אחרי ככלות הכל - וועבערמאן סומאטכע

[קאווע טרינקער]

איך וויין אויף די מענשן וואס מיינען אז מיטן אדאפטירן גוטע זאכן פון דעם גוי אקעגן אונזער מסורה, גייט מען זיין מער וועלקאם דא אין גלות, אדער מער ארויפגעקוקט ביים גוי.

וואס מיינסטו מיט דעם?

[קאווע טרינקער]

די שאלה איז וואס אויס-מענטש מיינט מיט דעם, עכ"פ ווי אין דיזע קעיס זעהט ער דעם רעיון?

[קפנדריא]

די שאלה איז וואס אויס-מענטש מיינט מיט דעם, עכ"פ ווי אין דיזע קעיס זעהט ער דעם רעיון?

דאס איז שטארק אנזעבאר אויף די אלע מה יפית'לעך, אנגעהויבן ביי די עוכרי ישראל - אטענשאן זוכער וואס שטייען און פרעדיגן אש און פארעך פאר די מידיא, ווייל זיי רעדן זיך איין אז 'זיי' וועלן כאטש אויסקוקן אביסל בעסער ביי דעם גוי, וואס די גאנצע שנאה פון דעם גוי איז דאך פשוט ממש נאר ווייל ביי אונז נעמט מען נישט קעיר פון מאלעסטעישאן [אמת'ע קלאגעס גלייך ווי פאלשע - עובדא דידן יוכיח], און נאר ביי אונז, ביי די גויים איז דאך עולם התיקון [קעטאליק קירכע יוכיח, טיפ אוו די אייזבערג,] דער 'חכם' וואס רעדט צו די פרעסע איז פון די דערקלערטע 'אפענע' קעפ, וואס פארשטייט ווי גוט צו באשמוצן היימישע אידן, די זעלבע איז מיט די זעלבסט האסנדע קאמענטירער אין 'וואסאיזנייעס', און מיט די שונאי ישראל וואס ווייזן ווי צו שימפן און באשמוצן אידן אויף די אידישע שפראך אין ק"ש וכדומה, איטס אלל די סעים, מ'רעדט זיך איין אז מיט'ן באשמוצן דעם ברודער וועט מען זיך שפירן בעסער און ווערן מער ארויפגעקוקט ביים גוי, דאס איז פאלש! אין אלע דורות איז שוין געווען מוסרים און רשעים פאר דעם סיבה, זיי האבן נעבעך געמאכט א פאטאלן טעות, ביי די פאגראמען און גזירות האט מען זיי - די מוסרים און זעלבסט האסנדע אידעלעך - ווי הונט אויסגעקוילעט, גארנישט אנדערש ווי די אנדערע אידן, אזוי אויך דער דייטשער רשע ימ"ש האט אויסגעהרג'עט אלע אידן, אפילו אסימילירטע וואס האבן זיך אינגאנצן פארגוי'שט, און געטון אלעס צו געפעלן דעם גוי, און חלילה נישט געווארפן מאלעסטעישאן אונטער די קארפעט, נאר אלעס געגעבן פאר'ן גוי אויף א גאלדענע טאץ, דער עשו האט זיי פונקט אזווי פיינט געהאט, און זייער שיקזאל איז געווען קיין ברעקל נישט בעסער ווי די ערליכע אפגעהיטענע אידן, דעריבער, עפנט זיך די פארקלעבטע אויגן, און קריכטס ארויס פון די פארמאכטע באקס, ווארפט דעם בת היענה צוריק אין טיר-גארטן, און קוקטס ריאליטעט אין געזיכט אריין.

[sunbar]

די שאלה איז וואס אויס-מענטש מיינט מיט דעם, עכ"פ ווי אין דיזע קעיס זעהט ער דעם רעיון?

דאס איז שטארק אנזעבאר אויף די אלע מה יפית'לעך, אנגעהויבן ביי די עוכרי ישראל - אטענשאן זוכער וואס שטייען און פרעדיגן אש און פארעך פאר די מידיא, ווייל זיי רעדן זיך איין אז 'זיי' וועלן כאטש אויסקוקן אביסל בעסער ביי דעם גוי, וואס די גאנצע שנאה פון דעם גוי איז דאך פשוט ממש נאר ווייל ביי אונז נעמט מען נישט קעיר פון מאלעסטעישאן [אמת'ע קלאגעס גלייך ווי פאלשע - עובדא דידן יוכיח], און נאר ביי אונז, ביי די גויים איז דאך עולם התיקון [קעטאליק קריכע יוכיח, טיפ אוו די אייזבערג,] דער 'חכם' וואס רעדט צו די פרעסע איז פון די דערקלערטע 'אפענע' קעפ, וואס פארשטייט ווי גוט צו באשמוצן היימישע אידן, די זעלבע איז מיט די זעלבסט האסנדע קאמענטירער אין 'וואסאיזנייעס', און מיט די שונאי ישראל וואס ווייזן ווי צו שימפן און באשמוצן אידן אויף די אידישע שפראך אין ק"ש וכדומה, איטס אלל די סעים, מ'רעדט זיך איין אז מיט'ן באשמוצן דעם ברודער וועט מען זיך שפירן בעסער און ווערן מער ארויפגעשקוקט ביים גוי, דאס איז פאלש! אין אלע דורות איז שוין געווען מוסרים און רשעים פאר דעם סיבה, זיי האבן נעבעך געמאכט א פאטאלן טעות, ביי די פאגראמען און גזירות האט מען זיי - די מוסרים און זעלבסט האסנדע אידעלעך - ווי הונט אויסגעקוילעט, גארנישט אנדערש ווי די אנדערע אידן, אזוי אויך דער דייטשער רשע ימ"ש האט אויסגעהרג'עט אלע אידן, אפילו אסימילירטע וואס האבן זיך אינגאנצן פארגוי'שט, און געטון אלעס צו געפעלן דעם גוי, און חלילה נישט געווארפן מאלעסטעישאן די קארפעט, נאר אלעס געגעבן פאר'ן גוי אויף א גאלדענע טאץ, דער עשו האט זיי פונקט אזווי פיינט געהאט, און זייער שיקזאל איז געווען קיין ברעקל נישט בעסער ווי די ערליכע אפגעהיטענע אידן, דעריבער, עפנט זיך די פארקלעבטע אויגן, און קריכטס ארויס פון פארמאכטע באקס, ווארפט דעם בת היענה צוריק אין טיר-גארטן, און קוקטס ריאליטעט אין געזיכט אריין.

קפנדריא,

[שמעקעדיג]

איך וויין אויף די מענשן וואס מיינען אז מיטן אדאפטירן גוטע זאכן פון דעם גוי אקעגן אונזער מסורה, גייט מען זיין מער וועלקאם דא אין גלות, אדער מער ארויפגעקוקט ביים גוי.

גראדע זעהט מען יעצט אז די ביסט נישט גערעכט. די דזשורי האט יא בעסער ליב געהאט די מאדערענע מיידעל ווי דעם חסידישער איד.

אודאי שארט טורם זעהען זיי א דרך צלחה, אז נישט העטן זיי דאך נישט געגאנגען זיך לעקן צו זיי,
אבער אין די לאנג ראן טוט עס גארנישט אויף, אדרבה, עס מאכט זיי גאר שפירן פארראטן אז זייערע פריינטליכע גויים חברים האבן זיי פונקט אזוי פיינט ווי די פאנאטישע אידעלעך פון וועמען זיי האבן שטענדיג אינאיינעם אפגעלאכט.