קאווע שטיבל

אן אביעקטיווער מענטש מיינט איינער וואס נעמט אריין אלע זייטן פונ'ם בילד ווען ער איז דן א נושא. ווען מיר ווילן דן זיין איבער אויב ר' יונתן איז געווען א שבתאי דארפן מיר דן זיין א) וואספארא סארט מענטש ער איז געווען, ווי שטארק איז מסתבר אז די עלילה קלעבט אויף אויף אים, ב) וואספארא געוויכט די ראיות טראגן. לדוגמא, אויב איינער וועט מיר ברענגען ראיות אז דער גר"א האט געגעסן אום יום כיפור, וועל איך דארפן האבן אומגעהויערע ראיות אז דאס איז אמת, אבער ווען איינער זאל זאגן דאס זעלבע אויף א האלב אפגעפארענער איד, וועל איך עס גאנץ שנעל אפקויפן. מיט מיין ארימען שכל פארשטיי איך אז צו באשולדיגן ר' יונתן אין אזא באשולדיגונג דארף מען האבן גאר ערנסטע באווייזן. איך האב זיי נאכנישט געטראפן. אויב דו האסט יא, דאן וויל איך זיי הערן. אויב די נידון וואלט געווען איבער געוויסע נטיות וואס ער האט געהאט צו שבתאות, ווי דו האסט פריער געוואלט טענה'ען, איז איין זאך, אבער ווי איך האב אויפגעוויזן, איז דאס נישט אמת.
אדרבה, לאמיר הערן פון דיר, ווען דער איינציגער מערער אויף ר' יונתן וואלט געווען יוסף פראגער און נישט דער יעב"ץ, וואלסטו אויך אפגעקויפט זיינע מעשיות?
ועל כולם האסטו מיר נאך נישט געענטפערט אויף מיין פשוט'ע שאלה, אויב ר' יונתן האט גע'טענה'ט אז די קמיעות זענען מזוייף, און דער יעב"ץ האט געהאלטן פארקערט, פארוואס האט דער יעב"ץ מער נאמנות ווי אים. נאכדעם וואס דו וועסט מיר דאס ענטפערן וועלן מיר קענען אריינגיין אין דעטאלן. און ביטע ברענג מיר טאקע אן אביעקטיווער מקור, נישט פון דעם יעב"ץ'נס ספרים. סתם צו נאכברענגען קמיעות פון די ספרים פונ'ם יעב"ץ קען איך דערויף פונקט אזוי נאכברענגען תירוצים פון לוחות עדות. און אויף זייטיגע טענות אויף ר' יונתן פונ'ם יעב"ץ, איז דאך ר' יונתן גארנישט שולדיג אז ער האט נישט אריינגעלייגט קיין פערזענליכע אטאקעס אויף זיינע קעגנער אין זיינע ספרים, כאטש ער האט געהאט א בארג מיט שטאף.
ביטע מאך אויך קלאר דיין שטעלונג, דו האלטסט אז ר' יונתן איז געווען אן אמת'ער שבתאי, אדער אז ער האט געהאלטן מיט אים אין געוויסע קבלה יסודות?

לגבי דיין דמיון פין דער גר"א עסען אין יום כיפור, איז בכלל נישט קיין דמיון, ווען די טענות אויף דעם ר"ר יונתן האבען זיך גאנץ גוט געלייגט אויף'ן שכל.

ווען איינער וואלט געטענה'ט אז דער יעב"ץ איז א שבתאי, דעמאלס וואלסטו גערעכט געוועהן מיט דיין דמיון צום גר"א יום כפור עסען.

זיי דיך מדמה דער קלויזער זצ"ל ווען מען האט אים באשולדיגט צו זיין א ציוני, לעומת באשולדיגען דער סאטמאר רבי זצ"ל צו זיין א ציוני.

ווען עס וואלט געוועהן ווי די זאגסט, וואלט קיינער נישט גענומען די טענות פין יעב"ץ בימים ההם ערענסט. אלא מאי מוז זיין אז די טענות האבען עפעס יא געקלעבט דעמאלס יא אמת צו נישט. און דער אמת איז, אז דאס איז געוועהן איינער פין מיינער ערשטער עפענונגען אין דער פרשה, ווען איך האב מיך מתבונן געוועהן טאקע הא גופא וואס די זאגסט, ווען דער רבי ר' יונתן'סשייכות מיט שבתאות וואלט געוועהן אזוי ווי דער רבי ז"ל שייכות מיט ציונות, וואלט דאך דער יעב"ץ קיינמאל נישט מצליח געוועהן צו מאכען בכלל א גערודער, ער וואלט געוועהן ללעג ולקלס. למעשה זענען זיינע טענות דעמאלס געוועהן גענוג שטארק צו מאכען אסיפות און כמעט חרמות וכו', גענוג צו ווייזען אז אויף דער בחינה וואס די ווילסט דא אויסמאלען איז דער רבי ר' יונתן זיכער נישט געוועהן.

האסט געשריבען ר' יאיר
"אויב די נידון וואלט געווען איבער געוויסע נטיות וואס ער האט געהאט צו שבתאות, ווי דו האסט פריער געוואלט טענה'ען, איז איין זאך, אבער ווי איך האב אויפגעוויזן, איז דאס נישט אמת."
זיי מיר אזוי גוט, ווי האסט די דאס "אויפגעוויזען", איך ווייס האסט אזוי געזאגט, אבער ווי און וואס האסטו אויף געוויזען אין דעם נושא אויסער שרייבען סתם רעטאריק?

האסט ווייטער געשריבען
"אדרבה, לאמיר הערן פון דיר, ווען דער איינציגער מערער אויף ר' יונתן וואלט געווען יוסף פראגער און נישט דער יעב"ץ, וואלסטו אויך אפגעקויפט זיינע מעשיות?"
קען זיין יא קען זיין נישט, למאי נפק"מ?
איך ווייס נישט ווער יוסף פראגער איז געוועהן, וואס זיין מהות איז געוועהן. זיין נאמנות איז בכלל נישט נוגע דא, דער יעב"ץ איז מיר גענוג באגלייבט אין די גאנצע מעשה. איך פארשטיי די האסט א טעאריע אז יוסף פראגער איז דער וואס האט אנגעארבעט די גאנצע זאך מיט די פאלשע קמיעות, און ער איז גאר געוועהן דער פעלשער. לאמיך דיך נעמען אויף דעם זעלבען צימבעל ווי די נעמסט מיר. די האלטס דער יעב"ץ איז געוועהן א שוטה כזה אז ער האט נישט פארשטאנען ווער יוסף פראגער איז אזוי גוט ווי די? ער וואלט געגאנגען מאכען א גאנצע מהומה מוזען אנטלויפען פין זיין מנוחה ונחלה זיין סעפערעיטעט פין זיין ווייב און קינדער פאר א יאר און א האלב נאר ווייל ער איז געוועהן א נאר צו געלייבען זיין משרת?
ועוד, יוסף פראגער אליין ווען זיין רבי וואס ער האט ליב געהאט בכל נפשו ומאודו, ווען ער האט געזעהן אז זיין רבי פארלירט נעבעך די גלייך זינען, מען רודף'ט אים מען וויל אים הרג'נן במלא מובן המלה, (וואס דאס בדרך אגב ווייזט אויך א גרויסע צד אמת אין די טענות פינעם יעב"ץ, עיין ערך שולזאהן, ווען ער שרייבט בלויז ליגענט וואלט מען אים אויך נישט געוואלט הארגענען), און ער האט נישט דאס הארץ ארויס צו קומען צו זיין רבי און אים זאגען חטאתי עוויתי פשעתי לאז אפ, איך האב די פארפירט?
אויב נישט, מאכסטו אים נישט פאר א פשוטער מזייף וואס האט געוואלט ער זאל ווערען רב אין אלטונא, נאר פאר א שלעכטע מיאוסע נוכל ערגער פין משה גבאי וכו'.

ווייטער שרייבסטו
"ועל כולם האסטו מיר נאך נישט געענטפערט אויף מיין פשוט'ע שאלה, אויב ר' יונתן האט גע'טענה'ט אז די קמיעות זענען מזוייף, און דער יעב"ץ האט געהאלטן פארקערט, פארוואס האט דער יעב"ץ מער נאמנות ווי אים."
נישט אלע זענען געוועהן פארענטפערט מיט טענות מזויף, אפאר האט ער געטענה'ט אז האט אן אנדערע דרך עס מפרש צו זיין. און במח"כ זיינע תירוצים מאכען אזוי פיל סענס ווי ווען קלינטאן האט געטענה'ט אז דאס מיינט יענץ וכו'.

ועוד שרייבסטו
"און ביטע ברענג מיר טאקע אן אביעקטיווער מקור, נישט פון דעם יעב"ץ'נס ספרים."
איך האב שוין איינמאל אויף דעם גענטפערט און חזר דיך איין כדי מען זאל נישט מוזען איבערגיין צוויי מאל אלץ.
איך טראסט דעם יעב"ץ גענוג אין דעם פרשה, איך גיי נישט אויף ווייזען פין אנדערע כותבים בימים ההם וואס זיי האבען געהאלטען. אויף יעדעם קענסטו זאגען זיי זענען נישט געוועהן אביעקטיוו. הגם דער נודע ביהודה וואלט געקענט דינען גענוג צו ווייזען אז ער איז אוך נישט געוועהן גענוג איבער געצייגט איז זיין צדקות, ווי זיי זאגען אויף דעם נו"ב אין דעם ענין, בא לברך ונמצא מקלל. אבער נישט דאס דארף איך. פין זיי ביידע אליין, דער יעב"ץ מיט דער ר"ר יונתן, מיט דער מעשה ווי דער יעב"ץ לייגט עס אראפ, איז מיר גענוג אז בי מיר נעם איך אהן אז יש דברים בגו.

אויף דעם וואס די שרייבסט
"און אויף זייטיגע טענות אויף ר' יונתן פונ'ם יעב"ץ, איז דאך ר' יונתן גארנישט שולדיג אז ער האט נישט אריינגעלייגט קיין פערזענליכע אטאקעס אויף זיינע קעגנער אין זיינע ספרים, כאטש ער האט געהאט א בארג מיט שטאף."
איך הייב נישט אהן צו פארשטיין וואס די ווילסט מיט דעם.

ועל אחרון באתי.
"ביטע מאך אויך קלאר דיין שטעלונג, דו האלטסט אז ר' יונתן איז געווען אן אמת'ער שבתאי, אדער אז ער האט געהאלטן מיט אים אין געוויסע קבלה יסודות?"

איז אזוי. איך ווייס נישט, וואס מיינט אן אמת'ער שבתאי? געהאלטען אז דער ש"ץ איז משיח? איז דאס אזוי געפעהרליך ווי די יסודות פין ש"'ץ אין קבלה? וואס איז ערגער? איך בין נישט זיכער מיט גארנישט אין דעם, ווייל דער ספר שם עולם וואס מאנכע האבען געהאלטען אז עס איז יא פין ר"ר יונתן, איז נישט געווארען גענוג גוט אויף געוויזען אז עס איז פין אים. די מאמרים אין דעם דרייען זיך לכאן ולכאן, און איך האב למעשה נישט אהנגענומען די טענות אז עס איז מער מסתבר יא פין אים. טאמער די ספר איז פין אים, דעמאלס איז ער פאל פלעדזש, טאמער נישט, איז עס מוטל בספק.

אביסעל מער ליין מאטריאל אונליין בנוגע די פרשה פין די קמיעות קוקט דא

גייט צו פעידזש 137 און נאכדעם 337 און ווערט נישט סטאק אויף דער וועג.
הצלחה.

ב"ה

יש לציין שאף מרן הגאון ה"פני יהושע" זצוק"ל היה שותף למרן הגאון יעב"ץ זצוק"ל.

הרב קוק הסביר (מופיע היכן שהוא ב'שבחי ראי"ה') שהיה למרן הגר"י אייבשיץ זצוק"ל שכן שבתאי ור' יהונתן רצה לדעת את שיטתם היטב ולכן השאיל מאותו שכן ספרים בעניין ו"הפני יהושע" שלח שליחים לבדוק בכיליו של ר' יהונתן באכסניה שבה היה באזור של ה"פני יהושע" (ואולי באותו יישוב, לא זוכר בדיוק) ואכן מצו אצלו ספרים שבתאיים. אך זה לא בגלל שח"ו ר' יהונתן היה שבתאי, אלא כי רצה לדעת את שיטתם היטב.

פאר הדור האט געשריבן:ב"ה

יש לציין שאף מרן הגאון ה"פני יהושע" זצוק"ל היה שותף למרן הגאון יעב"ץ זצוק"ל.

הרב קוק הסביר (מופיע היכן שהוא ב'שבחי ראי"ה') שהיה למרן הגר"י אייבשיץ זצוק"ל שכן שבתאי ור' יהונתן רצה לדעת את שיטתם היטב ולכן השאיל מאותו שכן ספרים בעניין ו"הפני יהושע" שלח שליחים לבדוק בכיליו של ר' יהונתן באכסניה שבה היה באזור של ה"פני יהושע" (ואולי באותו יישוב, לא זוכר בדיוק) ואכן מצו אצלו ספרים שבתאיים. אך זה לא בגלל שח"ו ר' יהונתן היה שבתאי, אלא כי רצה לדעת את שיטתם היטב.

צוויי נקודות.

דאס אז דער פני יהושע האט געהאלטען מיט דער יעבץ איז שוין דא ברייט אויסגעשמועסט אין דעם אשכול.

צוויטענס, דער מעשה מיט רב קוק איז נישט געשטויגען נישט געפלויגען. דער "חשד" אויף ר"ר יונתן האט גארנישט געהאט מיט ספרים וואס מען האט געטראפען ביי אים. און אפילו אויב יא, ווייזט די מעשה די גרויסע תירוץ אויף א שבתאי אז ער האט געהאט א שכן וכו', שטעל זיך פאר איך בארג די ספרים פין שפינוזה אדער אנדערע אפיקורסים צו פארשטיין די שיטה. ועוד מה לי שכן מה לי געקויפט, די מעשה ווייזט אויף היבשע טפשות פין דער מחבר המעשה.

איחוד פעלד האט געשריבן:

פאר הדור האט געשריבן:ב"ה

יש לציין שאף מרן הגאון ה"פני יהושע" זצוק"ל היה שותף למרן הגאון יעב"ץ זצוק"ל.

הרב קוק הסביר (מופיע היכן שהוא ב'שבחי ראי"ה') שהיה למרן הגר"י אייבשיץ זצוק"ל שכן שבתאי ור' יהונתן רצה לדעת את שיטתם היטב ולכן השאיל מאותו שכן ספרים בעניין ו"הפני יהושע" שלח שליחים לבדוק בכיליו של ר' יהונתן באכסניה שבה היה באזור של ה"פני יהושע" (ואולי באותו יישוב, לא זוכר בדיוק) ואכן מצו אצלו ספרים שבתאיים. אך זה לא בגלל שח"ו ר' יהונתן היה שבתאי, אלא כי רצה לדעת את שיטתם היטב.

צוויי נקודות.

דאס אז דער פני יהושע האט געהאלטען מיט דער יעבץ איז שוין דא ברייט אויסגעשמועסט אין דעם אשכול.

צוויטענס, דער מעשה מיט רב קוק איז נישט געשטויגען נישט געפלויגען. דער "חשד" אויף ר"ר יונתן האט גארנישט געהאט מיט ספרים וואס מען האט געטראפען ביי אים. און אפילו אויב יא, ווייזט די מעשה די גרויסע תירוץ אויף א שבתאי אז ער האט געהאט א שכן וכו', שטעל זיך פאר איך בארג די ספרים פין שפינוזה אדער אנדערע אפיקורסים צו פארשטיין די שיטה. ועוד מה לי שכן מה לי געקויפט, די מעשה ווייזט אויף היבשע טפשות פין דער מחבר המעשה.

אפשר תרגום?

דער פרט לגבי דער פני יהושע איז נישט קיין חידוש.

און דער מעשה פין רב קוק איז אויסגעזויגען פין פינגער.

און אין תרגום.

סיפורא דא דאנת מספר לא חידושא הוה.

וסיפורא דסיפר רבא דקוק מציצא מאצבעה הוה.

איחוד פעלד האט געשריבן:דער פרט לגבי דער פני יהושע איז נישט קיין חידוש.

און דער מעשה פין רב קוק איז אויסגעזויגען פין פינגער.

און אין תרגום.

סיפורא דא דאנת מספר לא חידושא הוה.

וסיפורא דסיפר רבא דקוק מציצא מאצבעה הוה.

אז איך מוסברת מציאת ספרי שבתאות אצל ר' יהונתן אייבשיץ?

יאיר האט געשריבן:און צו זאגן אז ער האט באמת געגלייבט אז א לאנג פארשטארבענער משומד און חוטא ומחטיא את הרבים איז דער משיח, איז א טענה וואס איז אזוי אבסורד, אז עס איז בכלל נישט נויטיג צו אריינגיין אין ויכוחים דערוועגן. דאס וואס דו ברענגסט אז נאך גדולים האבן זיך טועה געווען, איז דאך דער חילוק אזוי פשוט, דעמאלט האט מען נישט געוואוסט ווי אזוי דאס וועט זיך אויסקאכן, מען איז געווען אינגאנצן צומישט און צוטומלט כידוע לכל בר בי רב, האבן גרויסע מענטשן זיך טועה געווען. אבער צו זאגן אז דער ריזיגער גאון און ראש ישיבה פון טויזנטער תלמדידים האט אים געשטיצט נאך זיין שמד, ווער רעדט נאך נאכדעם וואס ער איז געשטארבן, איז דאך פאסיג בלויז פאר אן אפרוח שלא נפתחו עיניו און ווערט נתפעל פון יעדע פרעמדע געדאנק.

און דער יעב"ץ בשעתו?

פאר הדור האט געשריבן:

איחוד פעלד האט געשריבן:דער פרט לגבי דער פני יהושע איז נישט קיין חידוש.

און דער מעשה פין רב קוק איז אויסגעזויגען פין פינגער.

און אין תרגום.

סיפורא דא דאנת מספר לא חידושא הוה.

וסיפורא דסיפר רבא דקוק מציצא מאצבעה הוה.

אז איך מוסברת מציאת ספרי שבתאות אצל ר' יהונתן אייבשיץ?

איפה מצאת כתוב שזה היה העוולה של ר' יהונתן שכביכול "מצאו" אצלו ספרי שבתאות?

וכי חושב אתה שלהיעב"ץ לא היו כל ספרי השבתאים מונחים בקופסא?

ואפילו לדבריך שזה היה החטא והעוון של ר' יהונתן, ש"מצאו" אצלו ספרים כאלה, אתה באמת חושב שבתירוצים של מה בכך, כגון שייך להשכן, או שאלתי אותם לשעה, לא ידעתי שהם אצלי, יכולים ליישב קושיות כאלה?

לא זו הנקודה שדיבר עליה הרב קוק, אלא שר' יהונתן פשוט רצה לדעת על בוריה את השקפת השבתאים ולכן קרא בספריהם, וזה התירוץ לקושיה מה עשו אצלו ספרי שבתאים. אך "הפני יהושע" ושליחו לא ידעו זאת ולכן "הפני יהושע" הצטרף לחרם עליו.

שני דברים בגו;

די קמיעות פירושים פון ר' יונתן זענען שוואכליך at best עי' מכתב נוב"י וואס זאגט אז מ'דארף זיך מדחיק זיין צו פארענטפערן ועי דאצ'ה הנ"ל בטוטו"ד

והשנית, ווער עס האט דורכגעליינט מגילת ספר להיעב"ץ זעט וואסערע אומצופרידענע אמפארגינערישע כאראקטער ער איז געווען. אגב, זיינע טענות אויפן כנסת יחזקא' זענען גאנץ אויפריכטיג פארווער עס הט אמאל געלערענט דעם כנ"י

וואס האסטו געטראפן אין כנסת יחזקאל?
אגב, דער יעב"ץ האט באשולדיגט דעם נודע ביהודה אליין אין שבתאות (און דאס איז שוין פון די שיינע זאכן מיט וואס ער האט אים באשמוצט) פאר'ן חטא פון באשיצן ר' יונתן, כאטש דער נודע ביהודה שרייבט אז די קמיעות אליין זענען פראבלעמאטיש.

פאר הדור האט געשריבן:לא זו הנקודה שדיבר עליה הרב קוק, אלא שר' יהונתן פשוט רצה לדעת על בוריה את השקפת השבתאים ולכן קרא בספריהם, וזה התירוץ לקושיה מה עשו אצלו ספרי שבתאים. אך "הפני יהושע" ושליחו לא ידעו זאת ולכן "הפני יהושע" הצטרף לחרם עליו.

עס איז באקאנט אז מען האט אים באשולדיגט אין שרייבן שבתאי'שע ספרים, אבער איך ווייס נישט פון קיין טענות אז מ'האט געטראפן שבתאי'שע ספרים ביי אים. ביטע אנגעבן א פארלעסליכע מקור.

יאיר האט געשריבן:

פאר הדור האט געשריבן:לא זו הנקודה שדיבר עליה הרב קוק, אלא שר' יהונתן פשוט רצה לדעת על בוריה את השקפת השבתאים ולכן קרא בספריהם, וזה התירוץ לקושיה מה עשו אצלו ספרי שבתאים. אך "הפני יהושע" ושליחו לא ידעו זאת ולכן "הפני יהושע" הצטרף לחרם עליו.

עס איז באקאנט אז מען האט אים באשולדיגט אין שרייבן שבתאי'שע ספרים, אבער איך ווייס נישט פון קיין טענות אז מ'האט געטראפן שבתאי'שע ספרים ביי אים. ביטע אנגעבן א פארלעסליכע מקור.

לא הבנתי מה התשובה!

פאר הדור האט געשריבן:

יאיר האט געשריבן:

פאר הדור האט געשריבן:לא זו הנקודה שדיבר עליה הרב קוק, אלא שר' יהונתן פשוט רצה לדעת על בוריה את השקפת השבתאים ולכן קרא בספריהם, וזה התירוץ לקושיה מה עשו אצלו ספרי שבתאים. אך "הפני יהושע" ושליחו לא ידעו זאת ולכן "הפני יהושע" הצטרף לחרם עליו.

עס איז באקאנט אז מען האט אים באשולדיגט אין שרייבן שבתאי'שע ספרים, אבער איך ווייס נישט פון קיין טענות אז מ'האט געטראפן שבתאי'שע ספרים ביי אים. ביטע אנגעבן א פארלעסליכע מקור.

לא הבנתי מה התשובה!

זעהסט מיר אויס ווי א צודרייטע טראל.

אלזא שרייב דיינע קישקעס, און עקספעקט נישט קיינע ענטפערס ביז די שרייבסט עפעס זאכלעך.

הרב ראובן מרגליות והרב קאמעלהאור האריכו למעניתם.

ווער איז א גרעסערע שייגעץ, א שבתאי ווי דער ר"ר יונתן (אויף דער צד), אדער א ליגנער ווי דער יעבץ וואס זאגט אז יענער איז א שבתאי לנקום נקמת אביו אדער דער אייגינע כבוד?

איך ווייס נישט, אבער א גרעסערע בהמה ווי דיר איז זיכער שווערער צו טרעפן, פיל דיר אן א מויל מיט ערד פאר דו צולאזט דיין שמוציגע פענע אויף גדולי ישראל מאורי האומה.

נישט שלעכט, זייט ווען ווערט מען א בהמה פאר רעדען צו דער זאך?

און פין ווי ווייס איך?

וויאזוי זאגט דער וועלט?

אז דער הונט בילט מיינט דער קויל איז געלונגען.

איך אויך האט געשריבן:איך ווייס נישט, אבער א גרעסערע בהמה ווי דיר איז זיכער שווערער צו טרעפן, פיל דיר אן א מויל מיט ערד פאר דו צולאזט דיין שמוציגע פענע אויף גדולי ישראל מאורי האומה.

לידיעתך, האסט נישט אנגעהויבען צו פארשטיין מיין שאלה. כ'האב געהאלטען אז מענטשען ווי דיר זענען אויף א"וו.

איז לאז מיך נאכאמאהל שרייבען.

ווען ר' ראובן מרגלית שרייבט אז דער יעבץ האט געמאכט א באבע מעשה אויף רר"י צוליב נקמה פין זיין טאטע, וואס גענוי האט ער געוואלט דא אויפטוהן?

אויב איז עס ווייל ער האט געוואלט אראפ נעמען א פלעק פין רר"י, האט ער דאך בבת אחת ארויפגעלייגט א געפערליכע פלעק אויף דעם יעבץ, יעצט ליין איבער נאכאמאהל מיין שאלה אין מיין פריעדעגע תגובה און זעה אויב די ווערטער האבען א שאנס אדורך צוגיין דיינע ב' קרומים.

חלילה.

אונז האבען זיך צו"האקט"