלע פראגראם'ס וואס האט די זעלבע אישו'ס ווי די שערי חמלה אין דארט האט מען אים נישט פארציילט? ווי העדסטארט אין טייטל וואן אא''וו

[שמן למאור]

פארוואס דערמאנט מען נישט דא די מערכה וואס ר' מאטעלע ויזניצער האט געפירט קעגן די פאבליק סקול?
איז ער אויך בלויז געווען א שונה פונעם מי שברך און האט פשוט געזיכט א געלעגנהייט זיך צו שלאגן מיט אים?

וואס איז טאקע פשט אז ר' מאטעלע האט אייביג געהאט די אלע פראגראם'ס וואס האט די זעלבע אישו'ס ווי די שערי חמלה אין דארט האט מען אים נישט פארציילט? ווי העדסטארט אין טייטל וואן אא''וו

האט עס טאקע גענוי די זעלבע פראבלעמען, אדער איז דאס בלויז די סאטמארע ארגומענט?

[מיליאנער]

פארוואס דערמאנט מען נישט דא די מערכה וואס ר' מאטעלע ויזניצער האט געפירט קעגן די פאבליק סקול?
איז ער אויך בלויז געווען א שונה פונעם מי שברך און האט פשוט געזיכט א געלעגנהייט זיך צו שלאגן מיט אים?

וואס איז טאקע פשט אז ר' מאטעלע האט אייביג געהאט די אלע פראגראם'ס וואס האט די זעלבע אישו'ס ווי די שערי חמלה אין דארט האט מען אים נישט פארציילט? ווי העדסטארט אין טייטל וואן אא''וו

האט עס טאקע גענוי די זעלבע פראבלעמען, אדער איז דאס בלויז די סאטמארע ארגומענט?

ס'איז די זעלבע פראבלעמען, די חילוק איז נאר אז דא רעדט מען פון געזונטע קינדער אנשטאט פון קראנקע קינדער וואס וואלטן אן דעם געגאנגען אין גוי'אישע פאבליק סקולס. (דאס איז אפילו לשיטת די וואס האלטן אז ס'איז דא א פראבלעם)

[berlbalaguleh]

פארוואס דערמאנט מען נישט דא די מערכה וואס ר' מאטעלע ויזניצער האט געפירט קעגן די פאבליק סקול?
איז ער אויך בלויז געווען א שונה פונעם מי שברך און האט פשוט געזיכט א געלעגנהייט זיך צו שלאגן מיט אים?

וואס איז טאקע פשט אז ר' מאטעלע האט אייביג געהאט די אלע פראגראם'ס וואס האט די זעלבע אישו'ס ווי די שערי חמלה אין דארט האט מען אים נישט פארציילט? ווי העדסטארט אין טייטל וואן אא''וו

סיינאוט:ביי ר' מאטעלע איז עס נאך געווען א סאך ערגער. די יונגעלייט וועלכע זענען געווען איינגעשריבן אין דעם טייטל וואן פראגראם האבן איינגעגעבן אז זיי זענען נישט פארהייראט. און די מאמעס זענען סינגל מאדהערס. אזוי ווי (להבדיל) ביי די שווארצע און פארטא-ריקאנער.

קומטס מיר נישט דערציילן אז ר' מאטעלע האט נישט געוויסט. זיינע מענטשן האבן אים נישט פארציילט.ראשית כל איז ער גארנישט געווען אזא בטלן. ער איז געווען א גוטער, געשליפענער ביזנעס מאן (חוץ זיין גאונות און צידקות).

אויך. אויב א מענטש גייט ארויס אין א מערכה אקעגן א צווייטן נעמט מען נישט אן דעם תירוץ ..."לא ידעתי"...!

[שמעון וואלף]

א וויזניצער האט מיר געזאגט אז ר' מאטעלע האט געבאדערט אז מ'באשמיצט חשוב'ע רבנים פאר'ן חטא פון זאגן זייער דעת תורה, און דאס האט ער שטארק פארדאמט. קען זיין בתוך הדברים האט ער אויך דערמאנט פראבלעמען וואס איז דא מיטן פובליק סקול, איך ווייס נישט ווייל איך האב נישט געהערט אדער געזעהן זיינע דרשות. אדרבה, טאמער איינער קען עס ברענגן וועט מען קענען דערגיין די אמת

[מיליאנער]

א וויזניצער האט מיר געזאגט אז ר' מאטעלע האט געבאדערט אז מ'באשמיצט חשוב'ע רבנים פאר'ן חטא פון זאגן זייער דעת תורה, און דאס האט ער שטארק פארדאמט. קען זיין בתוך הדברים האט ער אויך דערמאנט פראבלעמען וואס איז דא מיטן פובליק סקול, איך ווייס נישט ווייל איך האב נישט געהערט אדער געזעהן זיינע דרשות. אדרבה, טאמער איינער קען עס ברענגן וועט מען קענען דערגיין די אמת

ס'האט אים נישט געבאדערט אז מ'באשמוצט רבנים. פינטעלע. דעי ויזניצער איז נכשל געווארן אין שקר.

[signout]

א וויזניצער האט מיר געזאגט אז ר' מאטעלע האט געבאדערט אז מ'באשמיצט חשוב'ע רבנים פאר'ן חטא פון זאגן זייער דעת תורה, און דאס האט ער שטארק פארדאמט. קען זיין בתוך הדברים האט ער אויך דערמאנט פראבלעמען וואס איז דא מיטן פובליק סקול, איך ווייס נישט ווייל איך האב נישט געהערט אדער געזעהן זיינע דרשות. אדרבה, טאמער איינער קען עס ברענגן וועט מען קענען דערגיין די אמת

סתם א תירוץ, ר' מאטעלע איז די לעצטע וואס האט זיך צירוקגעהאלטן פין מוחה זיין ביי יענעם, אין לויט דיר אז דעיס איז געווען זיין פראבלעם ווער געוואר וויאזוי די בני יואל אין סאטמארע קעגנער האבען מוחה געווען אויפן ברך משה אין לאמיר וויסן ווי ר' מאטעלע האט אויף דעם מוחה געווען, קומסט מיט אזא ליצנות

קען זיין בתוך הדברים האט ער אויך דערמאנט פראבלעמען וואס איז דא מיטן פובליק סקול, איך ווייס נישט

זיין דרשה איז געהעריג געדרוקט, (טראץ וואס געוויסע פין זיינע קינדער האבען געבעטן מ'זאל נישט)

[signout]

פארוואס דערמאנט מען נישט דא די מערכה וואס ר' מאטעלע ויזניצער האט געפירט קעגן די פאבליק סקול?
איז ער אויך בלויז געווען א שונה פונעם מי שברך און האט פשוט געזיכט א געלעגנהייט זיך צו שלאגן מיט אים?

וואס איז טאקע פשט אז ר' מאטעלע האט אייביג געהאט די אלע פראגראם'ס וואס האט די זעלבע אישו'ס ווי די שערי חמלה אין דארט האט מען אים נישט פארציילט? ווי העדסטארט אין טייטל וואן אא''וו

סיינאוט:ביי ר' מאטעלע איז עס נאך געווען א סאך ערגער. די יונגעלייט וועלכע זענען געווען איינגעשריבן אין דעם טייטל וואן פראגראם האבן איינגעגעבן אז זיי זענען נישט פארהייראט. און די מאמעס זענען סינגל מאדהערס. אזוי ווי (להבדיל) ביי די שווארצע און פארטא-ריקאנער.

קומטס מיר נישט דערציילן אז ר' מאטעלע האט נישט געוויסט. זיינע מענטשן האבן אים נישט פארציילט.ראשית כל איז ער גארנישט געווען אזא בטלן. ער איז געווען א גוטער, געשליפענער ביזנעס מאן (חוץ זיין גאונות און צידקות).

אויך. אויב א מענטש גייט ארויס אין א מערכה אקעגן א צווייטן נעמט מען נישט אן דעם תירוץ ..."לא ידעתי"...!

די תירוץ אז ער האט נישט געוויסט ,העריך פין וויזניצע וואס פארענטפרן אים, אין איך האלט אויך אז ער האט נישט געוויסט, שווער צו זאגען אז ער האט געוויסט אין מוחה געווען ביי יענעם וואס ער אליין האט

[היסטאריע]

פארוואס דערמאנט מען נישט דא די מערכה וואס ר' מאטעלע ויזניצער האט געפירט קעגן די פאבליק סקול?
איז ער אויך בלויז געווען א שונה פונעם מי שברך און האט פשוט געזיכט א געלעגנהייט זיך צו שלאגן מיט אים?

וואס איז טאקע פשט אז ר' מאטעלע האט אייביג געהאט די אלע פראגראם'ס וואס האט די זעלבע אישו'ס ווי די שערי חמלה אין דארט האט מען אים נישט פארציילט? ווי העדסטארט אין טייטל וואן אא''וו

האט עס טאקע גענוי די זעלבע פראבלעמען, אדער איז דאס בלויז די סאטמארע ארגומענט?

ס'איז די זעלבע פראבלעמען, די חילוק איז נאר אז דא רעדט מען פון געזונטע קינדער אנשטאט פון קראנקע קינדער וואס וואלטן אן דעם געגאנגען אין גוי'אישע פאבליק סקולס. (דאס איז אפילו לשיטת די וואס האלטן אז ס'איז דא א פראבלעם)

איך קען מיר נישט אויס אזוי בפרטות, אבער אלע מוסדות נעמען פראגראמען און דארפען נישט אונטער שרייבען אז זיי האבן נישט מיט די אידישע רעליגיע גארנישט.

[signout]

איך קען מיר נישט אויס אזוי בפרטות, אבער אלע מוסדות נעמען פראגראמען און דארפען נישט אונטער שרייבען אז זיי האבן נישט מיט די אידישע רעליגיע גארנישט.

פרעג דיך נאך וואס א סקול דיסטריקט שרייבט אינטער אין וואס א דעי קער אדער העד סטארט שרייבט אינטער

[מחצה''ק]

א וויזניצער האט מיר געזאגט אז ר' מאטעלע האט געבאדערט אז מ'באשמיצט חשוב'ע רבנים פאר'ן חטא פון זאגן זייער דעת תורה, און דאס האט ער שטארק פארדאמט. קען זיין בתוך הדברים האט ער אויך דערמאנט פראבלעמען וואס איז דא מיטן פובליק סקול, איך ווייס נישט ווייל איך האב נישט געהערט אדער געזעהן זיינע דרשות. אדרבה, טאמער איינער קען עס ברענגן וועט מען קענען דערגיין די אמת

ס'האט אים נישט געבאדערט אז מ'באשמוצט רבנים. פינטעלע. דעי ויזניצער איז נכשל געווארן אין שקר.

ערעב יוד קאשוי רב איז נאך געווען געניג גדול ווי דעם ברך משה למעשה איז קאשוי רב'ס הגהות געדריקט אין גמרא
ר' אברהם לייטנער איז א בעל תשובה אין א געוויסע זין אין א בעל תשובה האט נישט קיין מסורה איז ער געגאנגען עקסטרעם [אגב זיין טאטע איז געווען א היימישע יוד גארנישט ערגער פון די וויינשטאק ברודערס...]
אין אפשר דארף מען דיך שטעכן ווי זמרי בן סלי פארן רעדן אזוי גראב אויף ר' מאטעלע?

[מיליאנער]

א וויזניצער האט מיר געזאגט אז ר' מאטעלע האט געבאדערט אז מ'באשמיצט חשוב'ע רבנים פאר'ן חטא פון זאגן זייער דעת תורה, און דאס האט ער שטארק פארדאמט. קען זיין בתוך הדברים האט ער אויך דערמאנט פראבלעמען וואס איז דא מיטן פובליק סקול, איך ווייס נישט ווייל איך האב נישט געהערט אדער געזעהן זיינע דרשות. אדרבה, טאמער איינער קען עס ברענגן וועט מען קענען דערגיין די אמת

ס'האט אים נישט געבאדערט אז מ'באשמוצט רבנים. פינטעלע. דעי ויזניצער איז נכשל געווארן אין שקר.

ערעב יוד קאשוי רב איז נאך געווען געניג גדול ווי דעם ברך משה למעשה איז קאשוי רב'ס הגהות געדריקט אין גמרא
ר' אברהם לייטנער איז א בעל תשובה אין א געוויסע זין אין א בעל תשובה האט נישט קיין מסורה איז ער געגאנגען עקסטרעם [אגב זיין טאטע איז געווען א היימישע יוד גארנישט ערגער פון די וויינשטאק ברודערס...]
אין אפשר דארף מען דיך שטעכן ווי זמרי בן סלי פארן רעדן אזוי גראב אויף ר' מאטעלע?

ווי האב איך גערעדט אויף ר' מאטעלע? (אויב מיינסטו וועגן כ'האב געזאגט די ויזניצער איז נכשל געווארן, כ'האב גערעדט פון שמעון וואלף'ס חבר).

איך באשמוץ נישט קיינעם, און איך מעסט נישט קיינעם'ס גדלות. איין זאך: ס'געווען רבנים וואס האבן געפירט א מלחמה מיט סאטמאר רבי'ן ז''ל, טייל פון זיי זענען פשוט אנגעהעצט געווארן פון מענטשן וואס האבן געוואלט אונטערברענגן דעם בר''מ, און קרית יואלע רב האט זיך אנגענומען פאר זיין טאטנ'ס כבוד און געראטעוועט די הנהגה פון זיין טאטן.

[מונטסורי]

מיי גאד די [שרייב נישט קיין אומאיידעלע ווערטער. מנהל] איז אנריעל

מען ווייסט ווער די שרייבערס פון די סארט פאשקיווילים האבן געקענט זיין?

[מצפצף]

א וויזניצער האט מיר געזאגט אז ר' מאטעלע האט געבאדערט אז מ'באשמיצט חשוב'ע רבנים פאר'ן חטא פון זאגן זייער דעת תורה, און דאס האט ער שטארק פארדאמט. קען זיין בתוך הדברים האט ער אויך דערמאנט פראבלעמען וואס איז דא מיטן פובליק סקול, איך ווייס נישט ווייל איך האב נישט געהערט אדער געזעהן זיינע דרשות. אדרבה, טאמער איינער קען עס ברענגן וועט מען קענען דערגיין די אמת

ס'האט אים נישט געבאדערט אז מ'באשמוצט רבנים. פינטעלע. דעי ויזניצער איז נכשל געווארן אין שקר.

ערעב יוד קאשוי רב איז נאך געווען געניג גדול ווי דעם ברך משה למעשה איז קאשוי רב'ס הגהות געדריקט אין גמרא
ר' אברהם לייטנער איז א בעל תשובה אין א געוויסע זין אין א בעל תשובה האט נישט קיין מסורה איז ער געגאנגען עקסטרעם [אגב זיין טאטע איז געווען א היימישע יוד גארנישט ערגער פון די וויינשטאק ברודערס...]
אין אפשר דארף מען דיך שטעכן ווי זמרי בן סלי פארן רעדן אזוי גראב אויף ר' מאטעלע?

קאשוי רב'ס הגהות זענען א ליצנות במחכ"ת.

[פאלגזאם]

דאס אז ר' אהרן האט געזאגט וועגן קאשויער רב עפרא לפומיה, האט ער טאקע געשיקט א בריוו איהם צו בעטן מחילה. אבער אז ר' אברהם לייטנער איז מעגליך געווען א ב"נ, איז פארשטענדליך. ווייל ער איז בעצם געווען א בעל תשובה. זיינע עלטערן זענען נישט געווען צו ערליך. (אפשר סטאטוס-קווא/קאנסערוואטיוון.) סאו וואלט ער נישט געדארפט ארומצורידערן אזוי סאך. כ'פארשטיי ער האט געמיינט מקדש זיין שם שמים. דארף מען אויך וויסן וואס יא און וואס נישט. און א בעל תשובה קען נישט מבחין זיין. אז ער קען מבזה זיין אן אנערקענטן מנהיג ישראל, מעג מען אויפברענגען דעם פאקט אז ער אליינס שטאמט נישט פון אזעלכע צדיקים, קדושים וטהורים. אז דו ביסט נישט חס אויף יענעמ'ס כבוד, דארף מען זיך אויך נישט רעכענען מיט דיין . דער איינציגער לימוד זכות אויף ר' אברהם לייטנער איז, אז ער האט אין א געוויסע צייט געליטן פון א נערוון צוזאמענבראך...!

ער האט עם שפעטער איבערגעבעטן?!?!
Wow! אזא צדיק איז ער!

[מחצה''ק]

א וויזניצער האט מיר געזאגט אז ר' מאטעלע האט געבאדערט אז מ'באשמיצט חשוב'ע רבנים פאר'ן חטא פון זאגן זייער דעת תורה, און דאס האט ער שטארק פארדאמט. קען זיין בתוך הדברים האט ער אויך דערמאנט פראבלעמען וואס איז דא מיטן פובליק סקול, איך ווייס נישט ווייל איך האב נישט געהערט אדער געזעהן זיינע דרשות. אדרבה, טאמער איינער קען עס ברענגן וועט מען קענען דערגיין די אמת

ס'האט אים נישט געבאדערט אז מ'באשמוצט רבנים. פינטעלע. דעי ויזניצער איז נכשל געווארן אין שקר.

ערעב יוד קאשוי רב איז נאך געווען געניג גדול ווי דעם ברך משה למעשה איז קאשוי רב'ס הגהות געדריקט אין גמרא
ר' אברהם לייטנער איז א בעל תשובה אין א געוויסע זין אין א בעל תשובה האט נישט קיין מסורה איז ער געגאנגען עקסטרעם [אגב זיין טאטע איז געווען א היימישע יוד גארנישט ערגער פון די וויינשטאק ברודערס...]
אין אפשר דארף מען דיך שטעכן ווי זמרי בן סלי פארן רעדן אזוי גראב אויף ר' מאטעלע?

ווי האב איך גערעדט אויף ר' מאטעלע? (אויב מיינסטו וועגן כ'האב געזאגט די ויזניצער איז נכשל געווארן, כ'האב גערעדט פון שמעון וואלף'ס חבר).

איך באשמוץ נישט קיינעם, און איך מעסט נישט קיינעם'ס גדלות. איין זאך: ס'געווען רבנים וואס האבן געפירט א מלחמה מיט סאטמאר רבי'ן ז''ל, טייל פון זיי זענען פשוט אנגעהעצט געווארן פון מענטשן וואס האבן געוואלט אונטערברענגן דעם בר''מ, און קרית יואלע רב האט זיך אנגענומען פאר זיין טאטנ'ס כבוד און געראטעוועט די הנהגה פון זיין טאטן.

איז ביסטו גערעכט

[מיליאנער]

איז ביסטו גערעכט

יישר כח!

[berlbalaguleh]

פארוואס דערמאנט מען נישט דא די מערכה וואס ר' מאטעלע ויזניצער האט געפירט קעגן די פאבליק סקול?
איז ער אויך בלויז געווען א שונה פונעם מי שברך און האט פשוט געזיכט א געלעגנהייט זיך צו שלאגן מיט אים?

וואס איז טאקע פשט אז ר' מאטעלע האט אייביג געהאט די אלע פראגראם'ס וואס האט די זעלבע אישו'ס ווי די שערי חמלה אין דארט האט מען אים נישט פארציילט? ווי העדסטארט אין טייטל וואן אא''וו

האט עס טאקע גענוי די זעלבע פראבלעמען, אדער איז דאס בלויז די סאטמארע ארגומענט?

דער טייטל וואן פראגראם האט געהאט ערגערע פראבלעמען (פון א בחינה רוחנית) ווי שערי חמלה/סקול דיסטריקט. אזוי ווי כ'האב שוין פריער דערמאנט אז איינס פון די תנאים פון פראגראם איז געווען אז ס'גייט פאר אומ-פארהייראטע מאמעס פון קינדער. אזוי ווי ביי די שווארצע און פארטא-ריקאנער. דער חילוק איז אז ביי זיי איז עס אמת. און דא האבן די יונגע קאפלס נישט איינגעשריבן זייער מערידזש סערטיפיקעט ביי די רעגירונג. עכ"פ ס'איז א גרויסער חילול השם. ר' מאטעלע דער וויזשניצער רבי האט מסתמא יא געוואוסט פון דעם, ס'איז נאר א בחינה פון "עינו הטעתו"...

אויך, דא האט א יעדער געהאט א געלעגנהייט צו קלאפן סאטמאר. ווייל זיי זענען געווען הוגי דיעות אין אלע ענינים וואס האבן זיך אפגעשפילט אין א יעדע קהילה אדער חסידות, וכאן מצא בעל חוב מקום לגבות את חובו...! אבער לעצם הענין איז סאטמאר אין דעם פאל נישט געווען אזוי אומגערעכט, ווייל די שערי חמלה האט זייער א סאך אויפגעטון פאר די משפחות וואס האבן געהאט קינדער מיט ספעציעלע געברויכן. זענען מענטשן אויפגעקומען מיט אזוי-גערופענע טענות פון שטותים והבלים. איינס, אז די מזוזות זענען נישט געווען אנגעקלאפט אויף די טיר זוילן פן פארנט, נאר פון אינעווייניג. די צווייטע, אז מ'האט נישט געלערנט חומש און סידור אלס רעליגיע, מ'האט נאר געמעגט לערנען אידישקייט אלס היסטארי. לאמיר זיך נישט נאר'ן, די קינדער (נעבעך) האבן דען געקענט לערנען עברי און חומש מיט רש"י? ס'גענוג אז מ'האט זיי געקענט אויסלערנען צו זינגען מודה אני און מאכן ברכות אויף עסן...!