קאווע שטיבל

moti107 האט געשריבן:פארוואס איז די חקירה לימיטעד צו קאלירן דאס קען געפרעגט ווערן אויף יעדע פון די 5 חושים אויף יעדער געפיל קען דאך זיין אז א צווייטער נעמט אויף גאר אנדערש, ווער זאגט אז דער געפיל שמחה ברענגט ביי א יעדן די זעלבע געפיל? אפשר אן ״א״ קוקט אויס ביי אן אנדערן ווי א ״ב״.
און אויב ווייסן מיר נישט און מ׳וועט קיינמאהל אויסגעפונען איז פונקט ווי קאלירן למאי נפק״מ? און ס׳קען הייסן אז יעדער שפירט די זעלבע.

כ'מיין אז די חילוק צווישן קאלירן און געפילן איז טאקע דאס אז געפילן איז סוביעקטיוו צום מענטש וואס שפירט דאס. קיינער קען דיך נישט מסביר זיין וואס פונקטליך איז דאס שמחה, מען קען עס נאר מסביר זיין מיט אויסערליכע סממנים און vague הגדרות. ווידעראום קאלירן קען מען סייענטיפיש אפשאצן און מגדיר זיין, קאליר על מחנהו וקאליר על דגלו, יעדע איינציגסטע קאליר מיט זיין אייגענארטיגן שעיד פון בלוי, רויט און געל. דערפאר פאסט זיך ביי קאלירן חוקר צו זיין צו מיר עקספירענסען דאס די זעלבע, משא"כ געפילן וועלכע זענען מעיקרא סוביעקטיוו, און ווערן אויטאמאטיש עקספיריענסט אנדערש אויפן אינדיווידואלן שטאפל.

לגבי א און ב פארשטיי איך נישט וואס איז שייך חוקר צו זיין. צו באדייט דען נישט "א" אז א געוויסע סכום פיקסעלס איז שווארץ און די איבעריגע ווייס, און די אלע שווארצע פיקסעלס וועלן אלץ אנפילן די זעלבע קאארדינעיטס? וואס איז שייך חקר'ן אז ראובן זעט דאס אנדערש ווי שמעון (unless ראובן האט דיסלעקסיע)?

יאיר האט געשריבן:

הוגה האט געשריבן:@יאיר,
דיין הסבר בנוגע עווילושאן שטימט אזוי ווי איך האב דא געשריבן.

בנוגע די ביג בענג טעאריע, ווי אזוי עס איז געשעהן איז א מילדע שאלה, after all איך מוז נישט האבן אלע ענטפערס היינט. אבער אויב איז עס א סתירה מיט די laws פון די יונעווירס, די זעלבע געזעצן אויף וואס סייענס איז באזירט, דאס איז שוין א שווערע קושיא. ווי אזוי קען מען שטיצן א טעאריע וואס שטומט נישט מיט פאקטן?

עס איז נישט קיין סתירה ווייל קיינער ווייסט נישט וואס איז געווען פאר דעם ביג בענג. קודם מוזטו וויסן אויב ס'איז נישט געווען קיין שום זאך וואס האט געקענט אנצינדן דעם ביג בענג כדי דו זאלסט קענען וויסן אויב דער ביג בענג איז א סתירה מיט די געזעצן וואס זי האט אליין באשאפן.

איז נישט די ביג בענג אפיציעל די 'זאך/פראסעס' וואס האט אונז רענדאמלי געברענגט די יוניווערס אין די פארם וואס עס איז געווען אין יענע צייטן? אויב איז מעגליך געווען עפעס פאר די ביג בענג דאן דארפן מיר בכלל נישט האבן קיין ביג בענג נאר מען קען זאגן אז די דעמאלטסדיגער יוניווערס האט mutated פון די פריערדיגע מציאות, ניין?

יאיר האט געשריבן:

הוגה האט געשריבן:@יאיר,
דיין הסבר בנוגע עווילושאן שטימט אזוי ווי איך האב דא געשריבן.

דאס וואס דו האסט געשריבן איז נישט קיין הסבר אויף עוואלושען, ס'איז א הסבר אויף די origin of life. די צוויי זאכן האבן נישט קיין שייכות. איך קען רואיג גלייבן אין די סייענטיפישע הסבר אויף עוואלושען און נישט גלייבן אין די סייענטיפישע הסבר אויף די origin of life, אויף וואס ס'איז נאך באמת נישטא קיין געהעריגע הסבר, ממילא קען יעדער גלייבן וואס ער וויל אן דעם וואס ער זאל סותר זיין סייענס.

ניין, איך האב דייקא געשריבן דארט א הסבר ווי אזוי עווילושען שטומט מיט די ענטראפי פרינציפעל. עיי"ש

איז נישט די ביג בענג אפיציעל די 'זאך/פראסעס' וואס האט אונז רענדאמלי געברענגט די יוניווערס אין די פארם וואס עס איז געווען אין יענע צייטן? אויב איז מעגליך געווען עפעס פאר די ביג בענג דאן דארפן מיר בכלל נישט האבן קיין ביג בענג נאר מען קען זאגן אז די דעמאלטסדיגער יוניווערס האט mutated פון די פריערדיגע מציאות, ניין?

ניין. סייענס גיבט זיך אפ פון דעם ביג בענג און ווייטער, זיי קענען זאגן וואס עס האט פאסירט פון א פרעקשאן פון א סעקונדע נאך די ביג בענג, זיי קענען אבער נישט זאגן וואס האט "גורם" געווען די ביג בענג, ווייל דאס איז אינגאנצן אינדרויסן פון די אוניווערס, און סייענטיסטן קענען נאר אונזער אוניווערס. דער נאמען "ביג בענג" מיינט גארנישט. עס איז סתם צו באצייכענען די נקודה פון בריאת העולם, ווען דער עקזיסטענץ פון אונזער אוניווערס האט זיך אנגעהויבן. דו קענסט גלייבן אז ס'האט פאסירט רענדאמלי פון ביליאנען מאלפעס וואס קלאפן אויף א טייפרייטער און דו קענסט גלייבן אז א גרויסער גאט האט דאס אנגעצינדן. יעדנפאלס שטייסטו גוט מיט סייענס. אגב, ווען מען הערט דעם נאמען קען מען זיך פארשטעלן אז ס'האט פאסירט א גרויסער כוח, און די אוניווערס האט "אויפגעריסן". פאקטיש האט זיך לכאורה נישט געהערט קיין אויפרייס בשעת די ביג בענג. עס איז סתם א פאפולערע נאמען וואס א סייענטיסט האט גענוצט ביי א ראדיא שאו צו באצייכענען דעם פונקט פון בריאת העולם, און עס האט געסטיקט.

הוגה האט געשריבן:

יאיר האט געשריבן:

הוגה האט געשריבן:@יאיר,
דיין הסבר בנוגע עווילושאן שטימט אזוי ווי איך האב דא געשריבן.

דאס וואס דו האסט געשריבן איז נישט קיין הסבר אויף עוואלושען, ס'איז א הסבר אויף די origin of life. די צוויי זאכן האבן נישט קיין שייכות. איך קען רואיג גלייבן אין די סייענטיפישע הסבר אויף עוואלושען און נישט גלייבן אין די סייענטיפישע הסבר אויף די origin of life, אויף וואס ס'איז נאך באמת נישטא קיין געהעריגע הסבר, ממילא קען יעדער גלייבן וואס ער וויל אן דעם וואס ער זאל סותר זיין סייענס.

ניין, איך האב דייקא געשריבן דארט א הסבר ווי אזוי עווילושען שטומט מיט די ענטראפי פרינציפעל. עיי"ש

אויב האסטו גערעדט פון עוואלושען איז מיר אומפארשטענדליך דיין תגובה. די ענערגיע פון די זון איז נישט גורם עוואלוציע, און אודאי נישט די אנדערע גאלאקסיס, עס איז א פראצעדור וואס רופט זיך נאטורליכע סעלעקציע. וואס באדייט אז דורך דעם וואס די ענווייראמענט טוישט זיך כסדר איז דאס גורם אז די בעסערע באשעפענישן סורווייוון.

קען זיין אז מיינע שאלות זעהן אויס זייער אומוויסנד, אבער לויט ווי איך פארשטיי קען נישט זיין אז ס'האט פאסירט רענדאמלי פון ביליאנען מאלפעס וואס קלאפן אויף א טייפרייטער ווייל דאן וואלט זיך סייענס אפגעגעבן מיט די שאלה ווי אזוי זענען די טייפרייטער און די מאלפעס אנגעקומען דארט, און וואו זענען זיי געווען אויב נישט אין די יונעווירס. סייענס האט א (אומ)קלארע חשבן איבער די השתלשלות היונעווירס פון אנהייב ביז היינט, די שאלה איז ווי אזוי איז געשעהן די ערשטע טריט אנצוהייבן די עווילושען סייקל און אויף דעם איז די דא די ביג בענג טעאריע, דאס מיינט אז פאר דעם איז גארנישט געווען, ווייל ווען יא וואלט די אנהייב געווען פאר די זאך/פלאץ איז דארט אהין געקומען אדער געשעהן. am I totally off here?

יאיר האט געשריבן:אויב האסטו גערעדט פון עוואלושען איז מיר אומפארשטענדליך דיין תגובה. די ענערגיע פון די זון איז נישט גורם עוואלוציע, און אודאי נישט די אנדערע גאלאקסיס, עס איז א פראצעדור וואס רופט זיך נאטורליכע סעלעקציע. וואס באדייט אז דורך דעם וואס די ענווייראמענט טוישט זיך כסדר איז דאס גורם אז די בעסערע באשעפענישן סורווייוון.

מיין ארגינעלע קשיא איז געווען אז לויט די ענטראפי פרינציפעל ווי אזוי קען יוניווערס עוואלוון צום בעסער ווען די ענטראפי פרינציפאל זאגט אלץ אז פון סדר ווערט אומסדר און נישט פארקערט? אויף דעם ארויף האב איך געשריבן דאס וואס איך האב פארשטאנען אז די ענטראפי פרינציפעל לאזט יא גיין פון אומסדר צו סדר אבער נאר דורכן נוצן די ענערגיע פון עפעס אנדערש וואס גייט יעצט צו אומסדר (א שטייגער פון א קאר וואס קען פארן דורך דעם וואס די גאזאלין ווערט אויסגענוצט אבער פון זיך אליינס וועט א קאר נישט פארן). און ממילא קען די וועלט עוואלווען דורכן נוצען די ענערגיע וואס ווערט אויסגענוצט פון די זון אדער אנדערע פלעצער אין די יונערווירס.

לאמיר פרובירן מסביר זיין מיט א משל. א סייענטיסט גייט אין ואלד און ער זעט א האלץ ברענען. מיט זיינע געלונגענע סייענטיפישע כשרונות שטעלט ער זיך אראפ אויסרעכענען וואס פאסירט גענוי בשעת די האלץ ברענט, ווי לאנג עס ברענט שוין, וועלכער סארט האלץ דאס איז וכדו'. דער סייענטיסט קען אבער נישט זאגן ווער עס האט אנגעצינדן דעם האלץ, און אודאי נישט פארוואס יענער האט עס אנגעצינדן. אויף די אנצינדן פון דעם האלץ וואס איז איינגעוויקלט אין פארהוילעניש, האט ער געזוכט א נאמען דערויף, ויקראו שמו בסייענס, ביג בענג.
בנוגע עוואלוציע איז מיר אומפארשטענדליך, דו ווילסט פארשלאגן א נייע טעאריע ווי אזוי עוואלוציע פאסירט? וואס פעלט דיר דאס אויס, מיר האבן שוין נאטורליכע סעלעקציע.

דו האסט פאר דיר דריי באקסעס, יעדע באקס איז צוטיילט אינעווייניג מיט א מחיצה און האט א דעקל פון אויבן פאר יעדע האלב פון דעם באקס באזונדער דורך וועלכער מען קען אריינקוקען אין איין האלב אהן זעהן וואס טוהט זיך אין דעם צווייטן.

אין יעדע באקס ליגט צוויי מטבעות – איינס אין יעדע האלב, איין באקס האט צוויי גאלדענע און איהם וועלן מיר רופען gg, איינער האט צוויי זילבערנע און ער וועט הייסן ss, און דער דריטער האט איין גאלדענע און איין זילבערנע און ער הייסט gs.

יעצט איז אזוי, איך קלויב אויס איין באקס, וואס איז די פראבעביליטי אז איך זאל בוחר זיין אין gs? איינס אין דריי, איא? גוט, מסכים.

יעצט לאמיר טראכטן אזוי, אויב איך וועל נעמען דעם באקס וועלכן איך האב אויסגעקליבן און עפענען איינע פון זיינע דעקלעך און איך וועל זעהן אז דארט געפינט זיך א גאלדענע מטבע, וואס זענען יעצט די שאנסן אז איך האב בוחר געווען אין gs? וועט איהר לכאורה מוזען מסכים זיין אז יעצט זענען די שאנסן איינס אין צוויי, פארוואס? ווייל אז דו זעהסט דא א גאלדענע מטבע קענסטו דאך שוין זיכער אויסשליסן ss פונעם ספק, בלייבט דאך נאר gg אדער gs, איז דאס דאך איינס אין צוויי.

דאס זעלבע וועט זיין אויב דו זעהסט א זילבערנע מטבע, דאן וועסטו קענען אויסשליסן gg און די שאנסן וועלן זיין איינס אין צוויי צווישן ss און gs.

דא קומען מיר צום פראבלעם, בסך הכל זענען דא אן אייניגע צאהל זילבערנע ווס. גאלדענע מטבעות – דריי פון יעדע, און דו האסט אייניגע שאנסן צו זעהן א זילבערנע אדער א גאלדענע, און דו ווייסט אויף זיכער – שוין פון פריער – אז ווען דו וועסט עפענען דעם דעקל פון א האלבע באקס וועסטו זעהן אדער א גאלדענע אדער א זילבערנע.

אויב אזוי, ווי אזוי קען זיין אז לכתחילה ווען דו ביסט געגאנגען קלויבן א באקס האסטו נאר געהאט איינס אין דריי שאנסן צו קלויבן gs, אבער ווען דו האסט געעפענט א דעקל – וואו עס איז דיר גארנישט נתחדש געווארן – האסטו פלוצלינג באקומען א שאנס איינס אין צוויי אז דער קעסטל איז gs?

ונבנתה, לאמיר פרעגן א בעסערע שאלה. איידער דו עפנסט אויף סיי וועלכע באקס האסטו בערך 33% שאנס צו באקומען די GS. דו עפנסט אויף איין באקס און דו טרעפסט זיך אן טאקע מיט די GS. יעצט ביסטו הונדערט פראצענט זיכער אז דו האסט באקומען די GS. ווי אזוי איז פלוצלינג ארויפגעפלויגן די שאנס פון 33 צו 100?

העי, יאיר, דו האסט צו שנעל געליינט די באלד ווערטער.

ונבנתה העיר האט געשריבן:אויב אזוי, ווי אזוי קען זיין אז לכתחילה ווען דו ביסט געגאנגען קלויבן א באקס האסטו נאר געהאט איינס אין דריי שאנסן צו קלויבן gs, אבער ווען דו האסט געעפענט א דעקל – וואו עס איז דיר גארנישט נתחדש געווארן – האסטו פלוצלינג באקומען א שאנס איינס אין צוויי אז דער קעסטל איז gs?

גערעכט, כ'האב נישט גענוג קלאר ארויסגעברענגט מיין פוינט אין ליכט פון וואס דו האסט געשריבן. וואס איך מיין צו זאגן איז אז מיט'ן זען די ערשטע מטבע האט זיך פאקטיש יא עפעס געטוישט, דהיינו, זיין ידיעה האט זיך געטוישט. פונקט ווי דו פארשטייסט אז זיין ידיעה טוישט זיך נאכ'ן זען ביידע מטבעות, אזוי קען זיך די ידיעה טוישן נאכ'ן זען איין מטבע.

עס איז אבער נישט א ידיעה וואס קען רירן זיינע שאנסן, ווייל סיי צו ער וועט טרעפן א זילבערנע און סיי צו ער טרעפט א גאלדענע [און ער ווייסט שוין פון פריער אז ער וועט זיכער טרעפן איינע פון די צוויי] ריקט זיך זיינע שאנסן צו איינס אין צוויי, אויב אזוי פארוואס דארף ער קוקען?

איך כאפ נישט פארוואס דו זאגסט אז עס גארנישט נתחדש געווארן דורכ'ן עפענען די שאכטל, ווען איך עפן די שאכטל און איך זעה אז עס איז דא א זילבערנע מטבע איז מיר נתחדש געווארן אז עס קלאר נישט gg, וואס דאס האב איך נישט געוואוסט פארן עפענען. נא, אויב אזוי איז פשוט אז די טשאנסן זענען געשטיגן אז עס איז gs וויבאלד gg איז עס זיכער נישט.

און יעצט האסטו א שאנס איינס אין צוויי אז עס איז gs, ריכטיג?

נו, איז ווען דו וואלסט נישט געקוקט און געזעהן אז עס איז א זילבערנע וואס וואלט געווען? העכסטענס וואלט עס געווען א גאלדענע און דאן וואלט ss ארויסגעפאלן פונעם בילד אנשטאט gg, אבער בכל אופן וואלטן די שאנסן פאר gs געווען איינס אין צוויי, נישט אזוי?

ונבנתה העיר האט געשריבן:עס איז אבער נישט א ידיעה וואס קען רירן זיינע שאנסן, ווייל סיי צו ער וועט טרעפן א זילבערנע און סיי צו ער טרעפט א גאלדענע [און ער ווייסט שוין פון פריער אז ער וועט זיכער טרעפן איינע פון די צוויי] ריקט זיך זיינע שאנסן צו איינס אין צוויי, אויב אזוי פארוואס דארף ער קוקען?

אהא, יעצט פארשטיי איך וואס דו פרעגסט.
יעצט לאמיר זען, ער ווייסט טאקע אז ער גייט טרעפן איינע פון די צוויי, און ער ווייסט אויך אז די שאנסן גייען זיך רוקן פון דריי צו צוויי, אבער ער ווייסט דאך נישט צווישן וועלכע צוויי. אויב ס'איז א זילבערנע וועט דער ספק זיין צווישן SS און SG, אויב ס'איז א גאלדענע איז דער ספק צווישן SG און GG. ממילא, אפשר איז דער ספק אליין, וועלכע ער גייט טרעפן, אריינגערעכנט אין דעם גרויסן ספק וואס מאכט אז עס זאל זיין איינס אין דריי?

בעניי זעה איך נישט אז טוישן דעם רעפרעזענטירער פון די אנדערע חלק שאנס זאל קענען אפעקטירן וויפיהל שאנסן gs האט.

גערעכט, לא ירדתי לעומקו.

ונבנתה העיר האט געשריבן:בעניי זעה איך נישט אז טוישן דעם רעפרעזענטירער פון די אנדערע חלק שאנס זאל קענען אפעקטירן וויפיהל שאנסן gs האט.

נאכאמאל, איידער ער עפנט בכלל דעם באקס, האט ער א דאפלטער ספק, אויב טרעף איך אז די ערשטע מטבע איז זילבער, דעמאלט האב איך אן איינס אין צוויי שאנסן צו טרעפן די GS אדער די SS, אבער אויב טרעף איך א גאלדענע, האב איך אן איינס אין צוויי שאנסן צו טרעפן די GS אדער GG. יעצט, פאר ער קוקט אן די ערשטע מטבע, ווען מיר שטעלן צוזאם די ביידע ספיקות, (ווייל ביידע אפציעס זענען equally valid) קומט אויס אז דער ספק דרייט זיך פאקטיש ארום דריי שאנסן, ווייל מיר האבן דאך דעם גאנצן בליק אויף אלע דריי קעסטלעך. און וויבאלד עס קומט אריין א דריטער קעסטל אין דעם בילד, ווערט די שאנס פון דעם GS געמינערט. פונקט אזוי ווי אויב כ'וועל אריינשטעלן נאך זיבן קעסטלעך וועט די שאנס פון די GS נאכמער געמינערט ווערן צו איינס פון צען. ערשט נאך דעם וואס מיר ווערן געוואויר אז דער שאנס איז טאקע נאר צווישן צוויי ספעציפישע קעסטלעך, ווערט דער שאנס געהעכערט צו איינס פון צוויי.

אולי, ווען ער האט דידריי שאכטלך פאר זיך, אפגעזען וואס די תוצאה גייט זיין איז עס א 1/3 פאר gs. יעצט איינמאל ער האט געפענט און געטראפן א זילבערנעם, און איז gg ארויסגעפאלן פון שפיל איז אטאמאטיש דא א 1/2 טשאנס אז עס איז gs פשוט וויייל עס איז נאר פארהאן צוויי מעגלכקייטן. משא"כ בעפאר'ן עפענען איז געווען דריי מעגליכקייטן, אפילו איך ווייס קלאר אז וואס איך גיי נאר עפענען גייט די תוצאה זיין אז gs זאל זיין 1/2 טשאנס סוכ"ס ווילאנג דו האסט עס נאכנישט געפענט האסטו א נאך א דריטן שאכטל אין שפיל וואס פארקלענטערט די טשאנסן.
----
יאיר האט מיך אויסגעכאפט, (אויב איך פארשטיי גוט...) זיינע סעקונדעס זענען מיינע מינוטן...

לכאורה זאגט עטץ ביידע די זעלבע סברא.

דאס ווייסט ער אבער זיכער שוין פון פריער אז איינע פון די קעסטלעך - אדער gg אדער ss - איז נישט אינעם שפיל, און כלפי שמיא איז אפי' גליא פונקטליך וועלכע פון זיי, איז ווי אזוי איז דאס משפיע אויף די 'פאקטישע' שאנסן [וואס ער האט באמת, נישט נאר א ידיעה שפיל] וואס ער האט צו באקומען gs? זיין חסרון ידיעה פונקטליך וועלכער פון די צוויי איז ארויסגעפאלן?

ונבנתה העיר האט געשריבן:לכאורה זאגט עטץ ביידע די זעלבע סברא.

דאס ווייסט ער אבער זיכער שוין פון פריער אז איינע פון די קעסטלעך - אדער gg אדער ss - איז נישט אינעם שפיל,

מיין פוינט איז אז ביידע פון די קעסטלעך זענען אין שפיל אזוי לאנג ווי ער ווייסט נישט קלאר וועלכער מטבע ער גייט צום ערשט אנטרעפן, די זילבערנע אדער די גאלדענע. ער קען נישט פאראויסשפרינגען כאילו ער האלט שוין נאכ'ן זען די ערשטע באקס ווייל דעמאלט האט ער שוין טאקע א זיכערע איינס אין צוויי ספק. אזוי לאנג ווי ער ווייסט נישט האט ער א דאפלטע ספק, און ער מוז ביידע אריינרעכענען אינ'ם בילד.

'פאקטישע' טשאנסן האט גארנישט מיטן שכל צו טוהן. ווען דו ארבעטסט מיט פאקטישע טשאנסן דארפסטו באטראכטן אז דו האסט דריי שאכטלך 1) ספאנדזש 2) מארבעל 3) בראני...

יאיר האט געשריבן:אזוי לאנג ווי ער ווייסט נישט האט ער א דאפלטע ספק, און ער מוז ביידע אריינרעכענען אינ'ם בילד.

פארוואס זאגסטו 'ער'? מען רעדט נישט וואס ער ווייסט יא אדער נישט, איך וויל וויסן וואס זענען זיינע 'אמת'ע' שאנסן - כלפי שמיא.